Page 791
ਘਰੁ ਦਰੁ ਪਾਵੈ ਮਹਲੁ ਨਾਮੁ ਪਿਆਰਿਆ ॥
ସେ ନାମ ସହିତ ପ୍ରେମ କରି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦ୍ଵାରକୁ ପାଇ ଯାଇଛି।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਇਆ ਨਾਮੁ ਹਉ ਗੁਰ ਕਉ ਵਾਰਿਆ ॥
ସେ ଗୁରୁଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରୁ ନାମ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ, ମୁଁ ସେହି ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରତି ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଅଟେ।
ਤੂ ਆਪਿ ਸਵਾਰਹਿ ਆਪਿ ਸਿਰਜਨਹਾਰਿਆ ॥੧੬॥
ହେ ସୃଜନହାର! ତୁ ସ୍ଵୟଂ ସବୁଙ୍କୁ ସଫଳ କରାଇବା ବାଲା ଅଟୁ॥16॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1॥
ਦੀਵਾ ਬਲੈ ਅੰਧੇਰਾ ਜਾਇ ॥
ଯେପରି ଦୀପ ଜଳାଇଲେ ଅନ୍ଧକାର ଦୂର ହୋଇଯାଏ,
ਬੇਦ ਪਾਠ ਮਤਿ ਪਾਪਾ ਖਾਇ ॥
ସେପରି ହିଁ ବେଦ ଇତ୍ୟାଦି ଗ୍ରନ୍ଥ ପାଠ ପାପର ମତି ନାଶ କରିଥାଏ।
ਉਗਵੈ ਸੂਰੁ ਨ ਜਾਪੈ ਚੰਦੁ ॥
ଯେପରି ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହେବା ଦ୍ଵାରା ଚନ୍ଦ୍ର ନଜରରେ ଆସେ ନାହିଁ,
ਜਹ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਅਗਿਆਨੁ ਮਿਟੰਤੁ ॥
ସେପରି ହିଁ ଜ୍ଞାନର ପ୍ରକାଶ ହେବା ଦ୍ଵାରା ଅଜ୍ଞାନ ଦୂର ହୋଇଯାଏ।
ਬੇਦ ਪਾਠ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਕਾਰ ॥
ବେଦର ପାଠ ସଂସାରରେ ଏକ ବ୍ୟବସାୟ ବନିଯାଇଛି।
ਪੜ੍ਹ੍ਹਿ ਪੜ੍ਹ੍ਹਿ ਪੰਡਿਤ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰ ॥
ପଣ୍ଡିତ ବେଡକୁ ପଢି ପଢି ବିଚାର କରିଥାଏ,
ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਸਭ ਹੋਇ ਖੁਆਰ ॥
କିନ୍ତୁ ଜ୍ଞାନ ବିନା ସବୁ ଧ୍ଵଂସ ହୋଇଯାଏ।
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰਿ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଗୁରୁଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରୁ ହିଁ ମନୁଷ୍ୟ ଭବସାଗରରୁ ପାର ହୋଇପାରେ॥1॥
ਮਃ ੧ ॥
ମହଲା 1॥
ਸਬਦੈ ਸਾਦੁ ਨ ਆਇਓ ਨਾਮਿ ਨ ਲਗੋ ਪਿਆਰੁ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ବ୍ରହ୍ମ-ଶବ୍ଦର ଆନନ୍ଦ ଆସେ ନାହିଁ ଆଉ ନାମ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲାଗେ ନାହିଁ,
ਰਸਨਾ ਫਿਕਾ ਬੋਲਣਾ ਨਿਤ ਨਿਤ ਹੋਇ ਖੁਆਰੁ ॥
ସେ ଜିହ୍ଵାରେ ଫିକା ବୋଲି ନିତ୍ୟ ଧ୍ଵଂସ ହୋଇଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਕਮਾਵਣਾ ਕੋਇ ਨ ਮੇਟਣਹਾਰੁ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜ ଭାଗ୍ୟରେ ଲେଖା ହୋଇଥିବା କର୍ମ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ, ଯାହା କେହି ମଧ୍ୟ ଟାଳି ପାରିବେ ନାହିଁ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਜਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸਾਲਾਹੇ ਆਪਣਾ ਸੋ ਸੋਭਾ ਪਾਏ ॥
ଯିଏ ନିଜ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସ୍ତୁତି କରିଥାଏ, ତାହାକୁ ଦୁନିଆରେ ବହୁତ ଶୋଭା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
ਹਉਮੈ ਵਿਚਹੁ ਦੂਰਿ ਕਰਿ ਸਚੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
