Page 37
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਕਰਿ ਵੇਖਹੁ ਮਨਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥
હે ભાઈ! પોતાના મનમાં વિચાર કરીને જુઓ, સદગુરુના શરણ વગર કોઈ એ પરમાત્મા ને શોધ્યા નથી
ਮਨਮੁਖ ਮੈਲੁ ਨ ਉਤਰੈ ਜਿਚਰੁ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਨ ਕਰੇ ਪਿਆਰੁ ॥੧॥
કારણ કે પોતાના મનની પાછળ ચાલતો માણસ જ્યાં સુધી ગુરુના શબ્દથી પ્રેમ નહિ કરે ત્યાં સુધી તેના મનના વિકારો ની ગંદકી નહિ ઉતરે ।।૧।।
ਮਨ ਮੇਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੈ ਭਾਣੈ ਚਲੁ
હે મારા મન! સદગુરુ ની રજામાં ચાલ.
ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਸਹਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਵਹਿ ਤਾ ਸੁਖ ਲਹਹਿ ਮਹਲੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુની રજામાં ચાલીને પોતાના અંતર આત્મા માં રહેશે આધ્યાત્મિક જીવન આપનાર નામ-ધન પીશે, તેની કૃપા થી ખુશી નું ઠેકાણું મળશે ।।૧।।વિરામ।।
ਅਉਗੁਣਵੰਤੀ ਗੁਣੁ ਕੋ ਨਹੀ ਬਹਣਿ ਨ ਮਿਲੈ ਹਦੂਰਿ ॥
જે જીવંત સ્ત્રીની અંદર ફક્ત અવગુણો જ અવગુણો છે અને ગુણ કોઈ પણ નથી, તેને પરમાત્મા ની હાજરીમાં સ્થાન મળતું નથી
ਮਨਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਨ ਜਾਣਈ ਅਵਗਣਿ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਦੂਰਿ ॥
પોતાના મનની પાછળ ચાલવા વાળી જીવંત સ્ત્રી ગુરુના શબ્દોની કદર જાણતી નથી, અવગુણો ના કારણે તે પરમાત્મા તેને ક્યાંક દૂર જ દેખાય છે
ਜਿਨੀ ਸਚੁ ਪਛਾਣਿਆ ਸਚਿ ਰਤੇ ਭਰਪੂਰਿ ॥
જે લોકો હંમેશા સ્થિર પરમાત્મા ને બધી જગ્યાએ વસેલા માન્યા છે તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુના પ્રેમના રંગમાં રંગાયેલા રહે છે.
ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਪ੍ਰਭੁ ਮਿਲਿਆ ਆਪਿ ਹਦੂਰਿ ॥੨॥
તેનું મન ગુરુના શબ્દ માં પોરવાયેલું રહે છે તેને પરમાત્મા મળી જાય છે અને શરીર-સંગ વસતો દેખાય છે ।।૨।।
ਆਪੇ ਰੰਗਣਿ ਰੰਗਿਓਨੁ ਸਬਦੇ ਲਇਓਨੁ ਮਿਲਾਇ ॥
પરંતુ જીવંત જીવોનું પણ શું? જે જીવોને પ્રભુ એ પોતે જ સાધુ સંગતમાં રાખીને નામ રંગથી રંગ્યા છે, ગુરુ શબ્દમાં જોડાઈને તેમના પોતાના ચરણોમાં મેળવ્યા છે
ਸਚਾ ਰੰਗੁ ਨ ਉਤਰੈ ਜੋ ਸਚਿ ਰਤੇ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
જે લોકો હંમેશા સ્થિર પ્રભુમાં ધ્યાન જોડીને નામ રંગમાં રંગાય જાય છે તેમનો આ હંમેશા સ્થિર રહેવા વાળો રંગ ક્યારેય ઉતરતો નથી
ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾ ਭਵਿ ਥਕੇ ਮਨਮੁਖ ਬੂਝ ਨ ਪਾਇ ॥
પોતાના મનની પાછળ ચાલવા વાળા લોકો માયા માટે ચારે બાજુ ભટકી ભટકીને થાકી જાય છે તેઓને જીવનના સાચા માર્ગ ની સમજ નથી હોતી
ਜਿਸੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮੇਲੇ ਸੋ ਮਿਲੈ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸਮਾਇ ॥੩॥
જે મનુષ્ય ને ગુરુ મળે છે તે પ્રભુ પ્રીતમ ને પણ મળે છે. તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુની મહિમા કહેલી વાણી માં લીન રહે છે।।૩।।
