Page 322
ਜੀਵਨ ਪਦੁ ਨਿਰਬਾਣੁ ਇਕੋ ਸਿਮਰੀਐ ॥
जीवनाची निर्वाण अवस्था प्राप्त करण्यासाठी, पवित्र परमेश्वराची उपासना करा.
ਦੂਜੀ ਨਾਹੀ ਜਾਇ ਕਿਨਿ ਬਿਧਿ ਧੀਰੀਐ ॥
परमेश्वराशिवाय मनुष्याला दुसरे स्थान नाही कारण आपण इतर कोणावर समाधानी कसे राहू शकतो.
ਡਿਠਾ ਸਭੁ ਸੰਸਾਰੁ ਸੁਖੁ ਨ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ॥
मी सर्व जग पाहिले आहे, परमेश्वराच्या नामाशिवाय सुख नाही.
ਤਨੁ ਧਨੁ ਹੋਸੀ ਛਾਰੁ ਜਾਣੈ ਕੋਇ ਜਨੁ ॥
हे शरीर आणि संपत्ती नष्ट होईल पण हे खूप कमी व्यक्तीलाच कळते.
ਰੰਗ ਰੂਪ ਰਸ ਬਾਦਿ ਕਿ ਕਰਹਿ ਪਰਾਣੀਆ ॥
हे नश्वर प्राणी! सर्व रंग, रूपे आणि अभिरुची व्यर्थ आहेत काय?
ਜਿਸੁ ਭੁਲਾਏ ਆਪਿ ਤਿਸੁ ਕਲ ਨਹੀ ਜਾਣੀਆ ॥
पण ज्याला परमेश्वर स्वतःच चुकीच्या मार्गाने नेतो त्याला त्याची शक्ती कळत नाही.
ਰੰਗਿ ਰਤੇ ਨਿਰਬਾਣੁ ਸਚਾ ਗਾਵਹੀ ॥
पवित्र परमेश्वराच्या प्रेमात बुडलेले लोक सत्यनाम गातात.
ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਦੁਆਰਿ ਜੇ ਤੁਧੁ ਭਾਵਹੀ ॥੨॥
नानक म्हणतात की, हे परमेश्वरा! तुला जे प्राणी आवडतात ते तुझ्या दारी आश्रयाला येतात. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਜੰਮਣੁ ਮਰਣੁ ਨ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਕਉ ਜੋ ਹਰਿ ਲੜਿ ਲਾਗੇ ॥
परमेश्वराचा आश्रय घेणाऱ्यांचे जन्म-मृत्यूचे चक्र नाहीसे होते.
ਜੀਵਤ ਸੇ ਪਰਵਾਣੁ ਹੋਏ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨਿ ਜਾਗੇ ॥
परमेश्वराचे गुणगान गाण्यात जे दक्ष राहतात ते या जन्मात पुण्यवान होतात.
ਸਾਧਸੰਗੁ ਜਿਨ ਪਾਇਆ ਸੇਈ ਵਡਭਾਗੇ ॥
ज्यांना संतांचा सहवास लाभतो ते भाग्यवान असतात
ਨਾਇ ਵਿਸਰਿਐ ਧ੍ਰਿਗੁ ਜੀਵਣਾ ਤੂਟੇ ਕਚ ਧਾਗੇ ॥
पण परमेश्वराचे नाम विसरले तर हे जीवन निषेधास पात्र आहे आणि कच्च्या धाग्यासारखे तुटते
ਨਾਨਕ ਧੂੜਿ ਪੁਨੀਤ ਸਾਧ ਲਖ ਕੋਟਿ ਪਿਰਾਗੇ ॥੧੬॥
हे नानक! प्रयागराज इत्यादी लाखो तीर्थक्षेत्रांपेक्षा संतांच्या चरणांची धूळ अधिक पवित्र आहे. ॥१६॥
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੫ ॥
श्लोक महला ५ ॥
ਧਰਣਿ ਸੁਵੰਨੀ ਖੜ ਰਤਨ ਜੜਾਵੀ ਹਰਿ ਪ੍ਰੇਮ ਪੁਰਖੁ ਮਨਿ ਵੁਠਾ ॥
ज्या हृदयात परमेश्वराचे प्रेम वास करते ते दव मोत्यांनी जडलेल्या गवताळ पृथ्वीप्रमाणे सुंदर रंगीबेरंगी होते.
