Page 134
ਨਾਨਕ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਬੇਨਤੀ ਪ੍ਰਭ ਮਿਲਹੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥
नानकांची परमेश्वराकडे प्रार्थना आहे की हे परमेश्वरा! कृपया मला भेटा आणि मला तुमचे दर्शन सदैव मिळत राहो.
ਵੈਸਾਖੁ ਸੁਹਾਵਾ ਤਾਂ ਲਗੈ ਜਾ ਸੰਤੁ ਭੇਟੈ ਹਰਿ ਸੋਇ ॥੩॥
मला वैशाख महिना मला तेव्हाच सुंदर वाटतो जेव्हा मला हरीचा संत सापडतो. ॥३॥
ਹਰਿ ਜੇਠਿ ਜੁੜੰਦਾ ਲੋੜੀਐ ਜਿਸੁ ਅਗੈ ਸਭਿ ਨਿਵੰਨਿ ॥
ज्येष्ठ महिन्यात ज्या परमेश्वरासमोर जगातील सर्व प्राणी नतमस्तक होतात, त्याच्याशी नामस्मरणाच्या माध्यमातून नाते जोडण्याची गरज आहे.
ਹਰਿ ਸਜਣ ਦਾਵਣਿ ਲਗਿਆ ਕਿਸੈ ਨ ਦੇਈ ਬੰਨਿ ॥
जो मनुष्य हरिमित्राशी जोडलेला असतो, म्हणजेच जो आश्रयस्थान असतो, त्याला यम वगैरे कोणीही पकडू शकत नाही.
ਮਾਣਕ ਮੋਤੀ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਭ ਉਨ ਲਗੈ ਨਾਹੀ ਸੰਨਿ ॥
परमेश्वराचे नाव हे माणिक मोत्यासारखे आहे ज्याला कोणीही तोडून चोरू शकत नाही.
ਰੰਗ ਸਭੇ ਨਾਰਾਇਣੈ ਜੇਤੇ ਮਨਿ ਭਾਵੰਨਿ ॥
मनाला प्रिय असलेले सर्व रंग व रूपे केवळ नारायणाचेच आहेत.
ਜੋ ਹਰਿ ਲੋੜੇ ਸੋ ਕਰੇ ਸੋਈ ਜੀਅ ਕਰੰਨਿ ॥
परमेश्वराला जे पाहिजे तेच करतो आणि जगातील सर्व प्राणीही तेच करतात.
ਜੋ ਪ੍ਰਭਿ ਕੀਤੇ ਆਪਣੇ ਸੇਈ ਕਹੀਅਹਿ ਧੰਨਿ ॥
ज्यांना परमेश्वराने आपले सेवक बनवले आहे त्यांचेच या जगात कौतुक होते.
ਆਪਣ ਲੀਆ ਜੇ ਮਿਲੈ ਵਿਛੁੜਿ ਕਿਉ ਰੋਵੰਨਿ ॥
जर माणसाला स्वतःच्या प्रयत्नाने परमेश्वर सापडत असेल तर त्याच्यापासून विभक्त झाल्यावर त्याने शोक का करावा?
ਸਾਧੂ ਸੰਗੁ ਪਰਾਪਤੇ ਨਾਨਕ ਰੰਗ ਮਾਣੰਨਿ ॥
हे नानक! ज्यांना संतांचा सहवास लाभतो त्यांना परमेश्वराच्या भेटीचा आनंद मिळतो.
ਹਰਿ ਜੇਠੁ ਰੰਗੀਲਾ ਤਿਸੁ ਧਣੀ ਜਿਸ ਕੈ ਭਾਗੁ ਮਥੰਨਿ ॥੪॥
ज्येष्ठ महिना केवळ त्याच्यासाठीच आनंदाने भरलेला असतो, ज्याला जगाचा स्वामी परमेश्वर सापडतो. पण ज्याच्या कपाळावर नशिबाचा शुभ शिलालेख असतो त्यालाच परमेश्वर सापडतो. ॥४॥
ਆਸਾੜੁ ਤਪੰਦਾ ਤਿਸੁ ਲਗੈ ਹਰਿ ਨਾਹੁ ਨ ਜਿੰਨਾ ਪਾਸਿ ॥
ज्यांच्याकडे हरिप्रभू नाही त्यांनाच आषाढ महिना उग्र वाटतो.
