Page 83
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
परमेश्वर एक आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त केले जाऊ शकते.
ਸਿਰੀਰਾਗ ਕੀ ਵਾਰ ਮਹਲਾ ੪ ਸਲੋਕਾ ਨਾਲਿ ॥
सिरिराग की वार महला ४ श्लोकांसह (महाकाव्य)
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
श्लोक महला ३ ॥
ਰਾਗਾ ਵਿਚਿ ਸ੍ਰੀਰਾਗੁ ਹੈ ਜੇ ਸਚਿ ਧਰੇ ਪਿਆਰੁ ॥
रागांपैकी श्री राग हा सर्वोत्तम राग तेव्हाच असतो जेव्हा त्याद्वारे प्राण्यामध्ये सत्य आणि परमेश्वराविषयी प्रेम निर्माण होते.
ਸਦਾ ਹਰਿ ਸਚੁ ਮਨਿ ਵਸੈ ਨਿਹਚਲ ਮਤਿ ਅਪਾਰੁ ॥
खरा परमेश्वर सदैव मनात वास करतो आणि जीवाची बुद्धी अनंत परमेश्वरात स्थिर असते.
ਰਤਨੁ ਅਮੋਲਕੁ ਪਾਇਆ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥
गुरूच्या शब्दावर विचार करून मौल्यवान नाम प्राप्त होते.
ਜਿਹਵਾ ਸਚੀ ਮਨੁ ਸਚਾ ਸਚਾ ਸਰੀਰ ਅਕਾਰੁ ॥
परमेश्वराच्या नामस्मरणाने मन आणि शरीर शुद्ध केले होते आणि मानवी जीवन सार्थक होते.
ਨਾਨਕ ਸਚੈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਸੇਵਿਐ ਸਦਾ ਸਚੁ ਵਾਪਾਰੁ ॥੧॥
हे नानक ! जे गुरूच्या शिकवणींचे पालन करतात त्यांचे जीवन सदासर्वकाळ सत्य राहते. ॥१॥
ਮਃ ੩ ॥
महला ३ ॥
ਹੋਰੁ ਬਿਰਹਾ ਸਭ ਧਾਤੁ ਹੈ ਜਬ ਲਗੁ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਹੋਇ ॥
जोपर्यंत एखाद्याने परमेश्वरावर प्रेम केले नाही तोपर्यंत इतर सर्व प्रकारचे प्रेम क्षणिक असते.
ਇਹੁ ਮਨੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿਆ ਵੇਖਣੁ ਸੁਨਣੁ ਨ ਹੋਇ ॥
मायाने मोहित केल्यामुळे या मनाला परमेश्वराची जाणीव होऊ शकत नाही.
ਸਹ ਦੇਖੇ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਊਪਜੈ ਅੰਧਾ ਕਿਆ ਕਰੇਇ ॥
पती-परमेश्वराच्या अनुभवाशिवाय (दर्शन) प्रेम उत्पन्न होत नाही. म्हणून, ज्ञान नसलेला आध्यात्मिकदृष्ट्या अंध मनुष्य काय करू शकतो?
ਨਾਨਕ ਜਿਨਿ ਅਖੀ ਲੀਤੀਆ ਸੋਈ ਸਚਾ ਦੇਇ ॥੨॥
हे नानक! ज्या परमेश्वराने मनुष्याला आंधळा आध्यात्मिक आंधळे केले आहे तो एकटाच आध्यात्मिक डोळ्यांना परत करू शकतो. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਹਰਿ ਇਕੋ ਕਰਤਾ ਇਕੁ ਇਕੋ ਦੀਬਾਣੁ ਹਰਿ ॥
फक्त एकच परमेश्वर सर्व सजीवांचा निर्माता आणि संस्थापक आहे.
ਹਰਿ ਇਕਸੈ ਦਾ ਹੈ ਅਮਰੁ ਇਕੋ ਹਰਿ ਚਿਤਿ ਧਰਿ ॥
केवळ त्या निर्माणकर्त्याची आज्ञा विश्वावर नियंत्रण ठेवते. म्हणून त्या परमेश्वराला आपल्या हृदयात ठेवा.
