Page 692
ਦਿਨ ਤੇ ਪਹਰ ਪਹਰ ਤੇ ਘਰੀਆਂ ਆਵ ਘਟੈ ਤਨੁ ਛੀਜੈ ॥
ଦିନରୁ ପ୍ରହର ଏବଂ ପ୍ରହର ଦ୍ଵାରା ଘଡି ହୋଇ ମନୁଷ୍ୟର ଆୟୁ କମ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ଶରୀର ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ।
ਕਾਲੁ ਅਹੇਰੀ ਫਿਰੈ ਬਧਿਕ ਜਿਉ ਕਹਹੁ ਕਵਨ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥੧॥
କାଳ ରୂପୀ ଶିକାରୀ ତାହାର ଆଖ ପାଖ ଶିକାର ଭଳି ବୁଲୁଥାଏ, କୁହ, ମୃତ୍ୟୁ ପାଖରୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ସେ କେଉଁ ବିଧିର ପ୍ରୟୋଗ କରିବା?
ਸੋ ਦਿਨੁ ਆਵਨ ਲਾਗਾ ॥
ସେହି ଦିନ ନିକଟ ଆସୁଛି, ଯେତେବେଳେ ମୃତ୍ୟୁ ତାହାର ପ୍ରାଣ ନେଇଯିବ।
ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਭਾਈ ਸੁਤ ਬਨਿਤਾ ਕਹਹੁ ਕੋਊ ਹੈ ਕਾ ਕਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କୁହ, ମାତା-ପିତା, ଭାଇ, ପୁତ୍ର ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀ, ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ କେଉଁ କାମରେ ଆସିଥାଏ?॥1॥ରୁହ॥
ਜਬ ਲਗੁ ਜੋਤਿ ਕਾਇਆ ਮਹਿ ਬਰਤੈ ਆਪਾ ਪਸੂ ਨ ਬੂਝੈ ॥
ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବନର ଜ୍ୟୋତି ଅର୍ଥାତ ଆତ୍ମା ଶରୀରରେ ରହିଥାଏ, ସେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଶୁ ଭଳି ମୂର୍ଖ ମନୁଷ୍ୟ ନିଜ ଆତ୍ମ-ସ୍ୱରୂପକୁ ବୁଝେ ନାହିଁ।
ਲਾਲਚ ਕਰੈ ਜੀਵਨ ਪਦ ਕਾਰਨ ਲੋਚਨ ਕਛੂ ਨ ਸੂਝੈ ॥੨॥
ସେ ଆଉ ଅଧିକ ଜୀବନ ବଞ୍ଚିବା ଲାଳସା କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହାକୁ ନିଜ ଆଖିରେ ମୃତ୍ୟୁ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ॥2॥
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਪ੍ਰਾਨੀ ਛੋਡਹੁ ਮਨ ਕੇ ਭਰਮਾ ॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ହେ ପ୍ରାଣୀ! ଶୁଣ, ନିଜ ମନର ସାରା ଭ୍ରମ ତ୍ୟାଗ କର।
ਕੇਵਲ ਨਾਮੁ ਜਪਹੁ ਰੇ ਪ੍ਰਾਨੀ ਪਰਹੁ ਏਕ ਕੀ ਸਰਨਾਂ ॥੩॥੨॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ଏକ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଶରଣରେ ଯାଅ ଏବଂ କେବଳ ତାହାଙ୍କ ନାମର ହିଁ ଭଜନ କର||3||2||
ਜੋ ਜਨੁ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਕਛੁ ਜਾਨੈ ਤਾ ਕਉ ਅਚਰਜੁ ਕਾਹੋ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରେମ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ଭକ୍ତି ବିଷୟରେ କିଛି ଜାଣିଥାଏ, ତାହାଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ମଧ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ କଥା ନୁହେଁ।
ਜਿਉ ਜਲੁ ਜਲ ਮਹਿ ਪੈਸਿ ਨ ਨਿਕਸੈ ਤਿਉ ਢੁਰਿ ਮਿਲਿਓ ਜੁਲਾਹੋ ॥੧॥