ਸਭੇ ਕਾਜ ਸੁਹੇਲੜੇ ਥੀਏ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਤੁਠਾ ॥੧॥
हे नानक! ज्या व्यक्तीवर गुरु नानक प्रसन्न होतात, त्यांची सर्व कामे सहज सफल होतात. ॥१॥
ਮਃ ੫ ॥
महला ५ ॥
ਫਿਰਦੀ ਫਿਰਦੀ ਦਹ ਦਿਸਾ ਜਲ ਪਰਬਤ ਬਨਰਾਇ ॥
नद्या, पर्वत आणि दहा दिशांना जंगलांवर
ਜਿਥੈ ਡਿਠਾ ਮਿਰਤਕੋ ਇਲ ਬਹਿਠੀ ਆਇ ॥੨॥
उडणारा पक्षी आला आणि मृतदेह दिसला तिथे बसला. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਜਿਸੁ ਸਰਬ ਸੁਖਾ ਫਲ ਲੋੜੀਅਹਿ ਸੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵਉ ॥
मी परमेश्वराचा विचार केला पाहिजे, सत्याचा समूह, ज्याच्याकडून सर्व सुख आणि फळे मागतात.
ਨੇੜੈ ਦੇਖਉ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਇਕੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਵਉ ॥
त्या परमात्म्याला आपल्या बरोबर पाहा आणि त्याच्या नामाचे ध्यान करत राहा.
ਹੋਇ ਸਗਲ ਕੀ ਰੇਣੁਕਾ ਹਰਿ ਸੰਗਿ ਸਮਾਵਉ ॥
मी सर्वांच्या पायाची धूळ होऊन त्या परमेश्वरात विलीन होवो.
ਦੂਖੁ ਨ ਦੇਈ ਕਿਸੈ ਜੀਅ ਪਤਿ ਸਿਉ ਘਰਿ ਜਾਵਉ ॥
मी कोणत्याही जीवाला दुखवू नये आणि सन्मानाने माझ्या खऱ्या घरी जावे.
ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਾਨਕ ਸੁਣਾਵਉ ॥੧੭॥
हे नानक! मी इतरांना देखील सांगतो की विश्वाचा निर्माता, देव, पतित प्राण्यांना देखील शुद्ध करतो. ॥१७॥
ਸਲੋਕ ਦੋਹਾ ਮਃ ੫ ॥
श्लोक दोहा महला ५ ॥
ਏਕੁ ਜਿ ਸਾਜਨੁ ਮੈ ਕੀਆ ਸਰਬ ਕਲਾ ਸਮਰਥੁ ॥
मी त्या एका परमेश्वराला माझा साथीदार बनवले आहे जो सर्व गोष्टींमध्ये परिपूर्ण आहे.
ਜੀਉ ਹਮਾਰਾ ਖੰਨੀਐ ਹਰਿ ਮਨ ਤਨ ਸੰਦੜੀ ਵਥੁ ॥੧॥
माझा आत्मा त्याला शरण गेला आहे आणि तोच माझ्या मनाची आणि शरीराची खरी संपत्ती आहे. ॥१॥
ਮਃ ੫ ॥
महला ५ ॥
ਜੇ ਕਰੁ ਗਹਹਿ ਪਿਆਰੜੇ ਤੁਧੁ ਨ ਛੋਡਾ ਮੂਲਿ ॥
हे माझ्या प्रिय परमेश्वरा! तू माझा हात धरलास तर मी तुला सोडू शकणार नाही.
ਹਰਿ ਛੋਡਨਿ ਸੇ ਦੁਰਜਨਾ ਪੜਹਿ ਦੋਜਕ ਕੈ ਸੂਲਿ ॥੨॥
जे दुष्ट लोक परमेश्वराचा त्याग करतात ते नरकाच्या असह्य वेदनांना बळी पडतात. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸਭਿ ਨਿਧਾਨ ਘਰਿ ਜਿਸ ਦੈ ਹਰਿ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਵੈ ॥
सर्व खजिना त्या परमेश्वराच्या घरी आहेत. परमेश्वर जे काही करतो ते घडते
ਜਪਿ ਜਪਿ ਜੀਵਹਿ ਸੰਤ ਜਨ ਪਾਪਾ ਮਲੁ ਧੋਵੈ ॥
संत त्यांचे स्तोत्र जप करून त्यांचे जीवन जगतात आणि तो त्यांच्या पापांची सर्व घाण साफ करतो.
