Page 1358
ਭੈ ਅਟਵੀਅੰ ਮਹਾ ਨਗਰ ਬਾਸੰ ਧਰਮ ਲਖ੍ਯ੍ਯਣ ਪ੍ਰਭ ਮਇਆ ॥
ભયંકર જંગલ જેવો વિસ્તાર પણ મહાન શહેરમાં ફેરવાઈ જાય છે. આવા ધર્મના લક્ષણો પ્રભુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે.
ਸਾਧ ਸੰਗਮ ਰਾਮ ਰਾਮ ਰਮਣੰ ਸਰਣਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਹਰਿ ਦਯਾਲ ਚਰਣੰ ॥੪੪॥
સાધુઓના આશ્રયમાં રામ-રામના મંત્રનો જાપ કરવો જોઈએ. હે નાનક! દયાળુ પ્રભુના ચરણોમાં બધું જ શક્ય છે. ||૪૪||
ਹੇ ਅਜਿਤ ਸੂਰ ਸੰਗ੍ਰਾਮੰ ਅਤਿ ਬਲਨਾ ਬਹੁ ਮਰਦਨਹ ॥
હે (મોહ) અજય મહાન યોદ્ધા! તમે એટલા શક્તિશાળી છો કે તમે મહાન વીરોને મારી નાખ્યા છે.
ਗਣ ਗੰਧਰਬ ਦੇਵ ਮਾਨੁਖ੍ਯ੍ਯੰ ਪਸੁ ਪੰਖੀ ਬਿਮੋਹਨਹ ॥
ગણ-ગંધર્વો, દેવતાઓ, મનુષ્યો અને પશુ-પક્ષીઓને પણ મોહિત કરી દીધા છે.
ਹਰਿ ਕਰਣਹਾਰੰ ਨਮਸਕਾਰੰ ਸਰਣਿ ਨਾਨਕ ਜਗਦੀਸ੍ਵਰਹ ॥੪੫॥
નાનકે કહ્યું છે કે સર્વશક્તિમાન ઈશ્વરને અમે વંદન કરીએ છીએ, અમે એ જગદીશ્વરના શરણમાં છીએ. ||૪૫||
ਹੇ ਕਾਮੰ ਨਰਕ ਬਿਸ੍ਰਾਮੰ ਬਹੁ ਜੋਨੀ ਭ੍ਰਮਾਵਣਹ ॥
હે કામવાસના! તું જીવોને નરકમાં લઈ જનાર છે અને અનેક જાતિઓમાં ભટકાવનારા છો.
ਚਿਤ ਹਰਣੰ ਤ੍ਰੈ ਲੋਕ ਗੰਮ੍ਯ੍ਯੰ ਜਪ ਤਪ ਸੀਲ ਬਿਦਾਰਣਹ ॥
તમે લોકોના હૃદયને ચોરનાર છો, તમે ત્રણે લોકમાં વિચરો છો, તમે જપ, તપ અને નમ્રતાનો નાશ કરનાર છો.
ਅਲਪ ਸੁਖ ਅਵਿਤ ਚੰਚਲ ਊਚ ਨੀਚ ਸਮਾਵਣਹ ॥
તમે અલ્પ આનંદ આપનાર, કમજોર કરનાર, ચંચળ બનાવનાર છો અને નાની-મોટી દરેક બાબતમાં લીન છો.
ਤਵ ਭੈ ਬਿਮੁੰਚਿਤ ਸਾਧ ਸੰਗਮ ਓਟ ਨਾਨਕ ਨਾਰਾਇਣਹ ॥੪੬॥
નાનક કહે છે કે તમારા ભયથી બચવા માટે મેં ઋષિઓનો સંગ અને પરમાત્માનું શરણ લીધું છે. || ૪૬ ||
ਹੇ ਕਲਿ ਮੂਲ ਕ੍ਰੋਧੰ ਕਦੰਚ ਕਰੁਣਾ ਨ ਉਪਰਜਤੇ ॥
હે ક્રોધ! તમે વિખવાદનું મૂળ છો, તમે ક્યારેય દયા અનુભવતા નથી.
ਬਿਖਯੰਤ ਜੀਵੰ ਵਸ੍ਯ੍ਯੰ ਕਰੋਤਿ ਨਿਰਤ੍ਯ੍ਯੰ ਕਰੋਤਿ ਜਥਾ ਮਰਕਟਹ ॥
તમે જીવોને વશ કરો છો અને તેના કારણે તેઓ વાંદરાઓની જેમ નાચે છે.
ਅਨਿਕ ਸਾਸਨ ਤਾੜੰਤਿ ਜਮਦੂਤਹ ਤਵ ਸੰਗੇ ਅਧਮੰ ਨਰਹ ॥
તમારી સંગતમાં આવવાથી ભલભલા માણસો પણ નીચ બની જાય છે અને યમદૂતો તેમને આદેશ આપીને સજા કરે છે.
