Page 712
ਬਿਨੁ ਸਿਮਰਨ ਜੋ ਜੀਵਨੁ ਬਲਨਾ ਸਰਪ ਜੈਸੇ ਅਰਜਾਰੀ ॥
ଭଗବାନଙ୍କ ସ୍ମରଣ ବିନା ବଞ୍ଚିବା ଲୋଭର ନିଆଁରେ ଜଳିବା ପରି ଅଟେ , ଯେପରି ସାପ, ଏହାର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବିଷକୁ ଖାଇବାକୁ ଦେଇଥାଏ, ଦୀର୍ଘ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଷ ଜଳିବାରେ ଲାଗିଥାଏ।
ਨਵ ਖੰਡਨ ਕੋ ਰਾਜੁ ਕਮਾਵੈ ਅੰਤਿ ਚਲੈਗੋ ਹਾਰੀ ॥੧॥
ମନୁଷ୍ୟ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ଵକୁ ଜିତି ଶାସନ କରିପାର, କିନ୍ତୁ ସ୍ମରଣ ବିନା ଶେଷରେ ଜୀବନର ବାଜି ହାରିଯାଏ।
ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਗੁਣ ਤਿਨ ਹੀ ਗਾਏ ਜਾ ਕਉ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ॥
ହେ ନାନକ! ଯାହା ଉପରେ ସେ ନିଜ କୃପା କରିଛନ୍ତି, ସେ ହି ଗୁଣର ଭଣ୍ଡାର ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିଛି।
ਸੋ ਸੁਖੀਆ ਧੰਨੁ ਉਸੁ ਜਨਮਾ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥੨॥੨॥
ବାସ୍ତବରେ ସେ ହିନ ସୁଖୀ ଅଟେ ଆଉ ତାହାର ହି ଜୀବନ ଧନ୍ୟ ଅଟେ ତଥା ମୁଁ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ଅଟେ ||2||2||
ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨ ਚਉਪਦੇ
ଟୋଡୀ ମହଲା 5 ଘର 2 ଚଉପଦୀ ॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਧਾਇਓ ਰੇ ਮਨ ਦਹ ਦਿਸ ਧਾਇਓ ॥
ଏହି ଚଞ୍ଚଳ ମନ ଦଶ ଦିଗ ଆଡେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਮਾਇਆ ਮਗਨ ਸੁਆਦਿ ਲੋਭਿ ਮੋਹਿਓ ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਆਪਿ ਭੁਲਾਇਓ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ମାୟାରେ ମଗ୍ନ ରହିଥାଏ ଆଉ ଲୋଭର ସ୍ଵାଦ ତାହାକୁ ମୋହି ନେଇଛି। ସତ୍ୟ ଏହା ଯେ ପ୍ରଭୁ ନିଜେ ତାହାକୁ ଭୁଲାଇ ଦେଇଛନ୍ତି। ॥ରୁହ॥
ਹਰਿ ਕਥਾ ਹਰਿ ਜਸ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਿਉ ਇਕੁ ਮੁਹਤੁ ਨ ਇਹੁ ਮਨੁ ਲਾਇਓ ॥
ସେ ଏକ ମୂହୁର୍ତ୍ତ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ହରିକଥା, ହରିଯଶ ଏବଂ ସାଧୁସଙ୍ଗତିରେ ସମ୍ମିଳିତ ହୁଏନାହିଁ।
ਬਿਗਸਿਓ ਪੇਖਿ ਰੰਗੁ ਕਸੁੰਭ ਕੋ ਪਰ ਗ੍ਰਿਹ ਜੋਹਨਿ ਜਾਇਓ ॥੧॥
ସେ କୁସୁମ ଫୁଲର ରଙ୍ଗ ଦେଖି ବହୁତ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ପର ସ୍ତ୍ରୀ ଆଡକୁ ଦେଖିଥାଏ॥1॥
ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਿਉ ਭਾਉ ਨ ਕੀਨੋ ਨਹ ਸਤ ਪੁਰਖੁ ਮਨਾਇਓ ॥
ଏହି ଚଞ୍ଚଳ ମନ ଭଗବାନଙ୍କ ଚରଣ-କମଳ ଉପରେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଧାରଣ କରେ ନାହିଁ ଆଉ ନା ସେ ସଦପୁରୁଷଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିଥାଏ।
