Page 338
ਉਰ ਨ ਭੀਜੈ ਪਗੁ ਨਾ ਖਿਸੈ ਹਰਿ ਦਰਸਨ ਕੀ ਆਸਾ ॥੧॥
ତାହାର ହୃଦୟ ପ୍ରସନ୍ନ ହୁଏନାହିଁ ଆଉ ଭଗବାନଙ୍କ ଦର୍ଶନର ଆଶାରେ ସେ ନିଜ ଚରଣ ପଛକୁ ନିଏ ନାହିଁ ॥1॥
ਉਡਹੁ ਨ ਕਾਗਾ ਕਾਰੇ ॥
ହେ କଳା କାଉ ଉଡି ଯା,
ਬੇਗਿ ਮਿਲੀਜੈ ਅਪੁਨੇ ਰਾਮ ਪਿਆਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କାରଣ ଯେ ମୁଁ ନିଜ ପ୍ରିୟତ୍ତମ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ଶୀଘ୍ର ମିଶିବି ॥1॥ରୁହ॥
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਜੀਵਨ ਪਦ ਕਾਰਨਿ ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਤਿ ਕਰੀਜੈ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ହେ ଜୀବନ ପଦବୀ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ଆରିବା ପାଇଁ ଭଗବାନଙ୍କ ଭକ୍ତି କରିବା ଉଚିତ।
ਏਕੁ ਆਧਾਰੁ ਨਾਮੁ ਨਾਰਾਇਨ ਰਸਨਾ ਰਾਮੁ ਰਵੀਜੈ ॥੨॥੧॥੧੪॥੬੫॥
ନାରାୟଣଙ୍କ ନାମ ହିଁ ଏକମାତ୍ର ସାହାରା ହେବା ଉଚିତ ଆଉ ଜିହ୍ଵାରେ ରାମଙ୍କ ହିଁ ସ୍ମରଣ କରିବା ଉଚିତ ॥2॥1॥14॥65॥
ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ੧੧ ॥
ରାଗ ଗଉଡି 11॥
ਆਸ ਪਾਸ ਘਨ ਤੁਰਸੀ ਕਾ ਬਿਰਵਾ ਮਾਝ ਬਨਾ ਰਸਿ ਗਾਊਂ ਰੇ ॥
ଯେଉଁ ମୁରଲୀ ମନୋହରଙ୍କ ପାଖରେ ତୁଳସୀର ସଘନ ଗଛ ଥିଲା ତଥା ଯିଏ ତୁଳସୀ ବନରେ ପ୍ରେମ ପୂର୍ବକ ଗାଈ ଚରାଉଥିଲେ,
ਉਆ ਕਾ ਸਰੂਪੁ ਦੇਖਿ ਮੋਹੀ ਗੁਆਰਨਿ ਮੋ ਕਉ ਛੋਡਿ ਨ ਆਉ ਨ ਜਾਹੂ ਰੇ ॥੧॥
ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରି ଗୋକୁଳର ଗୋପୀମାନେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ କହିବାକୁ ଲାଗିଲେ, ହେ ପ୍ରିୟବର! ମୋତେ ଛାଡି ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଅ ନାହିଁ ॥1॥
ਤੋਹਿ ਚਰਨ ਮਨੁ ਲਾਗੋ ਸਾਰਿੰਗਧਰ ॥
ହେ ସାରଙ୍ଗଧର ପ୍ରଭୁ! ମୋର ମନ ତୋର ଚରଣରେ ଲାଗିଅଛି,
ਸੋ ਮਿਲੈ ਜੋ ਬਡਭਾਗੋ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କିନ୍ତୁ ତୁମେ ତାହାକୁ ମିଳିଥାଅ ଯିଏ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ଅଟେ ॥1॥ରୁହ॥
ਬਿੰਦ੍ਰਾਬਨ ਮਨ ਹਰਨ ਮਨੋਹਰ ਕ੍ਰਿਸਨ ਚਰਾਵਤ ਗਾਊ ਰੇ ॥
ମନକୁ ବୃନ୍ଦାବନ ଲୋଭାୟିତ କରିଥାଏ, ଯେଉଁଠି ମନୋହର କୃଷ୍ଣ ଗାଈ ଚରାଉଥିଲେ।
ਜਾ ਕਾ ਠਾਕੁਰੁ ਤੁਹੀ ਸਾਰਿੰਗਧਰ ਮੋਹਿ ਕਬੀਰਾ ਨਾਊ ਰੇ ॥੨॥੨॥੧੫॥੬੬॥
ହେ ସାରଙ୍ଗଧର! ମୋର ନାମ କବୀର ଅଟେ, ତୁ ଯାହାର ଠାକୁର ଅଟୁ ॥2॥2॥15॥66॥
ਗਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ੧੨ ॥
ଗଉଡି ପୁରବୀ 12॥
ਬਿਪਲ ਬਸਤ੍ਰ ਕੇਤੇ ਹੈ ਪਹਿਰੇ ਕਿਆ ਬਨ ਮਧੇ ਬਾਸਾ ॥
କିଛି ବ୍ୟକ୍ତି ଅନେକ ପ୍ରକାରର ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି, ଜଙ୍ଗଲରେ ବାସ କଲେ କଣ ଲାଭ ଥାଏ?