ਹਰਿ ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਕੋਈ ਨਾਹਿ ਡਰੁ ਭ੍ਰਮੁ ਭਉ ਦੂਰਿ ਕਰਿ ॥
परमेश्वराशिवाय इतर कोणीही (सर्वोच्च शक्ती) नाही. म्हणूनच आपल्या मनातून इतर कोणतेही भय, शंका आणि भ्रम काढून टाका.
ਹਰਿ ਤਿਸੈ ਨੋ ਸਾਲਾਹਿ ਜਿ ਤੁਧੁ ਰਖੈ ਬਾਹਰਿ ਘਰਿ ॥
फक्त त्या परमेश्वराची स्तुती करा, जो तुमच्या घराबाहेर आणि आत तुमचे रक्षण करतो.
ਹਰਿ ਜਿਸ ਨੋ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਸੋ ਹਰਿ ਜਪਿ ਭਉ ਬਿਖਮੁ ਤਰਿ ॥੧॥
ज्याच्यावर परमेश्वर दया करतो, तो प्रेमळ भक्तीने त्याला स्मरण करून भीतीच्या कठीण जागतिक महासागर पार करतो. ॥१॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਦਾਤੀ ਸਾਹਿਬ ਸੰਦੀਆ ਕਿਆ ਚਲੈ ਤਿਸੁ ਨਾਲਿ ॥
सर्व भेटवस्तू आपल्या स्वामीने (परमेश्वर) दिली आहेत, कोणीही त्याच्याशी वाद घालू शकत नाही.
ਇਕ ਜਾਗੰਦੇ ਨਾ ਲਹੰਨਿ ਇਕਨਾ ਸੁਤਿਆ ਦੇਇ ਉਠਾਲਿ ॥੧॥
काही प्राणी जागृत असतानाही परमेश्वराने दिलेल्या भेटवस्तूपासून वंचित राहतात आणि अनेक जीवांना तो झोपेतून उठवून भेटवस्तू प्रदान करतो.॥१॥
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਸਿਦਕੁ ਸਬੂਰੀ ਸਾਦਿਕਾ ਸਬਰੁ ਤੋਸਾ ਮਲਾਇਕਾਂ ॥
विश्वास, समाधान आणि सहिष्णुता ही सद्पुरूषाच्या तरतुदी आहेत.
ਦੀਦਾਰੁ ਪੂਰੇ ਪਾਇਸਾ ਥਾਉ ਨਾਹੀ ਖਾਇਕਾ ॥੨॥
गुरूचे अनुयायी परमेश्वराला ओळखतात; परंतु दोषींना परमेश्वराच्या दरबारात स्थान मिळत नाही. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸਭ ਆਪੇ ਤੁਧੁ ਉਪਾਇ ਕੈ ਆਪਿ ਕਾਰੈ ਲਾਈ ॥
हे परमेश्वरा ! तुम्ही हे जग निर्माण केले आहे आणि तुम्हीच जगाला वेगवेगळ्या कामात गुंतवून ठेवले आहे.
ਤੂੰ ਆਪੇ ਵੇਖਿ ਵਿਗਸਦਾ ਆਪਣੀ ਵਡਿਆਈ ॥
तुझे वैभव पाहून तुलाच आनंद होतो.
ਹਰਿ ਤੁਧਹੁ ਬਾਹਰਿ ਕਿਛੁ ਨਾਹੀ ਤੂੰ ਸਚਾ ਸਾਈ ॥
हे परमेश्वरा ! तूच खरा आणि शाश्वत स्वामी आहेस, तुझ्याशिवाय दुसरे काही नाही.देवा, तुझ्यापलीकडे काहीही नाही.
ਤੂੰ ਆਪੇ ਆਪਿ ਵਰਤਦਾ ਸਭਨੀ ਹੀ ਥਾਈ ॥
हे परमेश्वरा ! तू स्वतः सर्वव्यापी आहेस.
