Page 1323
ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਸਰਣਾਗਤੀ ਹਰਿ ਪੁਰਖ ਪੂਰਨ ਦੇਵ ॥੨॥੫॥੮॥
દાસ નાનક તો પરમ પરમેશ્વરના આશ્રયમાં આવ્યા છે || ૨ || ૫ || ૮ ||
ਕਲਿਆਨੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
કલ્યાણ પાંચમો મહેલ ||
ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਜਾਣੁ ॥
અંતર્યામી મારા પ્રભુ બધું જાણે છે
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪੂਰਨ ਪਰਮੇਸਰ ਨਿਹਚਲੁ ਸਚੁ ਸਬਦੁ ਨੀਸਾਣੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પરમ પરમેશ્વર ! તમે શાશ્વત છો, કૃપા કરીને, એકમાત્ર સાચો શબ્દ પરવાનગી છે || ૧ || વિરામ ||
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਆਨ ਨ ਕੋਈ ਸਮਰਥੁ ਤੇਰੀ ਆਸ ਤੇਰਾ ਮਨਿ ਤਾਣੁ ॥
પરમાત્મા સિવાય બીજું કોઈ સમર્થ નથી, મને ફક્ત તમારી જ આશા છે અને તમે જ મારા મનમાં શક્તિ ધરાવો છો.
ਸਰਬ ਘਟਾ ਕੇ ਦਾਤੇ ਸੁਆਮੀ ਦੇਹਿ ਸੁ ਪਹਿਰਣੁ ਖਾਣੁ ॥੧॥
હે સર્વ શરીરોના દાતા પ્રભુ! તમે જે આપો છો તે હું ખાઉં છું અને પહેરું છું || ૧ ||
ਸੁਰਤਿ ਮਤਿ ਚਤੁਰਾਈ ਸੋਭਾ ਰੂਪੁ ਰੰਗੁ ਧਨੁ ਮਾਣੁ ॥
આત્મા, બુદ્ધિ, ચતુરાઈ, સૌંદર્ય, રૂપ, સંપત્તિ, પ્રતિષ્ઠા, સર્વ સુખ અને આનંદ આપનાર તે જ છે.
ਸਰਬ ਸੂਖ ਆਨੰਦ ਨਾਨਕ ਜਪਿ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਕਲਿਆਣੁ ॥੨॥੬॥੯॥
નાનક વિનંતી કરે છે કે તમે રામ નામનો જપ કરો, આમાં જ કલ્યાણ છે || ૨ || ૬ || ૯ ||
ਕਲਿਆਨੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
કલ્યાણ પાંચમો મહેલ ||
ਹਰਿ ਚਰਨ ਸਰਨ ਕਲਿਆਨ ਕਰਨ ॥
પ્રભુના ચરણોમાં શરણ લેવાથી લાભ થાય છે.
ਪ੍ਰਭ ਨਾਮੁ ਪਤਿਤ ਪਾਵਨੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પ્રભુનું નામ અપવિત્રને શુદ્ધ કરે છે || ૧ || વિરામ ||
ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਪਿ ਨਿਸੰਗ ਜਮਕਾਲੁ ਤਿਸੁ ਨ ਖਾਵਨੋ ॥੧॥
જેઓ સાધુઓ સાથે પરમાત્માની પૂજા કરે છે, મૃત્યુ તેમને ક્ષોભજનક નથી બનાવતું || ૧ ||
ਮੁਕਤਿ ਜੁਗਤਿ ਅਨਿਕ ਸੂਖ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਲਵੈ ਨ ਲਾਵਨੋ ॥
મુક્તિ, યુક્તિ અને અનેક સુખો પણ પરમાત્માની ભક્તિ સમાન નથી પહોંચતા.
ਪ੍ਰਭ ਦਰਸ ਲੁਬਧ ਦਾਸ ਨਾਨਕ ਬਹੁੜਿ ਜੋਨਿ ਨ ਧਾਵਨੋ ॥੨॥੭॥੧੦॥
દાસ નાનક તો પ્રભુના દર્શનમાં જ મોહિત છે, જેથી તેને ફરીથી યોનિના ચક્રમાં ભટકવુ ન પડે || ૨ || ૭ || ૧૦ ||
ਕਲਿਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ਅਸਟਪਦੀਆ ॥
કલ્યાણ, ચોથો મહેલ, અષ્ટપદી ||
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સદગુરૂની કૃપાથી મળે છે
ਰਾਮਾ ਰਮ ਰਾਮੋ ਸੁਨਿ ਮਨੁ ਭੀਜੈ ॥
બ્રહ્માંડના દરેક કણમાં રામ વ્યાપ્ત છે, રામનું નામ સાંભળીને મન પ્રસન્ન થઈ જાય છે.
