Page 1324
ਰਾਮ ਨਾਮ ਤੁਲਿ ਅਉਰੁ ਨ ਉਪਮਾ ਜਨ ਨਾਨਕ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰੀਜੈ ॥੮॥੧॥
પરમાત્માના નામ જેવું બીજું કોઈ સાદ્રશ્ય નથી, નાનક પાર તેમની કૃપા થાય છે ||૮||૧||
ਕਲਿਆਨ ਮਹਲਾ ੪ ॥
કલ્યાણ, ચોથો મહેલ ||
ਰਾਮ ਗੁਰੁ ਪਾਰਸੁ ਪਰਸੁ ਕਰੀਜੈ ॥
હે પરમેશ્વર ! ગુરુ રૂપી પારસ ને અમને સ્પર્શ કરવા દો,
ਹਮ ਨਿਰਗੁਣੀ ਮਨੂਰ ਅਤਿ ਫੀਕੇ ਮਿਲਿ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਰਸੁ ਕੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
અમે આત્માઓ ગુણોથી રહિત અને લોખંડ જેવા ખરાબ છીએ, ગુરુરૂપી પારસ સાથે જોડાવાથી અમે પણ સદાચારી બનીશું || ૧ || વિરામ ||
ਸੁਰਗ ਮੁਕਤਿ ਬੈਕੁੰਠ ਸਭਿ ਬਾਂਛਹਿ ਨਿਤਿ ਆਸਾ ਆਸ ਕਰੀਜੈ ॥
વિશ્વના તમામ લોકો સ્વર્ગ, મુક્તિ અને વૈકુંઠની ઈચ્છા સાથે શાશ્વત આશા ધરાવે છે.
ਹਰਿ ਦਰਸਨ ਕੇ ਜਨ ਮੁਕਤਿ ਨ ਮਾਂਗਹਿ ਮਿਲਿ ਦਰਸਨ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਮਨੁ ਧੀਜੈ ॥੧॥
પરંતુ પરમાત્માના દર્શન કરનારાઓ મુક્તિની અભિલાષા રાખતા નથી, પરંતુ તેમનું મન પરમાત્માના દર્શનથી જ સંતુષ્ટ થાય છે || ૧ ||
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਸਬਲੁ ਹੈ ਭਾਰੀ ਮੋਹੁ ਕਾਲਖ ਦਾਗ ਲਗੀਜੈ ॥
માયાની આસક્તિ બળવાન છે, આ આસક્તિ પાપોની કાળાશના ડાઘ મૂકે છે.
ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਕੇ ਜਨ ਅਲਿਪਤ ਹੈ ਮੁਕਤੇ ਜਿਉ ਮੁਰਗਾਈ ਪੰਕੁ ਨ ਭੀਜੈ ॥੨॥
મારા ઈશ્વરના ભક્તો મોહ-માયાથી મુક્ત છે, જેમ પાણીમાં તરતી વખતે કૂકડાના પીંછા ભીના થતા નથી. || ૨ ||
ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਭੁਇਅੰਗਮ ਵੇੜੀ ਕਿਵ ਮਿਲੀਐ ਚੰਦਨੁ ਲੀਜੈ ॥
ચંદનની સુગંધ સાપથી ઘેરાયેલી હોય છે, ચંદન કેવી રીતે મેળવી શકાય.
