Page 1423
ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਸਭੁ ਦੁਖੁ ਹੈ ਦੁਖਦਾਈ ਮੋਹ ਮਾਇ ॥
ହରିନାମ ବିନା ସବୁ ଦୁଃଖ ଓ ଦୁଃଖ ଅଟେ ଆଉ ମାୟା-ମୋହ ଅତି ଦୁଃଖଦାୟକ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਦਰੀ ਆਇਆ ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਵਿਛੁੜਿ ਸਭ ਜਾਇ ॥੧੭॥
ହେ ନାନକ! ଯେତେବେଳେ ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାଦୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ, ମୋହ-ମାୟା ସବୁ ଦୂର ହୋଇଯାଏ||17||
ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੁਕਮੁ ਮੰਨੇ ਸਹ ਕੇਰਾ ਹੁਕਮੇ ਹੀ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥
ଗୁରୁମୁଖୀ ସର୍ବଦା ନିଜ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ହୁକୁମ ମାନିଥାଏ ଆଉ ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਹੁਕਮੋ ਸੇਵੇ ਹੁਕਮੁ ਅਰਾਧੇ ਹੁਕਮੇ ਸਮੈ ਸਮਾਏ ॥
ସେ ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମ ପାଳନ କରି ସେବା କରିଥାନ୍ତି, ହୁକୁମରେ ହିଁ ଆରାଧନା କରିଥାନ୍ତି, ସେ ସ୍ଵୟଂ ହୁକୁମ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି, ନିଜ ସଖୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ହୁକୁମ ଅନୁସାରେ ଚଲାଇ ଥାଆନ୍ତି।
ਹੁਕਮੁ ਵਰਤੁ ਨੇਮੁ ਸੁਚ ਸੰਜਮੁ ਮਨ ਚਿੰਦਿਆ ਫਲੁ ਪਾਏ ॥
ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ହୁକୁମ ମାନିବା ହିଁ ତାହା ପାଇଁ ବ୍ରତ-ଉପବାସ, ନିୟମ, ଶୁଦ୍ଧତା ଏବଂ ସଂଯମ ଅଟେ ଆଉ ହୁକୁମ ଅନୁସାରେ ଚାଲି ମନୋବାଞ୍ଛିତ ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਸਦਾ ਸੁਹਾਗਣਿ ਜਿ ਹੁਕਮੈ ਬੁਝੈ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੈ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥
ଯେଉଁ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝିଥାଏ, ଲଗ୍ନର ସହିତ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିଥାଏ, ସେ ସର୍ବଦା ସୁହାଗିନୀ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੇ ਜਿਨ ਊਪਰਿ ਤਿਨਾ ਹੁਕਮੇ ਲਏ ਮਿਲਾਏ ॥੧੮॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଯାହା ଉପରେ ଈଶ୍ଵର ନିଜ କୃପା କରିଥାନ୍ତି, ତାହାଙ୍କୁ ନିଜ ହୁକୁମରେ ମିଳାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି||18||
ਮਨਮੁਖਿ ਹੁਕਮੁ ਨ ਬੁਝੇ ਬਪੁੜੀ ਨਿਤ ਹਉਮੈ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ॥
ମନମୁଖୀ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝେ ନାହିଁ ଆଉ ବିଚରା ନିତ୍ୟ ଅହଙ୍କାରର କର୍ମ କରିଥାଏ।
ਵਰਤ ਨੇਮੁ ਸੁਚ ਸੰਜਮੁ ਪੂਜਾ ਪਾਖੰਡਿ ਭਰਮੁ ਨ ਜਾਇ ॥
ତାହାର ବ୍ରତ--ଉପବାସ, ନିୟମ, ଶୁଦ୍ଧତା ଏବଂ ସଂଯମ, ପୂଜା-ପାଠ ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରବଞ୍ଚନା ହିଁ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥାଏ, ତାହାର ଭ୍ରମ ଆଦୌ ଦୂର ହୁଏନାହିଁ।
ਅੰਤਰਹੁ ਕੁਸੁਧੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਬੇਧੇ ਜਿਉ ਹਸਤੀ ਛਾਰੁ ਉਡਾਏ ॥
ଅନ୍ତର୍ମନରେ ତାହାର ମାୟା-ମୋହ ଏପରି ଲାଖି ରହିଥାଏ, ଯେପରି ହାତୀ ନିଜ ଉପରେ ହିଁ ଧୂଳି ଉଡାଇ ଥାଏ।
ਜਿਨਿ ਉਪਾਏ ਤਿਸੈ ਨ ਚੇਤਹਿ ਬਿਨੁ ਚੇਤੇ ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥
ଯେଉଁ ପରମାତ୍ମା ଉତ୍ପନ୍ନ କରିଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ସ୍ମରଣ କରେନାହିଁ, ପୁଣି ତାହାଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ ବିନା କିପରି ସୁଖ ମିଳି ପାରିବ?
