Page 726
ਜੋ ਗੁਰਸਿਖ ਗੁਰੁ ਸੇਵਦੇ ਸੇ ਪੁੰਨ ਪਰਾਣੀ ॥
જે ગુરૂના શિષ્ય પોતાના ગુરુની સેવા કરે છે, તે ઉત્તમ પ્રાણી છે.
ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਤਿਨ ਕਉ ਵਾਰਿਆ ਸਦਾ ਸਦਾ ਕੁਰਬਾਣੀ ॥੧੦॥
નાનક તેના પર જ બલિહાર છે અને હંમેશા તેના પર બલિહાર જાય છે ॥૧૦॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਖੀ ਸਹੇਲੀਆ ਸੇ ਆਪਿ ਹਰਿ ਭਾਈਆ ॥
ગુરુમુખ બહેનપણીઓ પોતે હરિને સારી લાગે છે.
ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਪੈਨਾਈਆ ਹਰਿ ਆਪਿ ਗਲਿ ਲਾਈਆ ॥੧੧॥
હરિના દરબારમાં તેને શોભાનું કપડું પહેરાવ્યું છે અને હરિએ પોતે જ તેને પોતાના ગળાથી લગાવી છે ॥૧૧॥
ਜੋ ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਦੇ ਤਿਨ ਦਰਸਨੁ ਦੀਜੈ ॥
હે પ્રભુ! જે ગુરુમુખ તારા નામનું ધ્યાન કરે છે, મને તેના દર્શન આપ.
ਹਮ ਤਿਨ ਕੇ ਚਰਣ ਪਖਾਲਦੇ ਧੂੜਿ ਘੋਲਿ ਘੋਲਿ ਪੀਜੈ ॥੧੨॥
હું તેના ચરણ ધોવ છું અને તેની ચરણ-ધૂળ ઘોળી-ઘોળીને પીવું છું ॥૧૨॥
ਪਾਨ ਸੁਪਾਰੀ ਖਾਤੀਆ ਮੁਖਿ ਬੀੜੀਆ ਲਾਈਆ ॥
જે જીવ-સ્ત્રીઓ પાન-સોપારી ખાય છે અને મુખ પર લિપસ્ટિક લગાવે છે,
ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਦੇ ਨ ਚੇਤਿਓ ਜਮਿ ਪਕੜਿ ਚਲਾਈਆ ॥੧੩॥
અને હરિને ક્યારેય યાદ કરતી નથી તો યમ તેને પકડીને આગળ લગાવી લે છે ॥૧૩॥
ਜਿਨ ਹਰਿ ਨਾਮਾ ਹਰਿ ਚੇਤਿਆ ਹਿਰਦੈ ਉਰਿ ਧਾਰੇ ॥
જેને હરિને યાદ કર્યો છે અને હરિ-નામને પોતાના હૃદયમાં વસાવ્યું છે,
ਤਿਨ ਜਮੁ ਨੇੜਿ ਨ ਆਵਈ ਗੁਰਸਿਖ ਗੁਰ ਪਿਆਰੇ ॥੧੪॥
યમ તેની નજીક આવતો નથી તે ગુરૂના શિષ્ય ગુરુને પ્રેમાળ હોય છે ॥૧૪॥
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹੈ ਕੋਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੈ ॥
હરિનું નામ સુખોનું ભંડાર છે પરંતુ કોઈ ગુરુમુખ જ આ તફાવતને જાણે છે.
ਨਾਨਕ ਜਿਨ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟਿਆ ਰੰਗਿ ਰਲੀਆ ਮਾਣੈ ॥੧੫॥
હે નાનક! જેને સદ્દગુરુ મળી ગયો છે, તે ખુશીઓ મનાવે છે ॥૧૫॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਦਾਤਾ ਆਖੀਐ ਤੁਸਿ ਕਰੇ ਪਸਾਓ ॥
સદ્દગુરુને દાતા કહેવાય છે, જે ખુશ થઈને નામ-દાનની કૃપા કરે છે.
