Page 191
ਕਲਿ ਕਲੇਸ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਨਿਵਾਰੇ ॥
સાધુસંગતિમાં પહોંચેલા જે મનુષ્યના માનસિક ઝગડા અને કષ્ટ ગુરુના શબ્દ એ દૂર કરી દીધા
ਆਵਣ ਜਾਣ ਰਹੇ ਸੁਖ ਸਾਰੇ ॥੧॥
તેના જન્મ મરણના ચક્ર સમાપ્ત થઈ ગયા, તેને બધા સુખ પ્રાપ્ત થઈ ગયા ॥૧॥
ਭੈ ਬਿਨਸੇ ਨਿਰਭਉ ਹਰਿ ਧਿਆਇਆ ॥ਸਾਧਸੰਗਿ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેમણે નિર્ભય હરિનું ધ્યાન પોતાના હદય માં ધારણ કર્યું છે તેના દુનિયાના બધા ડર દૂર થઈ ગયાહે ભાઈ! જે મનુષ્ય એ સાધુ-સંગતિમાં જઈને પરમાત્માની મહિમા ના ગીત ગાયા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਚਰਨ ਕਵਲ ਰਿਦ ਅੰਤਰਿ ਧਾਰੇ ॥
સાધુ-સંગતિની કૃપાથી જે મનુષ્ય એ પરમાત્માના સુંદર ચરણ પોતાના હૃદયમાં વસાવી લીધા
ਅਗਨਿ ਸਾਗਰ ਗੁਰਿ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੇ ॥੨॥
ગુરુએ તેમને તૃષ્ણાના આગના સમુદ્ર માંથી પાર લાવી દીધા છે ॥૨॥
ਬੂਡਤ ਜਾਤ ਪੂਰੈ ਗੁਰਿ ਕਾਢੇ ॥
વિકારોના સમુદ્રમાં ડૂબી રહેલા મનુષ્યને સંપૂર્ણ ગુરુએ હાથથી પકડીને બહાર કાઢી લીધા
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਟੂਟੇ ਗਾਢੇ ॥੩॥
અને જ્યારે તે સાધુ-સંગતિમાં પહોંચી ગયા. તેમણે પરમાત્માથી ઘણા જન્મોથી અલગ થયેલાને ગુરુ એ બીજી વાર પરમાત્મા સાથે મેળવી દીધા. ॥૩॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਗੁਰ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥
નાનક કહે છે, હું તે ગુરુથી હંમેશા બલિદાન આપું છું
ਜਿਸੁ ਭੇਟਤ ਗਤਿ ਭਈ ਹਮਾਰੀ ॥੪॥੫੬॥੧੨੫॥
જેને મળીને જીવોની ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક સ્થિતિ બની જાય છે ॥૪॥૫૬॥૧૨૫॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਸਾਧਸੰਗਿ ਤਾ ਕੀ ਸਰਨੀ ਪਰਹੁ ॥
હે ભાઈ! સાધુ-સંગતિમાં જઈને તે પરમાત્માનો આસરો લે.
ਮਨੁ ਤਨੁ ਅਪਨਾ ਆਗੈ ਧਰਹੁ ॥੧॥
પોતાનું મન પોતાનું શરીર તે પરમાત્માને સોંપી દે ॥૧॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਪੀਵਹੁ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ॥
હે વીર! પરમાત્માનું આધ્યાત્મિક જીવન દેવાવાળું નામ-જળ પી, શ્વાસે શ્વાસે પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કર
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਸਭ ਤਪਤਿ ਬੁਝਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેણે નામ સ્મરણ કર્યું છે તેને સ્મરણ કરી કરી ને પોતાની અંદરથી વિકારોની બધી ઈર્ષ્યા ઓલવી નાખી છે. ॥૧॥ વિરામ॥
ਤਜਿ ਅਭਿਮਾਨੁ ਜਨਮ ਮਰਣੁ ਨਿਵਾਰਹੁ ॥
આવી રીતે પોતાની અંદરથી અહંકાર દૂર કરીને જન્મ મરણનું ચક્ર સમાપ્ત કરી દે
ਹਰਿ ਕੇ ਦਾਸ ਕੇ ਚਰਣ ਨਮਸਕਾਰਹੁ ॥੨॥
હે વીર! પરમાત્માના સેવકના ચરણોમાં પોતાનું માથું રાખી દે ॥૨॥
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨਹਿ ਸਮਾਲੇ ॥
હે ભાઈ! શ્વાસે શ્વાસે પરમાત્માને પોતાના મનમાં સાંભળીને રાખ.
