Page 955
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਕਾਇਆ ਅੰਦਰਿ ਗੜੁ ਕੋਟੁ ਹੈ ਸਭਿ ਦਿਸੰਤਰ ਦੇਸਾ ॥
ମାନବ ଶରୀର ମଧ୍ୟରେ ଦୁର୍ଗ ଓ ସବୁ ପ୍ରକାର ସାମଗ୍ରୀ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି।
ਆਪੇ ਤਾੜੀ ਲਾਈਅਨੁ ਸਭ ਮਹਿ ਪਰਵੇਸਾ ॥
ଈଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସମାଧି ଲଗାଇଛନ୍ତି ଆଉ ସବୁ ଜୀବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛନ୍ତି।
ਆਪੇ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਾਜੀਅਨੁ ਆਪਿ ਗੁਪਤੁ ਰਖੇਸਾ ॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ହି ସୃଷ୍ଟି-ରଚନା କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ନିଜକୁ ଗୁପ୍ତ ରଖିଥାନ୍ତି।
ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਸਚੁ ਪਰਗਟੀਏਸਾ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ବୋଧ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ସତ୍ୟସ୍ଵରୂପ ପ୍ରକଟ ହୋଇଯାଏ।
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਸਚੋ ਸਚੁ ਹੈ ਗੁਰਿ ਸੋਝੀ ਪਾਈ ॥੧੬॥
ଗୁରୁ ଏହି ଜ୍ଞାନ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସବୁକିଛି ପରମ ସତ୍ୟ ହିଁ ଅଟେ||16||
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା ॥1॥
ਸਾਵਣੁ ਰਾਤਿ ਅਹਾੜੁ ਦਿਹੁ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਦੁਇ ਖੇਤ ॥
ପାପୀ ମନୁଷ୍ୟ ପାଇଁ ଶ୍ରାବଣ ମାସ ରାତି ଭଳି ଆଉ ଆଷାଢ ମାସ ଦିନ ଭଳି ଅଟେ। କାମ ଓ କ୍ରୋଧ ତାହା ପାଇଁ ସମାନ ଅଟେ।
ਲਬੁ ਵਤ੍ਰ ਦਰੋਗੁ ਬੀਉ ਹਾਲੀ ਰਾਹਕੁ ਹੇਤ ॥
ଲାଳସା ତାହା ପାଇଁ ବିକାରର ଫସଲ ବୁଣିବା ପାଇଁ ଉଚିତ ସମୟ ଅଟେ ଏବଂ ଧୋକା ବୁଣିବା ବାଲା ବୀଜ ଅଟେ।
ਹਲੁ ਬੀਚਾਰੁ ਵਿਕਾਰ ਮਣ ਹੁਕਮੀ ਖਟੇ ਖਾਇ ॥
ତାହାର ଜମିରେ ହଳ ଚଳାଇବା ବଳ କୃଷକ ମୋହ ଅଟେ ଆଉ ସେ ପାପର ଫସଲ ଦ୍ଵାରା ପାପର ଶସ୍ୟ ଅମଳ କରିଥାଏ ଏବଂ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ହୁକୁମ ଦ୍ଵାରା ହି ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਲੇਖੈ ਮੰਗਿਐ ਅਉਤੁ ਜਣੇਦਾ ਜਾਇ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ତାହାର କର୍ମର ହିସାବ ମାଗିଲା ବେଳେ ଜଣା ପଡିଥାଏ ଯେ ସେହି ଜୀବ ରୂପୀ ପିତା ଜଗତରେ ସନ୍ତାନହୀନ ହୋଇ ଯାଇଛି, କାରଣ ସେ କୌଣସି ପୂଣ୍ୟ କର୍ମ ରୂପୀ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ଦେଇନାହିଁ||1||
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1॥
ਭਉ ਭੁਇ ਪਵਿਤੁ ਪਾਣੀ ਸਤੁ ਸੰਤੋਖੁ ਬਲੇਦ ॥
ଧାର୍ମିକ ପାଇଁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଭୟ ଖେତ ସହିତ ସମାନ ଅଟେ ଆଉ ମନର ଶୁଦ୍ଧତା ଫସଲକୁ ଦେବା ବାଲା ଜଳ ସମାନ ଅଟେ। ସତ୍ୟ ଏବଂ ସନ୍ତୋଷ ଦୁଇଟି ବଳଦ ଭଳି ଅଟେ ଆଉ
ਹਲੁ ਹਲੇਮੀ ਹਾਲੀ ਚਿਤੁ ਚੇਤਾ ਵਤ੍ਰ ਵਖਤ ਸੰਜੋਗੁ ॥
ନମ୍ରତା ହଳ ସମାନ ଅଟେ, ତାହାର ଚିତ୍ତ ହଳୁଆ ଏବଂ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସ୍ମରଣ ଫସଲ ବୁଣିବାର ଉଚିତ ସମୟ ଅଟେ, ତାହା ପାଇଁ ପ୍ରାତଃ କାଳ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ କରିବାର ସଂଯୋଗ ଅଟେ ଏବଂ
