Page 56
ਮੁਖਿ ਝੂਠੈ ਝੂਠੁ ਬੋਲਣਾ ਕਿਉ ਕਰਿ ਸੂਚਾ ਹੋਇ ॥
जर चेहरा खोटा असेल तर खोटा माणूस फक्त खोटे बोलच व्यक्त करतो, मग तो शुद्ध कसा असेल?
ਬਿਨੁ ਅਭ ਸਬਦ ਨ ਮਾਂਜੀਐ ਸਾਚੇ ਤੇ ਸਚੁ ਹੋਇ ॥੧॥
गुरूंच्या वचनाच्या पवित्र पाण्याशिवाय मन स्वच्छ किंवा शुद्ध होऊ शकत नाही. सत्य नामाद्वारेच सत्य परेश्वराची प्राप्ती होते. ॥ १॥
ਮੁੰਧੇ ਗੁਣਹੀਣੀ ਸੁਖੁ ਕੇਹਿ ॥
ती जीवरूपी स्त्री! सद्गुणाशिवाय सुख कुठे आहे?
ਪਿਰੁ ਰਲੀਆ ਰਸਿ ਮਾਣਸੀ ਸਾਚਿ ਸਬਦਿ ਸੁਖੁ ਨੇਹਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
केवळ त्या आत्मा-वधू परमेश्वराशी एकरूप होण्याच्या आध्यात्मिक आनंदाचा आनंद उपभोगेल जो गुरूच्या शब्दाच्या प्रेमामुळे शांती प्राप्त करेल. ॥ १॥ रहाउ॥
ਪਿਰੁ ਪਰਦੇਸੀ ਜੇ ਥੀਐ ਧਨ ਵਾਂਢੀ ਝੂਰੇਇ ॥
जर परमेश्वर (वर) आत्मा-वधूच्या हृदयात राहत नाही, तर विभक्त जीवरूपी वधू दुःखी होते,
ਜਿਉ ਜਲਿ ਥੋੜੈ ਮਛੁਲੀ ਕਰਣ ਪਲਾਵ ਕਰੇਇ ॥
ज्याप्रमाणे उथळ पाण्यात असलेल्या माशाला वेदना होतात.
ਪਿਰ ਭਾਵੈ ਸੁਖੁ ਪਾਈਐ ਜਾ ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥੨॥
पतीला बरे वाटले की तो स्वतः आशीर्वाद देतो आणि पत्नीला सुख-समृद्धी प्राप्त होते म्हणजेच जेव्हा ती परमेश्वराला संतुष्ट करते तेव्हा आध्यात्मिक समाधान प्राप्त होते आणि तो स्वतः तिच्यावर कृपा करतो. ॥२॥
ਪਿਰੁ ਸਾਲਾਹੀ ਆਪਣਾ ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲਿ ॥
हे जीवरूपी वधू! आपल्या मित्र आणि कुटुंबासह बसून, आपल्या पती परमेश्वराचे गुणगान गा, स्तुती कर.
ਤਨਿ ਸੋਹੈ ਮਨੁ ਮੋਹਿਆ ਰਤੀ ਰੰਗਿ ਨਿਹਾਲਿ ॥
मग तुमचे शरीर सुंदर होईल, तुमचे मन मोहित होईल, आणि त्याच्या प्रेमाने प्रेरित होऊन तुम्ही त्याला पाहाल.
ਸਬਦਿ ਸਵਾਰੀ ਸੋਹਣੀ ਪਿਰੁ ਰਾਵੇ ਗੁਣ ਨਾਲਿ ॥੩॥
गुरूच्या शब्दाने आणि तिच्या गुणांनी सुशोभित स्त्री सद्गुणी असून पतीची पूर्ण सेवा करते. ॥३॥
ਕਾਮਣਿ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵਈ ਖੋਟੀ ਅਵਗਣਿਆਰਿ ॥
दुर्गुण आणि इंद्रियसुखांमध्ये गुंतलेली गुणहीन स्त्री तिच्या पतीसाठी काही उपयोगाची नसते.
ਨਾ ਸੁਖੁ ਪੇਈਐ ਸਾਹੁਰੈ ਝੂਠਿ ਜਲੀ ਵੇਕਾਰਿ ॥
तिला या जगात किंवा परमेश्वराच्या दरबारात कोणतीही शांती सापडत नाही; ती खोटेपणा आणि दुर्गुणांमध्ये जळते (तिचे आध्यात्मिक जीवन वाया घालवते).
ਆਵਣੁ ਵੰਞਣੁ ਡਾਖੜੋ ਛੋਡੀ ਕੰਤਿ ਵਿਸਾਰਿ ॥੪॥
वर (परमेश्वर) विसरला आणि सोडून दिले आहे, ती जन्म आणि मृत्यूच्या दृष्ट चक्रात अडकलेली आहे. ॥४॥
ਪਿਰ ਕੀ ਨਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣੀ ਮੁਤੀ ਸੋ ਕਿਤੁ ਸਾਦਿ ॥
ती आपल्या पतीची (परमेश्वर) सर्वात आवडती व्यक्ती होती. ती कोणत्या वाईट गोष्टीच्या मोहात अडकल्यामुळे पतीपासून दूर झाली आहे?
