Page 792
ਕਿਉ ਨ ਮਰੀਜੈ ਰੋਇ ਜਾ ਲਗੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵਹੀ ॥੧॥
ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତୁ ମୋର ଚିତ୍ତରେ ଆସି ବାସ କରୁ ନାହୁଁ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁଁ କାହିଁକି ରୋଦନ କରି କରି ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିବି ନାହିଁ॥1॥
ਮਃ ੨ ॥
ମହଲା 2॥
ਜਾਂ ਸੁਖੁ ਤਾ ਸਹੁ ਰਾਵਿਓ ਦੁਖਿ ਭੀ ਸੰਮ੍ਹ੍ਹਾਲਿਓਇ ॥
ଯଦି ସୁଖ ଥାଏ, ତାହାହେଲେ ମଧ୍ୟ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କର ଆଉ ଦୁଃଖରେ ମଧ୍ୟ ତାହାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ଲୀନ ରୁହ।
ਨਾਨਕੁ ਕਹੈ ਸਿਆਣੀਏ ਇਉ ਕੰਤ ਮਿਲਾਵਾ ਹੋਇ ॥੨॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ବୁଦ୍ଧିମାନ ସ୍ତ୍ରୀ! ଏହିପରି ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ସଚ୍ଚା ମିଳନ ହୋଇଥାଏ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਹਉ ਕਿਆ ਸਾਲਾਹੀ ਕਿਰਮ ਜੰਤੁ ਵਡੀ ਤੇਰੀ ਵਡਿਆਈ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ତୋର ମହିମା ବହୁତ ବଡ ଅଟେ, ପୁଣି ମୁଁ କୀଟ ଭଳି ଛୋଟ ଅଟେ, ତୋର କଣ ସ୍ତୁତି କରିବି?
ਤੂ ਅਗਮ ਦਇਆਲੁ ਅਗੰਮੁ ਹੈ ਆਪਿ ਲੈਹਿ ਮਿਲਾਈ ॥
ତୁ ଅଗମ୍ୟ, ଦୟାଳୁ ଏବଂ ଅପରାମ୍ପର ଅଟୁ ଆଉ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିଜ ସାଥିରେ ମିଳାଇ ଥାଉ।
ਮੈ ਤੁਝ ਬਿਨੁ ਬੇਲੀ ਕੋ ਨਹੀ ਤੂ ਅੰਤਿ ਸਖਾਈ ॥
ତୋ' ବିନା ମୋର ଆଉ କେହି ସାଥି ନାହାନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ତିମ ସମୟରେ ତୁ ହିଁ ସହାୟକ ହୋଇଥାଉ।
ਜੋ ਤੇਰੀ ਸਰਣਾਗਤੀ ਤਿਨ ਲੈਹਿ ਛਡਾਈ ॥
ଯିଏ ତୋର ଶରଣରେ ଆସିଥାଏ, ତୁ ତାହାକୁ ଯମ ଠାରୁ ଛଡାଇ ନେଉ।
ਨਾਨਕ ਵੇਪਰਵਾਹੁ ਹੈ ਤਿਸੁ ਤਿਲੁ ਨ ਤਮਾਈ ॥੨੦॥੧॥
ହେ ନାନକ! ପରମାତ୍ମା ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ଅଟନ୍ତି ଆଉ ତାହାଙ୍କୁ ତିଳେମାତ୍ର କୌଣସି ଲାଳସା ନଥାଏ॥20॥1॥
ਰਾਗੁ ਸੂਹੀ ਬਾਣੀ ਸ੍ਰੀ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ਤਥਾ ਸਭਨਾ ਭਗਤਾ ਕੀ ॥
ରାଗ ସୁହୀ ବାଣୀ ସ୍ତ୍ରୀ କବୀର ତଥା ସଭାନା ଭଗତ॥
ਕਬੀਰ ਕੇ
କବୀରଙ୍କ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਅਵਤਰਿ ਆਇ ਕਹਾ ਤੁਮ ਕੀਨਾ ॥
ହେ ଭାଇ! ଦୁର୍ଲଭ ମାନବ ଜନ୍ମ ନେଇ ତୁ କଣ କରିଛୁ?
