Page 187
ਕਵਨ ਗੁਨੁ ਜੋ ਤੁਝੁ ਲੈ ਗਾਵਉ ॥
તારા અનંત ગુણ છે, મને સમજ નથી આવતું કે હું તારા ક્યાં ગુણ લઈને તારી મહિમા કરું.
ਕਵਨ ਬੋਲ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਰੀਝਾਵਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પરબ્રહ્મ પ્રભુ! અને ક્યાં બોલ બોલીને તેને પ્રસન્ન કરું? ॥૧॥ વિરામ॥
ਕਵਨ ਸੁ ਪੂਜਾ ਤੇਰੀ ਕਰਉ ॥
હે પરબ્રહ્મ! હું તારી કઈ પૂજા કરું જેનાથી તું પ્રસન્ન થઈ શકે?
ਕਵਨ ਸੁ ਬਿਧਿ ਜਿਤੁ ਭਵਜਲ ਤਰਉ ॥੨॥
હે પ્રભુ! તે કયો ઉપાય છે જેનાથી હું સંસાર સમુદ્ર પાર થઇ જાવ ॥૨॥
ਕਵਨ ਤਪੁ ਜਿਤੁ ਤਪੀਆ ਹੋਇ ॥
તે ક્યુ તપ સાધન છે જેનાથી મનુષ્ય સફળ તપસ્વી કહેવાઈ શકે છે અને તને ખુશ કરી શકે છે?
ਕਵਨੁ ਸੁ ਨਾਮੁ ਹਉਮੈ ਮਲੁ ਖੋਇ ॥੩॥
તે કયું નામ છે જેનો જાપ કરીને મનુષ્ય પોતાની અંદરથી અહંકારની ગંદકી દૂર કરી શકે છે? ॥૩॥
ਗੁਣ ਪੂਜਾ ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਨਾਨਕ ਸਗਲ ਘਾਲ ॥
હે નાનક! તે જ મનુષ્યના ગાયેલા ગુણની પૂજા, જ્ઞાન અને જોડેલું ધ્યાન વગેરેની બધી મહેનત સફળ થાય છે
ਜਿਸੁ ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਦਇਆਲ ॥੪॥
જેના પર દયાળુ થઈને કૃપા કરીને ગુરુ મળે છે. મનુષ્ય ફક્ત પોતાના પ્રયત્નોને આશરે પ્રભુને પ્રસન્ન નથી કરી શકતો. ॥૪॥
ਤਿਸ ਹੀ ਗੁਨੁ ਤਿਨ ਹੀ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਤਾ ॥
તેની જ કરેલી મહિમા સ્વીકાર છે, તેને જ પ્રભુ સાથે ઓળખાણ નાખેલી છે.
ਜਿਸ ਕੀ ਮਾਨਿ ਲੇਇ ਸੁਖਦਾਤਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੩੬॥੧੦੫॥
જેને ગુરુ મળ્યા છે અને જેની પ્રાર્થના બધા સુખ આપનાર પરમાત્મા માની લે છે ॥૧॥ વિરામ બીજો ॥૩૬॥૧૦૫॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਆਪਨ ਤਨੁ ਨਹੀ ਜਾ ਕੋ ਗਰਬਾ ॥
હે ભાઈ! આ શરીર જેનું તું ગર્વ કરે છે હંમેશા માટે પોતાનું નથી.
ਰਾਜ ਮਿਲਖ ਨਹੀ ਆਪਨ ਦਰਬਾ ॥੧॥
રાજ, જમીન, ધન આ પણ હંમેશા માટે પોતાના નથી ॥૧॥
ਆਪਨ ਨਹੀ ਕਾ ਕਉ ਲਪਟਾਇਓ ॥
હે ભાઈ! તું કોના કોનાથી મોહ કરી રહ્યો છે? આમાંથી કોઈ પણ હંમેશા માટે તારા પોતાના નથી.
