Page 152
ਸਰਮ ਸੁਰਤਿ ਦੁਇ ਸਸੁਰ ਭਏ ॥
लज्जा आणि सौंदर्य दोघेही माझे सासरे आणि सासरे झाले आहेत.
ਕਰਣੀ ਕਾਮਣਿ ਕਰਿ ਮਨ ਲਏ ॥੨॥
मी माझ्या पत्नीला चांगली वागणूक दिली आहे. ॥२॥
ਸਾਹਾ ਸੰਜੋਗੁ ਵੀਆਹੁ ਵਿਜੋਗੁ ॥
सत्संग हा माझ्या लग्नाचा काळ आहे आणि जगापासून दूर जाणे हा माझा विवाह आहे.
ਸਚੁ ਸੰਤਤਿ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜੋਗੁ ॥੩॥੩॥
हे नानक! परमेश्वराशी असलेल्या अशा मिलनातून माझ्यामध्ये सत्याचा मुलगा जन्माला आला आहे. ॥३॥ ३॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी महला १ ॥
ਪਉਣੈ ਪਾਣੀ ਅਗਨੀ ਕਾ ਮੇਲੁ ॥
वारा, पाणी आणि अग्नी यांच्या संयोगाने मानवी शरीराची निर्मिती झाली.
ਚੰਚਲ ਚਪਲ ਬੁਧਿ ਕਾ ਖੇਲੁ ॥
हे शरीर म्हणजे चंचल मन आणि चतुर बुद्धीने बनवलेले खेळणे आहे.
ਨਉ ਦਰਵਾਜੇ ਦਸਵਾ ਦੁਆਰੁ ॥
या शरीराला दोन डोळे, दोन कान, दोन नाकपुड्या, तोंड, गुदद्वार आणि इंद्रिये असे नऊ दरवाजे आहेत आणि दहावा दरवाजा गुप्त आहे.
ਬੁਝੁ ਰੇ ਗਿਆਨੀ ਏਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥੧॥
हे ज्ञानी मनुष्या! हा विचार समजून घे. ॥१॥
ਕਥਤਾ ਬਕਤਾ ਸੁਨਤਾ ਸੋਈ ॥
परमेश्वर स्वतः निवेदक, वक्ता आणि श्रोता आहे.
ਆਪੁ ਬੀਚਾਰੇ ਸੁ ਗਿਆਨੀ ਹੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
केवळ तोच माणूस ज्ञानी असतो जो आपल्या आध्यात्मिक जीवनाचा विचार करतो आणि समजून घेतो. ॥१॥ रहाउ ॥
ਦੇਹੀ ਮਾਟੀ ਬੋਲੈ ਪਉਣੁ ॥
मातीने बनलेल्या या शरीरात श्वासोच्छ्वास चालू राहतो.
ਬੁਝੁ ਰੇ ਗਿਆਨੀ ਮੂਆ ਹੈ ਕਉਣੁ ॥
हे ज्ञानी मनुष्या! ज्याने आपला जीव सोडला तो कोण आहे हे सत्य समजून घे.
ਮੂਈ ਸੁਰਤਿ ਬਾਦੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥
हे शरीर आणि संघर्ष निर्माण करणारा अहंकार मृत झाला आहे.
ਓਹੁ ਨ ਮੂਆ ਜੋ ਦੇਖਣਹਾਰੁ ॥੨॥
जो आत्मा परमेश्वराचा अंश आहे तो कधीच मरत नाही आणि जगाचा खेळ पाहतो. ॥२॥
ਜੈ ਕਾਰਣਿ ਤਟਿ ਤੀਰਥ ਜਾਹੀ ॥
परमेश्वराच्या नामरूपी रत्नासाठी तू तीर्थांच्या तीरावर जा.
ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਘਟ ਹੀ ਮਾਹੀ ॥
परमेश्वराचे नामरूपी अमूल्य रत्न फक्त तुझ्या हृदयात विद्यमान आहे.
ਪੜਿ ਪੜਿ ਪੰਡਿਤੁ ਬਾਦੁ ਵਖਾਣੈ ॥
धर्मग्रंथ वाचून पंडित आपापसात वाद घालतात.
