Page 1364
ਸਾਗਰ ਮੇਰ ਉਦਿਆਨ ਬਨ ਨਵ ਖੰਡ ਬਸੁਧਾ ਭਰਮ ॥
ସାଗର, ପର୍ବତ, ଉଦ୍ୟାନ, ବନ, ନବଖଣ୍ଡ ଏବଂ ଧରିତ୍ରୀର ଭ୍ରମଣ କୌଣସି ମହତ୍ତ୍ଵ ରଖେ ନାହିଁ।
ਮੂਸਨ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਰੰਮ ਕੈ ਗਨਉ ਏਕ ਕਰਿ ਕਰਮ ॥੩॥
ହେ ମୁସନ! ପ୍ରିୟତମଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ହିଁ ଉତ୍ତମ କର୍ମ ଅଟେ, ସଚ୍ଚା ପ୍ରେମୀ ସବୁ ପାର କରି ଯାଇଥାଏ||3||
ਮੂਸਨ ਮਸਕਰ ਪ੍ਰੇਮ ਕੀ ਰਹੀ ਜੁ ਅੰਬਰੁ ਛਾਇ ॥
ହେ ମୁସନ! ଯାହାର ହୃଦୟ ରୂପୀ ଅମ୍ବରରେ ପ୍ରେମର ଚାନ୍ଦନୀ ବିସ୍ତାର କରିଥାଏ,
ਬੀਧੇ ਬਾਂਧੇ ਕਮਲ ਮਹਿ ਭਵਰ ਰਹੇ ਲਪਟਾਇ ॥੪॥
ସେ କମଳ-ଫୁଲ ସହିତ ଭଅଁର ଭଳି ପ୍ରେମରେ ହିଁ ଲିପ୍ତ ରହିଥାଏ||4||
ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਹਰਖ ਸੁਖ ਮਾਨ ਮਹਤ ਅਰੁ ਗਰਬ ॥
ପୂଜା-ପାଠ, ସଂଯମ, ଖୁସି, ସୁଖ, ମାନ-ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ଗର୍ବ ଇତ୍ୟାଦି
ਮੂਸਨ ਨਿਮਖਕ ਪ੍ਰੇਮ ਪਰਿ ਵਾਰਿ ਵਾਰਿ ਦੇਂਉ ਸਰਬ ॥੫॥
ହେ ମୁସନ! ସାମାନ୍ୟ ପ୍ରେମ ପାଇଁ ସବୁ ସମର୍ପଣ କରିଦିଅ||5||
ਮੂਸਨ ਮਰਮੁ ਨ ਜਾਨਈ ਮਰਤ ਹਿਰਤ ਸੰਸਾਰ ॥
ହେ ମୁସନ! ସଂସାରର ଲୋକ ପ୍ରେମର ଭେଦ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ, ମୃତ୍ୟୁ ମୁଖକୁ ଯାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ଠକି ହୋଇଥାନ୍ତି।
ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਰੰਮ ਨ ਬੇਧਿਓ ਉਰਝਿਓ ਮਿਥ ਬਿਉਹਾਰ ॥੬॥
ସେ ପ୍ରିୟତମଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଲୀନ ହୁଏନାହିଁ ଏବଂ ମିଥ୍ୟା ଧନ୍ଦାରେ ଫସି ଯାଇଥାଏ||6||
ਘਬੁ ਦਬੁ ਜਬ ਜਾਰੀਐ ਬਿਛੁਰਤ ਪ੍ਰੇਮ ਬਿਹਾਲ ॥
ଯେତେବେଳେ କାହାର ଘରେ ଯାହାର ଘରେ ଧନ-ଦୌଲତ ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ, ସେ ପ୍ରେମ କାରଣରୁ ବିୟୋଗରେ ଦୁଃଖୀ ହୋଇଥାଏ।
ਮੂਸਨ ਤਬ ਹੀ ਮੂਸੀਐ ਬਿਸਰਤ ਪੁਰਖ ਦਇਆਲ ॥੭॥
ହେ ମୁସନ! ବାସ୍ତବରେ ସେ ସେତେବେଳେ ଠକି ହୋଇଯାଏ, ଯେତେବେଳେ ଦୟାଳୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭୁଲି ଯାଇଥାଏ||7||
ਜਾ ਕੋ ਪ੍ਰੇਮ ਸੁਆਉ ਹੈ ਚਰਨ ਚਿਤਵ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
ଯାହାକୁ ପ୍ରେମ ଲାଗିଯାଏ, ତାହାର ମନ ପ୍ରଭୁ-ଚରଣରେ ଲାଖି ରହିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਬਿਰਹੀ ਬ੍ਰਹਮ ਕੇ ਆਨ ਨ ਕਤਹੂ ਜਾਹਿ ॥੮॥
ନାନକ କହନ୍ତି: ବ୍ରହ୍ମ ସହିତ ପ୍ରେମ କରିବା ବାଲା ଜିଜ୍ଞାସୁ ଅନ୍ୟ କେଉଁଠିକୁ ଯାଏ ନାହିଁ||8||
ਲਖ ਘਾਟੀਂ ਊਂਚੌ ਘਨੋ ਚੰਚਲ ਚੀਤ ਬਿਹਾਲ ॥
ଚଞ୍ଚଳ ମନ ବହୁତ ଉଚ୍ଚକୁ ଚଢିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ଦୁଃଖ ପାଇଥାଏ।
ਨੀਚ ਕੀਚ ਨਿਮ੍ਰਿਤ ਘਨੀ ਕਰਨੀ ਕਮਲ ਜਮਾਲ ॥੯॥
