Page 297
ਲਾਭੁ ਮਿਲੈ ਤੋਟਾ ਹਿਰੈ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਪਤਿਵੰਤ ॥
तुम्हाला फायदा होईल आणि तोटा होणार नाही आणि परमेश्वराच्या दरबारात मान मिळेल.
ਰਾਮ ਨਾਮ ਧਨੁ ਸੰਚਵੈ ਸਾਚ ਸਾਹ ਭਗਵੰਤ ॥
रामाच्या नावाने संपत्ती गोळा करणारी व्यक्ती खरोखरच श्रीमंत आणि भाग्यवान आहे.
ਊਠਤ ਬੈਠਤ ਹਰਿ ਭਜਹੁ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਪਰੀਤਿ ॥
उठताना, भगवान हरीचे गुणगान गा आणि चांगल्या सहवासात प्रेम वाढवा.
ਨਾਨਕ ਦੁਰਮਤਿ ਛੁਟਿ ਗਈ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਬਸੇ ਚੀਤਿ ॥੨॥
हे नानक! जेव्हा मनुष्याच्या हृदयात परमभगवान वास करतात तेव्हा त्याचा मूर्खपणा नष्ट होतो. ॥२॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਤੀਨਿ ਬਿਆਪਹਿ ਜਗਤ ਕਉ ਤੁਰੀਆ ਪਾਵੈ ਕੋਇ ॥
मायेचे तीन गुण जगाला अतिशय दुःखी करत आहेत पण तुरियाची अवस्था दुर्लभ पुरुषालाच प्राप्त होते.
ਨਾਨਕ ਸੰਤ ਨਿਰਮਲ ਭਏ ਜਿਨ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸੋਇ ॥੩॥
हे नानक! ज्यांच्या हृदयात परमेश्वर वास करतात ते संत पवित्र आणि पवित्र होतात. ॥३॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਤ੍ਰਿਤੀਆ ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਬਿਖੈ ਫਲ ਕਬ ਉਤਮ ਕਬ ਨੀਚੁ ॥
तिसरे, मायेचे तीन गुण असलेले लोक इंद्रियविकारांचे विष फळ म्हणून गोळा करतात. कधी ते चांगले असतात तर कधी वाईट असते.
ਨਰਕ ਸੁਰਗ ਭ੍ਰਮਤਉ ਘਣੋ ਸਦਾ ਸੰਘਾਰੈ ਮੀਚੁ ॥
ते मुख्यतः नरक आणि स्वर्गात भटकतात आणि मृत्यू नेहमीच त्यांचा नाश करतो.
ਹਰਖ ਸੋਗ ਸਹਸਾ ਸੰਸਾਰੁ ਹਉ ਹਉ ਕਰਤ ਬਿਹਾਇ ॥
जगाच्या सुख-दुःखाच्या चक्रात अडकून तो आपले अनमोल आयुष्य गर्विष्ठ होऊन व्यतीत करतो.
ਜਿਨਿ ਕੀਏ ਤਿਸਹਿ ਨ ਜਾਣਨੀ ਚਿਤਵਹਿ ਅਨਿਕ ਉਪਾਇ ॥
ज्या परमेश्वराने त्यांना निर्माण केले त्याला ते ओळखत नाहीत आणि इतर अनेक उपायांचा विचार करत राहतात.
ਆਧਿ ਬਿਆਧਿ ਉਪਾਧਿ ਰਸ ਕਬਹੁ ਨ ਤੂਟੈ ਤਾਪ ॥
सांसारिक सुखांमुळे, जीवाला मनाचे, शरीराचे रोग आणि इतर त्रास होतात आणि त्याच्या मनातील वेदना आणि दुःख कधीच दूर होत नाही.
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ਨਹ ਬੂਝੈ ਪਰਤਾਪ ॥
त्याला सर्वव्यापी परम परमेश्वराचे तेज अनुभवता येत नाही.