ଯେପରି ଜଳରେ ମିଶିଥିବା ଜଳକୁ ପୁନର୍ବାର ଅଲଗା କରାଯାଇ ପାରେ ନାହିଁ, ସେପରି କବୀର ମଧ୍ୟ ନିଜ ଆତ୍ମାଭିମାନ ସମାପ୍ତ କରି ଭଗବାନଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ହୋଇ ଯାଇଛି॥1॥
ਹਰਿ ਕੇ ਲੋਗਾ ਮੈ ਤਉ ਮਤਿ ਕਾ ਭੋਰਾ ॥
ହେ ଭଗବାନଙ୍କ ଲୋକ! ମୁଁ ବୁଦ୍ଧିରେ ସରଳ ଅଟେ।
ਜਉ ਤਨੁ ਕਾਸੀ ਤਜਹਿ ਕਬੀਰਾ ਰਮਈਐ ਕਹਾ ਨਿਹੋਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯଦି କବୀର ନିଜ ଶରୀର କାଶୀ (ବନାରସ)ରେ ତ୍ୟାଗ କରିଥାଏ ଏବଂ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତ କରି ନିଏ, ଏଥିରେ ମୋର ରାମଙ୍କ କଣ ଉପକାର ହେବ ॥1॥ରୁହ॥
ਕਹਤੁ ਕਬੀਰੁ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਲੋਈ ਭਰਮਿ ਨ ਭੂਲਹੁ ਕੋਈ ॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ହେ ଜନ! ଧ୍ୟାନପୂର୍ବକ ଶୁଣ, କେହି ଭ୍ରମରେ ପଡ ନାହିଁ;
ਕਿਆ ਕਾਸੀ ਕਿਆ ਊਖਰੁ ਮਗਹਰੁ ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਜਉ ਹੋਈ ॥੨॥੩॥
ଯାହାର ହୃଦୟରେ ରାମ ସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି, ତାହାଙ୍କ ପାଇଁ କାଶୀ ଏବଂ ମଗହର ଅର୍ଥାତ ଶରୀର ତ୍ୟାଗ କରିବା ପାଇଁ ଦୁଇଟି ସମାନ ଅଟେ||2||3||
ਇੰਦ੍ਰ ਲੋਕ ਸਿਵ ਲੋਕਹਿ ਜੈਬੋ ॥ ਓਛੇ ਤਪ ਕਰਿ ਬਾਹੁਰਿ ਐਬੋ ॥੧॥
ଯଦି କେହି ମନୁଷ୍ୟ ତପସ୍ୟା କରି ଇନ୍ଦ୍ରଲୋକ ଏବଂ ଶିବଲୋକକୁ ଚାଲିଯାଏ, ତାହାହେଲେ ପାପ ଓ ଦୁଷ୍କର୍ମ କାରଣରୁ ସେ ପୁନଃ ଫେରି ଆସିଯାଏ॥1॥
ਕਿਆ ਮਾਂਗਉ ਕਿਛੁ ਥਿਰੁ ਨਾਹੀ ॥
ମୁଁ ଭଗବାନଙ୍କ ଠାରୁ କଣ ମାଗିବି? କାରଣ ଏହି ସୃଷ୍ଟିରେ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ସ୍ଥିର ନାହିଁ ଅର୍ଥାତ ସବୁ କିଛି ନଶ୍ଵର ଅଟେ।
ਰਾਮ ਨਾਮ ਰਖੁ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଏଣୁ ରାମଙ୍କ ନାମ ହିଁ ନିଜ ମନରେ ରଖ॥1॥ରୁହ॥
ਸੋਭਾ ਰਾਜ ਬਿਭੈ ਬਡਿਆਈ ॥
ଦୁନିଆରେ ଶୋଭା, ଧରିତ୍ରୀର ରାଜ୍ୟ ଶାସନ, ଐଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ- ବୈଭବ ଏବଂ ବଡିମା
ਅੰਤਿ ਨ ਕਾਹੂ ਸੰਗ ਸਹਾਈ ॥੨॥
ଶେଷରେ କାହା ସାଥିରେ ମଧ୍ୟ ସାଥି ଓ ସହାୟକ ରୁହନ୍ତି ନାହିଁ॥2॥
ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਲਛਮੀ ਮਾਇਆ ॥
ପୁତ୍ର, ପତ୍ନୀ, ଧନ-ଦୌଲତ ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି- ଏଥିରୁ କୁହ,
ਇਨ ਤੇ ਕਹੁ ਕਵਨੈ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੩॥
କେବେ କିଏ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି?॥3॥
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਅਵਰ ਨਹੀ ਕਾਮਾ ॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ତାହାଙ୍କ ଅନ୍ୟ କିଛି ଅଭିଳାଷ ନାହିଁ,
ਹਮਰੈ ਮਨ ਧਨ ਰਾਮ ਕੋ ਨਾਮਾ ॥੪॥੪॥
କାରଣ ମୋର ମନର ଧନ ରାମଙ୍କ ନାମ ଅଟେ ||4||4||
ਰਾਮ ਸਿਮਰਿ ਰਾਮ ਸਿਮਰਿ ਰਾਮ ਸਿਮਰਿ ਭਾਈ ॥
ହେ ଭାଇ! ପ୍ରେମ ସହିତ ରାମଙ୍କ ସ୍ମରଣ କର, ସର୍ବଦା ରାମଙ୍କ ହିଁ ସ୍ମରଣ କର।
