Page 464
ਵਿਸਮਾਦੁ ਪਉਣੁ ਵਿਸਮਾਦੁ ਪਾਣੀ ॥
हावा र पानी पनि विस्मयको कारण हो।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਅਗਨੀ ਖੇਡਹਿ ਵਿਡਾਣੀ ॥
यो धेरै आश्चर्यजनक छ कि धेरै प्रकारका आगोले अचम्मको खेल खेल्छ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਧਰਤੀ ਵਿਸਮਾਦੁ ਖਾਣੀ ॥
पृथ्वीको अस्तित्व पनि आश्चर्यको विषय हो र जीवहरूको उत्पत्तिका चार स्रोतहरू पनि विस्मयकारी छन्।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਸਾਦਿ ਲਗਹਿ ਪਰਾਣੀ ॥
जीवहरू स्वादमा संलग्न हुने पदार्थहरू पनि विस्मयकारी हुन्छन्।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਸੰਜੋਗੁ ਵਿਸਮਾਦੁ ਵਿਜੋਗੁ ॥
संयोग र वियोग पनि विचित्रको कुरा हुन्।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਭੁਖ ਵਿਸਮਾਦੁ ਭੋਗੁ ॥
संसारको भोक र विलासिता पनि अचम्मको छ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਸਿਫਤਿ ਵਿਸਮਾਦੁ ਸਾਲਾਹ ॥
परमेश्वरको महिमा पनि गजबको छ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਉਝੜ ਵਿਸਮਾਦੁ ਰਾਹ ॥
मानिस पथभ्रष्ट भएर सही बाटोमा आउनु पनि अनौठो कुरा हो।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨੇੜੈ ਵਿਸਮਾਦੁ ਦੂਰਿ ॥
यो ठुलो विस्मयको कुरा हो कि परमेश्वर जीवित प्राणीहरूबाट नजिक र टाढा हुनुहुन्छ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਦੇਖੈ ਹਾਜਰਾ ਹਜੂਰਿ ॥
ती भक्तहरू अद् भुत हुन्छन् जसले भगवान्लाई प्रत्यक्ष आँखाले देख्छन्।
ਵੇਖਿ ਵਿਡਾਣੁ ਰਹਿਆ ਵਿਸਮਾਦੁ ॥
नानक भन्छन्, हे मालिक म तपाईंको स्वभावको अद्भुत विस्मय देखेर छक्क पर्छु।
ਨਾਨਕ ਬੁਝਣੁ ਪੂਰੈ ਭਾਗਿ ॥੧॥
तपाईंको स्वभावको यो अचम्मको चमत्कारलाई भाग्यमानीहरूले मात्र बुझ्न सक्छन्।१।।
ਮਃ ੧ ॥
महला १।।
ਕੁਦਰਤਿ ਦਿਸੈ ਕੁਦਰਤਿ ਸੁਣੀਐ ਕੁਦਰਤਿ ਭਉ ਸੁਖ ਸਾਰੁ ॥
जुन कुरा देख्न र सुन्न सकिन्छ त्यो प्रकृतिभित्र हुन्छ, प्रकृतिअनुसार डर र आनन्दको सार हो ।
ਕੁਦਰਤਿ ਪਾਤਾਲੀ ਆਕਾਸੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਰਬ ਆਕਾਰੁ ॥
प्रकृति आकाश र पातालमा अवस्थित छ, र यो सबै सृष्टि तपाईंको प्रकृति अनुसार छ।
ਕੁਦਰਤਿ ਵੇਦ ਪੁਰਾਣ ਕਤੇਬਾ ਕੁਦਰਤਿ ਸਰਬ ਵੀਚਾਰੁ ॥
