Page 463
ਮਹਲਾ ੨ ॥
महला२।।
ਜੇ ਸਉ ਚੰਦਾ ਉਗਵਹਿ ਸੂਰਜ ਚੜਹਿ ਹਜਾਰ ॥
सयवटा चन्द्रमा उदाए पनि र हजारौं सूर्य चम्किए पनि
ਏਤੇ ਚਾਨਣ ਹੋਦਿਆਂ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਘੋਰ ਅੰਧਾਰ ॥੨॥
संसारमा यति धेरै ज्योति भए तापनि गुरुबिना पूर्ण अन्धकार हुनेछ॥२॥
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਨ ਚੇਤਨੀ ਮਨਿ ਆਪਣੈ ਸੁਚੇਤ ॥
हे नानक! जसले आफ्नो गुरुलाई याद गर्दैनन् अनि आफ्नो मनमा चतुर भएको दाबी गर्छन्,
ਛੁਟੇ ਤਿਲ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਸੁੰਞੇ ਅੰਦਰਿ ਖੇਤ ॥
तिनीहरूलाई बेकार तिल जस्तै बेकार छन् भनेर सोचेर, सुख्खा खेतहरूमा फ्याँकिन्छ।
ਖੇਤੈ ਅੰਦਰਿ ਛੁਟਿਆ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਉ ਨਾਹ ॥
गुरु नानक भन्छन् कि ती बेकारका तिलहरू खेतमा छोडिन्छन् र तिनीहरूका सय मालिक बन्छन्।
ਫਲੀਅਹਿ ਫੁਲੀਅਹਿ ਬਪੁੜੇ ਭੀ ਤਨ ਵਿਚਿ ਸੁਆਹ ॥੩॥
तिनीहरू खराब तरिकाले फस्टाउँछन्, तर अझै पनि तिनीहरूको शरीरमा खरानी छ॥३॥
ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी॥
ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਆਪੁ ਸਾਜਿਓ ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਰਚਿਓ ਨਾਉ ॥
परमेश्वर आत्मनिर्भर हुनुहुन्छ, उहाँले आफैलाई सृष्टि गर्नुभयो र उहाँले आफैले आफ्नै नाउँ सृष्टि गर्नुभयो।
ਦੁਯੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਾਜੀਐ ਕਰਿ ਆਸਣੁ ਡਿਠੋ ਚਾਉ ॥
दोस्रो, उनले प्रकृतिको सृष्टि गरे अनि त्यसमा आसनहरू गरेर उनी आफ्नो संसारको फैलावटलाई जुनूनका साथ हेर्छन्।
ਦਾਤਾ ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਤੂੰ ਤੁਸਿ ਦੇਵਹਿ ਕਰਹਿ ਪਸਾਉ ॥
हे भगवान! तिमी स्वयं नै संसारको दाता र रचयिता हौ, तिमीजीवित प्राणीहरूलाई दिन अनि आफ्नो स्वभाव फैलाउन पाउँदा खुसी छौ।
ਤੂੰ ਜਾਣੋਈ ਸਭਸੈ ਦੇ ਲੈਸਹਿ ਜਿੰਦੁ ਕਵਾਉ ॥
हे परमप्रभु! तिमीलाई सबै कुरा याद छ, अनि आफ्नै इच्छाले तिमीले प्राणीहरूलाई जीवन दिन्छौ तथा जीवन लिन्छौ।
ਕਰਿ ਆਸਣੁ ਡਿਠੋ ਚਾਉ ॥੧॥
तपाईं आफ्नो प्रकृतिको चमत्कारलाई ठुलो चासोका साथ हेरिरहनुभएको छ।।१।।
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਖੰਡ ਸਚੇ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ॥
हे प्रभु! तपाईंको सृष्टिको सबै खण्डहरू अर्थात् ब्रह्माण्ड सत्य छन्।
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਲੋਅ ਸਚੇ ਆਕਾਰ ॥
तपाईंको सृष्टिका चौध लोकहरू सत्य छन्, र तपाईंको प्रकृतिका आकारहरू (सूर्य, चन्द्रमा, ताराहरू) पनि सत्य छन्।