ਹਉ ਗੁਰ ਵਿਟਹੁ ਸਦ ਵਾਰਿਆ ਜਿਨਿ ਦਿਤੜਾ ਨਾਓ ॥੧੬॥
હું ગુરુ પર હંમેશા જ બલિહાર જાવ છું, જેને મને પરમાત્માનું નામ આપ્યું છે ॥૧૬॥
ਸੋ ਧੰਨੁ ਗੁਰੂ ਸਾਬਾਸਿ ਹੈ ਹਰਿ ਦੇਇ ਸਨੇਹਾ ॥
તે ગુરુ ધન્ય છે, મારી તેને શાબાશી છે, જે મને હરિનો સંદેશ દે છે.
ਹਉ ਵੇਖਿ ਵੇਖਿ ਗੁਰੂ ਵਿਗਸਿਆ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਦੇਹਾ ॥੧੭॥
હું ગુરુને જોઈ-જોઈને ખુશ થઈ ગયો છું અને તે ગુરુનું રૂપ ખુબ સુંદર છે ॥૧૭॥
ਗੁਰ ਰਸਨਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਬੋਲਦੀ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸੁਹਾਵੀ ॥
ગુરુની જીભ અમૃતરૂપી નામ બોલે છે અને તે હરિ નામ બોલતા ખુબ સુંદર લાગે છે.
ਜਿਨ ਸੁਣਿ ਸਿਖਾ ਗੁਰੁ ਮੰਨਿਆ ਤਿਨਾ ਭੁਖ ਸਭ ਜਾਵੀ ॥੧੮॥
જેને ગુરુની શિક્ષા સાંભળીને તેના પર વિશ્વાસ કર્યો છે, તેની બધી ભૂખ દૂર થઈ ગઈ છે ॥૧૮॥
ਹਰਿ ਕਾ ਮਾਰਗੁ ਆਖੀਐ ਕਹੁ ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਜਾਈਐ ॥
મને કહે, તે રસ્તા પર કઈ વિધિ દ્વારા જવાય છે, જેને હરિનો રસ્તો કહેવાય છે.
ਹਰਿ ਹਰਿ ਤੇਰਾ ਨਾਮੁ ਹੈ ਹਰਿ ਖਰਚੁ ਲੈ ਜਾਈਐ ॥੧੯॥
હે હરિ! જે તારું હરિ-નામ છે, તે નામને યાત્રા ખર્ચ તરીકે પોતાની સાથે લઈ જવું જોઈએ ॥૧૬॥
ਜਿਨ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਆਰਾਧਿਆ ਸੇ ਸਾਹ ਵਡ ਦਾਣੇ ॥
જે ગુરુમુખોએ હરિની પ્રાર્થના કરી છે, તે ખુબ સમૃદ્ધ તેમજ ચતુર છે.
ਹਉ ਸਤਿਗੁਰ ਕਉ ਸਦ ਵਾਰਿਆ ਗੁਰ ਬਚਨਿ ਸਮਾਣੇ ॥੨੦॥
હું સદ્દગુરુ પર હંમેશા જ બલિહાર જાવ છું અને ગુરુના વચનોમાં લીન રહું છું ॥૨૦॥
ਤੂ ਠਾਕੁਰੁ ਤੂ ਸਾਹਿਬੋ ਤੂਹੈ ਮੇਰਾ ਮੀਰਾ ॥
હે હરિ! તું જ મારો સ્વામી છે, તું જ મારો માલિક છે, તું જ મારો બાદશાહ છે.
ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤੇਰੀ ਬੰਦਗੀ ਤੂ ਗੁਣੀ ਗਹੀਰਾ ॥੨੧॥
જો તે સારું લાગે તો જ તારી પ્રાર્થના કરી શકું છું, તું ગુણોનો ગાઢ સમુદ્ર છે ॥૨૧॥
ਆਪੇ ਹਰਿ ਇਕ ਰੰਗੁ ਹੈ ਆਪੇ ਬਹੁ ਰੰਗੀ ॥
હરિ પોતે જ એક રંગવાળો છે અને પોતે જ બહુરંગી છે.