ਮਿਤ੍ਰ ਘਣੇਰੇ ਕਰਿ ਥਕੀ ਮੇਰਾ ਦੁਖੁ ਕਾਟੈ ਕੋਇ ॥
દુનિયાના ઘણા બધા સંબંધીઓને મિત્રો બનાવી બનાવીને હું થાકી ગયી છું. હું સમજતી રહી કે કોઈ સંબંધી મારું દુઃખ હરણ કરશે
ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਦੁਖੁ ਕਟਿਆ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਵਾ ਹੋਇ ॥
પ્રભુ-પ્રિતમને મળીને જ દુઃખ કાપી શકાય છે, ગુરુના શબ્દથી જ તેનો મેળાપ થાય છે
ਸਚੁ ਖਟਣਾ ਸਚੁ ਰਾਸਿ ਹੈ ਸਚੇ ਸਚੀ ਸੋਇ ॥
જે મનુષ્ય હંમેશા સ્થિર પ્રભુનું સ્વરૂપ બને છે, સદા સ્થિર પ્રભુનું નામ હંમેશા માટે તેનો નફો બને છે, નામ પોતે જ તેની રાશિ મૂડી બની જાય છે અને તેને હંમેશા કાયમ રહેવાવાળી શોભા મળે છે।।૪।।૨૬।।૫૯।।
ਸਚਿ ਮਿਲੇ ਸੇ ਨ ਵਿਛੁੜਹਿ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ ॥੪॥੨੬॥੫੯॥
હે નાનક! ગુરુ ની સાથે રહીને જે મનુષ્ય હંમેશા સ્થિર પ્રભુ સાથે જોડાય છે તે બીજીવાર તેનાથી અલગ થતા નથી
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
શ્રી રાગ મહેલ! ૩।।
ਆਪੇ ਕਾਰਣੁ ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਦੇਖੈ ਆਪਿ ਉਪਾਇ ॥
કર્તાર જાતે જ વિશ્વની રચના કરે છે અને પછી તે વિશ્વની ઉત્પતિ કરીને પોતે જ તેની સંભાળ કરે છે
ਸਭ ਏਕੋ ਇਕੁ ਵਰਤਦਾ ਅਲਖੁ ਨ ਲਖਿਆ ਜਾਇ ॥
આ સંસારમાં બધી જગ્યાએ કર્તાર પોતે જ વ્યાપક છે છતાં તે જીવંત લોકોની સમજમાં આવતો નથી
ਆਪੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦਇਆਲੁ ਹੈ ਆਪੇ ਦੇਇ ਬੁਝਾਇ ॥
તે પ્રભુ પોતે જ્યારે દયાળુ હોય છે ત્યારે પોતે જ સાચા જીવનની સમજ આપે છે
ਗੁਰਮਤੀ ਸਦ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸਚਿ ਰਹੇ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੧॥
જે મનુષ્યના મગજમાં ગુરુની બુદ્ધિ ની કૃપાથી પરમાત્મા વસી જાય છે તે મનુષ્ય તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુમાં ધ્યાન જોડી ને રાખે છે ।।૧।।
ਮਨ ਮੇਰੇ ਗੁਰ ਕੀ ਮੰਨਿ ਲੈ ਰਜਾਇ ॥
હે મારા મન! ગુરુની આજ્ઞાનું પાલન કર
ਮਨੁ ਤਨੁ ਸੀਤਲੁ ਸਭੁ ਥੀਐ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે માણસ ગુરુની આજ્ઞાનું પાલન કરે છે તેનું મન, તેનું શરીર શાંત થઈ જાય છે. તેના મનમાં પરમાત્માનું નામ આવીને વસી જાય છે ।।૧।।વિરામ।।
ਜਿਨਿ ਕਰਿ ਕਾਰਣੁ ਧਾਰਿਆ ਸੋਈ ਸਾਰ ਕਰੇਇ ॥
જે કર્તારે બ્રહ્માંડની રચના કરીને બ્રહ્માંડને ઉત્પન્ન કર્યો છે, તે જ તેને સંભાળે છે
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਪਛਾਣੀਐ ਜਾ ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥
પરંતુ તેની કદર ગુરુના શબ્દોથી ત્યારે થાય છે જ્યારે તે જાતે જ કૃપાની નજરથી જુએ છે
ਸੇ ਜਨ ਸਬਦੇ ਸੋਹਣੇ ਤਿਤੁ ਸਚੈ ਦਰਬਾਰਿ ॥
જેના પર કૃપા ની નજર કરે છે તે મનુષ્ય ગુરુના શબ્દ માં જોડાઇને તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુના દરબારમાં શોભા મેળવે છે
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਆਪਿ ਮੇਲੇ ਕਰਤਾਰਿ ॥੨॥
