Page 920
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸੁਣਹੁ ਸੰਤਹੁ ਸੋ ਸਿਖੁ ਸਨਮੁਖੁ ਹੋਏ ॥੨੧॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ସନ୍ଥ! ଧ୍ୟାନପୂର୍ବକ ଶୁଣ; ସେହି ଶିଷ୍ୟ ଗୁରୁଙ୍କ ବିଶ୍ଵସ୍ତ ହୋଇଥାଏ||21||
ਜੇ ਕੋ ਗੁਰ ਤੇ ਵੇਮੁਖੁ ਹੋਵੈ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਵੈ ॥
ଯଦି ସେହି ଶିଷ୍ୟ ଗୁରୁଙ୍କ ଠାରୁ ବିମୁଖ ହୋଇଥାଏ, ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ତାହାକୁ ମୁକ୍ତି ମିଳେନାହିଁ।
ਪਾਵੈ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਰ ਥੈ ਕੋਈ ਪੁਛਹੁ ਬਿਬੇਕੀਆ ਜਾਏ ॥
ତାହାକୁ ଆଉ କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ମୁକ୍ତି ମିଳେନାହିଁ, ଯେ କୌଣସି ମହାପୁରୁଷଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତୁ।
ਅਨੇਕ ਜੂਨੀ ਭਰਮਿ ਆਵੈ ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਏ ॥
ସେ ଅନେକ ଯୋନିରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହି ପୁନଃ ମାନବ ଜନ୍ମ ପାଇଥାଏ, ତଥାପି ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ମୁକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ କରେ ନାହିଁ।
ਫਿਰਿ ਮੁਕਤਿ ਪਾਏ ਲਾਗਿ ਚਰਣੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਬਦੁ ਸੁਣਾਏ ॥
ସେ ପୁନର୍ବାର ଗୁରୁଙ୍କ ଚରଣରେ ଲାଗିଲେ ହିଁ ମୁକ୍ତି ପାଇଥାଏ, ଯେତେବେଳେ ସଦଗୁରୁ ତାହାକୁ ଶବ୍ଦ ଶୁଣାଇ ଥାଆନ୍ତି।
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਵੀਚਾਰਿ ਦੇਖਹੁ ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਪਾਏ ॥੨੨॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ବିଚାର କରି ଦେଖ, ବିମୁଖ ଯିବ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ମୁକ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିପାରେ ନାହିଁ ||22||
ਆਵਹੁ ਸਿਖ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕੇ ਪਿਆਰਿਹੋ ਗਾਵਹੁ ਸਚੀ ਬਾਣੀ ॥
ହେ ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଶିଷ୍ୟ! ଆସ, ସଚ୍ଚା ବାଣୀ ଗାନ କର।
ਬਾਣੀ ਤ ਗਾਵਹੁ ਗੁਰੂ ਕੇਰੀ ਬਾਣੀਆ ਸਿਰਿ ਬਾਣੀ ॥
ବାଣୀ କେବଳ ଗୁରୁଙ୍କ ହିଁ ଗାନ କର, ଯାହା ସବୁ ବାଣୀରୁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଟେ।
ਜਿਨ ਕਉ ਨਦਰਿ ਕਰਮੁ ਹੋਵੈ ਹਿਰਦੈ ਤਿਨਾ ਸਮਾਣੀ ॥
ଯାହା ଉପରେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ, ଏହି ବାଣୀ ତାହାର ହୃଦୟରେ ରହିଥାଏ।
ਪੀਵਹੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸਦਾ ਰਹਹੁ ਹਰਿ ਰੰਗਿ ਜਪਿਹੁ ਸਾਰਿਗਪਾਣੀ ॥
ନାମାମୃତ ପାନ କର; ସଦା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ରୁହ ଆଉ ସର୍ବଦା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଜପ କର।
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸਦਾ ਗਾਵਹੁ ਏਹ ਸਚੀ ਬਾਣੀ ॥੨੩॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ସର୍ବଦା ଏହି ସଚ୍ଚା ବାଣୀ ଗାନ କର||23||
ਸਤਿਗੁਰੂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਕਚੀ ਹੈ ਬਾਣੀ ॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଅନ୍ୟ ବାଣୀ କଚ୍ଚା ଅଟେ, ଗୁରୁଙ୍କ ମୁଖାରବିନ୍ଦରୁ ଉଚ୍ଚାରିତ ବାଣୀ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਬਾਣੀ ਤ ਕਚੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਬਾਝਹੁ ਹੋਰ ਕਚੀ ਬਾਣੀ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଅନ୍ୟ ସବୁ ବାଣୀ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ।