ਨਾਉ ਬੀਜੁ ਬਖਸੀਸ ਬੋਹਲ ਦੁਨੀਆ ਸਗਲ ਦਰੋਗ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଖେତରେ ବୁଣିବା ବାଲା ବୀଜ ସମାନ ଅଟେ, ପରମାତ୍ମାଙ୍କ କୃପା ଶସ୍ୟ ସମାନ ଅଟେ ଆଉ ସାରା ଦୁନିଆ ହିଁ ଧୋକା ଭଳି ଲାଗିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਨਦਰੀ ਕਰਮੁ ਹੋਇ ਜਾਵਹਿ ਸਗਲ ਵਿਜੋਗ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଯଦି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ କରୁଣା-ଦୃଷ୍ଟି ହୋଇଯାଏ, ତାହାର ସାରା ବିୟୋଗ ଦୂର ହୋଇଯାଏ||2||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਮਨਮੁਖਿ ਮੋਹੁ ਗੁਬਾਰੁ ਹੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਬੋਲੈ ॥
ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ଜୀବର ମନରେ ଥିବା ମୋହ କାରଣରୁ ସେ ଦୈତ୍ୟଭାବରେ କଥା କହିଥାଏ।
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਸਦਾ ਦੁਖੁ ਹੈ ਨਿਤ ਨੀਰੁ ਵਿਰੋਲੈ ॥
ଦୈତ୍ୟଭାବ କାରଣରୁ ସଦା ଦୁଃଖ ହିଁ ମିଳିଥାଏ ଆଉ ନିତ୍ୟ ଦୁଧ ବଦଳରେ ଜଳ ହିଁ ମନ୍ଥନ କରିଥାଏ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਮਥਿ ਤਤੁ ਕਢੋਲੈ ॥
ଯଦି ଗୁରୁମୁଖୀ ବନି ନାମର ଧ୍ୟାନ କରାଯାଏ, ମନ୍ଥନ କରି ପରମତତ୍ତ୍ଵ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਅੰਤਰਿ ਪਰਗਾਸੁ ਘਟਿ ਚਾਨਣਾ ਹਰਿ ਲਧਾ ਟੋਲੈ ॥
ଅନ୍ତର୍ମନରେ ପ୍ରଭୁ-ଜ୍ୟୋତିର ପ୍ରକାଶ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ଭଗବାନଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିନିଏ।
ਆਪੇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਇਦਾ ਕਿਛੁ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧੭॥
ଈଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ଭ୍ରମରେ ରଖି କୁମାର୍ଗଗାମୀ କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ଏହି ବିଷୟରେ କିଛି କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ||17||
ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 2॥
ਨਾਨਕ ਚਿੰਤਾ ਮਤਿ ਕਰਹੁ ਚਿੰਤਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੇਇ ॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ଜୀବ! ଚିନ୍ତା କର ନାହିଁ, କାରଣ ସବୁଙ୍କ ଚିନ୍ତା ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ହିଁ ଅଟେ।
ਜਲ ਮਹਿ ਜੰਤ ਉਪਾਇਅਨੁ ਤਿਨਾ ਭਿ ਰੋਜੀ ਦੇਇ ॥
ଯେଉଁ ଜୀବକୁ ସିଏ ଜଳରେ ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଛନ୍ତି, ସେ ତାହାକୁ ମଧ୍ୟ ଭୋଜନ ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਓਥੈ ਹਟੁ ਨ ਚਲਈ ਨਾ ਕੋ ਕਿਰਸ ਕਰੇਇ ॥
ସେଠାରେ, ଜଳରେ ନା କେହି ଦୋକାନ ଖୋଲିଥାଏ ଆଉ ନା କେହି କୃଷି କରିଥାଏ।
ਸਉਦਾ ਮੂਲਿ ਨ ਹੋਵਈ ਨਾ ਕੋ ਲਏ ਨ ਦੇਇ ॥
ସେଠାରେ କୌଣସି ସଉଦା ଆଦୌ ମିଳେନାହିଁ, ନା କିଛି ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ହୋଇଥାଏ।
ਜੀਆ ਕਾ ਆਹਾਰੁ ਜੀਅ ਖਾਣਾ ਏਹੁ ਕਰੇਇ ॥
ସେହି ଜୀବର ଆଧାର ଜୀବ ହିଁ ବନିଥାଏ।
ਵਿਚਿ ਉਪਾਏ ਸਾਇਰਾ ਤਿਨਾ ਭਿ ਸਾਰ ਕਰੇਇ ॥
ସେ ଯେଉଁ ଜୀବକୁ ସମୁଦ୍ରରେ ଜାତ କରିଛନ୍ତି, ତାହାର ପାଳନ-ପୋଷଣ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ କରିଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਚਿੰਤਾ ਮਤ ਕਰਹੁ ਚਿੰਤਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੇਇ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! କୌଣସି ଚିନ୍ତା କର ନାହିଁ, କାରଣ ସବୁଙ୍କ ଚିନ୍ତା ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ହିଁ ଅଟେ। ||1||
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1 ॥
