Page 92
ਐਸਾ ਤੈਂ ਜਗੁ ਭਰਮਿ ਲਾਇਆ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ଆପଣ ହିଁ ଏହି ଭଳି ଜଗତକୁ ଭ୍ରମରେ ରଖିଛନ୍ତି।
ਕੈਸੇ ਬੂਝੈ ਜਬ ਮੋਹਿਆ ਹੈ ਮਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ମାୟା ଜଗତକୁ ନିଜ ମୋହରେ ଫସାଇ ରଖିଛି, ଜଗତ ଏହି ଭେଦକୁ କିପରି ବୁଝିପାରିବ? ॥1॥ରୁହ॥
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਛੋਡਿ ਬਿਖਿਆ ਰਸ ਇਤੁ ਸੰਗਤਿ ਨਿਹਚਉ ਮਰਣਾ ॥
କବିରଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ପ୍ରାଣୀ! ତୁ ପାପୀକୁ ତ୍ୟାଗ କର, କାରଣ ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ତୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ମରିଯିବୁ।
ਰਮਈਆ ਜਪਹੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ਅਨਤ ਜੀਵਣ ਬਾਣੀ ਇਨ ਬਿਧਿ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਤਰਣਾ ॥੨॥
ହେ ନଶ୍ଵର ପ୍ରାଣୀ! ରାମ ନାମର ଭଜନ କର, କାରଣ ତାହା ହିଁ ଅନନ୍ତ ଜୀବନ ଦାୟକ ବାଣୀ ଅଟେ। ଏହି ବିଧି ଦ୍ଵାରା ତୁମେ ଭୟାନକ ସାଗରରୁ ପାର ହୋଇଯିବ ॥2॥
ਜਾਂ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਲਾਗੈ ਭਾਉ ॥
ଯେତେବେଳେ ଭଗବାନଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ଲାଗିଥାଏ ସେତେବେଳେ ହିଁ ଜୀବର ତାହାଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ହୋଇଥାଏ।
ਭਰਮੁ ਭੁਲਾਵਾ ਵਿਚਹੁ ਜਾਇ ॥
ତାହାର ମନରୁ ଦ୍ଵିଧା ଭ୍ରମ ଦୂର ହୋଇଯାଏ।
ਉਪਜੈ ਸਹਜੁ ਗਿਆਨ ਮਤਿ ਜਾਗੈ ॥
ପୁଣି ମନରେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥା ଉତ୍ପର୍ଣ୍ଣ ହେବା ଦ୍ଵାରା ସୁପ୍ତ ଜ୍ଞାନ ବୁଦ୍ଧି ଜାଗି ଉଠିଥାଏ।
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਅੰਤਰਿ ਲਿਵ ਲਾਗੈ ॥੩॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ତାହାର ଅନ୍ତଃ ମନ ଭଗବାନଙ୍କ ଠାରେ ଲାଗିଯାଏ। ॥3॥
ਇਤੁ ਸੰਗਤਿ ਨਾਹੀ ਮਰਣਾ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ରହିବା ଦ୍ଵାରା ଜନ୍ମ ମରଣ ଚକ୍ର ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣਿ ਤਾ ਖਸਮੈ ਮਿਲਣਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥
ଈଶ୍ବରଙ୍କ ଆଜ୍ଞାକୁ ଜାଣି ହିଁ ଜୀବର ତାଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ ହୋଇଯାଏ। ॥1॥ରୁହ ଦ୍ଵିତୀୟ ॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਕਾ ॥
ସିରିରାଗ ତ୍ରିଲୋଚନଙ୍କ॥
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਮਨਿ ਆਗਲੜਾ ਪ੍ਰਾਣੀ ਜਰਾ ਮਰਣੁ ਭਉ ਵਿਸਰਿ ਗਇਆ ॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ତୋର ମନରେ ମୋହ ମାୟାର ଏତେ ଆସକ୍ତି ଅଛି ଯେ ତୋତେ ବୁଢାପଣ ଆଉ ମୃତ୍ୟୁର ଭୟ ମଧ୍ୟ ଭୁଲିଯାଇଛି।
ਕੁਟੰਬੁ ਦੇਖਿ ਬਿਗਸਹਿ ਕਮਲਾ ਜਿਉ ਪਰ ਘਰਿ ਜੋਹਹਿ ਕਪਟ ਨਰਾ ॥੧॥
ପଦ୍ମ ଫୁଲ ଜଳରେ ଫୁଟିଲା ଭଳି ତୁମେ ନିଜ ପରିବାରକୁ ଦେଖି ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଥାଅ। ପରନ୍ତୁ, ହେ କପଟୀ ମାନବ! ତୁମେ ପର ନାରୀକୁ ଦେଖୁଅଛ ॥1॥
ਦੂੜਾ ਆਇਓਹਿ ਜਮਹਿ ਤਣਾ ॥ ਤਿਨ ਆਗਲੜੈ ਮੈ ਰਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥
ଯେତେବେଳେ ବଳବାନ ଯମଦୂତ ଆସିଥାଏ ସେତେବେଳେ ମୁଁ ତାହାର ସମ୍ମୁଖରେ ଠିଆ ହୋଇପାରିବି ନାହିଁ।