ਚਰਨ ਕਮਲ ਹਿਰਦੈ ਵਸਹਿ ਸੰਕਟ ਸਭਿ ਖੋਵੈ ॥
परमेश्वराचे चरणकमल हृदयात ठेवल्याने सर्व संकटे दूर होतात.
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਜਿਸੁ ਭੇਟੀਐ ਮਰਿ ਜਨਮਿ ਨ ਰੋਵੈ ॥
ज्याला सद्गुरू भेटतात तो जन्म-मृत्यूच्या चक्रात अडकत नाही.
ਪ੍ਰਭ ਦਰਸ ਪਿਆਸ ਨਾਨਕ ਘਣੀ ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਦੇਵੈ ॥੧੮॥
नानकांनाही परमेश्वराच्या दर्शनाची तीव्र इच्छा आहे, परंतु ते दर्शनाची देणगी त्यांच्या कृपेनेच देतात. ॥१८॥
ਸਲੋਕ ਡਖਣਾ ਮਃ ੫ ॥
श्लोक दखना महला ५ ॥
ਭੋਰੀ ਭਰਮੁ ਵਞਾਇ ਪਿਰੀ ਮੁਹਬਤਿ ਹਿਕੁ ਤੂ ॥
थोडासा भ्रम सुद्धा दूर करून आपल्या लाडक्या परमेश्वरावर प्रेम केले तर
ਜਿਥਹੁ ਵੰਞੈ ਜਾਇ ਤਿਥਾਊ ਮਉਜੂਦੁ ਸੋਇ ॥੧॥
त्यामुळे तुम्ही जिथे जाल तिथे तुम्हाला परमेश्वराचे दर्शन होईल. ॥१॥
ਮਃ ੫ ॥
महला ५ ॥
ਚੜਿ ਕੈ ਘੋੜੜੈ ਕੁੰਦੇ ਪਕੜਹਿ ਖੂੰਡੀ ਦੀ ਖੇਡਾਰੀ ॥
एक व्यक्ती ज्याला साधे खेळ कसे खेळायचे हे माहीत आहे परंतु सुंदर घोड्यावर स्वार होऊन हातात बंदूक पकडण्यासारखे आहे,
ਹੰਸਾ ਸੇਤੀ ਚਿਤੁ ਉਲਾਸਹਿ ਕੁਕੜ ਦੀ ਓਡਾਰੀ ॥੨॥
ज्याप्रमाणे त्यांना कोंबडीसारखे कसे उडायचे ते माहीत आहे आणि त्यांच्या मनाला हंसांसह उडण्याचा उत्साह आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਰਸਨਾ ਉਚਰੈ ਹਰਿ ਸ੍ਰਵਣੀ ਸੁਣੈ ਸੋ ਉਧਰੈ ਮਿਤਾ ॥
हे मित्रा! जो परमेश्वराचे नाम उत्कटतेने उच्चारतो आणि कानांनी ऐकतो, अशा व्यक्तीला मोक्ष प्राप्त होतो.
ਹਰਿ ਜਸੁ ਲਿਖਹਿ ਲਾਇ ਭਾਵਨੀ ਸੇ ਹਸਤ ਪਵਿਤਾ ॥
परमेश्वराची स्तुती भक्तीने लिहिणारे हात अत्यंत शुद्ध असतात
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਮਜਨਾ ਸਭਿ ਪੁੰਨ ਤਿਨਿ ਕਿਤਾ ॥
अशा व्यक्तीला अडुसष्ठ तीर्थात स्नान केल्याचे फळ मिळते आणि त्याने पुण्यकर्म केले असे मानले जाते.
ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਤੇ ਉਧਰੇ ਬਿਖਿਆ ਗੜੁ ਜਿਤਾ ॥
तो संसारसागर पार करतो आणि मायेच्या रूपाने दुर्गुणांचा किल्ला जिंकतो.