ਰਾਮ ਕੋ ਨਾਮੁ ਨ ਕਬਹੂ ਲੀਨਾ ॥੧॥
ରାମଙ୍କ ନାମ କେବେ ମୁଖରେ ନେଇ ନାହିଁ॥1॥
ਰਾਮ ਨ ਜਪਹੁ ਕਵਨ ਮਤਿ ਲਾਗੇ ॥
ରାମଙ୍କ ନାମ ଜପ କରି ତୁ କେଉଁ ମତିରେ ଲାଗି ଯାଇଛୁ।
ਮਰਿ ਜਇਬੇ ਕਉ ਕਿਆ ਕਰਹੁ ਅਭਾਗੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ଅଭାଗା! ତୁ ମୃତ୍ୟୁର ସମୟରେ ମଧ୍ୟ କଣ କରୁଛୁ?॥1॥ରୁହ॥
ਦੁਖ ਸੁਖ ਕਰਿ ਕੈ ਕੁਟੰਬੁ ਜੀਵਾਇਆ ॥
ତୁ ଦୁଃଖକୁ ମଧ୍ୟ ସୁଖ ମାନି ନିଜ ପରିବାରର ପୋଷଣ କରିଛୁ ଆଉ
ਮਰਤੀ ਬਾਰ ਇਕਸਰ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥
ବର୍ତ୍ତମାନ ମୃତ୍ୟୁର ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଦୁଃଖ ଭୋଗ କରୁଅଛୁ॥2॥
ਕੰਠ ਗਹਨ ਤਬ ਕਰਨ ਪੁਕਾਰਾ ॥
ବର୍ତ୍ତମାନ ଯେତେବେଳେ ଯମଦୂତ ତୋତେ ଗଳାରେ ଲଗାଇଛନ୍ତି, ତୁ ଜୋରରେ ବିଳାପ କରୁଛୁ।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਆਗੇ ਤੇ ਨ ਸੰਮ੍ਹ੍ਹਾਰਾ ॥੩॥੧॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ଭାଇ! ତୁ ପ୍ରଥମରୁ ହିଁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ କାହିଁକି ସ୍ମରଣ କରି ନାହୁଁ?॥3॥2॥
ਸੂਹੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥
ସୁହୀ କବୀର ଜୀ॥
ਥਰਹਰ ਕੰਪੈ ਬਾਲਾ ਜੀਉ ॥
ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ କନ୍ୟା ମିଳନ ସମୟରେ ଥର-ଥର କମ୍ପିଥାଏ ଆଉ
ਨਾ ਜਾਨਉ ਕਿਆ ਕਰਸੀ ਪੀਉ ॥੧॥
ସେ ଜାଣେ ନାହିଁ ଯେ ତାହାର ପ୍ରିୟତମ ତାହା ସହିତ କଣ କରିବେ॥1॥
ਰੈਨਿ ਗਈ ਮਤ ਦਿਨੁ ਭੀ ਜਾਇ ॥
ତାହାର ଯୌବନ ରୂପୀ ରାତ୍ରି ନାମ ସ୍ମରଣ ବିନା ହିଁ ବିତି ଯାଇଛି ଆଉ ତାହାକୁ ଡର ଥାଏ ଯେ ତାହାର ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ରୂପୀ ଦିନ ମଧ୍ୟ ଏପରି ବିତିଯିବ।
ਭਵਰ ਗਏ ਬਗ ਬੈਠੇ ਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତାହାର କଳା କେଶ ରୂପୀ ଭଅଁର ଉଡି ଯାଇଥାଏ ଆଉ ଧଳା କେଶ ବାଲା ବଗ ଆସିଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਕਾਚੈ ਕਰਵੈ ਰਹੈ ਨ ਪਾਨੀ ॥
କଚ୍ଚା ପାତ୍ରରେ କେବେ ମଧ୍ୟ ପାଣି ରହେ ନାହିଁ, ସେପରି ହିଁ ଏହି ଶରୀର ଅଟେ।
ਹੰਸੁ ਚਲਿਆ ਕਾਇਆ ਕੁਮਲਾਨੀ ॥੨॥
ଯେତେବେଳେ ଆତ୍ମା ରୂପୀ ହଂସ ଉଡି ଯାଇଥାଏ, ଶରୀର ଝାଉଁଳି ଯାଇଥାଏ॥2॥
ਕੁਆਰ ਕੰਨਿਆ ਜੈਸੇ ਕਰਤ ਸੀਗਾਰਾ ॥
ଯେପରି କୁମାରୀ କନ୍ୟା ନିଜ ଶୃଙ୍ଗାର କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ
ਕਿਉ ਰਲੀਆ ਮਾਨੈ ਬਾਝੁ ਭਤਾਰਾ ॥੩॥
ନିଜ ପତି ବିନା ସେ ରଙ୍ଗ ବନାଇ ପାରେ ନାହିଁ॥3॥
ਕਾਗ ਉਡਾਵਤ ਭੁਜਾ ਪਿਰਾਨੀ ॥
ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରତୀକ୍ଷାରେ କାଉ ଉଡାଇ ଉଡାଇ ମୋର ବାହୁ ଥକି ଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ପତି-ପରମେଶ୍ଵର ଆସି ନାହାନ୍ତି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਇਹ ਕਥਾ ਸਿਰਾਨੀ ॥੪॥੨॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ମୋର ଏହି ଜୀବନ-କଥା ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି॥4॥2॥
ਸੂਹੀ ਕਬੀਰ ਜੀਉ ॥
ସୁହୀ କବୀର ଜୀ॥
ਅਮਲੁ ਸਿਰਾਨੋ ਲੇਖਾ ਦੇਨਾ ॥
ଏହି ଶରୀର ଉପରେ ତୋ'ର ଅଧିକାର ସମାପ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି ଆଉ ତୋତେ ନିଜ କର୍ମର ଲେଖା ଦେବାକୁ ପଡିବ।
ਆਏ ਕਠਿਨ ਦੂਤ ਜਮ ਲੇਨਾ ॥
କଠୋର ସ୍ଵଭାବ ବାଲା ଯମ ଜୀବକୁ ନେବା ପାଇଁ ଆସି ଯାଇଛି ଏବଂ
ਕਿਆ ਤੈ ਖਟਿਆ ਕਹਾ ਗਵਾਇਆ ॥
ସେ ତାହାକୁ କହିଥାଏ ଯେ ଜଗତକୁ ଆସି ତୁ କଣ ଅର୍ଜନ କରିଛୁ ଆଉ କଣ ହରାଇଛୁ?
