Page 395
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਅਪੁਨੈ ਨਾਇ ਲਾਏ ਸਰਬ ਸੂਖ ਪ੍ਰਭ ਤੁਮਰੀ ਰਜਾਇ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે પ્રભુ! જે મનુષ્યોને કૃપા કરીને તું પોતાના નામની સાથે જોડી રાખે છે તે તારા સંત-જન તારું હરિ-નામ સ્મરણ કરી-કરીને માયાની તૃષ્ણા તરફથી તૃપ્ત રહે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੰਗਿ ਹੋਵਤ ਕਉ ਜਾਨਤ ਦੂਰਿ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્ય પોતાની આજુબાજુ વસતા પરમાત્માને ક્યાંય દૂર વસતો સમજે છે
ਸੋ ਜਨੁ ਮਰਤਾ ਨਿਤ ਨਿਤ ਝੂਰਿ ॥੨॥
તે હંમેશા માયાની તૃષ્ણા હેઠળ ખીજાઈ-ખીજાઈને આધ્યાત્મિક મૃત્યુ સહી રાખે છે ॥૨॥
ਜਿਨਿ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਦੀਆ ਤਿਸੁ ਚਿਤਵਤ ਨਾਹਿ ॥
હે ભાઈ! જે પરમાત્માએ દરેક વસ્તુ આપી છે જે મનુષ્ય તેને યાદ કરતો નથી
ਮਹਾ ਬਿਖਿਆ ਮਹਿ ਦਿਨੁ ਰੈਨਿ ਜਾਹਿ ॥੩॥
તેના જીવનના બધા રાત-દિવસ ખાસા માયાના મોહમાં ફસાયેલ જ વીતે છે ॥૩॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਭੁ ਸਿਮਰਹੁ ਏਕ ॥
નાનક કહે છે, હે ભાઈ! સંપૂર્ણ ગુરુના શરણ પડીને એક પરમાત્માને યાદ કરતો રહ્યા કરે
ਗਤਿ ਪਾਈਐ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਟੇਕ ॥੪॥੩॥੯੭॥
આ રીતે ઊંચી આધ્યાત્મિક સ્થિતિ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે અને માયાની તૃષ્ણામાં ફસાતો નથી ॥૪॥૩॥૯૭॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਭੁ ਹਰਿਆ ॥
હે ભાઈ! જેમ પાણી મળવાથી વૃક્ષ લીલુંછમ થઈ જાય છે વૃક્ષમાં જાણે જાન પાછી આવી જાય છે તેમ જ પરમાત્માનું નામ જપવાથી નામ-જળથી મનુષ્યનું મન મનુષ્યનું હૃદય આધ્યાત્મિક જીવનવાળું થઈ જાય છે
ਕਲਮਲ ਦੋਖ ਸਗਲ ਪਰਹਰਿਆ ॥੧॥
તેની અંદરથી બધા પાપ-દોષ દૂર થઈ જાય છે ॥૧॥
ਸੋਈ ਦਿਵਸੁ ਭਲਾ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ॥
હે ભાઈ! ફક્ત તે જ દિવસ મનુષ્ય માટે સરસ હોય છે
ਹਰਿ ਗੁਨ ਗਾਇ ਪਰਮ ਗਤਿ ਪਾਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
જયારે તે પરમાત્માના ગુણ ગાઈને સૌથી ઊંચી આધ્યાત્મિક સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਧ ਜਨਾ ਕੇ ਪੂਜੇ ਪੈਰ ॥
જે મનુષ્ય ગુરુમુખોનાં પગ પૂજે છે
ਮਿਟੇ ਉਪਦ੍ਰਹ ਮਨ ਤੇ ਬੈਰ ॥੨॥
તેના મનમાંથી બધી છેડતી-ઉપદ્રવ બધા વેર-વિરોધ મટી જાય છે ॥૨॥
ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਮਿਲਿ ਝਗਰੁ ਚੁਕਾਇਆ ॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્યએ ગુરુને મળીને પોતાની અંદરથી વિકારોનો ઝઘડો સમાપ્ત કરી લીધો
ਪੰਚ ਦੂਤ ਸਭਿ ਵਸਗਤਿ ਆਇਆ ॥੩॥
કામાદિક પાંચ દુશ્મન બધા તેના કાબુમાં આવી જાય છે ॥૩॥