જેને કર્તારે પોતે ગુરુના ચરણોમાં જોડ્યા છે, તે ગુરુની સામે રહીને હંમેશા સ્થિર પ્રભુ ની મહિમા માં શબ્દો ના રંગાયેલા રહે છે ।।૨।।
ਗੁਰਮਤੀ ਸਚੁ ਸਲਾਹਣਾ ਜਿਸ ਦਾ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਰਾਵਾਰੁ ॥
હે ભાઈ! ગુરુની બુદ્ધિ લઇ ને તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુ ની મહિમા કરવી જોઈએ જેના ગુણો સમાપ્ત થઈ શકતા નથી, આ પાર કે પેલે પાર નો છેડો શોધી શકાતો નથી
ਘਟਿ ਘਟਿ ਆਪੇ ਹੁਕਮਿ ਵਸੈ ਹੁਕਮੇ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰੁ ॥
તે હંમેશા સ્થિર પ્રભુ પોતે પોતાની આજ્ઞા અનુસાર બધાના શરીરમાં વસે છે અને પોતાની આજ્ઞામાં જ પ્રાણીઓને સંભાળવા નો વિચાર કરે છે
ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਸਾਲਾਹੀਐ ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਖੋਇ ॥
હે ભાઈ! ગુરુના શબ્દોમાં જોડાઇને પોતાની અંદરથી અહંકાર દૂર કરીને પરમાત્મા ની મહિમા કરવી જોઈએ
ਸਾ ਧਨ ਨਾਵੈ ਬਾਹਰੀ ਅਵਗਣਵੰਤੀ ਰੋਇ ॥੩॥
જે જીવંત સ્ત્રી પ્રભુના નામથી વંચિત રહે છે, તે અવગુણોથી ભરાય જાય છે અને દુઃખી થાય છે ।।૩।।
ਸਚੁ ਸਲਾਹੀ ਸਚਿ ਲਗਾ ਸਚੈ ਨਾਇ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਹੋਇ ॥
મારી આ ઈચ્છા છે કે હું હંમેશા સ્થિર પ્રભુની મહિમા કરતો રહું, હંમેશા સ્થિર પ્રભુની સ્મૃતિમાં જોડાયેલો રહું, પ્રભુના નામે સતત જોડાયેલા રહેવાથી જ તૃષ્ણા મટે છે
ਗੁਣ ਵੀਚਾਰੀ ਗੁਣ ਸੰਗ੍ਰਹਾ ਅਵਗੁਣ ਕਢਾ ਧੋਇ ॥
મારી ઇચ્છા છે કે હું પ્રભુના ગુણો વિશે વિચારતો રહુ. તેમના ગુણોને મારા હૃદયમાં એકત્રિત કરું અને આમ મારી અંદરથી અવગુણોને ધોઈને દૂર કરું
ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਦਾ ਫਿਰਿ ਵੇਛੋੜਾ ਨ ਹੋਇ ॥
જે મનુષ્યને પ્રભુ પોતે જ પોતાના ચરણોમાં જોડે છે, તે ફરીથી પ્રભુથી ક્યારેય અલગ થતો નથી.
ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਸਾਲਾਹੀ ਆਪਣਾ ਜਿਦੂ ਪਾਈ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥੪॥੨੭॥੬੦॥
હે નાનક! મારી ઇચ્છા છે કે હું મારા ગુરુની કીર્તિ કરતો રહું કારણ કે ગુરુ દ્વારા જ તે પ્રભુ મળી શકે છે ।।૪।।૨૭।।૬૦।।
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
શ્રી રાગ મહેલ! ।।૩।।
ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਕਾਮ ਗਹੇਲੀਏ ਕਿਆ ਚਲਹਿ ਬਾਹ ਲੁਡਾਇ ॥
હે સ્વાર્થ માં ફસાયેલી જીવ-સ્ત્રી! સાવચેતીથી સાંભળ, શા માટે આટલી લાપરવાહીથી જીવનના માર્ગમાં ચાલે છે?
ਆਪਣਾ ਪਿਰੁ ਨ ਪਛਾਣਹੀ ਕਿਆ ਮੁਹੁ ਦੇਸਹਿ ਜਾਇ ॥
સ્વાર્થમાં ફસાઈને તું પોતાના પ્રભુ પતિને હવે ઓળખતી નથી, પરલોકમાં જઈને શું મોઢું બતાવીશ?
ਜਿਨੀ ਸਖੀ ਕੰਤੁ ਪਛਾਣਿਆ ਹਉ ਤਿਨ ਕੈ ਲਾਗਉ ਪਾਇ ॥
જે સત્સંગી જીવ સ્ત્રીઓએ પોતાના પ્રભુ સાથે ઓળખાણ બનાવેલી છે તે ભાગ્યશાળી છે હું તેના ચરણ સ્પર્શ કરું છું
ਤਿਨ ਹੀ ਜੈਸੀ ਥੀ ਰਹਾ ਸਤਸੰਗਤਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇ ॥੧॥
મારુ મન કરે છે કે હું તેમના સત્સંગ ના સંગઠનમાં મળીને તેના જેવી બની જાવ ।।૧।।