ਮੋਹ ਭਰਮ ਬੂਡਤ ਘਣੋ ਮਹਾ ਨਰਕ ਮਹਿ ਵਾਸ ॥
बहुतेक सांसारिक लोक आसक्ती आणि द्विधातेत बुडलेले असतात आणि त्यांना कुंभ नरकात त्यांचे निवासस्थान सापडते.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਭ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਆਸ ॥੩॥
नानक म्हणतात, हे परमेश्वरा! कृपया माझे रक्षण करा कारण मला फक्त तुझ्यावरच आशा आहे.॥३॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਚਤੁਰ ਸਿਆਣਾ ਸੁਘੜੁ ਸੋਇ ਜਿਨਿ ਤਜਿਆ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
जो माणूस आपला अभिमान सोडतो तो हुशार, बुद्धिमान आणि सद्गुणी असतो.
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਅਸਟ ਸਿਧਿ ਭਜੁ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੪॥
हे नानक! भगवान नानकांचे नामस्मरण केल्याने जगातील चार सर्वोत्तम गोष्टी आणि आठ सिद्धी प्राप्त होतात.
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਚਤੁਰਥਿ ਚਾਰੇ ਬੇਦ ਸੁਣਿ ਸੋਧਿਓ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥
चतुर्थीला चार वेद ऐकून आणि त्यांच्या वास्तवाचा विचार करून मी ते ठरवले आहे.
ਸਰਬ ਖੇਮ ਕਲਿਆਣ ਨਿਧਿ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਸਾਰੁ ॥
रामाचे नाम गाणे हे सर्व आनंदाचे व सुखाचे भांडार आहे
ਨਰਕ ਨਿਵਾਰੈ ਦੁਖ ਹਰੈ ਤੂਟਹਿ ਅਨਿਕ ਕਲੇਸ ॥
परमेश्वराच्या स्तुतीमध्ये लीन होऊन नरक नाहीसा होतो. दुःखांचा नाश होऊन अनेक संकटे नष्ट होतात
ਮੀਚੁ ਹੁਟੈ ਜਮ ਤੇ ਛੁਟੈ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਪਰਵੇਸ ॥
अध्यात्मिक मृत्यू नाहीसा होतो आणि जीव यमराजापासून मुक्त होतो
ਭਉ ਬਿਨਸੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਰਸੈ ਰੰਗਿ ਰਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰ ॥
निराकार परमेश्वराच्या प्रेमात लीन होऊन मनुष्याचे भय नष्ट होते आणि तो अमृताचे रस पितो.
ਦੁਖ ਦਾਰਿਦ ਅਪਵਿਤ੍ਰਤਾ ਨਾਸਹਿ ਨਾਮ ਅਧਾਰ ॥
परमेश्वराच्या नामाच्या साहाय्याने दुःख, क्लेश आणि अशुद्धता नष्ट होते.
ਸੁਰਿ ਨਰ ਮੁਨਿ ਜਨ ਖੋਜਤੇ ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਗੋਪਾਲ ॥
देव, मानव आणि ऋषीसुध्दा आनंदाचा सागर गोपाळ शोधतात.
ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਮੁਖੁ ਊਜਲਾ ਹੋਇ ਨਾਨਕ ਸਾਧ ਰਵਾਲ ॥੪॥
हे नानक! संतांच्या चरणांची धूळ ग्रहण केल्याने चित्त शुद्ध होते आणि चेहरा परलोकात उजळतो. ॥४॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਪੰਚ ਬਿਕਾਰ ਮਨ ਮਹਿ ਬਸੇ ਰਾਚੇ ਮਾਇਆ ਸੰਗਿ ॥
वासना, क्रोध, लोभ, आसक्ती आणि अहंकार हे पाच दुर्गुण त्याच्या अंतःकरणात वास करत असल्याने जीव मायेच्या मोहात रमलेला असतो.