ਦੀਨ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਦਯਾਲ ਪ੍ਰਭੁ ਨਾਨਕ ਸਰਬ ਜੀਅ ਰਖ੍ਯ੍ਯਾ ਕਰੋਤਿ ॥੪੭॥
નાનક કહે છે કે બંનેના દુઃખોનો નાશ કરવાવાળા દયાળુ પ્રભુ જ બધા જીવોનું (ક્રોધથી) રક્ષણ કરે છે. || ૪૭ ||
ਹੇ ਲੋਭਾ ਲੰਪਟ ਸੰਗ ਸਿਰਮੋਰਹ ਅਨਿਕ ਲਹਰੀ ਕਲੋਲਤੇ ॥
હે લોભ! તમે તો રાજા, શ્રીમંત, બધાને તમારી પકડમાં લીધા છે અને તેઓ તમારા મોજામાં ફસાઈને ઘણા તમાશા બનાવે છે.
ਧਾਵੰਤ ਜੀਆ ਬਹੁ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ਅਨਿਕ ਭਾਂਤਿ ਬਹੁ ਡੋਲਤੇ ॥
તમારા નિયંત્રણમાં આવીને જીવો ઘણી રીતે દોડે છે અને ઘણી રીતે ધ્રૂજે છે.
ਨਚ ਮਿਤ੍ਰੰ ਨਚ ਇਸਟੰ ਨਚ ਬਾਧਵ ਨਚ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਤਵ ਲਜਯਾ ॥
તમને મિત્રો, ઉપકાર, સંબંધીઓ, માતાપિતાની કોઈ શરમ નથી.
ਅਕਰਣੰ ਕਰੋਤਿ ਅਖਾਦ੍ਯ੍ਯਿ ਖਾਦ੍ਯ੍ਯੰ ਅਸਾਜ੍ਯ੍ਯੰ ਸਾਜਿ ਸਮਜਯਾ ॥
તું ન કરવાવાળા કામ પણ કરાવે છે, ન ખાવાલાયક વસ્તુઓ પણ ખવડાવે છે, તમે એવા લોકોને પણ બનાવો છો જેઓ સમાજમાં નથી બન્યા.
ਤ੍ਰਾਹਿ ਤ੍ਰਾਹਿ ਸਰਣਿ ਸੁਆਮੀ ਬਿਗ੍ਯ੍ਯਾਪ੍ਤਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਨਰਹਰਹ ॥੪੮॥
નાનક પ્રાર્થના કરે છે કે હે નારાયણ! અમે તમારી આશ્રયમાં આવ્યા છીએ, અમને આ લોભથી બચાવો. || ૪૮ ||
ਹੇ ਜਨਮ ਮਰਣ ਮੂਲੰ ਅਹੰਕਾਰੰ ਪਾਪਾਤਮਾ ॥
હે પાપી અહંકાર! તમે જન્મ અને મૃત્યુના મૂળ છો.
ਮਿਤ੍ਰੰ ਤਜੰਤਿ ਸਤ੍ਰੰ ਦ੍ਰਿੜੰਤਿ ਅਨਿਕ ਮਾਯਾ ਬਿਸ੍ਤੀਰਨਹ ॥
તમે તમારી જાતને મિત્રોથી દૂર કરીને દુશ્મનો સાથે સંબંધ સ્થાપિત કરો છો અને અનેક પ્રકાશની માયાનો ભ્રમ ફેલાવો છો.
ਆਵੰਤ ਜਾਵੰਤ ਥਕੰਤ ਜੀਆ ਦੁਖ ਸੁਖ ਬਹੁ ਭੋਗਣਹ ॥
તમારા કારણે જીવો મુસાફરી કરીને થાકી જાય છે અને ઘણા સુખ-દુઃખ સહન કરે છે.
ਭ੍ਰਮ ਭਯਾਨ ਉਦਿਆਨ ਰਮਣੰ ਮਹਾ ਬਿਕਟ ਅਸਾਧ ਰੋਗਣਹ ॥
તેઓ ભ્રમના ભયાનક જંગલમાં રહે છે અને મહાન અને અસાધ્ય રોગોનો શિકાર બને છે.
ਬੈਦ੍ਯ੍ਯੰ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਆਰਾਧਿ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰੇ ॥੪੯॥
નાનક કહે છે કે આ રોગોને મટાડનાર વૈદ્ય જ એકમાત્ર પરબ્રહ્મ પરમેશ્વર છે, તેથી તે હરિની આરાધના કરો || ૪૬ ||
ਹੇ ਪ੍ਰਾਣ ਨਾਥ ਗੋਬਿੰਦਹ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨ ਜਗਦ ਗੁਰੋ ॥
હે પ્રાણનાથ! હે ગોવિંદ! હે કૃપાના ઘર! હે જગદગુરુ!