ସେ ନିଜ ଅଭିମାନ ଦୂର କରି ମନରେ ସତ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିନିଏ।
ਸਚੁ ਬਾਣੀ ਗੁਣ ਉਚਰੈ ਸਚਾ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥
ସେ ସଚ୍ଚା ବାଣୀ ଦ୍ଵାରା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିଥାଏ ଆଉ ସଚ୍ଚା ସୁଖ ହାସଲ କରିଥାଏ।
ਮੇਲੁ ਭਇਆ ਚਿਰੀ ਵਿਛੁੰਨਿਆ ਗੁਰ ਪੁਰਖਿ ਮਿਲਾਏ ॥
ଆରମ୍ଭରୁ ବିଛେଦ ହୋଇଥିବା ଜୀବର ମିଳନ ହୋଇଯାଏ, ଗୁରୁ ତାହାଙ୍କୁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ କରାଇ ଥାଆନ୍ତି।
ਮਨੁ ਮੈਲਾ ਇਵ ਸੁਧੁ ਹੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਏ ॥੧੭॥
ଏହିପରି ହରିନାମର ଧ୍ୟାନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ଜୀବର ମଇଳା ମନ ଶୁଦ୍ଧ ହୋଇଯାଏ॥17॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1॥
ਕਾਇਆ ਕੂਮਲ ਫੁਲ ਗੁਣ ਨਾਨਕ ਗੁਪਸਿ ਮਾਲ ॥
ହେ ନାନକ! ଏହି ମାନବ ଶରୀର ଗଛର କୋମଳ ଶାଖା ଓ ଫୁଲର ମାଳା ଭଳି ଅଟେ।
ਏਨੀ ਫੁਲੀ ਰਉ ਕਰੇ ਅਵਰ ਕਿ ਚੁਣੀਅਹਿ ਡਾਲ ॥੧॥
ଏଣୁ ଏହି ଗୁଣ ରୂପୀ ଫୁଲର ମାଳା ବନାଇ ଭଗବାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଅର୍ପଣ କରିବା ଉଚିତ। ଏହି ଫୁଲର ହାର ବନାଇବା ପରେ ଅନ୍ୟ ଡାଳ ବାଛିବା କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ରହେ ନାହିଁ॥1॥
ਮਹਲਾ ੨ ॥
ମହଲା 2॥
ਨਾਨਕ ਤਿਨਾ ਬਸੰਤੁ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਘਰਿ ਵਸਿਆ ਕੰਤੁ ॥
ହେ ନାନକ! ସେହି ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ସର୍ବଦା ବସନ୍ତ ଅଟେ ଯାହାର ପତି-ପ୍ରଭୁ ତାହାଙ୍କ ଘରେ ହିଁ ସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି।
ਜਿਨ ਕੇ ਕੰਤ ਦਿਸਾਪੁਰੀ ਸੇ ਅਹਿਨਿਸਿ ਫਿਰਹਿ ਜਲੰਤ ॥੨॥
କିନ୍ତୁ ଯେଉଁ ସ୍ତ୍ରୀର ପତି ପରଦେଶୀ ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି, ସେ ଦିନରାତି ବିୟୋଗରେ ଜଳି ରହିଥାଏ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਆਪੇ ਬਖਸੇ ਦਇਆ ਕਰਿ ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਬਚਨੀ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ବଚନ ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭୁ ଦୟା କରି ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଆଶୀର୍ବାଦ କରିଥାନ୍ତି।
ਅਨਦਿਨੁ ਸੇਵੀ ਗੁਣ ਰਵਾ ਮਨੁ ਸਚੈ ਰਚਨੀ ॥
ମୁଁ ଦିନରାତି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଉପାସନା ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିଥାଏ। ମୋର ମନ ପରମ-ସତ୍ୟରେ ହିଁ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ਬੇਅੰਤੁ ਹੈ ਅੰਤੁ ਕਿਨੈ ਨ ਲਖਨੀ ॥
ମୋର ପ୍ରଭୁ ଅନନ୍ତ ଅଟନ୍ତି ଆଉ କେହି ମଧ୍ୟ ତାହାଙ୍କ ରହସ୍ୟ ବୁଝି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ।
ਸਤਿਗੁਰ ਚਰਣੀ ਲਗਿਆ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਤ ਜਪਨੀ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଚରଣରେ ଲାଗି ନିତ୍ୟ ହରିନାମର ଜପ କରିବା ଉଚିତ।
ਜੋ ਇਛੈ ਸੋ ਫਲੁ ਪਾਇਸੀ ਸਭਿ ਘਰੈ ਵਿਚਿ ਜਚਨੀ ॥੧੮॥