ਜੋ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਨਾਨਕਾ ਸਾਈ ਗਲ ਚੰਗੀ ॥੨੨॥੨॥
હે નાનક! જે તે પ્રભુને સારો લાગે છે, મારા માટે તે જ વાત સાચી છે ॥૨૨॥૨॥
ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੯ ਕਾਫੀ
તિલંગ મહેલ ૯ કાફી
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਚੇਤਨਾ ਹੈ ਤਉ ਚੇਤ ਲੈ ਨਿਸਿ ਦਿਨਿ ਮੈ ਪ੍ਰਾਨੀ ॥
હે પ્રાણી! જો તે પરમેશ્વરને યાદ કરવાનો છે તો દરેક પળ યાદ કરી લે.
ਛਿਨੁ ਛਿਨੁ ਅਉਧ ਬਿਹਾਤੁ ਹੈ ਫੂਟੈ ਘਟ ਜਿਉ ਪਾਨੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેમ ફૂટેલ ઘડામાંથી પાણી નીકળતું રહે છે, તેમ જ ક્ષણ-ક્ષણ તારી જીવન-ઉમર વીતતી જઈ રહી છે ॥૧॥વિરામ॥
ਹਰਿ ਗੁਨ ਕਾਹਿ ਨ ਗਾਵਹੀ ਮੂਰਖ ਅਗਿਆਨਾ ॥
હે મૂર્ખ અજ્ઞાની! તું પ્રભુનું ગુણ શા માટે ગાતો નથી?
ਝੂਠੈ ਲਾਲਚਿ ਲਾਗਿ ਕੈ ਨਹਿ ਮਰਨੁ ਪਛਾਨਾ ॥੧॥
અસત્ય લાલચમાં લાગીને તે પોતાના મૃત્યુને પણ ઓળખતો નથી ॥૧॥
ਅਜਹੂ ਕਛੁ ਬਿਗਰਿਓ ਨਹੀ ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਗੁਨ ਗਾਵੈ ॥
હજી પણ કંઈ બગડ્યું નથી, જે પ્રભુનું ગુણગાન કરી લેશે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਤਿਹ ਭਜਨ ਤੇ ਨਿਰਭੈ ਪਦੁ ਪਾਵੈ ॥੨॥੧॥
હે નાનક! તે પ્રભુનું ભજન કરવાથી જીવ નિર્ભય પદ મેળવી લે છે ॥૨॥૧॥
ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੯ ॥
તિલંગ મહેલ ૯॥
ਜਾਗ ਲੇਹੁ ਰੇ ਮਨਾ ਜਾਗ ਲੇਹੁ ਕਹਾ ਗਾਫਲ ਸੋਇਆ ॥
હે મન! અજ્ઞાનતાની ઊંઘથી જાગી લે. તું શા માટે બેદરકાર થઈને સુતેલ છે.
ਜੋ ਤਨੁ ਉਪਜਿਆ ਸੰਗ ਹੀ ਸੋ ਭੀ ਸੰਗਿ ਨ ਹੋਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે શરીર જીવની સાથે ઉત્પન્ન થયું છે, તે ક્યારેય સાથ ગયો નથી ॥૧॥વિરામ॥
ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਬੰਧ ਜਨ ਹਿਤੁ ਜਾ ਸਿਉ ਕੀਨਾ ॥
જે માતા-પિતા, પુત્રો તેમજ સંબંધીઓ સાથે તે ખુબ સ્નેહ કર્યો હતો,
ਜੀਉ ਛੂਟਿਓ ਜਬ ਦੇਹ ਤੇ ਡਾਰਿ ਅਗਨਿ ਮੈ ਦੀਨਾ ॥੧॥
જયારે તારું શરીર પ્રાણ જ છૂટી ગયું તો તેને તારા શરીરને આગમાં નાખી દીધું છે ॥૧॥