ਜਿਸੁ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ॥
જે મનુષ્યના મનમાં પરમાત્માનું નામ આવી વસે છે
ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਊਪਰਿ ਕੁਰਬਾਨ ॥੪॥੪॥੯੮॥
નાનક કહે છે,તેનાથી હંમેશા સદકે હોવું જોઈએ ॥૪॥૪॥૯૮॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਗਾਵਿ ਲੇਹਿ ਤੂ ਗਾਵਨਹਾਰੇ ॥
હે ભાઈ! જ્યાં સુધી ગાવાનું સામર્થ્ય છે તેને ગાતો રહે
ਜੀਅ ਪਿੰਡ ਕੇ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰੇ ॥
જે તારી જીંદઓ આશરો છે જે તારા શરીરનો આશરો છે જે તારા પ્રાણોનો આશરો છે
ਜਾ ਕੀ ਸੇਵਾ ਸਰਬ ਸੁਖ ਪਾਵਹਿ ॥
જેની સેવા-ભક્તિ કરીને તું બધા સુખ મેળવી લઈશ
ਅਵਰ ਕਾਹੂ ਪਹਿ ਬਹੁੜਿ ਨ ਜਾਵਹਿ ॥੧॥
અને સુખોની શોધમાં કોઈ બીજાની પાસે ફરી જવાની જરૂરિયાત પડશે નહીં ॥૧॥
ਸਦਾ ਅਨੰਦ ਅਨੰਦੀ ਸਾਹਿਬੁ ਗੁਨ ਨਿਧਾਨ ਨਿਤ ਨਿਤ ਜਾਪੀਐ ॥
હે ભાઈ! તે માલિક પ્રભુના નામનો હંમેશા જ જપવું જોઈએ જે બધા ગુણોનો ખજાનો છે જે હંમેશા આનંદનો સ્ત્રોત છે.
ਬਲਿਹਾਰੀ ਤਿਸੁ ਸੰਤ ਪਿਆਰੇ ਜਿਸੁ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨਿ ਵਾਸੀਐ ॥ ਰਹਾਉ ॥
હે ભાઈ! તે પ્રેમાળ ગુરુને બલિહાર જવું જોઈએ જેની કૃપાથી પરમાત્માને મનમાં વસાવી શકાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜਾ ਕਾ ਦਾਨੁ ਨਿਖੂਟੈ ਨਾਹੀ ॥
જેનું આપેલું દાન ક્યારેય સમાપ્ત થતુ નથી
ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਸਭ ਸਹਜਿ ਸਮਾਹੀ ॥
અને જે-જે તેને પોતાના મનમાં વસાવે છે તે બધા સારી રીતે આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકી રહે છે
ਜਾ ਕੀ ਬਖਸ ਨ ਮੇਟੈ ਕੋਈ ॥
જેની કરેલ બક્ષીશના રસ્તામાં કોઈ અવરોધ નાખી શકતું નથી
ਮਨਿ ਵਾਸਾਈਐ ਸਾਚਾ ਸੋਈ ॥੨॥
હે ભાઈ! તે હંમેશા સ્થિર રહેનાર પરમાત્માને જ હંમેશા પોતાના મનમાં વસાવવા જોઈએ ॥૨॥
ਸਗਲ ਸਮਗ੍ਰੀ ਗ੍ਰਿਹ ਜਾ ਕੈ ਪੂਰਨ ॥
હે ભાઈ! દજેના ઘરમાં જીવો માટે બધા પદાર્થ ભરાઈ પડી રહે છે
ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਸੇਵਕ ਦੂਖ ਨ ਝੂਰਨ ॥
જેના સેવકોને કોઈ દુઃખ કોઈ જોર સ્પર્શી શકતું નથી
ਓਟਿ ਗਹੀ ਨਿਰਭਉ ਪਦੁ ਪਾਈਐ ॥
અને જેનો આશરો લેવાથી તે આધ્યાત્મિક દરજ્જો મળી જાય છે જ્યાં કોઈ ડર દબાઈ શકતો નથી
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਸੋ ਗੁਨ ਨਿਧਿ ਗਾਈਐ ॥੩॥
દરેક શ્વાસની સાથે ગુણોના ખજાના તે પ્રભુનાં ગુણ ગાતા રહેવા જોઈએ ॥૩॥
ਦੂਰਿ ਨ ਹੋਈ ਕਤਹੂ ਜਾਈਐ ॥
હે ભાઈ! તે પરમાત્મા આપણાથી દૂર વસતો નથી ક્યાંય દૂર શોધવા જવાની જરૂરિયાત નથી
ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਤਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਪਾਈਐ ॥
તેની પ્રાપ્તિ ત્યારે જ થઈ શકે છે જયારે તે પોતે કૃપાની નજર કરે.