ਸੋ ਧਨੁ ਸੰਚਹੁ ਜੋ ਚਾਲੈ ਨਾਲੇ ॥੩॥
તે નામ ધન એકઠું કર. જે તારી સાથે નભે ॥૩॥
ਤਿਸਹਿ ਪਰਾਪਤਿ ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੁ ॥
પરંતુ આ નામ ધન એકઠું કરવું જીવોના હાથની વાત નથી આ નામ ધન તે મનુષ્યને જ મળે છે, જેના માથા પર ભાગ્ય જાગે
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤਾ ਕੀ ਚਰਣੀ ਲਾਗੁ ॥੪॥੫੭॥੧੨੬॥
નાનક કહે છે, હે ભાઈ! તું તે મનુષ્યના ચરણે લાગ જેને નામ ધન મળેલું છે ॥૪॥૫૭॥૧૨૬॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਸੂਕੇ ਹਰੇ ਕੀਏ ਖਿਨ ਮਾਹੇ ॥
તે આધ્યાત્મિક જીવનના રસથી વંચિત થઈ ગયેલા મનુષ્યને ગુરુ એક ક્ષણમાં આધ્યાત્મિક જીવન વાળા બનાવી દે છે.
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਸੰਚਿ ਜੀਵਾਏ ॥੧॥
આધ્યાત્મિક જીવન દેવાવાળી નજર કરીને ગુરુ નામ-જળ સીંચીને જેને આધ્યાત્મિક જીવન આપે છે ॥૧॥
ਕਾਟੇ ਕਸਟ ਪੂਰੇ ਗੁਰਦੇਵ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ તેના બધા કષ્ટ કાપી દીધા.
ਸੇਵਕ ਕਉ ਦੀਨੀ ਅਪੁਨੀ ਸੇਵ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે સેવકને પરમાત્માએ પોતાની સેવા-ભક્તિનું દાન આપ્યું ॥૧॥ વિરામ॥
ਮਿਟਿ ਗਈ ਚਿੰਤ ਪੁਨੀ ਮਨ ਆਸਾ ॥
તેની દરેક પ્રકારની ચિંતા મટી ગઈ, તેના મનની દરેક આશા પુરી થઈ ગઈ
ਕਰੀ ਦਇਆ ਸਤਿਗੁਰਿ ਗੁਣਤਾਸਾ ॥੨॥
ગુણોના ખજાના સદગુરૂએ જે મનુષ્ય પર કૃપા કરી ॥૨॥
ਦੁਖ ਨਾਠੇ ਸੁਖ ਆਇ ਸਮਾਏ ॥
તેના બધા દુઃખ દૂર થઈ ગયા, તેની અંદર બધા સુખ આવીને ટકી ગયા
ਢੀਲ ਨ ਪਰੀ ਜਾ ਗੁਰਿ ਫੁਰਮਾਏ ॥੩॥
જ્યારે ગુરુએ જે મનુષ્ય પર બક્ષિસ થવાનો હુકમ કર્યો, થોડી પણ ઢીલ ના થઈ. ॥૩॥
ਇਛ ਪੁਨੀ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਮਿਲੇ ॥
જે મનુષ્ય સંપૂર્ણ ગુરુથી મળી ગયા, તેની દરેક પ્રકારની ઇચ્છા પુરી થઈ ગઈ.
ਨਾਨਕ ਤੇ ਜਨ ਸੁਫਲ ਫਲੇ ॥੪॥੫੮॥੧੨੭॥
હે નાનક! તેને ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક ગુણોના સુંદર ફળ લાગી ગયા ॥૪॥૫૮॥૧૨૭॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਤਾਪ ਗਏ ਪਾਈ ਪ੍ਰਭਿ ਸਾਂਤਿ ॥
પરમાત્માએ તેમની અંદર એવું ઠંડી સમાવી દીધી હોય છે કે તેની બધી ગરમી-કષ્ટ દૂર થઈ જાય છે.