ਪਿਰ ਕੈ ਕਾਮਿ ਨ ਆਵਈ ਬੋਲੇ ਫਾਦਿਲੁ ਬਾਦਿ ॥
ती निरुपयोगी शब्द का बोलते जे तिच्या पतीला (परमेश्वर) एकरूप करण्यास मदत करू शकत नाही?
ਦਰਿ ਘਰਿ ਢੋਈ ਨਾ ਲਹੈ ਛੂਟੀ ਦੂਜੈ ਸਾਦਿ ॥੫॥
सांसारिक वासनांमुळेतिच्या त्याग करण्यात आला आहे आणि तिला तिच्या स्वामीच्या दारात किंवा मंदिरात आश्रय मिळत नाही. ॥५॥
ਪੰਡਿਤ ਵਾਚਹਿ ਪੋਥੀਆ ਨਾ ਬੂਝਹਿ ਵੀਚਾਰੁ ॥
पंडित धर्मग्रंथांचा अभ्यास करतात पण त्यांना वास्तविक सार समजत नाही.
ਅਨ ਕਉ ਮਤੀ ਦੇ ਚਲਹਿ ਮਾਇਆ ਕਾ ਵਾਪਾਰੁ ॥
इतरांना उपदेश केल्यानंतर ते या जगातून निघून जातात, कारण त्यांच्यासाठी प्रचार करणे हा संपत्ती मिळवण्याचा व्यवसाय आहे.
ਕਥਨੀ ਝੂਠੀ ਜਗੁ ਭਵੈ ਰਹਣੀ ਸਬਦੁ ਸੁ ਸਾਰੁ ॥੬॥
खोट्या चर्चेत गुंतलेले, संपूर्ण जग भटकत राहते. एकट्याने जगणे हे उदात्त आहे जे गुरूच्या शब्दानुसार आहे. सत्याचे नाव कमविणे हे जीवनातील सर्वोत्तम आचरण आहे. ॥६॥
ਕੇਤੇ ਪੰਡਿਤ ਜੋਤਕੀ ਬੇਦਾ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰੁ ॥
असे अनेक पंडितआणि ज्योतिषी आहेत जे वेदांवर विचार करतात.
ਵਾਦਿ ਵਿਰੋਧਿ ਸਲਾਹਣੇ ਵਾਦੇ ਆਵਣੁ ਜਾਣੁ ॥
ते त्यांच्या विवादांचे आणि युक्तिवादांची स्तुती करतात आणि या वादांमध्ये ते जन्म आणि मृत्यूच्या चक्रात अडकून राहतात.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਕਰਮ ਨ ਛੁਟਸੀ ਕਹਿ ਸੁਣਿ ਆਖਿ ਵਖਾਣੁ ॥੭॥
गुरूंच्या शिकवणींचे पालन न करता, त्यांनी कितीही सांगितले, ऐकले, उपदेश केले किंवा अर्थ लावला तरी त्यांच्या कृतीतून गुरूंच्या अपार कृपेशिवाय त्यांची मुक्तता होऊ शकत नाही.॥७॥
ਸਭਿ ਗੁਣਵੰਤੀ ਆਖੀਅਹਿ ਮੈ ਗੁਣੁ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
सर्व जीवरूपी स्त्रिया सद्गुणी आहेत असे म्हणतात पण माझ्यात एकही गुण नाही.
ਹਰਿ ਵਰੁ ਨਾਰਿ ਸੁਹਾਵਣੀ ਮੈ ਭਾਵੈ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥
जर मी परमेश्वराला आवडू लागली तर मी त्याची सुंदर सद्गुण वधू होऊ शकते.
ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਵੜਾ ਨਾ ਵੇਛੋੜਾ ਹੋਇ ॥੮॥੫॥
भेटल्यानंतर ती त्याच्यापासून कधीच विभक्त होत नाही. ॥८॥५॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
श्रीरागु महला १ ॥
ਜਪੁ ਤਪੁ ਸੰਜਮੁ ਸਾਧੀਐ ਤੀਰਥਿ ਕੀਚੈ ਵਾਸੁ ॥
परमेश्वराची उपासना न करता, मनुष्याने जप, तपश्चर्या आणि आत्मसंयम साधून, तीर्थस्थानी जाऊन आणि तेथे निवास करून,
ਪੁੰਨ ਦਾਨ ਚੰਗਿਆਈਆ ਬਿਨੁ ਸਾਚੇ ਕਿਆ ਤਾਸੁ ॥
दानधर्म इत्यादि आणि इतर शुभ कार्य करून काहीही फायदा होत नाही.