ਅਰਦਾਸਿ ਕਰੀ ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਪਾਸਿ ॥
હે ભાઈ! હું તો સંપૂર્ણ ગુરુની પાસે પ્રાર્થના કરું છું
ਨਾਨਕੁ ਮੰਗੈ ਹਰਿ ਧਨੁ ਰਾਸਿ ॥੪॥੫॥੯੯॥
અને કહું છું હે ગુરુ! તારાથી નાનક હરિ-નામ-ધન માંગે છે હરિ-નામની પુંજી માંગે છે ॥૪॥૫॥૯૯॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਪ੍ਰਥਮੇ ਮਿਟਿਆ ਤਨ ਕਾ ਦੂਖ ॥
હે ભાઈ! ગુરુને મળીને સૌથી પહેલા મારા શરીરના દરેક દુઃખ મટી ગયા
ਮਨ ਸਗਲ ਕਉ ਹੋਆ ਸੂਖੁ ॥
પછી મારા મનને સંપૂર્ણ આનંદ પ્રાપ્ત થયો.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਗੁਰ ਦੀਨੋ ਨਾਉ ॥
ગુરુએ કૃપા કરીને મને પરમાત્માનું નામ આપ્યું.
ਬਲਿ ਬਲਿ ਤਿਸੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕਉ ਜਾਉ ॥੧॥
હે ભાઈ! હું તે ગુરુથી હંમેશા બલિહાર જાવ છું ॥૧॥
ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਇਓ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ॥
હે ભાઈ! જ્યારથી મને સંપૂર્ણ ગુરુ મળ્યો છે
ਰੋਗ ਸੋਗ ਸਭ ਦੂਖ ਬਿਨਾਸੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸਰਣਾਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુના શરણ પડીને મારા બધા રોગ બધી ચિંતા-ફિકર બધા દુઃખ નાશ થઈ ગયા છે ॥૧॥વિરામ॥
ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਨ ਹਿਰਦੈ ਵਸਾਏ ॥
હે ભાઈ! જ્યારથી મેં ગુરુના ચરણ પોતાના હૃદયમાં વસાવ્યા છે
ਮਨ ਚਿੰਤਤ ਸਗਲੇ ਫਲ ਪਾਏ ॥
મને બધા મન-ઇચ્છીત ફળ મળી રહ્યા છે
ਅਗਨਿ ਬੁਝੀ ਸਭ ਹੋਈ ਸਾਂਤਿ ॥
મારી અંદરથી તૃષ્ણાની આગ ઠરી ગઈ છે મારી અંદર સંપૂર્ણ ઠંડ પડી ગઈ છે
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਗੁਰਿ ਕੀਨੀ ਦਾਤਿ ॥੨॥
આ બધું દાન ગુરુએ જ કૃપા કરીને આપ્યું છે ॥૨॥
ਨਿਥਾਵੇ ਕਉ ਗੁਰਿ ਦੀਨੋ ਥਾਨੁ ॥
મને પહેલાં કોઈ આશરો મળતો નહોતો.
ਨਿਮਾਨੇ ਕਉ ਗੁਰਿ ਕੀਨੋ ਮਾਨੁ ॥
ગુરુએ મને પોતાના ચરણોમાં જગ્યા આપી મને નિમાણાને ગુરુએ આદર આપ્યો છે
ਬੰਧਨ ਕਾਟਿ ਸੇਵਕ ਕਰਿ ਰਾਖੇ ॥
મારા માયાના મોહના બંધન કાપીને મને ગુરુએ પોતાનો સેવક બનાવીને પોતાના ચરણોમાં ટકાવી લીધો
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਨੀ ਰਸਨਾ ਚਾਖੇ ॥੩॥
હવે મારી જીભ આધ્યાત્મિક જીવન દેનારી મહિમાની વાણીનો રસ ચાખતી રહે છે ॥૩॥
ਵਡੈ ਭਾਗਿ ਪੂਜ ਗੁਰ ਚਰਨਾ ॥
હે ભાઈ! ખુબ કિસ્મતથી મને ગુરુના ચરણોની પૂજાની તક મળી
ਸਗਲ ਤਿਆਗਿ ਪਾਈ ਪ੍ਰਭ ਸਰਨਾ ॥
જેની કૃપાથી હું બીજા બધા આશરા છોડીને પ્રભુની શરણ આવી પડ્યો છું.