Page 529
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
રાગ દેવગંધારી ॥
ਮਾਈ ਸੁਨਤ ਸੋਚ ਭੈ ਡਰਤ ॥
હે મારી માતા! જ્યારે હું કાળ વિશે સાંભળું અને વિચારું છું તો મારુ મન ગભરાયને ડરી જાય છે
ਮੇਰ ਤੇਰ ਤਜਉ ਅਭਿਮਾਨਾ ਸਰਨਿ ਸੁਆਮੀ ਕੀ ਪਰਤ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હવે મારા-તારાનું અભિમાન છોડીને હું સ્વામીની શરણમાં આવી ગયો છું ॥૧॥વિરામ॥
ਜੋ ਜੋ ਕਹੈ ਸੋਈ ਭਲ ਮਾਨਉ ਨਾਹਿ ਨ ਕਾ ਬੋਲ ਕਰਤ ॥
જે કાંઈ પણ સ્વામી કહે છે, તેને હું સારું માનું છું, જે કાંઈ પણ તે બોલે છે, તેને ના કહી શકતો નથી
ਨਿਮਖ ਨ ਬਿਸਰਉ ਹੀਏ ਮੋਰੇ ਤੇ ਬਿਸਰਤ ਜਾਈ ਹਉ ਮਰਤ ॥੧॥
હે માલિક! તું થોડી વાર પણ હૃદયથી અલગ થતો નહીં કારણ કે તને ભૂલીને હું જીવિત રહી શકતો નથી ॥૧॥
ਸੁਖਦਾਈ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰਤਾ ਮੇਰੀ ਬਹੁਤੁ ਇਆਨਪ ਜਰਤ ॥
સૃષ્ટિના રચયિતા સંપૂર્ણ પ્રભુ સુખ પ્રદાન કરવાવાળા છે તે મરી ઘણી બધી મૂર્ખતાને સહન કરતા રહે છે
ਨਿਰਗੁਨਿ ਕਰੂਪਿ ਕੁਲਹੀਣ ਨਾਨਕ ਹਉ ਅਨਦ ਰੂਪ ਸੁਆਮੀ ਭਰਤ ॥੨॥੩॥
હે નાનક! હું ગુણહીન, કુરૂપ અને કુળહીન છું પરંતુ મારા સ્વામી પતિ આનંદનું પ્રત્યક્ષ રૂપ છે ॥૨॥૩॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
રાગ દેવગંધારી ॥
ਮਨ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਕਰਿ ਸਦਹੂੰ ॥
હે મન! હંમેશા જ હરિનું કીર્તિ ગાન કર્યા કર
ਗਾਵਤ ਸੁਨਤ ਜਪਤ ਉਧਾਰੈ ਬਰਨ ਅਬਰਨਾ ਸਭਹੂੰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પ્રભુનું યશ ગાવાથી, તેની મહિમા સાંભળવાથી, નામ-જપવાથી બધા જીવ ભલે તે ઉચ્ચકુળથી હોય અથવા નીચ કુલથી પ્રભુ બધાનો ઉદ્ધાર કરી દે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜਹ ਤੇ ਉਪਜਿਓ ਤਹੀ ਸਮਾਇਓ ਇਹ ਬਿਧਿ ਜਾਨੀ ਤਬਹੂੰ ॥
જ્યારે જીવ આ વિધિ સમજી લે છે તો તે તેમાં જ સમાય જાય છે, જેનાથી તે ઉત્પન્ન થયો છે
ਜਹਾ ਜਹਾ ਇਹ ਦੇਹੀ ਧਾਰੀ ਰਹਨੁ ਨ ਪਾਇਓ ਕਬਹੂੰ ॥੧॥
જ્યાં ક્યાંય પણ આ શરીર ધારણ કરીને કર્યું હતું, કોઈ સમય પણ આ આત્મા ત્યાં ટકવા દીધી નથી ॥૧॥
ਸੁਖੁ ਆਇਓ ਭੈ ਭਰਮ ਬਿਨਾਸੇ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਹੂਏ ਪ੍ਰਭ ਜਬਹੂ ॥
જ્યારે પ્રભુ કૃપાળુ થઈ ગયા તો મનમાં સુખનું નિવાસ થઈ ગયું અને ભય તેમજ ભ્રમ નષ્ટ થઈ ગયા
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਮੇਰੇ ਪੂਰੇ ਮਨੋਰਥ ਸਾਧਸੰਗਿ ਤਜਿ ਲਬਹੂੰ ॥੨॥੪॥