ਜੇਹਾ ਰਾਧੇ ਤੇਹਾ ਲੁਣੈ ਬਿਨੁ ਗੁਣ ਜਨਮੁ ਵਿਣਾਸੁ ॥੧॥
व्यक्ती जसे बी पेरतो त्याला तसेच फळ प्राप्त होते. सद्गुणांची प्राप्ती केल्याशिवाय मनुष्याचे जीवन व्यर्थ आहे. ॥१॥
ਮੁੰਧੇ ਗੁਣ ਦਾਸੀ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
हे निष्पाप जीवरूपी स्त्री! शांती आध्यात्मिक गुण प्राप्त करून प्राप्त आहे.
ਅਵਗਣ ਤਿਆਗਿ ਸਮਾਈਐ ਗੁਰਮਤਿ ਪੂਰਾ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरूंच्या शिकवणीनुसार दुर्गुणांचा त्याग करून मनुष्य परमात्म्यात विलीन होतो. ॥१॥ रहाउ॥
ਵਿਣੁ ਰਾਸੀ ਵਾਪਾਰੀਆ ਤਕੇ ਕੁੰਡਾ ਚਾਰਿ ॥
ज्या व्यापाऱ्याकडे गुणांचे भांडवल नाही, तो सर्व दिशांना व्यर्थ भटकत राहतो. (आणि कोणताही नफा घेत नाही).
ਮੂਲੁ ਨ ਬੁਝੈ ਆਪਣਾ ਵਸਤੁ ਰਹੀ ਘਰ ਬਾਰਿ ॥
त्याला मूळ परमेश्वराचे नाव कळत नाही. नावासारखी गोष्ट त्याच्या हृदयरूपी घरात असते.
ਵਿਣੁ ਵਖਰ ਦੁਖੁ ਅਗਲਾ ਕੂੜਿ ਮੁਠੀ ਕੂੜਿਆਰਿ ॥੨॥
नामच्या वस्तूशिवाय, खूप वेदना होते आणि खोट्या वधूला खोटेपणाने फसविले जाते.॥२॥
ਲਾਹਾ ਅਹਿਨਿਸਿ ਨਉਤਨਾ ਪਰਖੇ ਰਤਨੁ ਵੀਚਾਰਿ ॥
जो रात्रंदिवस परमेश्वराच्या नामाच्या या रत्नाचा विचार करतो आणि त्याचे मूल्यांकन करतो, तो आध्यात्मिक आनंदाचा लाभ घेतो.
ਵਸਤੁ ਲਹੈ ਘਰਿ ਆਪਣੈ ਚਲੈ ਕਾਰਜੁ ਸਾਰਿ ॥
नामरूपात असलेली गोष्ट तो आपल्या अंतःकरणातच शोधतो आणि आपले कार्य सुधारतो, म्हणजेच जीवनात सत्कर्म करून तो आपले जीवन यशस्वी करून परमेश्वरात विलीन होतो.
ਵਣਜਾਰਿਆ ਸਿਉ ਵਣਜੁ ਕਰਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਬ੍ਰਹਮੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥੩॥
हे माझ्या मित्रा! पवित्र व्यक्तींसह व्यापार करा (जे परमेश्वराच्या नावाने व्यापार करतात) आणि गुरूद्वारे सर्व व्यापलेल्या परमेश्वराचे चिंतन करा. ॥३॥
ਸੰਤਾਂ ਸੰਗਤਿ ਪਾਈਐ ਜੇ ਮੇਲੇ ਮੇਲਣਹਾਰੁ ॥
चांगल्या व्यक्तीच्या सहवासातूनच परमेश्वर सापडतो, जेव्हा परमेश्वराशी एकरूप घडवून आणणारे गुरू आपल्या कृपेने जीवाला परमेश्वराशी जोडतात.
ਮਿਲਿਆ ਹੋਇ ਨ ਵਿਛੁੜੈ ਜਿਸੁ ਅੰਤਰਿ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰ ॥
ज्याच्या आत्म्यात परमेश्वराचा शाश्वत प्रकाश प्रज्वलित झालेला आहे, त्याला तो सापडतो आणि तो पुन्हा कधीही विभक्त होत नाही, म्हणजेच तो जीवन-मृत्यूच्या चक्रातून मुक्त होतो आणि मोक्ष प्राप्त करतो.
ਸਚੈ ਆਸਣਿ ਸਚਿ ਰਹੈ ਸਚੈ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰ ॥੪॥
सत्य हे अशा व्यक्तीचे निवासस्थान आहे, जो सत्यात वास करतो आणि सदैव सत्याचे अवतार असलेल्या परमेश्वराच्या प्रेमात भटकतो. ॥४॥
ਜਿਨੀ ਆਪੁ ਪਛਾਣਿਆ ਘਰ ਮਹਿ ਮਹਲੁ ਸੁਥਾਇ ॥
ज्यांनी आपला खरा आत्म ओळखला आहे त्यांना त्यांच्या अंतःकरणात परमेश्वराची उपस्थिती आढळते.
ਸਚੇ ਸੇਤੀ ਰਤਿਆ ਸਚੋ ਪਲੈ ਪਾਇ ॥
सत्यनामाच्या रंगात मग्न होऊन सत्यपरमेश्वराची प्राप्ती होते.