ਸਾਧਸੰਗਿ ਹੋਇ ਨਿਰਮਲਾ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਰੰਗਿ ॥੫॥
हे नानक! पण सत्पुरुषांच्या सहवासाने आत्मा शुद्ध होतो आणि भगवंताच्या रंगात मग्न राहतो. ॥५॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਪੰਚਮਿ ਪੰਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੇ ਜਿਹ ਜਾਨਿਓ ਪਰਪੰਚੁ ॥
पंचमी जगात तेच महापुरुष श्रेष्ठ मानले जातात ज्यांना या जगाचे अंतिम सत्य समजले आहे.
ਕੁਸਮ ਬਾਸ ਬਹੁ ਰੰਗੁ ਘਣੋ ਸਭ ਮਿਥਿਆ ਬਲਬੰਚੁ ॥
उत्कृष्ट सुगंध आणि फुलांच्या अनेक रंगांप्रमाणे, सर्व फसवे खोटे आहेत.
ਨਹ ਜਾਪੈ ਨਹ ਬੂਝੀਐ ਨਹ ਕਛੁ ਕਰਤ ਬੀਚਾਰੁ ॥
माणूस दिसत नाही, त्याला वास्तव समजत नाही, किंवा तो थोडासा विचारही करत नाही.
ਸੁਆਦ ਮੋਹ ਰਸ ਬੇਧਿਓ ਅਗਿਆਨਿ ਰਚਿਓ ਸੰਸਾਰੁ ॥
प्रपंच सुख भोगात मग्न राहतो आणि अज्ञानात मग्न राहतो.
ਜਨਮ ਮਰਣ ਬਹੁ ਜੋਨਿ ਭ੍ਰਮਣ ਕੀਨੇ ਕਰਮ ਅਨੇਕ ॥
अनेक कर्मे करणारे लोक जन्म-मृत्यूच्या चक्रात पडतात आणि अनेक जन्मात भटकत राहतात.
ਰਚਨਹਾਰੁ ਨਹ ਸਿਮਰਿਓ ਮਨਿ ਨ ਬੀਚਾਰਿ ਬਿਬੇਕ ॥
पण जे कर्तारची पूजा करत नाहीत आणि त्यांच्या अंतःकरणात चांगल्या आणि वाईट कर्मांमधील फरक ओळखण्याची क्षमता नाही
ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਭਗਵਾਨ ਸੰਗਿ ਮਾਇਆ ਲਿਪਤ ਨ ਰੰਚ ॥
ज्यांची परमेश्वरावर भक्ती आणि श्रद्धा असते, त्यांच्यात माया अजिबात नसते.
ਨਾਨਕ ਬਿਰਲੇ ਪਾਈਅਹਿ ਜੋ ਨ ਰਚਹਿ ਪਰਪੰਚ ॥੫॥
हे नानक! जगात एकच दुर्मिळ माणूस सापडतो जो संसाराच्या भानगडीत अडकत नाही
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਖਟ ਸਾਸਤ੍ਰ ਊਚੌ ਕਹਹਿ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰ ॥
परमेश्वराच्या महिमाला अंत नाही आणि त्याच्या अस्तित्वाचा अंत सापडू शकत नाही, असे षट्शास्त्रे मोठ्या आवाजात ओरडतात.
ਭਗਤ ਸੋਹਹਿ ਗੁਣ ਗਾਵਤੇ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਕੈ ਦੁਆਰ ॥੬॥
हे नानक! भगवान नानकांचे भक्त परमेश्वराच्या दारात त्यांची स्तुती करताना खूप सुंदर दिसतात. ॥६॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਖਸਟਮਿ ਖਟ ਸਾਸਤ੍ਰ ਕਹਹਿ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਕਥਹਿ ਅਨੇਕ ॥
षष्ठी षष्ठशास्त्र सांगतात, अनेक स्मृतीही सांगतात.