ਕਹਾ ਭਇਆ ਨਰ ਦੇਵਾ ਧੋਖੇ ਕਿਆ ਜਲਿ ਬੋਰਿਓ ਗਿਆਤਾ ॥੧॥
ଯଦି ଧୂପ ଇତ୍ୟାଦି ଜଳାଇ ଦେବତାର ପୂଜା କର, ତାହାହେଲେ କଣ ଲାଭ ହେବ? ଆଉ ଯଦି ନିଜ ଶରୀରକୁ ତୀର୍ଥର ଜଳରେ ବୁଡାଇଲେ କଣ ଲାଭ ହେବ? ॥1॥
ਜੀਅਰੇ ਜਾਹਿਗਾ ਮੈ ਜਾਨਾਂ ॥
ହେ ମନ! ମୁଁ ଜାଣେ ଯେ ତୁମେ ଏହି ଦୁନିଆରୁ ଚାଲିଯିବ।
ਅਬਿਗਤ ਸਮਝੁ ਇਆਨਾ ॥
ହେ ମୂର୍ଖ ପ୍ରାଣୀ! ଏକ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କୁ ବୁଝ ।
ਜਤ ਜਤ ਦੇਖਉ ਬਹੁਰਿ ਨ ਪੇਖਉ ਸੰਗਿ ਮਾਇਆ ਲਪਟਾਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ପ୍ରାଣୀ ଯାହା କିଛି ମଧ୍ୟ ଦେଖିଥାଏ, ସେ ତାହାକୁ ପୁନର୍ବାର ଦେଖେ ନାହିଁ, ପରନ୍ତୁ ତାହା ମଧ୍ୟ ମାୟାରେ ଲିପ୍ତ ରହିଛି। ॥1॥ରୁହ॥
ਗਿਆਨੀ ਧਿਆਨੀ ਬਹੁ ਉਪਦੇਸੀ ਇਹੁ ਜਗੁ ਸਗਲੋ ਧੰਧਾ ॥
କେହି ଜ୍ଞାନ ଚର୍ଚ୍ଚା କରୁଅଛି, କେହି ମନନ କରୁଅଛି, କେହି ଅନ୍ୟକୁ ଉପଦେଶ ଦେଉଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଗତ ମାୟାର ଜଞ୍ଜାଳରେ ହିଁ ରହିଛି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਇਕ ਰਾਮ ਨਾਮ ਬਿਨੁ ਇਆ ਜਗੁ ਮਾਇਆ ਅੰਧਾ ॥੨॥੧॥੧੬॥੬੭
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି- ଏକ ରାମଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ କରିବା ବିନା ଏହି ଦୁନିଆକୁ ମାୟା ଜ୍ଞାନହୀନ ବନାଇଛି॥2॥1॥16॥67॥
ਗਉੜੀ ੧੨ ॥
ଗଉଡି 12॥
ਮਨ ਰੇ ਛਾਡਹੁ ਭਰਮੁ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇ ਨਾਚਹੁ ਇਆ ਮਾਇਆ ਕੇ ਡਾਂਡੇ ॥
ହେ ମୋର ମନ! ଭ୍ରମ ଛାଡ ଆଉ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବରେ ନୃତ୍ୟ କର, କାରଣ ଏହା ସବୁ ମାୟାର ଝଗଡା ଅଟେ।
ਸੂਰੁ ਕਿ ਸਨਮੁਖ ਰਨ ਤੇ ਡਰਪੈ ਸਤੀ ਕਿ ਸਾਂਚੈ ਭਾਂਡੇ ॥੧॥
ସେ କିପରି ସୁରବୀର ଅଟେ ଯିଏ ସାମନା ଲଢାଇରେ ଡରିଥାଏ ଆଉ ସେ ନାରୀ ସତୀ ହୋଇପାରେ ନାହିଁ ଯିଏ ଘରର ବର୍ତନ ଏକତ୍ର କରିବାରେ ଲାଗିଥାଏ? ॥1॥
ਡਗਮਗ ਛਾਡਿ ਰੇ ਮਨ ਬਉਰਾ ॥
ହେ ମୂର୍ଖ ମନ! ସଙ୍କୋଚ ତ୍ୟାଗ କର।
ਅਬ ਤਉ ਜਰੇ ਮਰੇ ਸਿਧਿ ਪਾਈਐ ਲੀਨੋ ਹਾਥਿ ਸੰਧਉਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯେଉଁ ନାରୀ ହାତରେ ସିନ୍ଦୁର ଲଗାଇ ନଡିଆ ନେଇଛି, ତାହାକୁ ଏବେ ଜଳି ହିଁ ସିଦ୍ଧି ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ ॥1॥ରୁହ॥
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਾਇਆ ਕੇ ਲੀਨੇ ਇਆ ਬਿਧਿ ਜਗਤੁ ਬਿਗੂਤਾ ॥
ସାରା ଦୁନିଆ କାମ, କ୍ରୋଧ ଏବଂ ମାୟାରେ ଲୀନ ଅଛି, ଏହିପରି ଏହି ଦୁନିଆ ନାଶ ହେଉଛି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਨ ਛੋਡਉ ਸਗਲ ਊਚ ਤੇ ਊਚਾ ॥੨॥੨॥੧੭॥੬੮॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ତୁମେ ରାଜା ରାମଙ୍କୁ ତ୍ୟାଗ କର ନାହିଁ, ଯିଏ ସର୍ବୋପରି ଅଟନ୍ତି ॥2॥2॥17॥68॥
