Page 156
ਏਕਸੁ ਚਰਣੀ ਜੇ ਚਿਤੁ ਲਾਵਹਿ ਲਬਿ ਲੋਭਿ ਕੀ ਧਾਵਸਿਤਾ ॥੩॥
भगवंताच्या चरणी मन स्थिर केले तर खोट्या लोभामुळे होणारी कोंडी दूर होईल. ॥३॥
ਜਪਸਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਰਚਸਿ ਮਨਾ ॥
हे योगी निरंजन! परमेश्वराची उपासना केल्याने तुमचे मन त्याच्यामध्ये लीन होईल.
ਕਾਹੇ ਬੋਲਹਿ ਜੋਗੀ ਕਪਟੁ ਘਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे योगी! तू असे फसवे शब्द का बोलतोस? ॥ १॥ रहाउ ॥
ਕਾਇਆ ਕਮਲੀ ਹੰਸੁ ਇਆਣਾ ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਰਤ ਬਿਹਾਣੀਤਾ ॥
तुमचे शरीर आणि तुमचे मन मूर्ख आहे. तुझे संपूर्ण राज्य मायेच्या प्रभावाखाली व्यतीत होत आहे.
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕੁ ਨਾਗੀ ਦਾਝੈ ਫਿਰਿ ਪਾਛੈ ਪਛੁਤਾਣੀਤਾ ॥੪॥੩॥੧੫॥
नानक विनंती करतात की जेव्हा नग्न शरीर जळते तेव्हा वेळ संपली आहे हे जाणून आत्मा पश्चात्ताप करतो. ॥४॥ ३॥ १५॥
ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी चेती महला १ ॥
ਅਉਖਧ ਮੰਤ੍ਰ ਮੂਲੁ ਮਨ ਏਕੈ ਜੇ ਕਰਿ ਦ੍ਰਿੜੁ ਚਿਤੁ ਕੀਜੈ ਰੇ ॥
हे माझ्या मना! सर्व रोगांच्या औषधाचा मूळ मंत्र, परमेश्वराचे नाम तू हृदयात ठेव
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਪਾਪ ਕਰਮ ਕੇ ਕਾਟਨਹਾਰਾ ਲੀਜੈ ਰੇ ॥੧॥
मग तुम्हाला पूर्वीच्या जन्मातील पापांचा नाश करणाऱ्या परमेश्वराची प्राप्ती होईल. ॥१॥
ਮਨ ਏਕੋ ਸਾਹਿਬੁ ਭਾਈ ਰੇ ॥
हे माझ्या भावा! माझ्या मनाला फक्त परमेश्वरच चांगला वाटतो.
ਤੇਰੇ ਤੀਨਿ ਗੁਣਾ ਸੰਸਾਰਿ ਸਮਾਵਹਿ ਅਲਖੁ ਨ ਲਖਣਾ ਜਾਈ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! हे जग तुझ्या तिन्ही गुणांमध्ये लीन झाले आहे, म्हणजेच त्रिगुणात्मक इंद्रिये ऐहिक आकर्षणात मग्न आहेत आणि त्या ध्येयरहित परमेश्वराला समजू शकत नाही.॥१॥ रहाउ॥
ਸਕਰ ਖੰਡੁ ਮਾਇਆ ਤਨਿ ਮੀਠੀ ਹਮ ਤਉ ਪੰਡ ਉਚਾਈ ਰੇ ॥
हा भ्रम शरीराला साखरेसारखा गोड लागतो. आपण जीवमात्रांनी मायेचा भार वाहिला आहे.
ਰਾਤਿ ਅਨੇਰੀ ਸੂਝਸਿ ਨਾਹੀ ਲਜੁ ਟੂਕਸਿ ਮੂਸਾ ਭਾਈ ਰੇ ॥੨॥
ज्ञानाच्या अभावी अंधाऱ्या रात्री काहीही दिसत नाही आणि मृत्यूचा उंदीर यमराज जीवनाची दोरी कापत आहे. ॥२॥
ਮਨਮੁਖਿ ਕਰਹਿ ਤੇਤਾ ਦੁਖੁ ਲਾਗੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਿਲੈ ਵਡਾਈ ਰੇ ॥
स्वतःच्या इच्छेने वागणारा स्वार्थी व्यक्ती जितका जास्त धार्मिक कार्य करतो, तितका तो अधिक दुःखी होतो. पण गुरुमुखाला प्रसिद्धी मिळते.