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਕਰਣੇ ਸਰਬ ਬੀਚਾਰ ॥
तपाईंका सबै कार्यहरू तथाविचारहरू सत्य छन्।
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਅਮਰੁ ਸਚਾ ਦੀਬਾਣੁ ॥
तपाईंको आज्ञा र तपाईंको दरबार साँचो छ।
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਹੁਕਮੁ ਸਚਾ ਫੁਰਮਾਣੁ ॥
तपाईँको आदेश अनि तपाईँको वचन सत्य छ।
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਕਰਮੁ ਸਚਾ ਨੀਸਾਣੁ ॥
हे प्रभु! तपाईँको कर्म सत्य छ अनि नाम पनि सत्य छ।
ਸਚੇ ਤੁਧੁ ਆਖਹਿ ਲਖ ਕਰੋੜਿ ॥
लाखौं- करोडौंले पनि तपाईँलाई सत्य भन्दछन्।
ਸਚੈ ਸਭਿ ਤਾਣਿ ਸਚੈ ਸਭਿ ਜੋਰਿ ॥
सत्य (प्रभि)सँग मात्र सबै शक्ति र अधिकार हुन्छ।
ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਸਿਫਤਿ ਸਚੀ ਸਾਲਾਹ ॥
तिम्रो महिमा र तिम्रो शोभा सत्य हुन्।
ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ॥
हे साँचो ऋषि! यो तपाईँको प्रकृति सत्य छ।
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਧਿਆਇਨਿ ਸਚੁ ॥
हे नानक! जसले परम सत्य प्रभुको ध्यान गर्दछ, ऊ पनि सत्य हो।
ਜੋ ਮਰਿ ਜੰਮੇ ਸੁ ਕਚੁ ਨਿਕਚੁ ॥੧॥
तर जुन प्रणी जन्मन्छ अनि मरिरहन्छ ऊ बिल्कुल कच्चा हो।।।१।।
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਵਡਾ ਨਾਉ ॥
ती परमात्माको महिमा धेहै महान् छ, जसको नाम सम्पूर्ण विश्वमा धेरै ठुलो छ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਸਚੁ ਨਿਆਉ ॥
भगवान्को उपमा धेरै ठुलो छ, जसको न्या सत्य छ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਨਿਹਚਲ ਥਾਉ ॥
त्यो मालिकको महानता यसकारण ठुलो छ, किनकि उनको आसन दृढ छ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾਣੈ ਆਲਾਉ ॥
उहाँको महानता यसकारण ठुलो छ किन कि वहाँ आफ्ना भक्तका कुराहरू जान्नुहुन्छ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਬੁਝੈ ਸਭਿ ਭਾਉ ॥
प्रभुको महानता यसकारण ठुलो छ किनकि उहाँले सबै मानिसहरूको प्रेमभावना बुझ्नुहुन्छ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਪੁਛਿ ਨ ਦਾਤਿ ॥
प्रभुको प्रसंसा धेरै ठुलो छ किनभने उहाँ कसैको परामर्ष नलिइकन आफ्नो देन दिनुहुन्छ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਆਪੇ ਆਪਿ ॥
उनको प्रसंसा यसकारण पनि ठुलो छ किन कि सबकुछ उहाँ आफै हुनुहुन्छ।
ਨਾਨਕ ਕਾਰ ਨ ਕਥਨੀ ਜਾਇ ॥
हे नानक! ती प्रभुको कार्यहरूको व्याख्या गर्न सकिन्न।
ਕੀਤਾ ਕਰਣਾ ਸਰਬ ਰਜਾਇ ॥੨॥
जे पनि परमात्माले गर्नुभएको छ, गरिरहनुभएको छ वा गर्नुहुनेछ सबै उहाँको आफ्नो इच्छा हो।।२।।