ਨਾਨਕ ਇਹੁ ਜੀਉ ਮਛੁਲੀ ਝੀਵਰੁ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਕਾਲੁ ॥
ହେ ନାନକ! ଏହି ଜୀବ ମାଛ ଅଟେ ଆଉ ତୃଷ୍ଣା କାଳ ରୂପୀ କୈବର୍ତ୍ତ ଅଟେ।
ਮਨੂਆ ਅੰਧੁ ਨ ਚੇਤਈ ਪੜੈ ਅਚਿੰਤਾ ਜਾਲੁ ॥
ଅନ୍ଧ ଅର୍ଥାତ ଜ୍ଞାନହୀନ ମନ ଭଗବାନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରେ ନାହିଁ ଆଉ ଅକସ୍ମାତ ମୃତ୍ୟୁର ଜାଲରେ ପଡିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਚਿਤੁ ਅਚੇਤੁ ਹੈ ਚਿੰਤਾ ਬਧਾ ਜਾਇ ॥
ହେ ନାନକ! ମନୁଷ୍ୟର ଚିତ୍ତ ଅବୁଝା ଅଟେ, ଏଥିପାଇଁ ଚିନ୍ତାରେ ବନ୍ଧା ହୋଇ ସେ ଯମପୁରକୁ ଯାଇଥାଏ।
ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਆਪੇ ਲਏ ਮਿਲਾਇ ॥੨॥
ଯଦି ଭଗବାନ ନିଜ କରୁଣା-ଦୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି, ସେ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜ ସାଥିରେ ମିଳାଇ ଥାଆନ୍ତି||2||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਸੇ ਜਨ ਸਾਚੇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਜਿਨੀ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਤਾ ॥
ସେହି ଲୋକ ସର୍ବଦା ସତ୍ୟବାଦୀ ଅଟେ, ଯିଏ ନାମ ରୂପୀ ହରିରସ ପାନ କରିଥାଏ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਾ ਮਨਿ ਵਸੈ ਸਚੁ ਸਉਦਾ ਕੀਤਾ ॥
ଯିଏ ସତ୍ୟର ସଉଦା କରିଥାଏ, ଗୁରୁଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରୁ ସଚ୍ଚା ପ୍ରଭୁ ତାହାର ମନରେ ବାସ କରିଥାଏ।
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਘਰ ਹੀ ਮਾਹਿ ਹੈ ਵਡਭਾਗੀ ਲੀਤਾ ॥
ସବୁକିଛି ହୃଦୟ-ଘରେ ହିଁ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି, ପରନ୍ତୁ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ହିଁ ତାହା ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਅੰਤਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਮਰਿ ਗਈ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੀਤਾ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଗୁଣାନୁବାଦ କରିବା ଦ୍ଵାରା ତାହାର ଅନ୍ତର୍ମନର ତୃଷ୍ଣା ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਅਨੁ ਆਪੇ ਦੇਇ ਬੁਝਾਈ ॥੧੮॥
ଈଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ତାହାକୁ ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳାଇ ଥାଆନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି||18||
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1॥
ਵੇਲਿ ਪਿੰਞਾਇਆ ਕਤਿ ਵੁਣਾਇਆ ॥
ଯେପରି ତୁଳା ଭିଣି ସୂତା କାଟି କପଡା ବୁଣାଯାଇ ଥାଏ।
ਕਟਿ ਕੁਟਿ ਕਰਿ ਖੁੰਬਿ ਚੜਾਇਆ ॥
ପୁଣି କପଡାକୁ କାଟି ଧୁଆଯାଏ।
ਲੋਹਾ ਵਢੇ ਦਰਜੀ ਪਾੜੇ ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਸੀਵੈ ॥
ଦରଜି ଲୁହାର କଇଁଚି ସାହାଯ୍ୟରେ କପଡା କାଟିଥାଏ, ପୁଣି କପଡାକୁ ସିଲାଇ କରାଯାଏ।
ਇਉ ਪਤਿ ਪਾਟੀ ਸਿਫਤੀ ਸੀਪੈ ਨਾਨਕ ਜੀਵਤ ਜੀਵੈ ॥
ହେ ନାନକ! ଏହିଭଳି ମନୁଷ୍ୟର ହଜିଥିବା ଇଜ୍ଜତ ଭଗବାନଙ୍କ ସ୍ତୁତି କରିବା ଦ୍ଵାରା ହାସଲ ହୋଇଥାଏ।
ਹੋਇ ਪੁਰਾਣਾ ਕਪੜੁ ਪਾਟੈ ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਗੰਢੈ ॥
ଯଦି କପଡା ପୁରୁଣା ହୋଇ ଫାଟି ଯାଏ, ସୂତା ଦ୍ଵାରା ତାହାକୁ ସିଲାଇ କରି ଦିଆଯାଏ।
ਮਾਹੁ ਪਖੁ ਕਿਹੁ ਚਲੈ ਨਾਹੀ ਘੜੀ ਮੁਹਤੁ ਕਿਛੁ ਹੰਢੈ ॥
ସେହି ସିଲା ହୋଇଥିବା କପଡା କିଛିଦିନ ପାଇଁ ହିଁ ଚାଲିଥାଏ।