ਕਹਦੇ ਕਚੇ ਸੁਣਦੇ ਕਚੇ ਕਚੀ ਆਖਿ ਵਖਾਣੀ ॥
କଚ୍ଚା ବାଣୀକୁ ମୁଖରେ ଜପିବା ଓ ଶୁଣିବା ବାଲା ମଧ୍ୟ କଚ୍ଚା ଅର୍ଥାତ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ ଆଉ ମିଥ୍ୟା ମନୁଷ୍ୟ କଚ୍ଚା ବାଣୀ ହିଁ ଉଚ୍ଚାରଣ କରିଥାଏ।
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਿਤ ਕਰਹਿ ਰਸਨਾ ਕਹਿਆ ਕਛੂ ਨ ਜਾਣੀ ॥
ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଜିହ୍ଵାରେ ନିତ୍ୟ ହରିନାମ ବୋଲିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହି ବିଷୟରେ ତାହାର କିଛି ଜ୍ଞାନ ନଥାଏ
ਚਿਤੁ ਜਿਨ ਕਾ ਹਿਰਿ ਲਇਆ ਮਾਇਆ ਬੋਲਨਿ ਪਏ ਰਵਾਣੀ ॥
ଯାହାର ଚିତ୍ତ ମାୟା ଚୋରାଇ ନେଇଥାଏ, ସେ ବ୍ୟର୍ଥରେ ବୋଲିଥାଏ।
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸਤਿਗੁਰੂ ਬਾਝਹੁ ਹੋਰ ਕਚੀ ਬਾਣੀ ॥੨੪॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ମୁଖାରବିନ୍ଦରୁ ଉଚ୍ଚାରିତ ବାଣୀ ହିଁ ସତ୍ୟ ଅଟେ, ଅନ୍ୟ ସବୁ ସବୁ ବାଣୀ କଚ୍ଚା ଅର୍ଥାତ ମିଥ୍ୟା ଅଟେ||24||
ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਰਤੰਨੁ ਹੈ ਹੀਰੇ ਜਿਤੁ ਜੜਾਉ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଶବ୍ଦ ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ଅଟେ, ଯେଉଁଥିରେ ଗୁଣ ରୂପୀ ବହୁମୂଲ୍ୟ ହୀରା ଜଡିତ ଅଛି।
ਸਬਦੁ ਰਤਨੁ ਜਿਤੁ ਮੰਨੁ ਲਾਗਾ ਏਹੁ ਹੋਆ ਸਮਾਉ ॥
ଶବ୍ଦ ରୂପୀ ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନରେ ଯାହାର ମନ ଲାଗି ଯାଇଛି, ସେ ସେଥିରେ ଲୀନ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਸਬਦ ਸੇਤੀ ਮਨੁ ਮਿਲਿਆ ਸਚੈ ਲਾਇਆ ਭਾਉ ॥
ଯାହାର ମନ ଶବ୍ଦରେ ଲୀନ ହୋଇ ଯାଇଛି, ସେ ସେଥିରେ ପ୍ରେମ ଲଗାଇ ନେଇଛି।
ਆਪੇ ਹੀਰਾ ਰਤਨੁ ਆਪੇ ਜਿਸ ਨੋ ਦੇਇ ਬੁਝਾਇ ॥
ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଶବ୍ଦ ରୂପୀ ରତ୍ନ ଏବଂ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଗୁରୁ ରୂପୀ ହୀରା ଅଟନ୍ତି, ସେ ଯାହାକୁ ଏହି ଶବ୍ଦ ରୂପୀ ରତ୍ନ ଦେଇଥାନ୍ତି, ସେ ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ବୁଝିଥାଏ।
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸਬਦੁ ਰਤਨੁ ਹੈ ਹੀਰਾ ਜਿਤੁ ਜੜਾਉ ॥੨੫॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁ-ଶବ୍ଦ ଏକ ବହୁମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ଅଟେ, ଯେଉଁଥିରେ ଗୁଣ ରୂପୀ ମୂଲ୍ଯବାନ ହୀରା ଜଡିତ ଅଛି||25||
ਸਿਵ ਸਕਤਿ ਆਪਿ ਉਪਾਇ ਕੈ ਕਰਤਾ ਆਪੇ ਹੁਕਮੁ ਵਰਤਾਏ ॥
ଶିବ ଶକ୍ତି ( ଚେତନ ଏବଂ ମାୟା)କୁ ଉତ୍ପନ୍ନ କରି ଇଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜ ହୁକୁମ ଚଳାଇ ଥାଆନ୍ତି।
ਹੁਕਮੁ ਵਰਤਾਏ ਆਪਿ ਵੇਖੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਿਸੈ ਬੁਝਾਏ ॥
ସେ ହୁକୁମ ଚଳାଇ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜ ଲୀଳାକୁ ଦେଖିଥାନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ କେହି ଗୁରୁମୁଖୀ ହିଁ ଏହି ରହସ୍ୟକୁ ବୁଝିଥାଏ।
ਤੋੜੇ ਬੰਧਨ ਹੋਵੈ ਮੁਕਤੁ ਸਬਦੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
ଯାହାର ମନରେ ଶବ୍ଦର ନିବାସ ହୋଇଯାଏ, ସେ ସବୁ ବନ୍ଧନକୁ ଛିଣ୍ଡାଇ ମୁକ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਿਸ ਨੋ ਆਪਿ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਵੈ ਏਕਸ ਸਿਉ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥
ପରମାତ୍ମା ଯାହାକୁ ସ୍ଵୟଂ ବନାଇ ଥାଆନ୍ତି, ସେ ହିଁ ଗୁରୁମୁଖୀ ବନିଥାଏ ଏବଂ ଏକ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରେ ଧ୍ୟାନ ଲଗାଇ ଥାଏ।
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਆਪਿ ਕਰਤਾ ਆਪੇ ਹੁਕਮੁ ਬੁਝਾਏ ॥੨੬॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ସ୍ରଷ୍ଟା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜ ହୁକୁମର ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି||26||
ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਾਸਤ੍ਰ ਪੁੰਨ ਪਾਪ ਬੀਚਾਰਦੇ ਤਤੈ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੀ ॥
ସ୍ମୃତି ଏବଂ ଶାସ୍ତ୍ର ପାପ-ପୁଣ୍ୟର ବିଚାର କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହା ମଧ୍ୟ ସାରା ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଜାଣେ ନାହିଁ।
ਤਤੈ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੀ ਗੁਰੂ ਬਾਝਹੁ ਤਤੈ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣੀ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ସାରା ତତ୍ତ୍ଵକୁ ଜାଣି ହୁଏନାହିଁ, ତତ୍ତ୍ଵ ଜ୍ଞାନ ମିଳେନାହିଁ।
ਤਿਹੀ ਗੁਣੀ ਸੰਸਾਰੁ ਭ੍ਰਮਿ ਸੁਤਾ ਸੁਤਿਆ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਣੀ ॥
ତ୍ରିଗୁଣାତ୍ମକ ସଂସାର ଅଜ୍ଞାନତାର ସଂସାର ଶୟନ କରିଛି ଆଉ ଅଜ୍ଞାନତା ରୂପୀ ନିଦ୍ରାରେ ହିଁ ଜୀବନ ରୂପୀ ରାତ୍ରି ଅତିବାହିତ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਸੇ ਜਨ ਜਾਗੇ ਜਿਨਾ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਬੋਲਹਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਣੀ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ସେହି ଜୀବ ଅଜ୍ଞାନତାର ନିଦ୍ରାରୁ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଯାହାର ମନରେ ପରମାତ୍ମା ବାସ କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ଅମୃତ ବାଣୀ ଜପିଥାଏ।
ਕਹੈ ਨਾਨਕੁ ਸੋ ਤਤੁ ਪਾਏ ਜਿਸ ਨੋ ਅਨਦਿਨੁ ਹਰਿ ਲਿਵ ਲਾਗੈ ਜਾਗਤ ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਣੀ ॥੨੭॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ତାହାକୁ ହିଁ ତତ୍ତ୍ଵ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ଯାହାର ଲଗ୍ନ ଦିନରାତି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଠାରେ ଲାଗିଥାଏ ଆଉ ତାହାର ଜୀବନ-ରାତ୍ରି ଜାଗ୍ରତ ରହି ହିଁ ବିତିଯାଏ||27||
ਮਾਤਾ ਕੇ ਉਦਰ ਮਹਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ਕਰੇ ਸੋ ਕਿਉ ਮਨਹੁ ਵਿਸਾਰੀਐ ॥
ଯିଏ ମାତାର ଗର୍ଭରେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ-ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ମନରୁ କାହିଁକି ଭୁଲିବି?
ਮਨਹੁ ਕਿਉ ਵਿਸਾਰੀਐ ਏਵਡੁ ਦਾਤਾ ਜਿ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਆਹਾਰੁ ਪਹੁਚਾਵਏ ॥
ସେ ଏତେ ବଡ ଦାତା ଅଟନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ମନରୁ କିପରି ଭୁଲାଯାଇ ପାରିବ, ଯିଏ ଗର୍ଭାଗ୍ନିରେ ଆମ ପାଖରେ ଭୋଜନ ପହଞ୍ଚାନ୍ତି।
ਓਸ ਨੋ ਕਿਹੁ ਪੋਹਿ ਨ ਸਕੀ ਜਿਸ ਨਉ ਆਪਣੀ ਲਿਵ ਲਾਵਏ ॥
ସେ ଯାହାକୁ ନିଜ ଲଗ୍ନରେ ଲଗାଇ ଥାଆନ୍ତି, ତାହାକୁ କୌଣସି ଦୁଃଖ-ଯନ୍ତ୍ରଣା ସ୍ପର୍ଶ କରେ ନାହିଁ।