ਕੋਈ ਕੋਈ ਸਾਜਣੁ ਆਇ ਕਹੈ ॥
ହେ ମୋର ପ୍ରଭୁ! ମୋତେ ଦର୍ଶନ ଦିଅ ଆଉ ନିଜ ବାହୁ ଓ ଗଳାରେ ରଖି ମିଳନ କରାଅ।
ਮਿਲੁ ਮੇਰੇ ਬੀਠੁਲਾ ਲੈ ਬਾਹੜੀ ਵਲਾਇ ॥ ਮਿਲੁ ਮੇਰੇ ਰਮਈਆ ਮੈ ਲੇਹਿ ਛਡਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ମୋର ମନ!ମୋତେ ମିଳ ଆଉ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ କର ॥1॥ରୁହ॥
ਅਨਿਕ ਅਨਿਕ ਭੋਗ ਰਾਜ ਬਿਸਰੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਸੰਸਾਰ ਸਾਗਰ ਪੈ ਅਮਰੁ ਭਇਆ ॥
ତୋତେ ମାୟା ଛଳ କରିଅଛି, ଏଥିପାଇଁ ତୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରୁନାହୁ।
ਮਾਇਆ ਮੂਠਾ ਚੇਤਸਿ ਨਾਹੀ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਓ ਆਲਸੀਆ ॥੨॥
ହେ ଅଳସୁଆ ପ୍ରାଣୀ! ତୁ ନିଜର ଅମୂଲ୍ୟ ଜୀବନ ବ୍ୟର୍ଥରେ ହରାଇ ଦେଉଛ ॥2॥
ਬਿਖਮ ਘੋਰ ਪੰਥਿ ਚਾਲਣਾ ਪ੍ਰਾਣੀ ਰਵਿ ਸਸਿ ਤਹ ਨ ਪ੍ਰਵੇਸੰ ॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ମରଣ ପରେ ଯମପୁରକୁ ଯିବାବେଳେ ବହୁତ ଅନ୍ଧକାର ମାର୍ଗରେ ତୋତେ ଚାଲିବାକୁ ପଡିବ। ସେହି ଯମପୁରୀରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ରର ମଧ୍ୟ ପ୍ରବେଶ ନାହିଁ।
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਤਬ ਬਿਸਰਿ ਗਇਆ ਜਾਂ ਤਜੀਅਲੇ ਸੰਸਾਰੰ ॥੩॥
ଯଦି ପ୍ରାଣୀ ସଂସାରକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଦିଏ, ସେ ମାୟା ମୋହକୁ ଭୁଲିଯାଏ ॥3॥
ਆਜੁ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਪ੍ਰਗਟੁ ਭਇਆ ਹੈ ਪੇਖੀਅਲੇ ਧਰਮਰਾਓ ॥
ଆଜି ମୋର ମନରେ ଯମରାଜ ପ୍ରଘଟ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି ଆଉ ମୁଁ ତାହାଙ୍କୁ ନେତ୍ରରେ ଦେଖିଦେଇଛି।
ਤਹ ਕਰ ਦਲ ਕਰਨਿ ਮਹਾਬਲੀ ਤਿਨ ਆਗਲੜੈ ਮੈ ਰਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥੪॥
ସେଠାରେ ଯମରାଜଙ୍କ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦୂତ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଜ ହାତରେ ଦଳନ କରିଥାଏ ଆଉ ମୁଁ ତାହା ସାମନାରେ ତିଷ୍ଠିପାରିବି ନାହିଁ। ॥4॥
ਜੇ ਕੋ ਮੂੰ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਤੁ ਹੈ ਤਾ ਵਣਿ ਤ੍ਰਿਣਿ ਰਤੜਾ ਨਾਰਾਇਣਾ ॥
ହେ ନାରାୟଣ! ଯଦି ମୋତେ କିଏ ଉପଦେଶ କରିଥାଏ, ମୋତେ ଏପରି ଲାଗେ ଯେ ତୁମେ ବନ ଏବଂ ଘାସରେ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛ।
ਐ ਜੀ ਤੂੰ ਆਪੇ ਸਭ ਕਿਛੁ ਜਾਣਦਾ ਬਦਤਿ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨੁ ਰਾਮਈਆ ॥੫॥੨॥
ଭକ୍ତ ତ୍ରିଲୋଚନଜୀ ପ୍ରାର୍ଥନା କରନ୍ତି ଯେ ହେ ମୋର ରାମ! ତୁମେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁ କିଛି ଜାଣିଛ ॥5॥2॥
ਸ੍ਰੀਰਾਗੁ ਭਗਤ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ਕਾ ॥
ସିରିରାଗ ଭକ୍ତ କବୀର ଜୀ ॥
ਅਚਰਜ ਏਕੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਪੰਡੀਆ ਅਬ ਕਿਛੁ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਈ ॥
ହେ ପଣ୍ଡିତ! ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ମାୟାର ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ କଥା ଶୁଣ। ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଏବେ କିଛି କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ,