ହେ ଜମାଲ! କଚଡାକୁ ନୀଚ ମାନାଯାଏ, ପରନ୍ତୁ ବିନମ୍ର ଅଟେ, ଏହା ଠାରୁ କମଳ ଫୁଲ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ||9||
ਕਮਲ ਨੈਨ ਅੰਜਨ ਸਿਆਮ ਚੰਦ੍ਰ ਬਦਨ ਚਿਤ ਚਾਰ ॥
ସେ କମଳ ନୟନ, ଯାହାଙ୍କ ନୟନରେ ଅଞ୍ଜନ ରହିଥାଏ, ସେ ହିଁ ଶ୍ୟାମ ସୁନ୍ଦର, ଯାହାଙ୍କ ମୁଖ ଚନ୍ଦ୍ର ଭଳି ହୋଇଥାଏ।
ਮੂਸਨ ਮਗਨ ਮਰੰਮ ਸਿਉ ਖੰਡ ਖੰਡ ਕਰਿ ਹਾਰ ॥੧੦॥
ହେ ମୁସନ! ତାହାଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଲୀନ ଅଛି, ତାହାଙ୍କ ପାଇଁ ଗଳାର ହାରକୁ ଟୁକୁଡା ଟୁକୁଡା କରିଦେବି||10||
ਮਗਨੁ ਭਇਓ ਪ੍ਰਿਅ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿਉ ਸੂਧ ਨ ਸਿਮਰਤ ਅੰਗ ॥
ପ୍ରଭୁ-ପ୍ରେମରେ ଏତେ ମଗ୍ନ ହୋଇ ଯାଇଛି ଯେ ତାହାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ କୌଣସି ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ।
ਪ੍ਰਗਟਿ ਭਇਓ ਸਭ ਲੋਅ ਮਹਿ ਨਾਨਕ ਅਧਮ ਪਤੰਗ ॥੧੧॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ପତଙ୍ଗ ସ୍ଵୟଂ ଜଳିଯାଏ, ପରନ୍ତୁ ଦୀପର ଜ୍ୟୋତିରୁ ଅଲଗା ହୁଏନାହିଁ, ଏହି କାରଣରୁ ପତଙ୍ଗର କୀର୍ତ୍ତି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଅଟେ||11||
ਸਲੋਕ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ਕੇ
ଶ୍ଳୋକ ଭକ୍ତ କବୀର ଜୀ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਕਬੀਰ ਮੇਰੀ ਸਿਮਰਨੀ ਰਸਨਾ ਊਪਰਿ ਰਾਮੁ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି: ଜିହ୍ଵାରେ ରାମ-ରାମ ଜପିବା ହିଁ ମୋର ମାଳା ଅଟେ।
ਆਦਿ ਜੁਗਾਦੀ ਸਗਲ ਭਗਤ ਤਾ ਕੋ ਸੁਖੁ ਬਿਸ੍ਰਾਮੁ ॥੧॥
ଯେବେ ଠାରୁ ସୃଷ୍ଟି ବନିଛି, ଯୁଗ-ଯୁଗାନ୍ତର ସବୁ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଏହାଦ୍ୱାରା ସୁଖ-ଶାନ୍ତି ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ||1||
ਕਬੀਰ ਮੇਰੀ ਜਾਤਿ ਕਉ ਸਭੁ ਕੋ ਹਸਨੇਹਾਰੁ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି: ମୋର ଜାତି ଉପରେ ସମସ୍ତେ ହସି ଉଡାଇ ଥାଆନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ
ਬਲਿਹਾਰੀ ਇਸ ਜਾਤਿ ਕਉ ਜਿਹ ਜਪਿਓ ਸਿਰਜਨਹਾਰੁ ॥੨॥
ମୁଁ ଏହି ଜାତି ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଯାଇଥାଏ, ଯେଉଁଠି ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରି ରଚୟିତା ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଭଜନ କରାଯାଏ||2||
ਕਬੀਰ ਡਗਮਗ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਕਹਾ ਡੁਲਾਵਹਿ ਜੀਉ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି: ହେ ମନୁଷ୍ୟ! କାହିଁକି ବିଚଳିତ ହେଉଛୁ?
