Page 990
ਪਾਪ ਪਥਰ ਤਰਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥
अहो भावा, पापरूपी दगडांनी भरलेल्या होडीने संसारसागर पार करता येत नाही.
ਭਉ ਬੇੜਾ ਜੀਉ ਚੜਾਊ ॥
श्रद्धेच्या आणि भक्तीच्या बोटीतूनच एखादा जीव अस्तित्वाचा सागर पार करतो.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਦੇਵੈ ਕਾਹੂ ॥੪॥੨॥
हे नानक! देव श्रद्धा आणि भक्तीची ही नौका केवळ दुर्लभ व्यक्तीलाच देतो.॥ ४॥ २॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੧ ॥
मारु महाला १ घर १ ॥
ਕਰਣੀ ਕਾਗਦੁ ਮਨੁ ਮਸਵਾਣੀ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਦੁਇ ਲੇਖ ਪਏ ॥
आचरण ही कागदाची देणगी आहे आणि मन ही शाईची देणगी आहे आणि चांगली आणि वाईट अशी दोन प्रकारची कर्मे नशिबात लिहिली आहेत.
ਜਿਉ ਜਿਉ ਕਿਰਤੁ ਚਲਾਏ ਤਿਉ ਚਲੀਐ ਤਉ ਗੁਣ ਨਾਹੀ ਅੰਤੁ ਹਰੇ ॥੧॥
हे देवा! तुझ्या गुणांना अंत नाही; ॥१॥
ਚਿਤ ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨਹੀ ਬਾਵਰਿਆ ॥
हे वेड्या जीव! त्याच्या मनात देवाचे स्मरण का होत नाही?
ਹਰਿ ਬਿਸਰਤ ਤੇਰੇ ਗੁਣ ਗਲਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
देवाला विसरल्याने तुमचे गुण कमजोर होतात. ॥१॥रहाउ॥
ਜਾਲੀ ਰੈਨਿ ਜਾਲੁ ਦਿਨੁ ਹੂਆ ਜੇਤੀ ਘੜੀ ਫਾਹੀ ਤੇਤੀ ॥
देशाचे जाळे आहे आणि तुम्हाला अडकवण्याचे दिवस जेवढे तास आहेत.
ਰਸਿ ਰਸਿ ਚੋਗ ਚੁਗਹਿ ਨਿਤ ਫਾਸਹਿ ਛੂਟਸਿ ਮੂੜੇ ਕਵਨ ਗੁਣੀ ॥੨॥
तुम्ही रोज कामुक सुखांचे दाणे चोखत राहता आणि अडकत आहात. अरे मूर्खा, तुला कोणत्या गुणाने वाचवता येईल? ॥२॥
ਕਾਇਆ ਆਰਣੁ ਮਨੁ ਵਿਚਿ ਲੋਹਾ ਪੰਚ ਅਗਨਿ ਤਿਤੁ ਲਾਗਿ ਰਹੀ ॥
शरीर ही एक भट्टी बनली आहे ज्यामध्ये मन लोखंडासारखे आहे आणि वासना, क्रोध, आसक्ती, लोभ आणि अहंकार या पाच अग्नी त्याला जळत आहेत.
ਕੋਇਲੇ ਪਾਪ ਪੜੇ ਤਿਸੁ ਊਪਰਿ ਮਨੁ ਜਲਿਆ ਸੰਨ੍ਹ੍ਹੀ ਚਿੰਤ ਭਈ ॥੩॥
पापांच्या रूपात निखारे पडले आहेत, हे मन जळत आहे आणि तुझी काळजी लहान चिमटे झाली आहे. ॥३॥
ਭਇਆ ਮਨੂਰੁ ਕੰਚਨੁ ਫਿਰਿ ਹੋਵੈ ਜੇ ਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤਿਨੇਹਾ ॥
गुरू मिळाला तर लोखंडी मन सोनं होऊ शकतं.
ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਓਹੁ ਦੇਵੈ ਤਉ ਨਾਨਕ ਤ੍ਰਿਸਟਸਿ ਦੇਹਾ ॥੪॥੩॥
हे नानक! जर त्याने तुला नामामृत दिले तर तुझ्या शरीरात राहणारे मन स्थिर होऊ शकेल.॥४॥ ३॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारु महाला १॥
ਬਿਮਲ ਮਝਾਰਿ ਬਸਸਿ ਨਿਰਮਲ ਜਲ ਪਦਮਨਿ ਜਾਵਲ ਰੇ ॥
कमळाचे फूल आणि पाण्याचे घाणेरडे जाळे दोन्ही सरोवराच्या स्वच्छ पाण्यात राहतात.
ਪਦਮਨਿ ਜਾਵਲ ਜਲ ਰਸ ਸੰਗਤਿ ਸੰਗਿ ਦੋਖ ਨਹੀ ਰੇ ॥੧॥
कमळाचे फूल पाण्याचे घाणेरडे जाळे आणि अमृताने भरलेले पाणी या दोन्हींच्या सहवासात राहतात, पण त्यांच्या सहवासात राहून त्याला काही दोष वाटत नाही. ॥१॥
ਦਾਦਰ ਤੂ ਕਬਹਿ ਨ ਜਾਨਸਿ ਰੇ ॥
बेडूक, तुला कधीच कळत नाही.
ਭਖਸਿ ਸਿਬਾਲੁ ਬਸਸਿ ਨਿਰਮਲ ਜਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਨ ਲਖਸਿ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
तुम्ही शुद्ध पाण्यात राहता पण पाण्याचे घाणेरडे जाळे खात राहा, तुम्हाला अमृत स्वरूपात पाण्याचे महत्त्व कळत नाही.॥१॥रहाउ॥
ਬਸੁ ਜਲ ਨਿਤ ਨ ਵਸਤ ਅਲੀਅਲ ਮੇਰ ਚਚਾ ਗੁਨ ਰੇ ॥
आपण नेहमी पाण्यात राहत असलो तरी, भुंग्या पाण्यात राहत नाही, तर ती वरून फुलाचा रस चोखत राहते.