ਨਾਨਕ ਪਰਪੰਚੁ ਕੀਆ ਧੁਰਿ ਕਰਤੈ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਏ ॥੧੯॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ବାସ୍ତବରେ ଏହି ପ୍ରପଞ୍ଚ ଈଶ୍ଵର ହିଁ କରିଛନ୍ତି ଆଉ ପୂର୍ବ କର୍ମ ଅନୁସାରେ ମନମୁଖୀ ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ||19||
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਤੀਤਿ ਭਈ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ਅਨਦਿਨੁ ਸੇਵਾ ਕਰਤ ਸਮਾਇ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପରେ ଭରସା କରି ମନ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ଯାଇଛି ଆଉ ଦିନ-ରାତି ସେବାରେ ବିତୁଅଛି।
ਅੰਤਰਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਸਭ ਪੂਜੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਦਰਸੁ ਦੇਖੈ ਸਭ ਆਇ ॥
ସର୍ବଜନ ମନରେ ଗୁରୁଙ୍କ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ଗୁରୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପାଇଁ ସମସ୍ତେ ଆସିଥାନ୍ତି।
ਮੰਨੀਐ ਸਤਿਗੁਰ ਪਰਮ ਬੀਚਾਰੀ ਜਿਤੁ ਮਿਲਿਐ ਤਿਸਨਾ ਭੁਖ ਸਭ ਜਾਇ ॥
ମୁଁ ପରମ ଚିନ୍ତନଶୀଳ ସଦଗୁରୁଙ୍କୁ ହିଁ ମାନିଥାଏ, ଜଣକ ସହିତ ମିଶି ତୃଷ୍ଣା କ୍ଷୁଧା ଦୂର ହୋଇଯାଏ।
ਹਉ ਸਦਾ ਸਦਾ ਬਲਿਹਾਰੀ ਗੁਰ ਅਪੁਨੇ ਜੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸਚਾ ਦੇਇ ਮਿਲਾਇ ॥
ମୁଁ ନିଜ ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରତି ସର୍ବଦା ସମର୍ପିତ ଯାଇଥାଏ, ଯିଏ ସଚ୍ଚା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ କରାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਕਰਮੁ ਪਾਇਆ ਤਿਨ ਸਚਾ ਜੋ ਗੁਰ ਚਰਣੀ ਲਗੇ ਆਇ ॥੨੦॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ବଡ ଭାଗ୍ୟରୁ ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ଚରଣରେ ଲାଗିଥାଏ, ସେ ହିଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ||20||
ਜਿਨ ਪਿਰੀਆ ਸਉ ਨੇਹੁ ਸੇ ਸਜਣ ਮੈ ਨਾਲਿ ॥
ଯେଉଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲଗାଇଛି, ସେହି ସଜ୍ଜନ ସର୍ବଦା ମୋ’ର ସାଥିରେ ଅଛନ୍ତି।
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਹਉ ਫਿਰਾਂ ਭੀ ਹਿਰਦੈ ਰਖਾ ਸਮਾਲਿ ॥੨੧॥
ଯଦିଓ ଅନ୍ୟ ଆଡେ ଯାଇଥାଏ, ହୃଦୟରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ହିଁ ସ୍ମରଣ କରିଥାଏ||21||
ਜਿਨਾ ਇਕ ਮਨਿ ਇਕ ਚਿਤਿ ਧਿਆਇਆ ਸਤਿਗੁਰ ਸਉ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ॥
ଯିଏ ଏକାଗ୍ରଚିତ୍ତ ହୋଇ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଧ୍ୟାନ କରିଛି, ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ହୃଦୟ ଲଗାଇଛି,
ਤਿਨ ਕੀ ਦੁਖ ਭੁਖ ਹਉਮੈ ਵਡਾ ਰੋਗੁ ਗਇਆ ਨਿਰਦੋਖ ਭਏ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
ତାହାର ଦୁଃଖ, କ୍ଷୁଧା, ଅହଂକାର ଆଦି ବଡ ରୋଗ ଦୂର ହୋଇ ଯାଇଛି ଆଉ ସେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ସବୁ ଦୋଷ ରହିତ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਗੁਣ ਉਚਰਹਿ ਗੁਣ ਮਹਿ ਸਵੈ ਸਮਾਇ ॥
ସେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିଥାଏ, ତାହାଙ୍କ ମହିମା ଗାନ କରିଥାଏ ଆଉ ମହିମାରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਤੇ ਪਾਇਆ ਸਹਜਿ ਮਿਲਿਆ ਪ੍ਰਭੁ ਆਇ ॥੨੨॥
ନାନକଙ୍କ ମତ ଯେ ଯିଏ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି, ତାହାକୁ ସ୍ଵାଭାବିକ ପ୍ରଭୁ ମିଳିଯାନ୍ତି||22||
ਮਨਮੁਖਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਹੈ ਨਾਮਿ ਨ ਲਗੈ ਪਿਆਰੁ ॥
ମନମୁଖୀ ଜୀବ ମାୟାର ମୋହରେ ପଡି ରହିଥାଏ, ଏଣୁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲଗାଏ ନାହିଁ।
ਕੂੜੁ ਕਮਾਵੈ ਕੂੜੁ ਸੰਘਰੈ ਕੂੜਿ ਕਰੈ ਆਹਾਰੁ ॥
ସେ ମିଥ୍ୟା ଅର୍ଜନ କରିଥାଏ, ମିଥ୍ୟା ଆଚରଣ କରିଥାଏ।
ਬਿਖੁ ਮਾਇਆ ਧਨੁ ਸੰਚਿ ਮਰਹਿ ਅੰਤਿ ਹੋਇ ਸਭੁ ਛਾਰੁ ॥
ସେ ବିକାରର ଧନକୁ ଏକାଠି କରି ମୃତ୍ୟୁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ, ଅନ୍ତତଃ ସବୁ ମାଟି ହୋଇଯାଏ।
ਕਰਮ ਧਰਮ ਸੁਚਿ ਸੰਜਮੁ ਕਰਹਿ ਅੰਤਰਿ ਲੋਭੁ ਵਿਕਾਰ ॥
ସେ କର୍ମ-ଧର୍ମ, ଶୁଦ୍ଧତା ଏବଂ ସଂଯମ ଇତ୍ୟାଦି କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ମନ ଲୋଭ-ବିକାରଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਮਨਮੁਖਿ ਜਿ ਕਮਾਵੈ ਸੁ ਥਾਇ ਨ ਪਵੈ ਦਰਗਹ ਹੋਇ ਖੁਆਰੁ ॥੨੩॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ମନମୁଖୀର କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ସଫଳ ହୁଏନାହିଁ ଆଉ ପ୍ରଭୁ-ଦରବାରରେ ଧ୍ଵଂସ ହୋଇଯାଏ||23||
ਸਭਨਾ ਰਾਗਾਂ ਵਿਚਿ ਸੋ ਭਲਾ ਭਾਈ ਜਿਤੁ ਵਸਿਆ ਮਨਿ ਆਇ ॥
ସବୁ ରାଗ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ରାଗ ଉତ୍ତମ ଅଟେ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଇଶ୍ଵର ମନରେ ବାସ କରିଥାନ୍ତି।
ਰਾਗੁ ਨਾਦੁ ਸਭੁ ਸਚੁ ਹੈ ਕੀਮਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥
ରାଗ-ସଙ୍ଗୀତ ସବୁ ସଚ୍ଚା ଅଟେ, ଏହାର ମହତ୍ତ୍ଵ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଅଟେ।
ਰਾਗੈ ਨਾਦੈ ਬਾਹਰਾ ਇਨੀ ਹੁਕਮੁ ਨ ਬੂਝਿਆ ਜਾਇ ॥
ଈଶ୍ଵର ରାଗ-ସଙ୍ଗୀତ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ବଡ ଅଟନ୍ତି, ଏହାଦ୍ବାରା ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝା ଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ।
ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੈ ਬੂਝੈ ਤਿਨਾ ਰਾਸਿ ਹੋਇ ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਸੋਝੀ ਪਾਇ ॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି- ଯେଉଁ ଲୋକ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ଠାରୁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ, ସେ ହିଁ ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝି ପାରିଥାଏ ଆଉ ତାହାର ହିଁ ରାଗ ଗାନ ସଫଳ ହୋଇଥାଏ।
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤਿਸ ਤੇ ਹੋਇਆ ਜਿਉ ਤਿਸੈ ਦੀ ਰਜਾਇ ॥੨੪॥
ସବୁ କିଛି ତାହାଙ୍କ ଠାରୁ ଜାତ ହୋଇଛି, ଯେପରି ସେହି ମାଲିକଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଅଟେ, ସେପରି ହିଁ ହୋଇଥାଏ||24||