ਗਉੜੀ ੧੩ ॥
ଗଉଡି 13॥
ਫੁਰਮਾਨੁ ਤੇਰਾ ਸਿਰੈ ਊਪਰਿ ਫਿਰਿ ਨ ਕਰਤ ਬੀਚਾਰ ॥
ହେ ଭଗବାନ! ତୁମର ହୁକୁମ ମୋତେ ମଞ୍ଜୁର ଅଟେ ଆଉ ଏହା ଉପରେ ପୁନଃ ବିଚାର କରେ ନାହିଁ।
ਤੁਹੀ ਦਰੀਆ ਤੁਹੀ ਕਰੀਆ ਤੁਝੈ ਤੇ ਨਿਸਤਾਰ ॥੧॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୁ ହିଁ ଦରିଆ ଅଟୁ ଆଉ ତୁ ହିଁ ନାବିକ ଅଟୁ, ତୋ’ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ମୋର କଲ୍ୟାଣ ହେଉଛି ॥1॥
ਬੰਦੇ ਬੰਦਗੀ ਇਕਤੀਆਰ ॥
ହେ ମନୁଷ୍ୟ! ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭକ୍ତି ସ୍ଵୀକାର କର,
ਸਾਹਿਬੁ ਰੋਸੁ ਧਰਉ ਕਿ ਪਿਆਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତୋର ମାଲିକ ତୋ’ ପ୍ରତି କ୍ରୋଧିତ ହେଉ ଅଥବା ତୋ’ ସହିତ ପ୍ରେମ କରୁ ॥1॥ରୁହ॥
ਨਾਮੁ ਤੇਰਾ ਆਧਾਰੁ ਮੇਰਾ ਜਿਉ ਫੂਲੁ ਜਈ ਹੈ ਨਾਰਿ ॥
“(ହେ ଭଗବାନ!) ତୋର ନାମ ହିଁ ମୋର ଏପରି ଆଧାର ଅଟେ, ଯେପରି ଫୁଲ ଜଳରେ ଖେଳୁଥାଏ।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਗੁਲਾਮੁ ਘਰ ਕਾ ਜੀਆਇ ਭਾਵੈ ਮਾਰਿ ॥੨॥੧੮॥੬੯॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି- ମୁଁ ତୋର ଘରର ଗୋଲାମ ଅଟେ, ଜୀବିତ ରଖ ଅଥବା ଜୀବନ ଲୀଳା ସମାପ୍ତ କର ॥2॥18॥69॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି॥
ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੀਅ ਜੋਨਿ ਮਹਿ ਭ੍ਰਮਤ ਨੰਦੁ ਬਹੁ ਥਾਕੋ ਰੇ ॥
ହେ ଜିଜ୍ଞାସୁ! ଚଉରାଅଶି ଲକ୍ଷ ଜୀବର ଯୋନିରେ ବୁଲି ବୁଲି (ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଳନ ପିତା) ନନ୍ଦ ବହୁତ ଥକି ଯାଇଛି।
ਭਗਤਿ ਹੇਤਿ ਅਵਤਾਰੁ ਲੀਓ ਹੈ ਭਾਗੁ ਬਡੋ ਬਪੁਰਾ ਕੋ ਰੇ ॥੧॥
ତାହାର ଭକ୍ତି ଉପରେ ଖୁସି ହୋଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାହାଙ୍କ ଘରେ ଅବତାର ଧାରଣ କରିଛନ୍ତି, ତେବେ ସେହି ବିଚରା ନନ୍ଦର ଭାଗ୍ୟ ଉଦୟ ହୋଇଛି ॥1॥
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਜੁ ਕਹਤ ਹਉ ਨੰਦ ਕੋ ਨੰਦਨੁ ਨੰਦ ਸੁ ਨੰਦਨੁ ਕਾ ਕੋ ਰੇ ॥
ହେ ଜିଜ୍ଞାସୁ! ତୁମେ କୁହ ଯେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନନ୍ଦର ପୁତ୍ର ଥିଲେ, ସେହି ନନ୍ଦ ସ୍ଵୟଂ କାହାର ପୁତ୍ର ଥିଲେ?
ਧਰਨਿ ਅਕਾਸੁ ਦਸੋ ਦਿਸ ਨਾਹੀ ਤਬ ਇਹੁ ਨੰਦੁ ਕਹਾ ਥੋ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯେବେ ଏହି ଧରିତ୍ରୀ, ଆକାଶ ଏବଂ ଦଶ ଡ଼ିଆଇଜି ନଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଏହି ନନ୍ଦ କେଉଁଠି ଥିଲେ? ॥1॥ରୁହ॥