ਧਾਵਤ ਕਉ ਧਾਵਹਿ ਬਹੁ ਭਾਤੀ ਜਿਉ ਤੇਲੀ ਬਲਦੁ ਭ੍ਰਮਾਇਓ ॥੨॥
ସେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ନଶ୍ଵର ପଦାର୍ଥର ପିଛା କରିଥାଏ, ଯେପରି ତେଲିର ବଳଦ ଚକି ଚାରିପଟେ ବୁଲୁଥାଏ॥2॥
ਨਾਮ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਨ ਕੀਓ ਇਕ ਨਿਮਖ ਨ ਕੀਰਤਿ ਗਾਇਓ ॥
ସେ ନାମ-ସ୍ମରଣ, ଦାନ-ପୂଣ୍ୟ ଏବଂ ସ୍ନାନ ଇତ୍ୟାଦି କିଛି ମଧ୍ୟ କରେ ନାହିଁ ଏବଂ ଏକ କ୍ଷଣ ପାଇଁ ଭଗବାନଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତି ଗାନ କରେ ନହିଁ।
ਨਾਨਾ ਝੂਠਿ ਲਾਇ ਮਨੁ ਤੋਖਿਓ ਨਹ ਬੂਝਿਓ ਅਪਨਾਇਓ ॥੩॥
ସେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ମିଥ୍ୟାକୁ ନିଜର କରି ନିଜ ଚିତ୍ତକୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବାରେ ଲାଗିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ନିଜ ସ୍ଵରୁପକୁ ଆଦୌ ବୁଝେ ନାହିଁ॥3॥
ਪਰਉਪਕਾਰ ਨ ਕਬਹੂ ਕੀਏ ਨਹੀ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਧਿਆਇਓ ॥
ସେ କୌଣସି ପରୋପକାର ମଧ୍ୟ କରି ନାହିଁ, ନା ସେ ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା ଓ ଧ୍ୟାନ କରିଛି।
ਪੰਚ ਦੂਤ ਰਚਿ ਸੰਗਤਿ ਗੋਸਟਿ ਮਤਵਾਰੋ ਮਦ ਮਾਇਓ ॥੪॥
ସେ କେବଳ ବିକାରର ସଙ୍ଗତି ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ମଗ୍ନ ହୋଇ ମାୟାର ନିଶାରେ ମତୁଆଲା ରହିଥାଏ॥4॥
ਕਰਉ ਬੇਨਤੀ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਵਛਲ ਸੁਣਿ ਆਇਓ ॥
ମୁଁ ବିନତି କରିଥାଏ ଯେ ମୋତେ ସାଧୁ ସଙ୍ଗତିରେ ମିଳନ କାରାଇ ଦିଅ, ହେ ହରି! ତୋତେ ଭକ୍ତବତ୍ସଳ ଶୁଣି ତୋ’ର ଶରଣରେ ଆସିଛି।
ਨਾਨਕ ਭਾਗਿ ਪਰਿਓ ਹਰਿ ਪਾਛੈ ਰਾਖੁ ਲਾਜ ਅਪੁਨਾਇਓ ॥੫॥੧॥੩॥
ହେ ନାନକ! ମୁଁ ଦୌଡି ଆସି ହରିଙ୍କ ପଛରେ ପଡିଛି, ମୋତେ ନିଜର ବନାଇ ମୋର ସମ୍ମାନ ରଖ||5||1||3||
ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ଟୋଡୀ ମହଲା 5 ॥
ਮਾਨੁਖੁ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਬਿਰਥਾ ਆਇਆ ॥
ସତ୍ୟକୁ ବୁଝିବା ବିନା ମନୁଷ୍ୟ ଏହି ଦୁନିଆକୁ ଆସିବା ବ୍ୟର୍ଥ ହୋଇଛି।
ਅਨਿਕ ਸਾਜ ਸੀਗਾਰ ਬਹੁ ਕਰਤਾ ਜਿਉ ਮਿਰਤਕੁ ਓਢਾਇਆ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ଆୟୋଜନ ଏବଂ ବହୁତ ପ୍ରକାର ଶୃଙ୍ଗାର କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହା ମୃତକକୁ ସୁନ୍ଦର ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧାଇବା ଭଳି ଭାବ॥ରୁହ॥
ਧਾਇ ਧਾਇ ਕ੍ਰਿਪਨ ਸ੍ਰਮੁ ਕੀਨੋ ਇਕਤ੍ਰ ਕਰੀ ਹੈ ਮਾਇਆ ॥
ଯେପରି କେହି କୃପଣ ଏଣେ ତେଣେ ଦଉଡି ପରିଶ୍ରମ କରି ଧନ ସଞ୍ଚୟ କରିଥାଏ।