ਕਾਢਿ ਖੜਗੁ ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਕਰਾਰਾ ਬਿਖੁ ਛੇਦਿ ਛੇਦਿ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥੩॥
ગુરુ જ્ઞાન રૂપી ભારે પથ્થર લઈને વસ્તુઓ અને વિકારોનો નાશ કરીને હરિનામ અમૃત પી શકાય છે || ૩ ||
ਆਨਿ ਆਨਿ ਸਮਧਾ ਬਹੁ ਕੀਨੀ ਪਲੁ ਬੈਸੰਤਰ ਭਸਮ ਕਰੀਜੈ ॥
ઘણાં પ્રકારનાં લાકડાં એકઠા કરવામાં આવ્યા, પરંતુ આગને એક ક્ષણમાં જ રાખમાં ફેરવી નાખી
ਮਹਾ ਉਗ੍ਰ ਪਾਪ ਸਾਕਤ ਨਰ ਕੀਨੇ ਮਿਲਿ ਸਾਧੂ ਲੂਕੀ ਦੀਜੈ ॥੪॥
માયાવી મનુષ્યો અત્યંત પાપ કરે છે, આ પાપોને ઋષિમુનિઓને મળીને જ્ઞાનની ચિનગારીથી પ્રગટાવી શકાય છે || ૪ ||
ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਸਾਧ ਜਨ ਨੀਕੇ ਜਿਨ ਅੰਤਰਿ ਨਾਮੁ ਧਰੀਜੈ ॥
સાધુઓ સારા અને સંપૂર્ણ છે, જેમના હૃદયમાં હરિનામ બિરાજે છે.
ਪਰਸ ਨਿਪਰਸੁ ਭਏ ਸਾਧੂ ਜਨ ਜਨੁ ਹਰਿ ਭਗਵਾਨੁ ਦਿਖੀਜੈ ॥੫॥
ઋષિઓની મુલાકાત લેવી એ ભગવાનને જોવા જેવું છે || ૫ ||
ਸਾਕਤ ਸੂਤੁ ਬਹੁ ਗੁਰਝੀ ਭਰਿਆ ਕਿਉ ਕਰਿ ਤਾਨੁ ਤਨੀਜੈ ॥
પ્રપંચી માણસના જીવનનો દોર અનેક ગૂંચવણોથી ભરેલો છે, તે શા માટે ટોણો મારી શકે.
ਤੰਤੁ ਸੂਤੁ ਕਿਛੁ ਨਿਕਸੈ ਨਾਹੀ ਸਾਕਤ ਸੰਗੁ ਨ ਕੀਜੈ ॥੬॥
આવા ગૂંચવણોથી ભરેલા જીવનનો દોર ઉકેલી શકાતો નથી, તેથી વ્યક્તિએ માયાવી વ્યક્તિ સાથે સંગ ન કરવો જોઈએ || ૬ ||
ਸਤਿਗੁਰ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਹੈ ਨੀਕੀ ਮਿਲਿ ਸੰਗਤਿ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥
સદ્દગુરુનો સંગ શ્રેષ્ઠ છે, ગુરુના સંગમાં હંમેશા રામનું સ્મરણ થાય છે.
ਅੰਤਰਿ ਰਤਨ ਜਵੇਹਰ ਮਾਣਕ ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਲੀਜੈ ॥੭॥
હરીનામ રૂપી અમૂલ્ય રત્ન, જવાહર તેમજ માણેક જેવા અમૂલ્ય રત્નો અંત:કરણમાં છે, જે ગુરુની કૃપાથી મળી શકે છે || ૭ ||
ਮੇਰਾ ਠਾਕੁਰੁ ਵਡਾ ਵਡਾ ਹੈ ਸੁਆਮੀ ਹਮ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮਿਲਹ ਮਿਲੀਜੈ ॥
મારો માલિક મોટો છે, મહાન છે, તેને અમે કેવી રીતે મળી શકીએ.
ਨਾਨਕ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਜਨ ਕਉ ਪੂਰਨੁ ਦੀਜੈ ॥੮॥੨॥
નાનક કહે છે કે માત્ર સંપૂર્ણ ગુરુ જ પરમાત્મા સાથે એકરૂપ થઈને જ સેવકને પૂર્ણતા આપે છે || ૮ || ૨ ||
ਕਲਿਆਨੁ ਮਹਲਾ ੪ ॥
કલ્યાણ, ચોથો મહેલ ||
ਰਾਮਾ ਰਮ ਰਾਮੋ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥
બ્રહ્માંડના દરેક કણ - કણમાં પરમાત્મા વિદ્યમાન છે, તેની જ પૂજા કરો.
ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਸਾਧ ਜਨ ਨੀਕੇ ਮਿਲਿ ਸਾਧੂ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਕੀਜੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સાધુઓ સારા અને ઉમદા હોય છે, સાધુઓ સાથે ઈશ્વરનું સંકીર્તન કરો || ૧ || વિરામ ||
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭੁ ਜਗੁ ਹੈ ਜੇਤਾ ਮਨੁ ਡੋਲਤ ਡੋਲ ਕਰੀਜੈ ॥
આખા જગતમાં જેટલા જીવો છે, દરેકના મનમાં ચંચળતા રહે છે.
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਸਾਧੁ ਮਿਲਾਵਹੁ ਜਗੁ ਥੰਮਨ ਕਉ ਥੰਮੁ ਦੀਜੈ ॥੧॥
હે પ્રભુ ! જે સમગ્ર વિશ્વને આશ્રય આપનાર ઋષિમુનિઓ સાથે કૃપા કરીને મિલન કરાવો ||૧ ||
ਬਸੁਧਾ ਤਲੈ ਤਲੈ ਸਭ ਊਪਰਿ ਮਿਲਿ ਸਾਧੂ ਚਰਨ ਰੁਲੀਜੈ ॥
પૃથ્વી સૌની નીચે વસે છે અને મહાપુરુષોના ચરણોની ધૂળથી શ્રેષ્ઠ બને છે.
ਅਤਿ ਊਤਮ ਅਤਿ ਊਤਮ ਹੋਵਹੁ ਸਭ ਸਿਸਟਿ ਚਰਨ ਤਲ ਦੀਜੈ ॥੨॥
શ્રેષ્ઠ બનો અને સમગ્ર સર્જનને તમારા પગ નીચે લાવો || ૨ ||
ਗੁਰਮੁਖਿ ਜੋਤਿ ਭਲੀ ਸਿਵ ਨੀਕੀ ਆਨਿ ਪਾਨੀ ਸਕਤਿ ਭਰੀਜੈ ॥
હરિ નામનો પ્રકાશ જ ગુરુમુખમાં સ્થાપિત થાય છે અને માયા પણ તેની સેવામાં તલ્લીન રહે છે.
ਮੈਨਦੰਤ ਨਿਕਸੇ ਗੁਰ ਬਚਨੀ ਸਾਰੁ ਚਬਿ ਚਬਿ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਜੈ ॥੩॥
ગુરુના વચનોમાંથી મીણના દાંત નીકળે છે, તે ચાવવાથી ખવાય છે અને માત્ર હરિનામના રૂપી રસપાન કરે છે || ૩ ||
ਰਾਮ ਨਾਮ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਬਹੁ ਕੀਆ ਗੁਰ ਸਾਧੂ ਪੁਰਖ ਮਿਲੀਜੈ ॥
પરમાત્માની કૃપાથી ઋષિ-પુરુષોનું ગુરુ સાથે મિલન થયું.
ਗੁਨ ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਸਥੀਰਨ ਕੀਏ ਹਰਿ ਸਗਲ ਭਵਨ ਜਸੁ ਦੀਜੈ ॥੪॥
ગુરુએ પરમાત્માના ગુણોનો ફેલાવો કર્યો છે અને પરમાત્માનો મહિમા આખા જગતમાં આપ્યો છે || ૪ ||
ਸਾਧੂ ਸਾਧ ਸਾਧ ਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਬਿਨੁ ਦੇਖੇ ਰਹਿ ਨ ਸਕੀਜੈ ॥
ઋષિમુનિઓનું મન પ્રિયતમમાં લીન રહે છે અને તેમના દર્શન વિના રહી શકતા નથી.
ਜਿਉ ਜਲ ਮੀਨ ਜਲੰ ਜਲ ਪ੍ਰੀਤਿ ਹੈ ਖਿਨੁ ਜਲ ਬਿਨੁ ਫੂਟਿ ਮਰੀਜੈ ॥੫॥
જેમ પાણીમાં રહેતી માછલી પાણીના પ્રેમમાં પડે છે અને પાણી વિના જીવન છોડી દે છે ||૫||