Page 463
ਮਹਲਾ ੨ ॥
ମହଲା 2॥
ਜੇ ਸਉ ਚੰਦਾ ਉਗਵਹਿ ਸੂਰਜ ਚੜਹਿ ਹਜਾਰ ॥
ଯଦି ଶହେ ଚନ୍ଦ୍ର ଉଦୟ ହୋଇଯାନ୍ତି ଆଉ ହଜାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ହିଁ ଉଜ୍ଜଳ ହୋଇଯାନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ମଧ୍ୟ
ਏਤੇ ਚਾਨਣ ਹੋਦਿਆਂ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਘੋਰ ਅੰਧਾਰ ॥੨॥
ସଂସାରରେ ଏତେ ପ୍ରକାଶ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ଘୋର ଅନ୍ଧକାର ହିଁ ହେବ॥2॥
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1 ॥
ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਨ ਚੇਤਨੀ ਮਨਿ ਆਪਣੈ ਸੁਚੇਤ ॥
ହେ ନାନକ! ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ ନିଜ ଗୁରୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରେ ନାହିଁ ଆଉ ନିଜ ମନରେ ଚତୁର ଥିବା ଦାବି କରିଥାଏ,
ਛੁਟੇ ਤਿਲ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਸੁੰਞੇ ਅੰਦਰਿ ਖੇਤ ॥
ତାହାକୁ ନିରର୍ଥକ ତିଳ ଭଳି ଭାବି ଶୂନ୍ୟ କ୍ଷେତରେ ଫୋପାଡି ଦିଆଯାଏ।
ਖੇਤੈ ਅੰਦਰਿ ਛੁਟਿਆ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਉ ਨਾਹ ॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ସେହି ନିରର୍ଥକ ତିଳକୁ କ୍ଷେତରେ ଛାଡି ଦିଆଯାଏ ଆଉ ତାହାର ଶହେ ମାଲିକ ହୋଇଯାନ୍ତି।
ਫਲੀਅਹਿ ਫੁਲੀਅਹਿ ਬਪੁੜੇ ਭੀ ਤਨ ਵਿਚਿ ਸੁਆਹ ॥੩॥
ସେହି ବିଚରା ଫଳିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ପାଉଁଶରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଏ॥3॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਆਪੁ ਸਾਜਿਓ ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਰਚਿਓ ਨਾਉ ॥
ଭଗବାନ ସ୍ଵୟଂଭୂ ଅଟନ୍ତି, ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜକୁ ନିଜେ ବନାଇଛନ୍ତି ତଥା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜ ନାମ ରଚିଛନ୍ତି।
ਦੁਯੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਾਜੀਐ ਕਰਿ ਆਸਣੁ ਡਿਠੋ ਚਾਉ ॥
ଦ୍ଵିତୀୟରେ, ପ୍ରକୃତିର ରଚନା କରିଛନ୍ତି ଆଉ ଏଥିରେ ଆସନ କରି ସେ ନିଜ ଜଗତର ପ୍ରସାର ଦେଖିଥାନ୍ତି।
ਦਾਤਾ ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਤੂੰ ਤੁਸਿ ਦੇਵਹਿ ਕਰਹਿ ਪਸਾਉ ॥
ହେ ଭଗବାନ! ତୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଦାତା ଏବଂ ଜଗତର ରଚୟିତା ଅଟୁ, ତୁ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ଜୀବଙ୍କୁ ଦାନ ଦେଉ ଏବଂ ନିଜ ପ୍ରକୃତିର ପ୍ରସାର କରୁ।
ਤੂੰ ਜਾਣੋਈ ਸਭਸੈ ਦੇ ਲੈਸਹਿ ਜਿੰਦੁ ਕਵਾਉ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୁ ସବୁଙ୍କୁ ଜାଣୁ, ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ହିଁ ତୁ ଜୀବଙ୍କୁ ପ୍ରାଣ ଦେଉ ଏବଂ ପ୍ରାଣ ନେଉ।
ਕਰਿ ਆਸਣੁ ਡਿਠੋ ਚਾਉ ॥੧॥
ନିଜ ପ୍ରକୃତିର କୌତୁକ ତୁ ନିଜେ ଦେଖୁଛୁ॥1॥
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା ॥1॥
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਖੰਡ ਸਚੇ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋର ରଚନାର ସମସ୍ତ ଖଣ୍ଡ- ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਲੋਅ ਸਚੇ ਆਕਾਰ ॥
ତୋର ରଚନାର ଚଉଦ ଲୋକ ସତ୍ୟ ଅଟେ ଆଉ ତୋର ପ୍ରକୃତିର ଆକାର (ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଚନ୍ଦ୍ର, ତରା) ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਕਰਣੇ ਸਰਬ ਬੀਚਾਰ ॥