ਰਾਮ ਨਾਮ ਸਿਮਰਨ ਬਿਨੁ ਬੂਡਤੇ ਅਧਿਕਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କାରଣ ରାମ ନାମର ସ୍ମରଣ ବିନା ବହୁତ ଲୋକ ଭବସାଗରରେ ହିଁ ବୁଡି ଯାଆନ୍ତି॥1॥ରୁହ॥
ਬਨਿਤਾ ਸੁਤ ਦੇਹ ਗ੍ਰੇਹ ਸੰਪਤਿ ਸੁਖਦਾਈ ॥
ସ୍ତ୍ରୀ, ପୁତ୍ର, ସୁନ୍ଦର ଶରୀର, ଘର ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି- ଏହା ସବୁ ସୁଖ ଦେଉଥିବା ପ୍ରତୀତ ହୋଇଥାଏ, ପରନ୍ତୁ
ਇਨ੍ਹ੍ਹ ਮੈ ਕਛੁ ਨਾਹਿ ਤੇਰੋ ਕਾਲ ਅਵਧ ਆਈ ॥੧॥
ଯେବେ ତୋର ମୃତ୍ୟୁର ସମୟ ଆସିବ, ସେତେବେଳେ ଏହା ତୋର ରହିବ ନାହିଁ॥1॥
ਅਜਾਮਲ ਗਜ ਗਨਿਕਾ ਪਤਿਤ ਕਰਮ ਕੀਨੇ ॥
ଅଜାମାଲ ବ୍ରାହ୍ମଣ, ଗଜେନ୍ଦ୍ର ହାତୀ ଏବଂ ଏକ ବେଶ୍ୟା ଜୀବନ ସାରା ପତିତ କର୍ମ ହିଁ କରିଥିଲେ,
ਤੇਊ ਉਤਰਿ ਪਾਰਿ ਪਰੇ ਰਾਮ ਨਾਮ ਲੀਨੇ ॥੨॥
ପରନ୍ତୁ ରାମ ନାମ ସ୍ମରଣ କରିବା ଦ୍ଵାରା ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଭବସାଗରରୁ ପାର ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି॥2॥
ਸੂਕਰ ਕੂਕਰ ਜੋਨਿ ਭ੍ਰਮੇ ਤਊ ਲਾਜ ਨ ਆਈ ॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ପୂର୍ବ ଜନ୍ମରେ ତୁ ଘୁଷୁରି ଏବଂ କୁକୁର ଯୋନିରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥିଲୁ ପରନ୍ତୁ ତୋତେ ଲଜ୍ଜା ଆସୁ ନାହିଁ।
ਰਾਮ ਨਾਮ ਛਾਡਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਾਹੇ ਬਿਖੁ ਖਾਈ ॥੩॥
ରାମ ନାମ ରୂପୀ ଅମୃତକୁ ଛାଡି ତୁ କାହିଁକି ବିକାର ରୂପୀ ବିଷ ଖାଉଅଛୁ॥3॥
ਤਜਿ ਭਰਮ ਕਰਮ ਬਿਧਿ ਨਿਖੇਧ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਲੇਹੀ ॥
ତୁ ଶାସ୍ତ୍ର ବିଧି ଅନୁସାରେ ଯୋଗ୍ୟ କର୍ମ ଓ ନିଷିଦ୍ଧ କର୍ମର ଭ୍ରମକୁ ତ୍ୟାଗ କରି ରାମ ନାମର ହିଁ ସ୍ମରଣ କର।
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਜਨ ਕਬੀਰ ਰਾਮੁ ਕਰਿ ਸਨੇਹੀ ॥੪॥੫॥
କବୀର କହନ୍ତି ଯେ ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ରାମଙ୍କୁ ନିଜ ମିତ୍ର ବନାଅ||4||5||
ਧਨਾਸਰੀ ਬਾਣੀ ਭਗਤ ਨਾਮਦੇਵ ਜੀ ਕੀ
ଧନାସରୀ ବାଣୀ ଭଗତ ନାମଦେବ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਗਹਰੀ ਕਰਿ ਕੈ ਨੀਵ ਖੁਦਾਈ ਊਪਰਿ ਮੰਡਪ ਛਾਏ ॥
ଲୋକମାନେ ଗଭୀର ଗାତ ଖୋଲି ସେଥିରେ ଉଚ୍ଚ ମହଲ ବନାଇଛନ୍ତି।
ਮਾਰਕੰਡੇ ਤੇ ਕੋ ਅਧਿਕਾਈ ਜਿਨਿ ਤ੍ਰਿਣ ਧਰਿ ਮੂੰਡ ਬਲਾਏ ॥੧॥
କିନ୍ତୁ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ଋଷି ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ଲମ୍ବା ଆୟୁଷ ବାଲା କିଏ ଅଛି? ଯିଏ ନଡା କୂଟୀରରେ ନିଜ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ।
ਹਮਰੋ ਕਰਤਾ ਰਾਮੁ ਸਨੇਹੀ ॥
ମୋର ରଚୟିତା ରାମ ମୋର ଶୁଭ ଚିନ୍ତକ ଅଟନ୍ତି।
ਕਾਹੇ ਰੇ ਨਰ ਗਰਬੁ ਕਰਤ ਹਹੁ ਬਿਨਸਿ ਜਾਇ ਝੂਠੀ ਦੇਹੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ତୁ କାହିଁକି ଅଭିମାନ କରୁଛୁ? ତୋର ଏହି ନଶ୍ଵର ଶରୀର ଏକ ଦିନ ଅବଶ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯିବ॥1॥ରୁହ॥