ਸਰਬ ਸੂਖ ਕੋ ਨਾਇਕੋ ਰਾਮ ਨਾਮ ਰਸੁ ਪੀਉ ॥੩॥
ରାମନମ ସର୍ବସୁଖର ଘର ଅଟେ, ଏହାର ରସ ପାନ କର||3||
ਕਬੀਰ ਕੰਚਨ ਕੇ ਕੁੰਡਲ ਬਨੇ ਊਪਰਿ ਲਾਲ ਜੜਾਉ ॥
ହେ କବୀର! ହୀରା-ମୋତି ଖଚିତ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ କୁଣ୍ଡଳୀ ଧାରଣ କରିଥାଏ,
ਦੀਸਹਿ ਦਾਧੇ ਕਾਨ ਜਿਉ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਮਨਿ ਨਾਹੀ ਨਾਉ ॥੪॥
ଯାହାର ମନରେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ନଥାଏ, ସେ ଏପରି ଦେଖାଇ ଥାଏ, ଯେପରି କାନ ଜଳୁଅଛି||4||
ਕਬੀਰ ਐਸਾ ਏਕੁ ਆਧੁ ਜੋ ਜੀਵਤ ਮਿਰਤਕੁ ਹੋਇ ॥
ହେ କବୀର! ଏପରି କେହି ବିରଳ ହିଁ ଥାଏ, ଯିଏ ଜୀବନ୍ମୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਨਿਰਭੈ ਹੋਇ ਕੈ ਗੁਨ ਰਵੈ ਜਤ ਪੇਖਉ ਤਤ ਸੋਇ ॥੫॥
ସେ ନିର୍ଭୟ ହୋଇ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଗୁଣଗାନରେ ରତ ରହିଥାଏ, ଯେଉଁଠି ଦେଖିଥାଏ, ତାହାକୁ ସେ ଦେଖାଯାନ୍ତି||5||
ਕਬੀਰ ਜਾ ਦਿਨ ਹਉ ਮੂਆ ਪਾਛੈ ਭਇਆ ਅਨੰਦੁ ॥
ହେ କବୀର! ଯେଉଁ ଦିନ ମୋର ଅହଂକାର ସମାପ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି, ଆନନ୍ଦ ହିଁ ଆନନ୍ଦ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਮੋਹਿ ਮਿਲਿਓ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪਨਾ ਸੰਗੀ ਭਜਹਿ ਗੋੁਬਿੰਦੁ ॥੬॥
ମୋତେ ନିଜ ପ୍ରଭୁ ମିଳି ଯାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ସତସଙ୍ଗ ସହିତ ଭଜନ କରିଥାଏ||6||
ਕਬੀਰ ਸਭ ਤੇ ਹਮ ਬੁਰੇ ਹਮ ਤਜਿ ਭਲੋ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି: ଯିଏ ଏହି ତଥ୍ୟକୁ ବୁଝି ଥାଏ ଯେ ଆମେ ସବୁଠାରୁ ମନ୍ଦ ଅଟୁ,
ਜਿਨਿ ਐਸਾ ਕਰਿ ਬੂਝਿਆ ਮੀਤੁ ਹਮਾਰਾ ਸੋਇ ॥੭॥
ଆମକୁ ଛାଡି ଅନ୍ୟମାନେଉତ୍ତମ ଅଟନ୍ତି, ସେ ହିଁ ଆମର ପରମ ମିତ୍ର ଅଟନ୍ତି||7||
ਕਬੀਰ ਆਈ ਮੁਝਹਿ ਪਹਿ ਅਨਿਕ ਕਰੇ ਕਰਿ ਭੇਸ ॥
ହେ କବୀର! ମାୟା ତାହାଙ୍କ ରୂପ ଧାରଣ କରି ମୋର ପାଖକୁ ଆସିଛି,
ਹਮ ਰਾਖੇ ਗੁਰ ਆਪਨੇ ਉਨਿ ਕੀਨੋ ਆਦੇਸੁ ॥੮॥
କିନ୍ତୁ ଗୁରୁ ପରମେଶ୍ଵର ଆମର ରକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି, ଏଣୁ ସେ ନତମସ୍ତକ ହୋଇ ଚାଲି ଯାଇଛି||8||
ਕਬੀਰ ਸੋਈ ਮਾਰੀਐ ਜਿਹ ਮੂਐ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି: ସେହି ଅହଂକୁ ମାରି ଦିଅ, ଯାହା ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ପରମ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਭਲੋ ਭਲੋ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ ਬੁਰੋ ਨ ਮਾਨੈ ਕੋਇ ॥੯॥
ତାହାକୁ ମାରିଲେ ସମସ୍ତେ ଭଲ କହିଥାନ୍ତି ଏବଂ କେହି ଖରାପ ମାନନ୍ତି ନାହିଁ||9||
ਕਬੀਰ ਰਾਤੀ ਹੋਵਹਿ ਕਾਰੀਆ ਕਾਰੇ ਊਭੇ ਜੰਤ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି: ଯେତେବେଳେ ଅନ୍ଧାର ରାତି ହୋଇଥାଏ, ଚୋର-ଲୁଟେରା ମନ୍ଦ କାମ ପାଇଁ ଚାଲିଯାନ୍ତି।