ਆਪਨ ਨਾਮੁ ਸਤਿਗੁਰ ਤੇ ਪਾਇਓ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હંમેશા માટે પોતાનો બની રહેનાર પરમાત્માનું નામ જ છે જે ગુરૂથી પ્રાપ્ત થાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੁਤ ਬਨਿਤਾ ਆਪਨ ਨਹੀ ਭਾਈ ॥
પુત્ર, સ્ત્રી, ભાઈ, આમાંથી કોઈ પોતાના નથી
ਇਸਟ ਮੀਤ ਆਪ ਬਾਪੁ ਨ ਮਾਈ ॥੨॥
પ્રેમાળ મિત્ર, પિતા, માતા આમાંથી કોઈ પણ હંમેશા માટે પોતાના નથી ॥૨॥
ਸੁਇਨਾ ਰੂਪਾ ਫੁਨਿ ਨਹੀ ਦਾਮ ॥
હે ભાઈ! સોનુ, ચાંદી તેમજ દોલત પણ હંમેશા માટે પોતાના નથી.
ਹੈਵਰ ਗੈਵਰ ਆਪਨ ਨਹੀ ਕਾਮ ॥੩॥
સરસ ઘોડા, સરસ હાથી આ પણ હંમેશા માટે પોતાને કામ નથી આવી શકતા ॥૩॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜੋ ਗੁਰਿ ਬਖਸਿ ਮਿਲਾਇਆ ॥
નાનક કહે છે, જે મનુષ્યને બક્ષીશ કરીને ગુરુએ પ્રભુની સાથે મિલાવી દીધો છે,
ਤਿਸ ਕਾ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਜਿਸ ਕਾ ਹਰਿ ਰਾਇਆ ॥੪॥੩੭॥੧੦੬॥
જે મનુષ્યનો હંમેશનો સાથી પરમાત્મા બની ગયો છે બધું જ તેનું પોતાનું છે ॥૪॥૩૭॥૧૦૬॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਣ ਊਪਰਿ ਮੇਰੇ ਮਾਥੇ ॥
હે ભાઈ! ગુરુના ચરણ મારા માથા પર ટકેલા છે.
ਤਾ ਤੇ ਦੁਖ ਮੇਰੇ ਸਗਲੇ ਲਾਥੇ ॥੧॥
તેની કૃપાથી મારા બધા દુઃખ દુર થઈ ગયા છે. ॥૧॥
ਸਤਿਗੁਰ ਅਪੁਨੇ ਕਉ ਕੁਰਬਾਨੀ ॥
હું પોતાના ગુરૂથી કુરબાન જાવ છું.
ਆਤਮ ਚੀਨਿ ਪਰਮ ਰੰਗ ਮਾਨੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુની કૃપાથી હું પોતાના આધ્યાત્મિક જીવનની તપાસ કરીકરીને, આત્મા-મંથન કરીકરીને સૌથી શ્રેષ્ઠ આનંદ લઈ રહ્યો છું ॥૧॥ વિરામ
ਚਰਣ ਰੇਣੁ ਗੁਰ ਕੀ ਮੁਖਿ ਲਾਗੀ ॥
જે મનુષ્યના માથા પર ગુરુના ચરણોની ધૂળ લાગી ગઈ.
ਅਹੰਬੁਧਿ ਤਿਨਿ ਸਗਲ ਤਿਆਗੀ ॥੨॥
તેને પોતાની આખી અહંકાર ઉત્પન્ન કરનારી બુદ્ધિ ત્યાગી દીધી ॥૨॥
ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਲਗੋ ਮਨਿ ਮੀਠਾ ॥
હે ભાઈ! ગુરુના શબ્દ મારા મનને પ્રેમાળ લાગી રહ્યા છે,
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਤਾ ਤੇ ਮੋਹਿ ਡੀਠਾ ॥੩॥
તેની કૃપાથી હું પરમાત્માનાં દર્શન કરી રહ્યો છું ॥૩॥
ਗੁਰੁ ਸੁਖਦਾਤਾ ਗੁਰੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥
મારા માટે ગુરુ જ બધા સુખ દેનાર છે. ગુરુ કર્તારનો રૂપ છે.
ਜੀਅ ਪ੍ਰਾਣ ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਆਧਾਰੁ ॥੪॥੩੮॥੧੦੭॥
હે નાનક! ગુરુ મારી જીવાત્માનો સહારો છે. ગુરુ મારા પ્રાણોનો સહારો છે. ॥૪॥૩૮॥૧૦૭॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਰੇ ਮਨ ਮੇਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਕਉ ਆਹਿ ॥ ਜਾ ਕੈ ਊਣਾ ਕਛਹੂ ਨਾਹਿ ॥੧॥
હે મન! તું તે પરમાત્માને મળવાની ચાહત રાખ. જેના ઘરમાં કોઈ વસ્તુની પણ ખોટ નથી ॥૧॥
ਹਰਿ ਸਾ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਕਰਿ ਮਨ ਮੀਤ ॥
હે મિત્ર મન! પરમાત્મા જેવો પ્રીતમ બનાવ.
ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰੁ ਰਾਖਹੁ ਸਦ ਚੀਤ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પ્રીતમને પ્રાણોને આશરે પ્રીતમને હંમેશા પોતાના ચિત્તમાં પરોવી રાખ ॥૧॥ વિરામ॥
ਰੇ ਮਨ ਮੇਰੇ ਤੂੰ ਤਾ ਕਉ ਸੇਵਿ ॥
હે મન! તું તે પરમાત્માની સેવા-ભક્તિકર.
ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਅਪਰੰਪਰ ਦੇਵ ॥੨॥
જે આખા જગતનો મૂળ છે. જે બધામાં વ્યાપક છે. જે અનંત છે અને જે પ્રકાશ-રૂપ છે ॥૨॥
ਤਿਸੁ ਊਪਰਿ ਮਨ ਕਰਿ ਤੂੰ ਆਸਾ ॥
હે મન! તું તે પરમાત્મા પર પોતાની બધી જરૂરીયાતો પુરી થવાની આશા રાખ.
ਆਦਿ ਜੁਗਾਦਿ ਜਾ ਕਾ ਭਰਵਾਸਾ ॥੩॥
જેની સહાયતાનો ભરોસો હંમેશાથી જ બધા જીવોને છે ॥૩॥
ਜਾ ਕੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
હે ભાઈ! જે પરમાત્માથી પ્રીતિ કરવાની કૃપાથી હંમેશા આધ્યાત્મિક આનંદ મળે છે.
ਨਾਨਕੁ ਗਾਵੈ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਸੋਇ ॥੪॥੩੯॥੧੦੮॥
નાનક પોતાના ગુરુને મળીને તેના ગુણ ગાય છે ॥૪॥૩૯॥૧૦૮॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગૌરી રાગ મહેલ ૫॥
ਮੀਤੁ ਕਰੈ ਸੋਈ ਹਮ ਮਾਨਾ ॥
હે ભાઈ! મારો મિત્ર પ્રભુ જે કાંઈ કરે છે. તેને હું સર-માથે સ્વીકાર કરું છું.
ਮੀਤ ਕੇ ਕਰਤਬ ਕੁਸਲ ਸਮਾਨਾ ॥੧॥
મિત્ર-પ્રભુના કરેલ કામ મને સુખદાયક લાગે છે. ॥૧॥
ਏਕਾ ਟੇਕ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਚੀਤ ॥
હે ભાઈ! મારા મન-ચિત્તમાં ફક્ત આ સહારો છે.
ਜਿਸੁ ਕਿਛੁ ਕਰਣਾ ਸੁ ਹਮਰਾ ਮੀਤ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
કે જે પરમાત્માની આ બધી રચના છે તે મારો મિત્ર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਮੀਤੁ ਹਮਾਰਾ ਵੇਪਰਵਾਹਾ ॥
હે ભાઈ! મારો મિત્ર પ્રભુ બેદરકાર છે. તેને કોઈની કોઈ ગરજ નથી. કોઈ નાથી ભય નથી.
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਮੋਹਿ ਅਸਨਾਹਾ ॥੨॥
ગુરુની કૃપાથી તેની સાથે મારો પ્રેમ બની ગયો છે. ॥૨॥
ਮੀਤੁ ਹਮਾਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
મારો મિત્ર-પ્રભુ દરેક જીવના હૃદયની જાણનાર છે.
ਸਮਰਥ ਪੁਰਖੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਸੁਆਮੀ ॥੩॥
બધી તાકતોનો માલિક છે, બધામાં વ્યાપક છે, અનંત છે, બધાનો માલિક છે. ॥૩॥
ਹਮ ਦਾਸੇ ਤੁਮ ਠਾਕੁਰ ਮੇਰੇ ॥
હે પ્રભુ! તું મારો માલિક છે. હું તારો સેવક છું.