ਮਹਲਾ ੨ ॥
महला २॥
ਇਹੁ ਜਗੁ ਸਚੈ ਕੀ ਹੈ ਕੋਠੜੀ ਸਚੇ ਕਾ ਵਿਚਿ ਵਾਸੁ ॥
यो संसार साँचो भगवान्को घर हो, र साँचो भगवान् यसमा बस्छन्।
ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੁਕਮਿ ਸਮਾਇ ਲਏ ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੁਕਮੇ ਕਰੇ ਵਿਣਾਸੁ ॥
उहाँले आफ्नो आज्ञाद्वारा केही प्राणीहरूलाई आफुमा लिन गर्नुहुन्छ र उहाँको आज्ञाद्वारा धेरै प्राणीहरूलाई नाश गर्नुहुन्छ।
ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਭਾਣੈ ਕਢਿ ਲਏ ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥
आफ्नै इच्छाले मायाबाट केही प्राणीलाई बाहिर निकाल्नुहुन्छ र मायाको पासोमा परेर केही मानिसलाई बास गर्छ।
ਏਵ ਭਿ ਆਖਿ ਨ ਜਾਪਈ ਜਿ ਕਿਸੈ ਆਣੇ ਰਾਸਿ ॥
उहाँले कसलाई देखभाल गर्नुहुन्छ भनेर पनि भन्न सकिँदैन ।
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਕਉ ਆਪਿ ਕਰੇ ਪਰਗਾਸੁ ॥੩॥
हे नानक! यो भेद गुरुद्वारा मात्र थाहा हुन्छ, जसलाई भगवान् स्वयंले ज्ञानको ज्योति दिनुहुन्छ।।३।।
ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥
ਨਾਨਕ ਜੀਅ ਉਪਾਇ ਕੈ ਲਿਖਿ ਨਾਵੈ ਧਰਮੁ ਬਹਾਲਿਆ ॥
हे नानक! ईश्वरले प्राणीहरूको सृजना गरेर तिनीहरूको कर्मका लेकाजोखा गर्नका लागि धर्मराजलाई नियुक्ति गरेका छन्।
ਓਥੈ ਸਚੇ ਹੀ ਸਚਿ ਨਿਬੜੈ ਚੁਣਿ ਵਖਿ ਕਢੇ ਜਜਮਾਲਿਆ ॥
वहाँ धर्मराजको समक्ष सत्यानुसार नै निर्णय हुँदछ अनि दुष्ट पापीहरूलाई छानेर अलग गरिन्छ।
ਥਾਉ ਨ ਪਾਇਨਿ ਕੂੜਿਆਰ ਮੁਹ ਕਾਲ੍ਹ੍ਹੈ ਦੋਜਕਿ ਚਾਲਿਆ ॥
झूटले त्यहाँ ठाउँ पाउँदैन, र तिनीहरूलाई कालो बनाइन्छ र नरकमा धकेलिन्छ।
ਤੇਰੈ ਨਾਇ ਰਤੇ ਸੇ ਜਿਣਿ ਗਏ ਹਾਰਿ ਗਏ ਸਿ ਠਗਣ ਵਾਲਿਆ ॥
हे प्रभु! तपाईंको नाउँमा मोहित हुनेहरूले जित्छन्, र ठगहरू हार्छन्।
ਲਿਖਿ ਨਾਵੈ ਧਰਮੁ ਬਹਾਲਿਆ ॥੨॥
भगवान्ले धर्मराजलाई प्राणीहरूको कर्मको विवरण लेख्न नियुक्त गर्नुभएको छ।॥ २॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨਾਦ ਵਿਸਮਾਦੁ ਵੇਦ ॥
हे परमप्रभु! तपाईंले सृष्टि गर्नुभएको ध्वनि र तपाईंले रच्नुभएको वेद अद्भुत छ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਜੀਅ ਵਿਸਮਾਦੁ ਭੇਦ ॥
तपाईंले सृष्टि गर्नुभएका प्राणीहरू र तपाईंले सिर्जना गर्नुभएको प्राणीहरूबीचको भिन्नता पनि अनौठो छ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਰੂਪ ਵਿਸਮਾਦੁ ਰੰਗ ॥
विभिन्न प्रकारका रूपहरू र रङहरू आश्चर्यजनक छन्।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨਾਗੇ ਫਿਰਹਿਜੰਤ ॥
जहिले पनि नाङ्गै घुमफिर गर्ने सबै प्राणीहरू देखेर म साह्रै छक्क पर्छु।