ଏହି ପ୍ରକାର ମନୋବାଞ୍ଚିତ ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ଘରେ ପୁରା ହୋଇଯାଏ॥18॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1॥
ਪਹਿਲ ਬਸੰਤੈ ਆਗਮਨਿ ਪਹਿਲਾ ਮਉਲਿਓ ਸੋਇ ॥
ସର୍ବପ୍ରଥମେ ବସନ୍ତ ଋତୁର ଆଗମନ ହୋଇଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହା ପୂର୍ବରୁ ପରମାତ୍ମା ଥିଲେ, ଯିଏ ସବୁଠାରୁ ପ୍ରଥମେ ବିକଶିତ ହୋଇଛନ୍ତି।
ਜਿਤੁ ਮਉਲਿਐ ਸਭ ਮਉਲੀਐ ਤਿਸਹਿ ਨ ਮਉਲਿਹੁ ਕੋਇ ॥੧॥
ତାହାଙ୍କ ବିକାଶ ପରେ ସବୁଙ୍କ ବିକାଶ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ପରମାତ୍ମା କାହା ଦ୍ଵାରା ବିକଶିତ ହୋଇ ନାହାନ୍ତି, ସେ ସ୍ଵୟଂଭୂ ଅଟନ୍ତି॥1॥
ਮਃ ੨ ॥
ମହଲା 2॥
ਪਹਿਲ ਬਸੰਤੈ ਆਗਮਨਿ ਤਿਸ ਕਾ ਕਰਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥
ତାହାଙ୍କ ଚିନ୍ତନ କର, ଯିଏ ବସନ୍ତ ଋତୁର ଆଗମନ ପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਸੋ ਸਾਲਾਹੀਐ ਜਿ ਸਭਸੈ ਦੇ ਆਧਾਰੁ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ସେହି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ଉଚିତ ଯିଏ ସବୁଙ୍କୁ ସାହାରା ଦେଇଥାନ୍ତି॥2॥
ਮਃ ੨ ॥
ମହଲା ॥2॥
ਮਿਲਿਐ ਮਿਲਿਆ ਨਾ ਮਿਲੈ ਮਿਲੈ ਮਿਲਿਆ ਜੇ ਹੋਇ ॥
କେବଳ କହିବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ମିଳନ ହୁଏନାହିଁ, ସଚ୍ଚା ମିଳନ ତାହା ହୋଇଥାଏ, ଯଦି ବାସ୍ତବରେ ମିଳନ ହୋଇଥାଏ।
ਅੰਤਰ ਆਤਮੈ ਜੋ ਮਿਲੈ ਮਿਲਿਆ ਕਹੀਐ ਸੋਇ ॥੩॥
ଯାହା ନିଜ ଅନ୍ତରାତ୍ମାରେ ମିଳିଯାଇଛି, ତାହାକୁ ହିଁ ମିଳନ କୁହାଯାଏ॥3॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹੀਐ ਸਚੁ ਕਾਰ ਕਮਾਵੈ ॥
ପ୍ରଭୁ-ନାମର ସ୍ତୁତିଗାନ କର, ବାସ୍ତବରେ ଏହି ସତକର୍ମ କରିବା ଉଚିତ।
ਦੂਜੀ ਕਾਰੈ ਲਗਿਆ ਫਿਰਿ ਜੋਨੀ ਪਾਵੈ ॥
ସଂସାରର ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଂଲଗ୍ନ ରହିବା ବାଲା ପୁନଃ ଯୋନି ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਨਾਮਿ ਰਤਿਆ ਨਾਮੁ ਪਾਈਐ ਨਾਮੇ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥
ନାମରେ ଲୀନ ରହିବା ଦ୍ଵାରା ନାମ ହିଁ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ପ୍ରଭୁ-ନାମର ହିଁ ସ୍ତୁତି କରିବା ଉଚିତ,
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹੀਐ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਵੈ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ଦ୍ଵାରା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା କରିବା ବାଲା ନାମରେ ହିଁ ବିଲୀନ ହୋଇଯାଏ।
ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਾ ਸਫਲ ਹੈ ਸੇਵਿਐ ਫਲ ਪਾਵੈ ॥੧੯॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସେବା ହିଁ ସଫଳ ଅଟେ, ସେବା କରିବା ଦ୍ଵାରା ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇଥାଏ॥19॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੨ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 2॥
ਕਿਸ ਹੀ ਕੋਈ ਕੋਇ ਮੰਞੁ ਨਿਮਾਣੀ ਇਕੁ ਤੂ ॥
ହେ ପରମାତ୍ମା! ସମସ୍ତଙ୍କ କୌଣସି ନା କୌଣସି ସାହାରା ଅଛି, କିନ୍ତୁ ମୋତେ ତୁ ହିଁ ସାହାରା ଅଛୁ।