ତୋର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସର୍ବ ବିଚାର ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਅਮਰੁ ਸਚਾ ਦੀਬਾਣੁ ॥
ତୋର ହୁକୁମ ଆଉ ତୋର ଦରବାର ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਹੁਕਮੁ ਸਚਾ ਫੁਰਮਾਣੁ ॥
ତୋର ଆଦେଶ ଆଉ ତୋର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਕਰਮੁ ਸਚਾ ਨੀਸਾਣੁ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋର କର୍ମ ସତ୍ୟ ଅଟେ ଆଉ ନାମ ରୂପୀ ଦାନ ମଧ୍ୟ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚੇ ਤੁਧੁ ਆਖਹਿ ਲਖ ਕਰੋੜਿ ॥
କୋଟି କୋଟି ତୋତେ ସତ୍ୟ କହିଥାନ୍ତି।
ਸਚੈ ਸਭਿ ਤਾਣਿ ਸਚੈ ਸਭਿ ਜੋਰਿ ॥
ସତ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରେ ହିଁ ସମସ୍ତ ବଳ ଏବଂ ଶକ୍ତି ଅଛି।
ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਸਿਫਤਿ ਸਚੀ ਸਾਲਾਹ ॥
ତୋର ମହିମା ଆଉ ତୋର ଶୋଭା ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ॥
ହେ ସଚ୍ଚା ବାଦଶାହ! ତୋର ଏହି ପ୍ରକୃତି ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਧਿਆਇਨਿ ਸਚੁ ॥
ହେ ନାନକ! ଯିଏ ପରମ ପ୍ରଭୁ ସତ୍ୟର ଧ୍ୟାନ କରିଥାଏ, ସେ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਜੋ ਮਰਿ ਜੰਮੇ ਸੁ ਕਚੁ ਨਿਕਚੁ ॥੧॥
କିନ୍ତୁ, ଯେଉଁ ଜୀବ ଜନ୍ମ ମରଣରେ ରହିଥାଏ ସେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କଚ୍ଚା ଥାଏ॥1॥
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1 ॥
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਵਡਾ ਨਾਉ ॥
ସେହି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ମହିମା ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, ଯାହାର ନାମ ସାରା ବିଶ୍ଵରେ ବହୁତ ବଡ ଅଟେ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਸਚੁ ਨਿਆਉ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଉପମା ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, ଯାହାର ନ୍ୟାୟ ସତ୍ୟ ଅଟେ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਨਿਹਚਲ ਥਾਉ ॥
ସେହି ଭଗବାନଙ୍କ ବଡିମା ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, ତାହାଙ୍କ ଆସନ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବଡ ଅଟେ।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾਣੈ ਆਲਾਉ ॥
ତାହାଙ୍କ ମହାନତା ଏଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, କାରଣ ସେ ନିଜ ଭକ୍ତଙ୍କ କଥା ଜାଣିଥାନ୍ତି।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਬੁਝੈ ਸਭਿ ਭਾਉ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବଡପଣ ଏଥିପାଇଁ ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, କାରଣ ସେ ସବୁଙ୍କ ପ୍ରେମ ଭାବନା ବୁଝି ନିଅନ୍ତି।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਪੁਛਿ ਨ ਦਾਤਿ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, କାରଣ ସେ କାହାର ପରାମର୍ଶ ବିନା ନିଜର ଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି।
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਆਪੇ ਆਪਿ ॥
ତାହାଙ୍କ ବଡିମା ଏଥିପାଇଁ ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, କାରଣ ସବୁ କିଛି ସେ ନିଜେ ହିଁ ଅଟନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਕਾਰ ਨ ਕਥਨੀ ਜਾਇ ॥
ହେ ନାନକ! ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ।
ਕੀਤਾ ਕਰਣਾ ਸਰਬ ਰਜਾਇ ॥੨॥