वेद, पुराण, शरीयत आदि स्वभावैले धार्मिक ग्रन्थ हुन् र सबै विचार प्रकृतिअनुसारका हुन्छन्।
ਕੁਦਰਤਿ ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਪੈਨ੍ਹ੍ਹਣੁ ਕੁਦਰਤਿ ਸਰਬ ਪਿਆਰੁ ॥
प्रकृतिअनुसार खाने, पिउने र लगाउने काम गर्ने हो, प्रकृतिमार्फत जताततै प्रेम छ।
ਕੁਦਰਤਿ ਜਾਤੀ ਜਿਨਸੀ ਰੰਗੀ ਕੁਦਰਤਿ ਜੀਅ ਜਹਾਨ ॥
प्रकृतिअनुसार संसारका जीवजन्तुमा जात, रङ र प्रकार हुन्छन्।
ਕੁਦਰਤਿ ਨੇਕੀਆ ਕੁਦਰਤਿ ਬਦੀਆ ਕੁਦਰਤਿ ਮਾਨੁ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
सृष्टिअनुसार राम्रो र नराम्रो हुन्छ, प्रकृतिअनुसार घमण्ड र अभिमान हुन्छ।
ਕੁਦਰਤਿ ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਕੁਦਰਤਿ ਧਰਤੀ ਖਾਕੁ ॥
प्रकृतिअनुसार हावा, पानी र आगो हुन्छ, प्रकृतिअनुसार पृथ्वी र माटो हुन्छ।
ਸਭ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਤੂੰ ਕਾਦਿਰੁ ਕਰਤਾ ਪਾਕੀ ਨਾਈ ਪਾਕੁ ॥
हे परमप्रभु! यो सबै तपाईंको सृष्टि हो, तपाईं आफ्नै सृष्टिको मालिक र सृष्टिकर्ता हुनुहुन्छ, र तपाईंको पवित्र नाउँको कारण तपाईंको ठूलो महिमा छ।
ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੈ ਅੰਦਰਿ ਵੇਖੈ ਵਰਤੈ ਤਾਕੋ ਤਾਕੁ ॥੨॥
हे नानक! प्रभुले आफ्नो आज्ञा अनुसार आफ्नो सृष्टि देख्नुहुन्छ र सञ्चालन गर्नुहुन्छ, उहाँ सर्वव्यापी हुनुहुन्छ र उहाँको व्यवस्था अनुसार सबै कुरा गर्नुहुन्छ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥
ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਭੋਗ ਭੋਗਿ ਕੈ ਹੋਇ ਭਸਮੜਿ ਭਉਰੁ ਸਿਧਾਇਆ ॥
मानव जगतमा यसको भोग भोगेपछि मृत्युपछि यो शरीर माटोमा माटो बन्छ अर्थात् आत्मा जान्छ।
ਵਡਾ ਹੋਆ ਦੁਨੀਦਾਰੁ ਗਲਿ ਸੰਗਲੁ ਘਤਿ ਚਲਾਇਆ ॥
जब कुनै मानिस संसारको व्यापारमा ठूलो मानिन्छ, उसलाई घाँटीमा साङ्लोले बाँधेर अगाडि धकेलिन्छ ।
ਅਗੈ ਕਰਣੀ ਕੀਰਤਿ ਵਾਚੀਐ ਬਹਿ ਲੇਖਾ ਕਰਿ ਸਮਝਾਇਆ ॥
त्यहाँ तिनका कर्महरूलाई विचार गरिन्छ र उहाँ बस्नुहुन्छ र उहाँको हिसाब-किताब व्याख्या गरिन्छ।
ਥਾਉ ਨ ਹੋਵੀ ਪਉਦੀਈ ਹੁਣਿ ਸੁਣੀਐ ਕਿਆ ਰੂਆਇਆ ॥
जब उसलाई सजाय दिइन्छ, उसको कुनै ठाउँ हुँदैन, अब उसको चित्कार पनि कसले सुन्ला र?
ਮਨਿ ਅੰਧੈ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥੩॥
अज्ञानी मानिसले आफ्नो दुर्लभ जीवनलाई व्यर्थमा नष्ट गरिदिएको छ। 3.