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਰਸੁ ਮੀਠਾ ਗੁਰਮਤਿ ਸਹਜੇ ਪੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરમાત્માનું નામ અમૃત જેવું મધુર છે અને ગુરુના ઉપદેશથી તેને કુદરતી રીતે પણ કરો || ૧ ||વિરામ||
ਕਾਸਟ ਮਹਿ ਜਿਉ ਹੈ ਬੈਸੰਤਰੁ ਮਥਿ ਸੰਜਮਿ ਕਾਢਿ ਕਢੀਜੈ ॥
જેમ લાકડામાં અગ્નિ હોય છે અને સંયમથી દૂર થાય છે,
ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਹੈ ਜੋਤਿ ਸਬਾਈ ਤਤੁ ਗੁਰਮਤਿ ਕਾਢਿ ਲਈਜੈ ॥੧॥
એ જ રીતે રામનું નામ સર્વત્ર વ્યાપક છે અને ગુરુના ઉપદેશો અનુસાર પ્રાપ્ત થાય છે || ૧ ||
ਨਉ ਦਰਵਾਜ ਨਵੇ ਦਰ ਫੀਕੇ ਰਸੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਦਸਵੇ ਚੁਈਜੈ ॥
આંખ, નાક, કાન વગેરે શરીરના નવ દરવાજા નકામા છે અને દસમા દ્વારેથી હરીનામ અમૃતની ધારા વહે છે.
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਿਰਪਾ ਕਰਿ ਪਿਆਰੇ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥੨॥
હે પ્રિય! કૃપા કરીને, ગુરુની સૂચનાથી હરિનામ અમૃત પીવો || ૨ ||
ਕਾਇਆ ਨਗਰੁ ਨਗਰੁ ਹੈ ਨੀਕੋ ਵਿਚਿ ਸਉਦਾ ਹਰਿ ਰਸੁ ਕੀਜੈ ॥
શરીર સંપૂર્ણ છે, જેમાં હરિનામનો વેપાર થાય છે.
ਰਤਨ ਲਾਲ ਅਮੋਲ ਅਮੋਲਕ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਾ ਲੀਜੈ ॥੩॥
ગુરુની સેવા કરવામાં આવે તો અમૂલ્ય રત્ન સ્વરૂપે હરિનામ પ્રાપ્ત થાય છે || ૩ ||
ਸਤਿਗੁਰੁ ਅਗਮੁ ਅਗਮੁ ਹੈ ਠਾਕੁਰੁ ਭਰਿ ਸਾਗਰ ਭਗਤਿ ਕਰੀਜੈ ॥
પરમાત્મા અગમ્ય છે, તે પ્રેમનો સાગર છે, તેની પૂજા કરવી જોઈએ.
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਦੀਨ ਹਮ ਸਾਰਿੰਗ ਇਕ ਬੂੰਦ ਨਾਮੁ ਮੁਖਿ ਦੀਜੈ ॥੪॥
હે હરિ! મારા જેવા બપૈયાના મોંમાં નામરૂપી એક ટીપું નાંખો || ૪ ||
ਲਾਲਨੁ ਲਾਲੁ ਲਾਲੁ ਹੈ ਰੰਗਨੁ ਮਨੁ ਰੰਗਨ ਕਉ ਗੁਰ ਦੀਜੈ ॥
પ્રિય પ્રભુ પ્રેમના રંગથી ભરેલા છે, પ્રેમના રંગથી રંગાઈ જવા માટે મનને ગુરુને સમર્પિત કરો.
ਰਾਮ ਰਾਮ ਰਾਮ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਰਸ ਰਸਿਕ ਗਟਕ ਨਿਤ ਪੀਜੈ ॥੫॥
પ્રભુના રંગમાં લીન થાઓ અને ખૂબ આનંદથી હરિનામનું રસપાન કરો || ૫ ||
ਬਸੁਧਾ ਸਪਤ ਦੀਪ ਹੈ ਸਾਗਰ ਕਢਿ ਕੰਚਨੁ ਕਾਢਿ ਧਰੀਜੈ ॥
પૃથ્વી, સાત દ્વીપ અને મહાસાગરોમાંથી સોનું કાઢીને ભક્તોને આપવામાં આવે તો
ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਕੇ ਜਨ ਇਨਹੁ ਨ ਬਾਛਹਿ ਹਰਿ ਮਾਗਹਿ ਹਰਿ ਰਸੁ ਦੀਜੈ ॥੬॥
મારા પ્રભુના ભક્તો તેમની ઈચ્છા રાખતા નથી, પણ માત્ર હરિભક્તિ અને નામ અમૃત ઈચ્છે છે || ૬ ||
ਸਾਕਤ ਨਰ ਪ੍ਰਾਨੀ ਸਦ ਭੂਖੇ ਨਿਤ ਭੂਖਨ ਭੂਖ ਕਰੀਜੈ ॥
ભ્રામક જીવો હંમેશા ઝંખે છે, તેમની સંપત્તિની ભૂખ ક્યારેય સમાપ્ત થતી નથી.
ਧਾਵਤੁ ਧਾਇ ਧਾਵਹਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਮਾਇਆ ਲਖ ਕੋਸਨ ਕਉ ਬਿਥਿ ਦੀਜੈ ॥੭॥
તેઓ માયાને એટલો પ્રેમ કરે છે કે તેને મેળવવા તેઓ લાખો કોસનું અંતર કાપીને પણ પહોંચી જાય છે || ૭ ||
ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਨ ਊਤਮ ਕਿਆ ਉਪਮਾ ਤਿਨ੍ ਦੀਜੈ ॥
પરમાત્માના ભક્તો સર્વશ્રેષ્ઠ છે, તેમની સાથે શું ઉપમા હોવી જોઈએ?