ଯାହା କିଛି ପରମାତ୍ମା କରିଛନ୍ତି, କରୁଛନ୍ତି ଅଥବା ଯାହା କିଛି କରିବେ, ସବୁ ତାହାଙ୍କ ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ହିଁ ଅଟେ॥2॥
ਮਹਲਾ ੨ ॥
ମହଲା 2 ॥
ਇਹੁ ਜਗੁ ਸਚੈ ਕੀ ਹੈ ਕੋਠੜੀ ਸਚੇ ਕਾ ਵਿਚਿ ਵਾਸੁ ॥
ଏହି ଜଗତ ସଚ୍ଚା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଘର ଅଟେ ଆଉ ସେହି ପରମ ସତ୍ୟର ନିବାସ ଏଥିରେ ଥାଏ।
ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੁਕਮਿ ਸਮਾਇ ਲਏ ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੁਕਮੇ ਕਰੇ ਵਿਣਾਸੁ ॥
କିଛି ଜୀବଙ୍କୁ ସେ ନିଜ ହୁକୁମ ଦ୍ଵାରା ସ୍ଵୟଂ ଠାରେ ଲୀନ କରି ନିଅନ୍ତି ଆଉ କିଛି ଜୀବଙ୍କୁ ନିଜ ହୁକୁମ ଦ୍ଵାରା ନାଶ କରି ଦିଅନ୍ତି।
ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਭਾਣੈ ਕਢਿ ਲਏ ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥
ନିଜ ଇଚ୍ଛାରେ ସେ ସବୁ ଜୀବଙ୍କୁ ସେହି ମାୟାରୁ ବାହାରକୁ କାଢି ଥାଆନ୍ତି ଆଉ କିଛି ଲୋକଙ୍କୁ ମାୟାର ଜଞ୍ଜାଳରେ ଛନ୍ଦି ଦିଅନ୍ତି।
ਏਵ ਭਿ ਆਖਿ ਨ ਜਾਪਈ ਜਿ ਕਿਸੈ ਆਣੇ ਰਾਸਿ ॥
ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ଯେ ସେ କାହାକୁ ସଫଳତା ଦେବେ।
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਕਉ ਆਪਿ ਕਰੇ ਪਰਗਾਸੁ ॥੩॥
ହେ ନାନକ! ଏହି ଭେଦ ଗୁରୁ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଜଣା ଯାଇଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ପରମାତ୍ମା ନିଜେ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରକାଶ କରିଥାନ୍ତି॥3॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਨਾਨਕ ਜੀਅ ਉਪਾਇ ਕੈ ਲਿਖਿ ਨਾਵੈ ਧਰਮੁ ਬਹਾਲਿਆ ॥
ହେ ନାନକ! ଇଶ୍ଵର ଜୀବଙ୍କୁ ଉତ୍ପନ୍ନ କରି ତାହାର କର୍ମର ଲେଖା ପାଇଁ ଧର୍ମରାଜଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଛନ୍ତି।
ਓਥੈ ਸਚੇ ਹੀ ਸਚਿ ਨਿਬੜੈ ਚੁਣਿ ਵਖਿ ਕਢੇ ਜਜਮਾਲਿਆ ॥
ସେଠାରେ ଧର୍ମରାଜଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ସତ୍ୟ ଅନୁସାରେ ହିଁ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ଦୁଷ୍ଟ ପାପୀକୁ ବାଛି ଅଲଗା କରି ଦିଆଯାଏ।
ਥਾਉ ਨ ਪਾਇਨਿ ਕੂੜਿਆਰ ਮੁਹ ਕਾਲ੍ਹ੍ਹੈ ਦੋਜਕਿ ਚਾਲਿਆ ॥
ମିଥ୍ୟାକୁ ସେଠାରେ ସ୍ଥାନ ମିଳେନାହିଁ ଆଉ ମୁହଁ କଳା କରି ତାହାକୁ ନରକରେ ପକାଯାଇ ଥାଏ।
ਤੇਰੈ ਨਾਇ ਰਤੇ ਸੇ ਜਿਣਿ ਗਏ ਹਾਰਿ ਗਏ ਸਿ ਠਗਣ ਵਾਲਿਆ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ ତୋର ନାମରେ ଅନୁରକ୍ତ ଥାଏ, ସେ ଜିତିଯାଏ ଆଉ ଠକ ହାରିଯାଏ।
ਲਿਖਿ ਨਾਵੈ ਧਰਮੁ ਬਹਾਲਿਆ ॥੨॥
ପ୍ରଭୁ ଜୀବର କର୍ମର ଲେଖା ପାଇଁ ଧର୍ମରାଜଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିଛନ୍ତି।॥2॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1 ॥
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨਾਦ ਵਿਸਮਾਦੁ ਵੇਦ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋ’ ଦ୍ଵାରା ଜାତ ହୋଇଥିବା ନାଦ ଏବଂ ବେଦ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଅଟେ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਜੀਅ ਵਿਸਮਾਦੁ ਭੇਦ ॥
ତୋ’ ଦ୍ଵାରା ଜାତ ହୋଇଥିବା ଜୀବ ଏବଂ ଜୀବଙ୍କ ଠାରେ ଥିବା ଭେଦ ମଧ୍ୟ ବିଚିତ୍ର ଅଟେ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਰੂਪ ਵਿਸਮਾਦੁ ਰੰਗ ॥
ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ରୂପ ଏବଂ ରଙ୍ଗ ବଡ ଅଦ୍ଭୁତ ଅଟେ।
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨਾਗੇ ਫਿਰਹਿਜੰਤ ॥
ସେହି ଜୀବ ଯିଏ ନଗ୍ନ ବୁଲୁଥାଏ, ସବୁ ବିସ୍ମୟ ଅଟେ।