ਹਰਿ ਤਿਸੈ ਧਿਆਵਹੁ ਸੰਤ ਜਨਹੁ ਜੋ ਲਏ ਛਡਾਈ ॥੨॥
हे संतजनहो ! वाईटापासून तुमचे रक्षण करणाऱ्या परमेश्वराची तुम्ही पूजा करा. ॥२॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਫਕੜ ਜਾਤੀ ਫਕੜੁ ਨਾਉ ॥
सामाजिक प्रतिष्ठा आणि वैयक्तिक नावाचा अभिमान व्यर्थ आहे,
ਸਭਨਾ ਜੀਆ ਇਕਾ ਛਾਉ ॥
कारण सर्व मानव एकाच परमेश्वराच्या संरक्षणाखाली आहेत.
ਆਪਹੁ ਜੇ ਕੋ ਭਲਾ ਕਹਾਏ ॥
हे नानक! मनुष्य स्वत:ला महान म्हणतो तर तो महान होत नाही
ਨਾਨਕ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਪੈ ਜਾ ਪਤਿ ਲੇਖੈ ਪਾਏ ॥੧॥
त्यामुळे परमेश्वराच्या दरबारात त्याचा सन्मान स्वीकारला गेला तरच तो महान व्यक्ती म्हणून ओळखला जाईल. ॥१॥
ਮਃ ੨ ॥
महला २॥
ਜਿਸੁ ਪਿਆਰੇ ਸਿਉ ਨੇਹੁ ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਮਰਿ ਚਲੀਐ ॥
मनुष्याने आपला सर्व अहंकार त्यागून ज्या प्रेयसीशी (परमेश्वर) तो प्रेमाने जोडला आहे त्याच्याबरोबर प्रेमाने राहावे.
ਧ੍ਰਿਗੁ ਜੀਵਣੁ ਸੰਸਾਰਿ ਤਾ ਕੈ ਪਾਛੈ ਜੀਵਣਾ ॥੨॥
त्या प्रेयसीशिवाय (परमेश्वर) या जगात जगणे हा शाप आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਧਰਤੀ ਸਾਜੀਐ ਚੰਦੁ ਸੂਰਜੁ ਦੁਇ ਦੀਵੇ ॥
हे परमेश्वरा ! तूच ही पृथ्वी निर्माण केली आहेस आणि चंद्र आणि सूर्य हे दोन विश्वाला प्रकाश देणारे दिवे बनवले आहेत.
ਦਸ ਚਾਰਿ ਹਟ ਤੁਧੁ ਸਾਜਿਆ ਵਾਪਾਰੁ ਕਰੀਵੇ ॥
या ब्रह्मांडात तुम्ही चौदा विश्व निर्माण केले आहेत, जिथे व्यक्तीच्या कर्मांचा व्यापार होतो.
ਇਕਨਾ ਨੋ ਹਰਿ ਲਾਭੁ ਦੇਇ ਜੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਥੀਵੇ ॥
जे गुरूचे अनुयायी पुण्यवान होऊन सत्कर्म करतात, त्यांना परमेश्वर मोक्षरूपाने वरदान देतात.
ਤਿਨ ਜਮਕਾਲੁ ਨ ਵਿਆਪਈ ਜਿਨ ਸਚੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਵੇ ॥
जे सत्यनामरूपी अमृत पितात त्यांना मृत्यूची भीती त्रास देत नाही.
ਓਇ ਆਪਿ ਛੁਟੇ ਪਰਵਾਰ ਸਿਉ ਤਿਨ ਪਿਛੈ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਛੁਟੀਵੇ ॥੩॥
जे व्यक्ती परमेश्वरावर प्रेम करतात ते स्वतः मुक्त होतात आणि सोबतच त्यांच्या कुटुंबाचाही उद्धार होतो आणि जे त्यांनी सांगितलेल्या मार्गावर चालतात त्यांचाही उद्धार होतो. ॥३॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਕੁਦਰਤਿ ਕਰਿ ਕੈ ਵਸਿਆ ਸੋਇ ॥
विश्व निर्माण केल्यानंतर, निर्माणकर्ता स्वतः त्यात निवास करतो.