ਭੀਤਰਿ ਹੋਦੀ ਵਸਤੁ ਨ ਜਾਣੈ ॥੩॥
परंतु त्यांच्या अंतःकरणात असलेल्या नामासारखी अमूल्य गोष्ट त्यांना कळत नाही. ॥३॥
ਹਉ ਨ ਮੂਆ ਮੇਰੀ ਮੁਈ ਬਲਾਇ ॥
हे नानक! ज्याला गुरूंनी परमेश्वराचे दर्शन दिले त्याला परमेश्वर जन्माला येतो, तो कधीही मरत नाही असे दिसू लागते.
ਓਹੁ ਨ ਮੂਆ ਜੋ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥
प्रत्येक गोष्टीत जो आत्मा आहे तो मरत नाही हे त्याला जाणवू लागते.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰਿ ਬ੍ਰਹਮੁ ਦਿਖਾਇਆ ॥
हे नानक! गुरूंनी मला ब्रह्मदेवाचे दर्शन दिले आहे
ਮਰਤਾ ਜਾਤਾ ਨਦਰਿ ਨ ਆਇਆ ॥੪॥੪॥
आणि आता मला कोणी मरताना किंवा जन्मताना दिसत नाही. ॥४॥ ४॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ਦਖਣੀ ॥
गउडी महला १ दखणी ॥
ਸੁਣਿ ਸੁਣਿ ਬੂਝੈ ਮਾਨੈ ਨਾਉ ॥ ਤਾ ਕੈ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥
जो परमेश्वराचे नाम सतत ऐकतो आणि ते समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो आणि त्यावर श्रद्धा ठेवतो त्यासाठी मी नेहमीच स्वतःला समर्पित करतो.
ਆਪਿ ਭੁਲਾਏ ਠਉਰ ਨ ਠਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! ज्याला तू स्वतःला विसरतोस त्याला कुठेही स्थान मिळत नाही.
ਤੂੰ ਸਮਝਾਵਹਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਉ ॥੧॥
तूच जीवाला ज्ञान देतोस आणि नंतर त्याला गुरूंची भेट घडवून आणतोस आणि आपल्याशी एकरूप करतो. ॥१॥
ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਚਲੈ ਮੈ ਨਾਲਿ ॥
माझी एकच इच्छा आहे की मला असे नाव मिळावे जे माझ्यासोबत या जगात जाईल.
ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਬਾਧੀ ਸਭ ਕਾਲਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
परमेश्वराच्या नामाशिवाय सर्व जग काळाच्या बंधनात अडकले आहे. ॥१॥ रहाउ ॥
ਖੇਤੀ ਵਣਜੁ ਨਾਵੈ ਕੀ ਓਟ ॥
माझी शेती आणि व्यवसाय परमेश्वराच्या नावाच्या आश्रयाने आहे.
ਪਾਪੁ ਪੁੰਨੁ ਬੀਜ ਕੀ ਪੋਟ ॥
मनुष्याने आपल्या डोक्यावर पाप आणि पुण्य कर्मांच्या बीजांचा गठ्ठा वाहून नेला आहे.
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਜੀਅ ਮਹਿ ਚੋਟ ॥
वासना आणि क्रोध हे सजीवाच्या आत्म्याला झालेल्या जखमा आहेत.
ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿ ਚਲੇ ਮਨਿ ਖੋਟ ॥੨॥
खोटे मन असलेले परमेश्वराचे नाम विसरतात आणि जग सोडून जातात. ॥२॥
ਸਾਚੇ ਗੁਰ ਕੀ ਸਾਚੀ ਸੀਖ ॥
खऱ्या गुरूची शिकवण खरी असते.
ਤਨੁ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਸਾਚੁ ਪਰੀਖ ॥
सत्यनामाचा योग्य भाव जाणून घेतल्याने शरीर आणि मन शांत होते. हीच सद्गुरूची परीक्षा असते.
ਜਲ ਪੁਰਾਇਨਿ ਰਸ ਕਮਲ ਪਰੀਖ ॥
कमळाचे फूल जसे चिखलापासून वेगळे राहते त्याप्रमाणे तो दुर्गुणांच्या अभिरुचीपासून मुक्त राहतो.
ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਮੀਠੇ ਰਸ ਈਖ ॥੩॥
जो परमेश्वराच्या नामात तल्लीन असतो तो ऊसाच्या रसासारखा गोड असतो. ॥३॥
ਹੁਕਮਿ ਸੰਜੋਗੀ ਗੜਿ ਦਸ ਦੁਆਰ ॥
दहा दरवाजे असलेला हा किल्ला परमेश्वराच्या आज्ञेने बांधला गेला आहे.
ਪੰਚ ਵਸਹਿ ਮਿਲਿ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰ ॥
यामध्ये अनंत परमात्म्याच्या प्रकाशासोबत ज्ञानाच्या पंचेंद्रियांचा वास असतो.
ਆਪਿ ਤੁਲੈ ਆਪੇ ਵਣਜਾਰ ॥
परमेश्वर स्वतः एक व्यापारी आहे आणि सौदा स्वतःच तुलना करण्यासारखा आहे.
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਸਵਾਰਣਹਾਰ ॥੪॥੫॥
हे नानक! परमेश्वराचे नामच जीवन सुंदर बनवते. ॥४॥५॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी महला १ ॥
ਜਾਤੋ ਜਾਇ ਕਹਾ ਤੇ ਆਵੈ ॥
आत्मा कुठून आला हे कळू शकते का?
ਕਹ ਉਪਜੈ ਕਹ ਜਾਇ ਸਮਾਵੈ ॥
त्याचा उगम कुठून होतो आणि कुठे जातो आणि कुठे संपतो?
ਕਿਉ ਬਾਧਿਓ ਕਿਉ ਮੁਕਤੀ ਪਾਵੈ ॥
आत्मा आसक्ती आणि माया यांच्या बंधनात कशी अडकते आणि बंधनातून मुक्ती कशी मिळते?
ਕਿਉ ਅਬਿਨਾਸੀ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵੈ ॥੧॥
आत्मा अमर परमेश्वरात कसे सहज विलीन होते. ॥१॥
ਨਾਮੁ ਰਿਦੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ॥
ज्याच्या हृदयात परमेश्वराचे नाम वास करते आणि मुखातून अमृत हे नावही उच्चारले जाते.
ਨਰਹਰ ਨਾਮੁ ਨਰਹਰ ਨਿਹਕਾਮੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
तो निःस्वार्थपणे परमेश्वराच्या अमृत नामाचा जप करत राहतो आणि वासनामुक्त होतो. ॥१॥रहाउ॥
ਸਹਜੇ ਆਵੈ ਸਹਜੇ ਜਾਇ ॥
माणूस या जगात सहज येतो आणि या जगातून सहज निघून जातो, म्हणजेच तो सहज जन्म घेतो आणि मरतो.
ਮਨ ਤੇ ਉਪਜੈ ਮਨ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ ॥
तो मनाच्या वासनेतून उत्पन्न झाला आहे आणि मनाच्या वासनांमध्ये लीन झाला आहे.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੁਕਤੋ ਬੰਧੁ ਨ ਪਾਇ ॥
गुरुमुखाने भ्रमाच्या बंधनातून मुक्ती मिळते आणि तो संसाराच्या बंधनात पडत नाही.
ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰਿ ਛੁਟੈ ਹਰਿ ਨਾਇ ॥੨॥
तो शब्दाचे चिंतन करतो आणि परमेश्वराच्या नामाने मुक्त होतो. ॥२॥
ਤਰਵਰ ਪੰਖੀ ਬਹੁ ਨਿਸਿ ਬਾਸੁ ॥
रात्रीच्या वेळी अनेक पक्षी झाडांवर येऊन राहतात.
ਸੁਖ ਦੁਖੀਆ ਮਨਿ ਮੋਹ ਵਿਣਾਸੁ ॥
अनेकजण सुखी आहेत तर अनेक दुःखी आहेत. मनाच्या आसक्तीमुळे ते सर्व नष्ट होतात.
ਸਾਝ ਬਿਹਾਗ ਤਕਹਿ ਆਗਾਸੁ ॥
जेव्हा रात्र निघून जाते आणि सूर्य उगवतो तेव्हा ते आकाशाकडे पाहतात.
ਦਹ ਦਿਸਿ ਧਾਵਹਿ ਕਰਮਿ ਲਿਖਿਆਸੁ ॥੩॥
निर्मात्याच्या नियमानुसार त्यांच्या कृतींमुळे ते दहा दिशांना उडतात. ॥३॥