ਸੁਰਿ ਨਰ ਗਣ ਗੰਧ੍ਰਬ ਜਿਨਿ ਮੋਹੇ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਮੇਖੁਲੀ ਲਾਈ ॥੧॥
ସେ ଦେବତା, ମନୁଷ୍ୟ, ସ୍ଵର୍ଗର ଗଣ-ଗନ୍ଧର୍ବ ସବୁଙ୍କୁ ମୋହିତ କରି ରଖିଥାନ୍ତି ଆଉ ତିନି ଲୋକ ଆକାଶ, ପାତାଳ ଏବଂ ପୃଥିବୀକୁ ବାନ୍ଧି ରଖିଛନ୍ତି ॥1॥
ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਅਨਹਦ ਕਿੰਗੁਰੀ ਬਾਜੈ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ତୋର ବୀଣା ବାଜୁଅଛି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଅନାହତ ନାଦ ଉତ୍ପର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି।
ਜਾ ਕੀ ਦਿਸਟਿ ਨਾਦ ਲਿਵ ਲਾਗੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତୋର କୃପା ଦୃଷ୍ଟି ଦ୍ଵାରା ଭକ୍ତ ସେହି ନାଦରେ ମନ ଲଗାଇଥାଏ। ॥1॥ରୁହ॥
ਭਾਠੀ ਗਗਨੁ ਸਿੰਙਿਆ ਅਰੁ ਚੁੰਙਿਆ ਕਨਕ ਕਲਸ ਇਕੁ ਪਾਇਆ ॥
(ଦଶମ ଦ୍ଵାରରେ ମଦିରା ଭଟ୍ଟି ଅଛି, ଇଡା-ପିଙ୍ଗଳ ଦୁଇଜଣ ଅଛନ୍ତି ଆଉ ଶୁଦ୍ଧ ଅନ୍ତଃ କରଣ ମଦିରା ଭରିବା ପାଇଁ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ପାତ୍ର ଅଛି) । ମୋତେ ଦଶମ ଦ୍ଵାରର ଭଟ୍ଟି ସହିତ ଏକ ଭିତରକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ବାହାରକୁ ଫିଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ଅନ୍ତଃ କରଣର ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ପାତ୍ର ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି।
ਤਿਸੁ ਮਹਿ ਧਾਰ ਚੁਐ ਅਤਿ ਨਿਰਮਲ ਰਸ ਮਹਿ ਰਸਨ ਚੁਆਇਆ ॥੨॥
ସେହି ପାତ୍ରରୁ ନିର୍ମଳ ହରି ରସର ଧାରା ସ୍ରାବିତ ହୋଇଥାଏ। ସେହି ବହୁଥିବା ହରି ରସ ଅନ୍ୟ ରସ ଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ରସ ଅଟେ। ॥2॥
ਏਕ ਜੁ ਬਾਤ ਅਨੂਪ ਬਨੀ ਹੈ ਪਵਨ ਪਿਆਲਾ ਸਾਜਿਆ ॥
ଏକ ବହୁତ ହିଁ ସୁନ୍ଦର କଥା ଅଛି ଯେ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ଵାସ ରୂପୀ ପବନକୁ ହରି ରସ ପାନ କରିବା ପାଇଁ ପିଆଲା ବନାଇଛନ୍ତି।
ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਮਹਿ ਏਕੋ ਜੋਗੀ ਕਹਹੁ ਕਵਨੁ ਹੈ ਰਾਜਾ ॥੩॥
ତିନି ଲୋକରେ ଏକ ପ୍ରଭୁ ହିଁ ଯୋଗୀ ରୂପରେ ନିବାସ କରିଥାନ୍ତି। କୁହ, ସେହି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅତିରିକ୍ତ ଏହି ଜଗତର ରାଜା ଅନ୍ୟ କିଏ ଅଛି? ॥3॥
ਐਸੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਟਿਆ ਪੁਰਖੋਤਮ ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਰੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
ଭକ୍ତ କବିରଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ମୋର ଅନ୍ତଃ ମନରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଏପରି ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଘଟ ହୋଇଯାଇଛି ଯେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ମୁଁ ମଗ୍ନ ହୋଇଯାଇଛି।
ਅਉਰ ਦੁਨੀ ਸਭ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਨੀ ਮਨੁ ਰਾਮ ਰਸਾਇਨ ਮਾਤਾ ॥੪॥੩॥
ଅନ୍ୟ ସବୁ ଦୁନିଆ ଭ୍ରମରେ ଭୁଲିଛନ୍ତି, ମୁଁ ସମସ୍ତ ରସର ସ୍ରୋତ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମରେ ଏମଜିଏନ ରହିଥାଏ। ॥4॥3॥