ਜੋ ਤਿਨਿ ਕੀਆ ਸੋਈ ਹੋਆ ਕਿਰਤੁ ਨ ਮੇਟਿਆ ਜਾਈ ਰੇ ॥੩॥
परमेश्वर जे काही करतो, तेच घडते. व्यक्ती आपले नशिब स्वतः बदलू शकत नाही.॥३॥
ਸੁਭਰ ਭਰੇ ਨ ਹੋਵਹਿ ਊਣੇ ਜੋ ਰਾਤੇ ਰੰਗੁ ਲਾਈ ਰੇ ॥
जे जीव प्रेम करतात आणि परमेश्वराच्या चरणी तल्लीन राहतात ते प्रेमाने परिपूर्ण राहतात आणि कधीही प्रेम शून्य होत नाहीत.
ਤਿਨ ਕੀ ਪੰਕ ਹੋਵੈ ਜੇ ਨਾਨਕੁ ਤਉ ਮੂੜਾ ਕਿਛੁ ਪਾਈ ਰੇ ॥੪॥੪॥੧੬॥
नानकांच्या पायाची धूळ झाले तर त्या मूर्ख मनालाही काहीतरी मिळेल. ॥४॥ ४॥ १६॥
ਗਉੜੀ ਚੇਤੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी चेती महला १ ॥
ਕਤ ਕੀ ਮਾਈ ਬਾਪੁ ਕਤ ਕੇਰਾ ਕਿਦੂ ਥਾਵਹੁ ਹਮ ਆਏ ॥
आपल्या पापांमुळे आपण प्राणिमात्रांना अनेक रूपात भटकावे लागते, मग आपली आई कोण, पिता कोण, आपण कुठून आलो हे कसे व्यक्त करायचे?
ਅਗਨਿ ਬਿੰਬ ਜਲ ਭੀਤਰਿ ਨਿਪਜੇ ਕਾਹੇ ਕੰਮਿ ਉਪਾਏ ॥੧॥
आपल्या वडिलांच्या पाण्यासारख्या वीर्याच्या बुडबुड्यातून आपण जन्मलो आहोत, आपल्या आईच्या उदरातील अग्नीत पडलो आहोत, परंतु आपल्याला परमेश्वराने कोणत्या उद्देशाने निर्माण केले आहे हे माहीत नाही. ॥१॥
ਮੇਰੇ ਸਾਹਿਬਾ ਕਉਣੁ ਜਾਣੈ ਗੁਣ ਤੇਰੇ ॥
हे परमेश्वरा! तुझ्या गुणांना कोण जाणू शकतो?
ਕਹੇ ਨ ਜਾਨੀ ਅਉਗਣ ਮੇਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
माझे इतके अवगुण आहेत की त्यांचे वर्णन करता येणार नाही.॥ १॥ रहाउ॥
ਕੇਤੇ ਰੁਖ ਬਿਰਖ ਹਮ ਚੀਨੇ ਕੇਤੇ ਪਸੂ ਉਪਾਏ ॥
आपण अनेक झाडांच्या योनीत जन्म घेतला. बऱ्याच वेळा प्राणी प्रजातींमध्ये जन्माला आलोत .
ਕੇਤੇ ਨਾਗ ਕੁਲੀ ਮਹਿ ਆਏ ਕੇਤੇ ਪੰਖ ਉਡਾਏ ॥੨॥
अनेक वेळा आपण सापांच्या वंशात जन्मलो आणि अनेक वेळा पक्षी म्हणून उडत गेलो. ॥२॥
ਹਟ ਪਟਣ ਬਿਜ ਮੰਦਰ ਭੰਨੈ ਕਰਿ ਚੋਰੀ ਘਰਿ ਆਵੈ ॥
माणूस शहरे, घरे, दुकाने आणि भक्कम राजवाडे फोडतो आणि तिथून चोरी करून घरी परततो.
ਅਗਹੁ ਦੇਖੈ ਪਿਛਹੁ ਦੇਖੈ ਤੁਝ ਤੇ ਕਹਾ ਛਪਾਵੈ ॥੩॥
तो मुर्ख त्याच्या पुढेही दिसतो आणि त्याच्या मागेही, पण मूर्ख माणूस परमेश्वरापासून कसा लपवू शकतो? ॥ ३॥
ਤਟ ਤੀਰਥ ਹਮ ਨਵ ਖੰਡ ਦੇਖੇ ਹਟ ਪਟਣ ਬਾਜਾਰਾ ॥
नवखंड शहरातील दुकाने व व्यापारी केंद्रे मी पवित्र तीर्थक्षेत्रांच्या काठावर पाहिली आहेत.