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਭੈ ਵਿਚਿ ਪਵਣੁ ਵਹੈ ਸਦਵਾਉ ॥
प्रभु के भय में अनेक प्रकार की पवन हमेशा चलती रहती है।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਚਲਹਿ ਲਖ ਦਰੀਆਉ ॥
प्रभुको भयमा थुप्रै प्रकारका हावाहरू सधैं बहिरहन्छन्।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਅਗਨਿ ਕਢੈ ਵੇਗਾਰਿ ॥
उहाँको डरले नै आगोले आफ्नो काम गर्छ।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਧਰਤੀ ਦਬੀ ਭਾਰਿ ॥
डरले पृथ्वी बोझमुनि पुरिएको छ।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਇੰਦੁ ਫਿਰੈ ਸਿਰ ਭਾਰਿ ॥
भगवान्को आज्ञाअनुसार इन्द्र आफ्नो शिरमा भारी बोकेर बादलझैं घुम्छन् ।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਰਾਜਾ ਧਰਮ ਦੁਆਰੁ ॥
डरले नै धर्मराज उनको ढोकामा उभिन्छन् ।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਸੂਰਜੁ ਭੈ ਵਿਚਿ ਚੰਦੁ ॥
सूर्य र चन्द्रमा भगवान्को डरले सक्रिय हुन्छन् ।
ਕੋਹ ਕਰੋੜੀ ਚਲਤ ਨ ਅੰਤੁ ॥
करोडौं कोस हिँड्दा पनि उनको यात्राको कुनै अन्त्य छैन।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਸਿਧ ਬੁਧ ਸੁਰ ਨਾਥ ॥
सिद्ध, बुद्ध, देवीदेवता र नाथयोगीहरू भगवान्को भयमा घुमफिर गर्छन्।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਆਡਾਣੇ ਆਕਾਸ ॥
चारैतिर त्रासमा नै आकाश फैलिएको छ।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਜੋਧ ਮਹਾਬਲ ਸੂਰ ॥
प्रभुको भयमा महान् योद्धाहरू, महान् योद्धाहरू र नायकहरू सक्रिय छन्।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਆਵਹਿ ਜਾਵਹਿ ਪੂਰ ॥
प्रभुको डरमा झुण्ड झुण्ड जन्मने र मर्ने क्रम जारी रहन्छ।
ਸਗਲਿਆ ਭਉ ਲਿਖਿਆ ਸਿਰਿ ਲੇਖੁ ॥
परमेश् वरले आफ्नो भयमा सबैको भाग्य निर्धारण गर्नुभएको छ।
ਨਾਨਕ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਸਚੁ ਏਕੁ ॥੧॥
हे नानक! साँचो परमेश्वर निडर हुनुहुन्छ।।१।।
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਨਾਨਕ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਹੋਰਿ ਕੇਤੇ ਰਾਮ ਰਵਾਲ ॥
हे नानक! एक निरंकर प्रभु मात्र निडर छन्, अन्य त रामजस्तै कति उहाँको खुट्टाको धूलो हुन्।
ਕੇਤੀਆ ਕੰਨ੍ਹ੍ਹ ਕਹਾਣੀਆ ਕੇਤੇ ਬੇਦ ਬੀਚਾਰ ॥
कृष्ण-कन्हैयाको लीलाका धेरै कथाहरू संसारमा प्रचलित छन् र धेरै विद्वानहरूले वेदको पाठ गर्न लागेका छन्।
ਕੇਤੇ ਨਚਹਿ ਮੰਗਤੇ ਗਿੜਿ ਮੁੜਿ ਪੂਰਹਿ ਤਾਲ ॥
धेरै भिखारीहरू नर्तकी हुन्छन् र बारम्बार तालमा नाच्छन्।
ਬਾਜਾਰੀ ਬਾਜਾਰ ਮਹਿ ਆਇ ਕਢਹਿ ਬਾਜਾਰ ॥
रसधारीहरू बजारमा आएर झूटो रस देखाउँछन्।
ਗਾਵਹਿ ਰਾਜੇ ਰਾਣੀਆ ਬੋਲਹਿ ਆਲ ਪਤਾਲ ॥
तिनीहरू राजा-रानीको रूपमा गीत गाउँछन् र उल्टो बोल्छन्।
ਲਖ ਟਕਿਆ ਕੇ ਮੁੰਦੜੇ ਲਖ ਟਕਿਆ ਕੇ ਹਾਰ ॥
उनीहरु लाखौं रुपियाँको झुम्का र लाखौं रुपियाँको हार लगाउँछन् ।
ਜਿਤੁ ਤਨਿ ਪਾਈਅਹਿ ਨਾਨਕਾ ਸੇ ਤਨ ਹੋਵਹਿ ਛਾਰ ॥
हे नानक! तिनीहरूले जुन शरीरमा गहना लगाउँछन्, त्यो शरीरहरू खरानी बन्छन्।