હે નાનક! સાધુ સંગતમાં લોભને છોડીને મારા બધા મનોરથ પૂરા થઈ ગયા છે ॥૨॥૪॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
રાગ દેવગંધારી ॥
ਮਨ ਜਿਉ ਅਪੁਨੇ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵਉ ॥
હે મારા મન! જેમ પણ થઈ શકે, પોતાના પ્રભુને સારો લાગવા લાગુ
ਨੀਚਹੁ ਨੀਚੁ ਨੀਚੁ ਅਤਿ ਨਾਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੋਇ ਗਰੀਬੁ ਬੁਲਾਵਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેથી હું નીચથી પણ નીચ, વિનમ્ર અને અત્યંત ગરીબ બનીને પ્રભુને બોલવું છું ॥૧॥વિરામ॥
ਅਨਿਕ ਅਡੰਬਰ ਮਾਇਆ ਕੇ ਬਿਰਥੇ ਤਾ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਘਟਾਵਉ ॥
માયાના અનેક આડંબર વ્યર્થ છે અને તેમાંથી હું પોતાની પ્રીતિ ઓછી કરું છું
ਜਿਉ ਅਪੁਨੋ ਸੁਆਮੀ ਸੁਖੁ ਮਾਨੈ ਤਾ ਮਹਿ ਸੋਭਾ ਪਾਵਉ ॥੧॥
જેવા મારા સ્વામી સુખની અનુભૂતિ કરે છે હું તેમાં જ શોભા પ્રાપ્ત કરું છું ॥૧॥
ਦਾਸਨ ਦਾਸ ਰੇਣੁ ਦਾਸਨ ਕੀ ਜਨ ਕੀ ਟਹਲ ਕਮਾਵਉ ॥
હું તો પ્રભુના દાસાનુદાસની ચરણ ધૂળ છું અને દાસોની શ્રદ્ધાથી સેવા કરું છું
ਸਰਬ ਸੂਖ ਬਡਿਆਈ ਨਾਨਕ ਜੀਵਉ ਮੁਖਹੁ ਬੁਲਾਵਉ ॥੨॥੫॥
હે નાનક! હું પોતાના મુખ પ્રભુનું નામ બોલતા જ જીવિત રહું છું તેથી બધા સુખ અને મહાનતા મળી ગઈ છે ॥૨॥૫॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
રાગ દેવગંધારી ॥
ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਤਉ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਭ੍ਰਮੁ ਡਾਰਿਓ ॥
હે પ્રભુજી! તારી કૃપાથી મેં પોતાના ભ્રમને દૂર કરી દીધું છે
ਤੁਮਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਸਭੁ ਕੋ ਅਪਨਾ ਮਨ ਮਹਿ ਇਹੈ ਬੀਚਾਰਿਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મેં પોતાના મનમાં આ જ વિચાર કર્યો છે કે તારી કૃપાથી બધા મારા પોતાના છે કોઈ પારકું નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਕੋਟਿ ਪਰਾਧ ਮਿਟੇ ਤੇਰੀ ਸੇਵਾ ਦਰਸਨਿ ਦੂਖੁ ਉਤਾਰਿਓ ॥
હે પરમેશ્વર! તારી સેવા ભક્તિથી કરોડો અપરાધ મટી જાય છે અને તારા દર્શન દુઃખ દૂર કરી દે છે
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਮਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਇਓ ਚਿੰਤਾ ਰੋਗੁ ਬਿਦਾਰਿਓ ॥੧॥
તારા નામનો જાપ કરવાથી મેં મહાસુખ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે અને મારી ચિંતા તથા રોગ મટી ગયા છે ॥૧॥
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਲੋਭੁ ਝੂਠੁ ਨਿੰਦਾ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਬਿਸਾਰਿਓ ॥
સાધુ સંગતિમાં રહીને હું કામ, ક્રોધ, લોભ, અસત્ય અને નિંદા વગેરેને ભૂલી ગયો છું
ਮਾਇਆ ਬੰਧ ਕਾਟੇ ਕਿਰਪਾ ਨਿਧਿ ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਉਧਾਰਿਓ ॥੨॥੬॥
હે નાનક! કૃપાનિધિ પરમેશ્વરે તમે મારા માયાના બંધન કાપીને મને મુક્ત કરી દીધા છે ॥૨॥૬॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
રાગ દેવગંધારી ॥
ਮਨ ਸਗਲ ਸਿਆਨਪ ਰਹੀ ॥
મારા મનની બધી ચતુરાઈઓ સમાપ્ત થઈ ગઈ છે
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨਹਾਰ ਸੁਆਮੀ ਨਾਨਕ ਓਟ ਗਹੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે નાનક! મારા સ્વામી પ્રભુ જ બધું જ કરવાવાળા અને જીવોથી કરાવવામાં સમર્થ છે તેથી મેં તેનો આશરો લીધો છે ॥૧॥વિરામ॥
ਆਪੁ ਮੇਟਿ ਪਏ ਸਰਣਾਈ ਇਹ ਮਤਿ ਸਾਧੂ ਕਹੀ ॥
અહ્મત્વ ને દૂર કરીને હું પ્રભુની શરણમાં આવી ગયો છું આ સમજ મને સાધુએ કહી છે
ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਆਗਿਆ ਮਾਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਭਰਮੁ ਅਧੇਰਾ ਲਹੀ ॥੧॥
પ્રભુની આજ્ઞાનું પાલન કરીને મેં સુખ પ્રાપ્ત કરી લીધું છે અને મારા ભ્રમનું અંધારું દૂર થઈ ગયું છે ॥૧॥
ਜਾਨ ਪ੍ਰਬੀਨ ਸੁਆਮੀ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ਸਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ ਅਹੀ ॥
હે મારા સ્વામી પ્રભુ! તને સર્વગુણ સંપન્ન અને પ્રવીણ સમજીને મેં તારા શરણની અભિલાષા કરી છે
ਖਿਨ ਮਹਿ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪਨਹਾਰੇ ਕੁਦਰਤਿ ਕੀਮ ਨ ਪਹੀ ॥੨॥੭॥
હે ક્ષણમાં બનાવવાળા અને વિનાશ કરવાવાળા પરમાત્મા! તારી કુદરતનું મૂલ્યાંકન કરી શકાતું નથી ॥૨॥૭॥
ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રાગ દેવગંધારી મહેલ ૫ ॥
ਹਰਿ ਪ੍ਰਾਨ ਪ੍ਰਭੂ ਸੁਖਦਾਤੇ ॥
પરમાત્મા જ પ્રાણ અને સુખદાતા છે
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਕਾਹੂ ਜਾਤੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુની કૃપાથી કોઈ દુર્લભ પુરુષ જ આ સત્યને સમજે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੰਤ ਤੁਮਾਰੇ ਤੁਮਰੇ ਪ੍ਰੀਤਮ ਤਿਨ ਕਉ ਕਾਲ ਨ ਖਾਤੇ ॥
હે પ્રિયતમ પ્રભુ! તારા સંત તને ખુબ પ્રિય છે અને તેને કાળ ગળતો નથી
ਰੰਗਿ ਤੁਮਾਰੈ ਲਾਲ ਭਏ ਹੈ ਰਾਮ ਨਾਮ ਰਸਿ ਮਾਤੇ ॥੧॥
તે તારા પ્રેમ-રંગમાં લાલ થઈ ગયા છે તથા રામનામના રસમાં જ મસ્ત રહે છે ॥૧॥