ਲੈ ਕੈ ਤਕੜੀ ਤੋਲਣਿ ਲਾਗਾ ਘਟ ਹੀ ਮਹਿ ਵਣਜਾਰਾ ॥੪॥
जीवरूपी व्यापारी आपल्या हृदयात तराजू घेऊन स्वतः कमावलेल्या नामरूपी संपत्तीचे मोजमाप करतो.॥४॥
ਜੇਤਾ ਸਮੁੰਦੁ ਸਾਗਰੁ ਨੀਰਿ ਭਰਿਆ ਤੇਤੇ ਅਉਗਣ ਹਮਾਰੇ ॥
हे परमेश्वरा! जितका समुद्र पाण्याने भरलेला आहे, व्यक्तीमध्ये तितके अवगुण आहेत.
ਦਇਆ ਕਰਹੁ ਕਿਛੁ ਮਿਹਰ ਉਪਾਵਹੁ ਡੁਬਦੇ ਪਥਰ ਤਾਰੇ ॥੫॥
हे परमेश्वरा! माझ्यावर तुझी दया आणि कृपा दाखव आणि मला जीवनाच्या सागरातून हा बुडणारा दगड पार करण्यास मदत कर. ॥५॥
ਜੀਅੜਾ ਅਗਨਿ ਬਰਾਬਰਿ ਤਪੈ ਭੀਤਰਿ ਵਗੈ ਕਾਤੀ ॥
माझे हृदय आगीसारखे चमकत आहे आणि त्याच्या आत इच्छेची कात्री फिरत आहे.
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕੁ ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣੈ ਸੁਖੁ ਹੋਵੈ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ॥੬॥੫॥੧੭॥
नानक प्रार्थना करतात की हे परमेश्वरा! जर मी तुझी आज्ञा ओळखली तर मी रात्रंदिवस आनंदी राहीन. ॥६॥ ५॥ १७॥
ਗਉੜੀ ਬੈਰਾਗਣਿ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी बैरागणी महला १ ॥
ਰੈਣਿ ਗਵਾਈ ਸੋਇ ਕੈ ਦਿਵਸੁ ਗਵਾਇਆ ਖਾਇ ॥
माणूस आपली रात्र झोपण्यात आणि दिवस खाण्यापिण्यात वाया घालवतो.
ਹੀਰੇ ਜੈਸਾ ਜਨਮੁ ਹੈ ਕਉਡੀ ਬਦਲੇ ਜਾਇ ॥੧॥
त्याचे हिऱ्यासारखे अमूल्य जीवन भक्तीशिवाय व्यर्थ ठरते. ॥१॥
ਨਾਮੁ ਨ ਜਾਨਿਆ ਰਾਮ ਕਾ ॥
हे मूर्खा! तुला रामाच्या नावाची जाणीव होत नाही का?
ਮੂੜੇ ਫਿਰਿ ਪਾਛੈ ਪਛੁਤਾਹਿ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
मृत्यूनंतर तुम्हाला पुन्हा पश्चात्ताप होईल.॥१॥ रहाउ॥
ਅਨਤਾ ਧਨੁ ਧਰਣੀ ਧਰੇ ਅਨਤ ਨ ਚਾਹਿਆ ਜਾਇ ॥
तू ऐहिक संपत्ती जमा केलीस आणि ती जमिनीत गाडून ठेवलीस. या संपत्तीमुळेच अखंड परमेश्वराचे स्मरण करण्याची इच्छा तुमच्या मनात निर्माण होत नाही.
ਅਨਤ ਕਉ ਚਾਹਨ ਜੋ ਗਏ ਸੇ ਆਏ ਅਨਤ ਗਵਾਇ ॥੨॥
ऐहिक संपत्तीच्या मागे धावणाऱ्यांनी शाश्वत परमेश्वराच्या नामाची संपत्ती गमावली आहे. ॥२॥
ਆਪਣ ਲੀਆ ਜੇ ਮਿਲੈ ਤਾ ਸਭੁ ਕੋ ਭਾਗਠੁ ਹੋਇ ॥
नुसत्या इच्छेने पैसा मिळू शकला असता तर सर्व मानव श्रीमंत होतील.