ਜਗਜੀਵਨ ਪੁਰਖੁ ਤਿਆਗਿ ਕੈ ਮਾਣਸ ਸੰਦੀ ਆਸ ॥
सर्व जीवनाच्या परमेश्वराचा त्याग करून पुरुषावर आशा आणि विश्वास ठेवणारी जीवरूपी स्त्री
ਦੁਯੈ ਭਾਇ ਵਿਗੁਚੀਐ ਗਲਿ ਪਈਸੁ ਜਮ ਕੀ ਫਾਸ ॥
भ्रमात अडकून नष्ट होते आणि तिच्या मृत्यूनंतर तिच्या गळ्यात यमाचा फास घातला जातो.
ਜੇਹਾ ਬੀਜੈ ਸੋ ਲੁਣੈ ਮਥੈ ਜੋ ਲਿਖਿਆਸੁ ॥
माणूस जे काही पेरतो, तेच त्याचे पीक होईल, म्हणजेच मनुष्य जे काही काम करेल, तेच फळ त्याच्या मनात किंवा नशिबात असेल.
ਰੈਣਿ ਵਿਹਾਣੀ ਪਛੁਤਾਣੀ ਉਠਿ ਚਲੀ ਗਈ ਨਿਰਾਸ ॥
जीवरूपी स्त्रीचे संपूर्ण आयुष्य पश्चातापात व्यतीत होते, ती पश्चाताप करते आणि निराश होऊन जगाचा निरोप घेते.
ਜਿਨ ਕੌ ਸਾਧੂ ਭੇਟੀਐ ਸੋ ਦਰਗਹ ਹੋਇ ਖਲਾਸੁ ॥
ज्यांना संत भेटतात ते बंधनातून मुक्त होऊन परमेश्वराच्या दरबारात कृपावंत होतात.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਭ ਆਪਣੀ ਤੇਰੇ ਦਰਸਨ ਹੋਇ ਪਿਆਸ ॥
हे परमेश्वरा! माझ्यावर दया कर जेणेकरून तुला पाहण्याची इच्छा माझ्या मनात सदैव राहो,
ਪ੍ਰਭ ਤੁਧੁ ਬਿਨੁ ਦੂਜਾ ਕੋ ਨਹੀ ਨਾਨਕ ਕੀ ਅਰਦਾਸਿ ॥
नानकांची प्रार्थना आहे की हे परमेश्वरा! तुझ्याशिवाय मला दुसरे कोणी नाही.
ਆਸਾੜੁ ਸੁਹੰਦਾ ਤਿਸੁ ਲਗੈ ਜਿਸੁ ਮਨਿ ਹਰਿ ਚਰਣ ਨਿਵਾਸ ॥੫॥
ज्याच्या हृदयात परमेश्वराचे चरण वास करतात त्यालाच आषाढ महिना आनंददायी वाटतो. ॥५॥
ਸਾਵਣਿ ਸਰਸੀ ਕਾਮਣੀ ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਿਉ ਪਿਆਰੁ ॥
श्रावण महिन्यात तेच जीव, स्त्रिया, वनस्पती, जे परमेश्वराच्या चरणी प्रेम करतात, ते वनस्पतींप्रमाणे प्रसन्न होतात.
ਮਨੁ ਤਨੁ ਰਤਾ ਸਚ ਰੰਗਿ ਇਕੋ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ॥
त्याचे शरीर व मन सद्पुरूषाच्या प्रेमात रमून जाते आणि परमेश्वराचे नाम हाच त्याचा एकमेव आधार बनतो.
ਬਿਖਿਆ ਰੰਗ ਕੂੜਾਵਿਆ ਦਿਸਨਿ ਸਭੇ ਛਾਰੁ ॥
मायेच्या रूपातील विषाचे आकर्षण मिथ्या आहे. जे काही दिसते ते क्षणभंगुर आहे.
ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬੂੰਦ ਸੁਹਾਵਣੀ ਮਿਲਿ ਸਾਧੂ ਪੀਵਣਹਾਰੁ ॥
ज्याप्रमाणे श्रावण महिन्यात पावसाचा थेंब सुंदर दिसतो, त्याचप्रमाणे परमेश्वराच्या चरणी प्रेमळ माणसाला आध्यात्मिक जीवन देणारा, मनोहर हरिनामाचा थेंब प्रिय वाटतो.
ਵਣੁ ਤਿਣੁ ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਮਉਲਿਆ ਸੰਮ੍ਰਥ ਪੁਰਖ ਅਪਾਰੁ ॥
परमेश्वराच्या मिलनाने सर्व वनस्पती, जंगले, गवत फुलले आहे. परमेश्वर अनंत आहे आणि सर्वकाही करण्यास सक्षम आहे.