ਸੀਤਲ ਭਏ ਕੀਨੀ ਪ੍ਰਭ ਦਾਤਿ ॥੧॥
જેને પરમાત્મા પોતાના નામનું દાન આપે છે તે ઠંડા જીગરવાળા બની જાય છે ॥૧॥
ਪ੍ਰਭ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਭਏ ਸੁਹੇਲੇ ॥
જે મનુષ્યોને પરમાત્મા પોતાના નામનું દાન આપે છે તે મનુષ્ય પરમાત્માની કૃપાથી સહેલા જીવન વાળા થઈ જાય છે
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਬਿਛੁਰੇ ਮੇਲੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેને અનેક જન્મોના અલગ થયેલા પરમાત્મા પોતાની સાથે મેળવી લે છે ॥૧॥ વિરામ॥
ਸਿਮਰਤ ਸਿਮਰਤ ਪ੍ਰਭ ਕਾ ਨਾਉ ॥
જેને પરમાત્મા પોતાના નામનું દાન આપે છે પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરી કરીને
ਸਗਲ ਰੋਗ ਕਾ ਬਿਨਸਿਆ ਥਾਉ ॥੨॥
તેની અંદરથી બધા રોગોના નિશાન જ મટી જાય છે ॥૨॥
ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ਬੋਲੈ ਹਰਿ ਬਾਣੀ ॥
જે મનુષ્ય પરમાત્મા નામ નું દાન આપે છે તે આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકીને પ્રેમ-વ્હાલમાં લિન થઈને પરમાત્માની મહિમાની વાણી ઉચ્ચારતો રહે છે
ਆਠ ਪਹਰ ਪ੍ਰਭ ਸਿਮਰਹੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ॥੩॥
હે પ્રાણી! તું પણ તેના ઓટલેથી નામનું દાન માંગ અને આઠેય પ્રહર પ્રભુનું નામ સ્મરણ કરતો રહે ॥૩॥
ਦੂਖੁ ਦਰਦੁ ਜਮੁ ਨੇੜਿ ਨ ਆਵੈ ॥
કોઈ દુઃખ પીડા તેની નજીક નથી આવતી, તેને મૃત્યુનો ડર સ્પર્શતો નથી
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜੋ ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਵੈ ॥੪॥੫੯॥੧੨੮॥
નાનક કહે છે, પરમાત્માની કૃપા થી જે મનુષ્ય પરમાત્માના ગુણ ગાય છે ॥ ૪॥૫૧॥૧૨૮॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਭਲੇ ਦਿਨਸ ਭਲੇ ਸੰਜੋਗ ॥
હે ભાઈ! તે દિવસ સોહામણા હોય છે. તે મેળાપની તક સુખદાયક હોય છે
ਜਿਤੁ ਭੇਟੇ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਨਿਰਜੋਗ ॥੧॥
જ્યારે માયાથી નિર્લિપ પ્રભુ મળે છે ॥૧॥
ਓਹ ਬੇਲਾ ਕਉ ਹਉ ਬਲਿ ਜਾਉ ॥
હે ભાઈ હું તે સમયથી બલિદાન આપું છું
ਜਿਤੁ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਜਪੈ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે સમય મારું મન પરમાત્મા નું નામ જપે છે ॥૧॥ વિરામ॥
ਸਫਲ ਮੂਰਤੁ ਸਫਲ ਓਹ ਘਰੀ ॥
જે ભાઈ! મનુષ્ય માટે તે મુહૂર્ત ભાગ્યશાળી હોય છે તે ક્ષણ અનમોલ હોય છે
ਜਿਤੁ ਰਸਨਾ ਉਚਰੈ ਹਰਿ ਹਰੀ ॥੨॥
જ્યારે તેની જીભ પરમાત્માનું નામ ઉચ્ચારે છે ॥૨॥
ਸਫਲੁ ਓਹੁ ਮਾਥਾ ਸੰਤ ਨਮਸਕਾਰਸਿ ॥
હે ભાઈ! તે માથું પણ ભાગ્યશાળી છે જે ગુરુ-સંતના ચરણોમાં નમે છે.
ਚਰਣ ਪੁਨੀਤ ਚਲਹਿ ਹਰਿ ਮਾਰਗਿ ॥੩॥
તે પગ પવિત્ર થઈ જાય છે જે પરમાત્મના મેળાપના માર્ગ પર ચાલે છે. ॥૩॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਭਲਾ ਮੇਰਾ ਕਰਮ ॥
નાનક કહે છે, મારા મોટા ભાગ્ય જાગી પડે છે
ਜਿਤੁ ਭੇਟੇ ਸਾਧੂ ਕੇ ਚਰਨ ॥੪॥੬੦॥੧੨੯॥
જયારે હું ગુરુના ચરણ સ્પર્શ કરું છું. ॥૪॥૬૦॥૧૨૮॥