ਹੇ ਸੰਸਾਰ ਤਾਪ ਹਰਣਹ ਕਰੁਣਾ ਮੈ ਸਭ ਦੁਖ ਹਰੋ ॥
હે સંસારના દુઃખો દૂર કરનાર! હે દયાળુ ! બધા દુ:ખ દૂર કરો.
ਹੇ ਸਰਣਿ ਜੋਗ ਦਯਾਲਹ ਦੀਨਾ ਨਾਥ ਮਯਾ ਕਰੋ ॥
હે શરણને લાયક ! હે દયાળુ દીનાનાથ! કૃપા કરીને
ਸਰੀਰ ਸ੍ਵਸਥ ਖੀਣ ਸਮਏ ਸਿਮਰੰਤਿ ਨਾਨਕ ਰਾਮ ਦਾਮੋਦਰ ਮਾਧਵਹ ॥੫੦॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે હે પ્રભુ! શરીર સ્વસ્થ હોય કે બીમાર હોય, બંને વખતે તારું જ સ્મરણ કરતા રહીએ ||૫૦||
ਚਰਣ ਕਮਲ ਸਰਣੰ ਰਮਣੰ ਗੋਪਾਲ ਕੀਰਤਨਹ ॥
હે ઈશ્વર! તમારા ચરણકમળ ની શરણમાં તારું જ કીર્તન કરીએ.
ਸਾਧ ਸੰਗੇਣ ਤਰਣੰ ਨਾਨਕ ਮਹਾ ਸਾਗਰ ਭੈ ਦੁਤਰਹ ॥੫੧॥
નાનકે કહ્યું છે કે જો ઋષિ-પુરુષોનો સંગ કરવામાં આવે તો ભયંકર દુષ્ટ મહાસાગરને પાર કરી શકાય છે. ||૫૧||
ਸਿਰ ਮਸ੍ਤਕ ਰਖ੍ਯ੍ਯਾ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੰ ਹਸ੍ਤ ਕਾਯਾ ਰਖ੍ਯ੍ਯਾ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰਹ ॥
હે પરબ્રહ્મ! (આશીર્વાદ આપીને) મસ્તકનું રક્ષણ કરો, હે પરમેશ્વર ! આ હાથ અને શરીરની રક્ષા કરો (અમે કોઈ દુષ્ટતા ન કરીએ).
ਆਤਮ ਰਖ੍ਯ੍ਯਾ ਗੋਪਾਲ ਸੁਆਮੀ ਧਨ ਚਰਣ ਰਖ੍ਯ੍ਯਾ ਜਗਦੀਸ੍ਵਰਹ ॥
હે ગોપાલ! અમારા આત્માની રક્ષા કરો, સંપત્તિ તેમજ ચરણોનું, હે જગદીશ્વર! તમે જ બચાવનાર છો.
ਸਰਬ ਰਖ੍ਯ੍ਯਾ ਗੁਰ ਦਯਾਲਹ ਭੈ ਦੂਖ ਬਿਨਾਸਨਹ ॥
હે દયાળુ ગુરુ ! દરેકનું રક્ષણ કરો, ભય અને દુ:ખનો નાશ કરો
ਭਗਤਿ ਵਛਲ ਅਨਾਥ ਨਾਥੇ ਸਰਣਿ ਨਾਨਕ ਪੁਰਖ ਅਚੁਤਹ ॥੫੨॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે હે ભક્તવત્સલ! અનાથનો નાથ! હે નિત્ય પ્રભુ! અમને તમારા આશ્રયમાં રાખો || ૫૨ ||
ਜੇਨ ਕਲਾ ਧਾਰਿਓ ਆਕਾਸੰ ਬੈਸੰਤਰੰ ਕਾਸਟ ਬੇਸਟੰ ॥
જે ૐકારે પોતાની શક્તિથી આકાશને ધારણ કર્યું છે, લાકડામાં અગ્નિને ટકાવી રાખેલ છે.
ਜੇਨ ਕਲਾ ਸਸਿ ਸੂਰ ਨਖ੍ਯ੍ਯਤ੍ਰ ਜੋਤ੍ਯ੍ਯਿੰ ਸਾਸੰ ਸਰੀਰ ਧਾਰਣੰ ॥
જેની શક્તિથી સૂર્ય, ચંદ્ર અને નક્ષત્રનો પ્રકાશ થઈ રહ્યો છે અને જેનાથી શરીરમાં પ્રાણનો સંચાર થઈ રહ્યો છે.