ਚਲਹੁ ਸਿਤਾਬ ਦੀਬਾਨਿ ਬੁਲਾਇਆ ॥੧॥
ଶୀଘ୍ର ଚାଲ, ତୋତେ ଯମରାଜ ବୋଲାଇଛନ୍ତି॥1॥
ਚਲੁ ਦਰਹਾਲੁ ਦੀਵਾਨਿ ਬੁਲਾਇਆ ॥
ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ଚାଲ, ଯମରାଜ ନିଜ କଚେରୀକୁ ବୋଲାଇଛନ୍ତି।
ਹਰਿ ਫੁਰਮਾਨੁ ਦਰਗਹ ਕਾ ਆਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଦରବାରର ହୁକୁମ ଆସିଛି॥1॥ରୁହ॥
ਕਰਉ ਅਰਦਾਸਿ ਗਾਵ ਕਿਛੁ ਬਾਕੀ ॥
ଜୀବ କହିଥାଏ ଯେ ହେ ଯମଦୂତ! ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି ଯେ ମୋର କିଛି ହିସାବ ରହି ଯାଇଛି।
ਲੇਉ ਨਿਬੇਰਿ ਆਜੁ ਕੀ ਰਾਤੀ ॥
ମୁଁ ଆଜି ରାତିରେ ହିଁ ଏହା ସମାପ୍ତ କରିଦେବି।
ਕਿਛੁ ਭੀ ਖਰਚੁ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਾਰਾ ਸਾਰਉ ॥
ତୁମ ଖର୍ଚ୍ଚ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କିଛି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଦେବି।
ਸੁਬਹ ਨਿਵਾਜ ਸਰਾਇ ਗੁਜਾਰਉ ॥੨॥
ସକାଳେ ନମାଜ ପଢିବି॥2॥
ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਾ ਕਉ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਲਾਗਾ ॥
ସାଧୁ ସଙ୍ଗତିରେ ମିଶି ଯାହାକୁ ହରିଙ୍କ ରଙ୍ଗ ଲାଗି ଯାଇଛି
ਧਨੁ ਧਨੁ ਸੋ ਜਨੁ ਪੁਰਖੁ ਸਭਾਗਾ ॥
ସେ ଧନ୍ୟ ଅଟେ, ସେ ହିଁ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ବ୍ୟକ୍ତି ଅଟେ।
ਈਤ ਊਤ ਜਨ ਸਦਾ ਸੁਹੇਲੇ ॥
ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତି ଲୋକ-ପରଲୋକ ଦୁଇଟିରେ ସୁଖୀ ରହିଥାଏ।
ਜਨਮੁ ਪਦਾਰਥੁ ਜੀਤਿ ਅਮੋਲੇ ॥੩॥
ସେ ଅମୂଲ୍ୟ ଜନ୍ମ ପଦାର୍ଥ ଜିତିଯାଏ॥3॥
ਜਾਗਤੁ ਸੋਇਆ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ସଚେତ ରହି ମଧ୍ୟ ଅଜ୍ଞାନତାର ନିଦ୍ରାରେ ଶୟନ କରିଥାଏ, ସେ ନିଜର ଅମୂଲ୍ୟ ଜନ୍ମ ହରାଇ ଥାଏ।
ਮਾਲੁ ਧਨੁ ਜੋਰਿਆ ਭਇਆ ਪਰਾਇਆ ॥
ସେ ଯେଉଁ ଧନ-ସମ୍ପତ୍ତି ଅର୍ଜନ କରିଛି, ମରଣ ପରେ ତାହା ପର ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਤੇਈ ਨਰ ਭੂਲੇ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଭୁଲି ଯାଇଛି,
ਖਸਮੁ ਬਿਸਾਰਿ ਮਾਟੀ ਸੰਗਿ ਰੂਲੇ ॥੪॥੩॥
ଯିଏ ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ଭୁଲି ମାଟିରେ ମିଶି ଯାଇଛି॥4॥3॥