ਹਰਿ ਮਿਲਣੈ ਨੋ ਮਨੁ ਲੋਚਦਾ ਕਰਮਿ ਮਿਲਾਵਣਹਾਰੁ ॥
परमेश्वराला भेटण्यासाठी माझे मन खूप उत्सुक आहे. परंतु परमेश्वर केवळ आपल्या कृपेनेच जीवांना स्वतःशी जोडतो.
ਜਿਨੀ ਸਖੀਏ ਪ੍ਰਭੁ ਪਾਇਆ ਹੰਉ ਤਿਨ ਕੈ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰ ॥
परमेश्वराने मला जे मित्र दिले आहेत त्यांचा मी सदैव भक्त आहे.
ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਜੀ ਮਇਆ ਕਰਿ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰਣਹਾਰੁ ॥
नानकजी म्हणतात, हे परमेश्वरा! माझ्यावर दया कर. परमेश्वर हाच आपल्या नामाने जीवांना शोभणारा आहे.
ਸਾਵਣੁ ਤਿਨਾ ਸੁਹਾਗਣੀ ਜਿਨ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਉਰਿ ਹਾਰੁ ॥੬॥
श्रावण महिना सुंदर आहे फक्त त्या विवाहित महिलांसाठी ज्यांनी रामाचे नाव आपल्या हृदयाचा हार बनवले आहे. ॥६॥
ਭਾਦੁਇ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੀਆ ਦੂਜੈ ਲਗਾ ਹੇਤੁ ॥
भाद्र महिन्यात पतीला सोडून परमेश्वरावर द्वैत प्रेम करणारा जीव भ्रमात हरवून जातो.
ਲਖ ਸੀਗਾਰ ਬਣਾਇਆ ਕਾਰਜਿ ਨਾਹੀ ਕੇਤੁ ॥
लाखो किमतीचा हार त्याने सजवला तरी उपयोग होणार नाही.
ਜਿਤੁ ਦਿਨਿ ਦੇਹ ਬਿਨਸਸੀ ਤਿਤੁ ਵੇਲੈ ਕਹਸਨਿ ਪ੍ਰੇਤੁ ॥
ज्या दिवशी शरीराचा नाश होतो, त्याला लोक भूत म्हणतात.
ਪਕੜਿ ਚਲਾਇਨਿ ਦੂਤ ਜਮ ਕਿਸੈ ਨ ਦੇਨੀ ਭੇਤੁ ॥
यमदूत आत्म्याला धरून निघून जातात आणि रहस्य कोणाला सांगत नाहीत.
ਛਡਿ ਖੜੋਤੇ ਖਿਨੈ ਮਾਹਿ ਜਿਨ ਸਿਉ ਲਗਾ ਹੇਤੁ ॥
ज्यांच्याशी माणसाचा अपार स्नेह असतो ते लोक क्षणात त्याचा त्याग करून निघून जातात.
ਹਥ ਮਰੋੜੈ ਤਨੁ ਕਪੇ ਸਿਆਹਹੁ ਹੋਆ ਸੇਤੁ ॥
माणसाचा मृत्यू आला की तो हात मुरडतो. यमदूतांना पाहून त्याचे शरीर थरथर कापते आणि प्राण सोडल्यानंतर त्याचे शरीर काळ्यापासून पांढरे होते.
ਜੇਹਾ ਬੀਜੈ ਸੋ ਲੁਣੈ ਕਰਮਾ ਸੰਦੜਾ ਖੇਤੁ ॥
माणूस जसे पेरतो तसे कापणी करतो, म्हणजेच त्याच्या कर्मानुसार फळे घेतो.
ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭ ਸਰਣਾਗਤੀ ਚਰਣ ਬੋਹਿਥ ਪ੍ਰਭ ਦੇਤੁ ॥
हे नानक! जो परमेश्वराचा आश्रय घेतो, त्याला अस्तित्वाचा सागर पार करण्यासाठी पायांच्या रूपात एक जहाज देतो, म्हणजेच त्याच्या चरणांची सेवा करतो.
ਸੇ ਭਾਦੁਇ ਨਰਕਿ ਨ ਪਾਈਅਹਿ ਗੁਰੁ ਰਖਣ ਵਾਲਾ ਹੇਤੁ ॥੭॥
भाद्र महिन्यात रक्षक गुरूवर प्रेम करणारे नरकात जात नाहीत. ॥७॥
ਅਸੁਨਿ ਪ੍ਰੇਮ ਉਮਾਹੜਾ ਕਿਉ ਮਿਲੀਐ ਹਰਿ ਜਾਇ ॥
अश्विन महिन्यात माझ्या मनात परमेश्वरावर प्रेम करण्याचा उत्साह निर्माण झाला आहे. मी परमेश्वराला जाऊन कसे भेटू?