ਚੰਦ ਕੁਮੁਦਨੀ ਦੂਰਹੁ ਨਿਵਸਸਿ ਅਨਭਉ ਕਾਰਨਿ ਰੇ ॥੨॥
तिच्या मनाच्या ज्ञानामुळे कुमुदिनी दुरूनच चंद्राला पाहून मस्तक टेकते. ॥२॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਖੰਡੁ ਦੂਧਿ ਮਧੁ ਸੰਚਸਿ ਤੂ ਬਨ ਚਾਤੁਰ ਰੇ ॥
हे बेडूक! शहाणे हो, साखर, दूध आणि मध हे गोड अमृत पदार्थात बदलतात हे तुला माहीत नाही का?
ਅਪਨਾ ਆਪੁ ਤੂ ਕਬਹੁ ਨ ਛੋਡਸਿ ਪਿਸਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਜਿਉ ਰੇ ॥੩॥
जळू जशी कासेला चिकटून दुधाऐवजी रक्त शोषते, त्याचप्रमाणे तुम्हीही चिखलाची घाण खाण्याची सवय सोडू नका. ॥३॥
ਪੰਡਿਤ ਸੰਗਿ ਵਸਹਿ ਜਨ ਮੂਰਖ ਆਗਮ ਸਾਸ ਸੁਨੇ ॥
ज्याप्रमाणे मूर्ख मनुष्य विद्वान विद्वानांकडून वेद आणि शास्त्रे ऐकत राहतो, परंतु उपदेश न स्वीकारल्यामुळे तो अजूनही अज्ञानीच राहतो.
ਅਪਨਾ ਆਪੁ ਤੂ ਕਬਹੁ ਨ ਛੋਡਸਿ ਸੁਆਨ ਪੂਛਿ ਜਿਉ ਰੇ ॥੪॥
ज्याप्रमाणे कुत्र्याची शेपटी नेहमीच वाकडी असते, त्याचप्रमाणे तुम्हीही तुमचा स्वभाव सोडू नका. ॥४॥
ਇਕਿ ਪਾਖੰਡੀ ਨਾਮਿ ਨ ਰਾਚਹਿ ਇਕਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਚਰਣੀ ਰੇ ॥
ढोंगी लोक भगवंताचे नामस्मरण करत नाहीत पण भक्त भगवंताच्या चरणी तल्लीन राहतात.
ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਪਾਵਸਿ ਨਾਨਕ ਰਸਨਾ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਰੇ ॥੫॥੪॥
हे नानक! प्रत्येक जीवाला मागील जन्मी केलेल्या कर्माचे फळ मिळते, म्हणून जिभेने हरिचे नामस्मरण कर. ॥५॥ ४॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारु महाला १॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤ ਅਸੰਖ ਹੋਹਿ ਹਰਿ ਚਰਨੀ ਮਨੁ ਲਾਗ ॥
असंख्य पापी जीव भगवंताच्या चरणी मन लावून पावन झाले आहेत.
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਭ ਨਾਨਕ ਜਿਸੁ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗ ॥੧॥
हे भगवान नानक! भगवान नानक हे नाव बासष्ट तीर्थांच्या पुण्य फळासारखे आहे, ज्याच्याकडे सौभाग्य आहे त्यालाच ते मिळते. ॥१॥
ਸਬਦੁ ॥
शब्द॥
ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਗਰਬਿ ਗਹੇਲੀ ॥
हे अभिमानी सखी.
ਸੁਣਿ ਸਹ ਕੀ ਇਕ ਬਾਤ ਸੁਹੇਲੀ ॥੧॥
गुरुचे सुखदायक शब्द ऐका. ॥१॥
ਜੋ ਮੈ ਬੇਦਨ ਸਾ ਕਿਸੁ ਆਖਾ ਮਾਈ ॥
अगं आई, माझ्या दुःखात मी कोणाला सांगू?
ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਜੀਉ ਨ ਰਹੈ ਕੈਸੇ ਰਾਖਾ ਮਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
मी हरिशिवाय जगू शकत नाही, मग मी माझा जीव कसा वाचवू? ॥१॥रहाउ॥
ਹਉ ਦੋਹਾਗਣਿ ਖਰੀ ਰੰਞਾਣੀ ॥
मी खूप दुःखी आहे.
ਗਇਆ ਸੁ ਜੋਬਨੁ ਧਨ ਪਛੁਤਾਣੀ ॥੨॥
जीवाच्या रूपातील स्त्रीचे तारुण्य गेल्यावर तिला खूप वाईट वाटले. ॥२॥
ਤੂ ਦਾਨਾ ਸਾਹਿਬੁ ਸਿਰਿ ਮੇਰਾ ॥
हे देवा! तू माझा ज्ञानी स्वामी आहेस, मी तुझा सेवक आहे.
ਖਿਜਮਤਿ ਕਰੀ ਜਨੁ ਬੰਦਾ ਤੇਰਾ ॥੩॥
म्हणूनच मी फक्त तुझीच सेवा करतो. ॥३॥
ਭਣਤਿ ਨਾਨਕੁ ਅੰਦੇਸਾ ਏਹੀ ॥
नानक म्हणतात की मला एकच चिंता आहे.
ਬਿਨੁ ਦਰਸਨ ਕੈਸੇ ਰਵਉ ਸਨੇਹੀ ॥੪॥੫॥
भगवंताचे दर्शन घेतल्याशिवाय मला सुख कसे मिळेल?॥४॥५॥