ਦਾਨੁ ਪੁੰਨੁ ਨਹੀ ਸੰਤਨ ਸੇਵਾ ਕਿਤ ਹੀ ਕਾਜਿ ਨ ਆਇਆ ॥੧॥
ଯଦି ତାହା କୌଣସି ଦାନ-ପୂଣ୍ୟ ଏବଂ ସନଥଙ୍କ ସେବାରେ ଲାଗେ ନାହିଁ, ସେହି ଧନ ତାହାର କୌଣସି କାମରେ ଲାଗେ ନାହିଁ॥1॥
ਕਰਿ ਆਭਰਣ ਸਵਾਰੀ ਸੇਜਾ ਕਾਮਨਿ ਥਾਟੁ ਬਨਾਇਆ ॥
ଜୀବ ରୂପୀ ନାରୀ ସୁନ୍ଦର ଆଭୁଷଣ ପିନ୍ଧି ନିଜ ଶେଯକୁ ବହୁତ ସଜାଇ ଥାଏ ଏବଂ ଶୃଙ୍ଗାର କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ
ਸੰਗੁ ਨ ਪਾਇਓ ਅਪੁਨੇ ਭਰਤੇ ਪੇਖਿ ਪੇਖਿ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥
ଯଦି ତାହାକୁ ନିଜ ପ୍ରିୟତମଙ୍କ ସଂଯୋଗ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ, ତାହାହେଲେ ସେ ନିଜ ଶୃଙ୍ଗାରକୁ ଦେଖି ବହୁତ ଦୁଃଖୀ ହୋଇଥାଏ॥2॥
ਸਾਰੋ ਦਿਨਸੁ ਮਜੂਰੀ ਕਰਤਾ ਤੁਹੁ ਮੂਸਲਹਿ ਛਰਾਇਆ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ସାରା ଦିନ ପରିଶ୍ରମ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ତାହା ତଷୁ କୁଟିଲା ଭଳି ହୋଇଥାଏ।
ਖੇਦੁ ਭਇਓ ਬੇਗਾਰੀ ਨਿਆਈ ਘਰ ਕੈ ਕਾਮਿ ਨ ਆਇਆ ॥੩॥
ତାହାକୁ ଅନ୍ୟ ପାଖରେ ଗୋତି ଖଟିଲା ଭଳି ଦୁଃଖ ହିଁ ମିଳିଥାଏ, କାରଣ ସେ ନିଜ ଘରର କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରେ ନାହିଁ॥3॥
ਭਇਓ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਜਾ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਤਿਸੁ ਹਿਰਦੈ ਨਾਮੁ ਵਸਾਇਆ ॥
ଯାହା ଉପରେ ପ୍ରଭୁ କୃପା କରିଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ନାମର ନିବାସ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੈ ਪਾਛੈ ਪਰਿਅਉ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਇਆ ॥੪॥੨॥੪॥
ହେ ନାନକ! ଯିଏ ସାଧୁଙ୍କ ସଂଗତି ଅନୁସରଣ କରିଛି, ତାହାକୁ ହରିରସର ଉପଲବ୍ଧି ହୋଇ ଯାଇଛି||4||2||4||
ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ଟୋଡୀ ମହଲା 5 ॥
ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਬਸਹੁ ਰਿਦੈ ਹਰਿ ਨੀਤ ॥
ହେ କୃପାନିଧି ପରମାତ୍ମା! ସର୍ବଦା ମୋର ହୃଦୟରେ ବାସ କର।
ਤੈਸੀ ਬੁਧਿ ਕਰਹੁ ਪਰਗਾਸਾ ਲਾਗੈ ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୋର ହୃଦୟରେ ଏପରି ବୁଦ୍ଧିର ପ୍ରକାଶ କର ଯେ ମୋର ପ୍ରୀତି ତୋ’ ସହିତ ଲାଗି ରହୁ॥ରୁହ॥
ਦਾਸ ਤੁਮਾਰੇ ਕੀ ਪਾਵਉ ਧੂਰਾ ਮਸਤਕਿ ਲੇ ਲੇ ਲਾਵਉ ॥
ମୁଁ ତୋର ଦାସର ଚରଣ-ଧୂଳି ପ୍ରାପ୍ତ କରିବି ଏବଂ ତାହାକୁ ନେଇ ନିଜ ମଥାରେ ଲଗାଇବି।
ਮਹਾ ਪਤਿਤ ਤੇ ਹੋਤ ਪੁਨੀਤਾ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਗੁਨ ਗਾਵਉ ॥੧॥
ହରିଙ୍କ ଭଜନ ଏବଂ ଗୁଣଗାନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ମୁଁ ମହାପତିତ ଠାରୁ ପବିତ୍ର ହୋଇ ଯାଇଛି॥1॥