Page 337
ਝੂਠਾ ਪਰਪੰਚੁ ਜੋਰਿ ਚਲਾਇਆ ॥੨॥
କିନ୍ତୁ, ଜୀବ ସବୁ ଅପବ୍ୟବହାର କରି ମିଥ୍ୟା ପରମ୍ପରା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ॥2॥
ਕਿਨਹੂ ਲਾਖ ਪਾਂਚ ਕੀ ਜੋਰੀ ॥
କେତେ ମନୁଷ୍ୟ ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷ ସମ୍ପତ୍ତି ଯୋଡିଛନ୍ତି,
ਅੰਤ ਕੀ ਬਾਰ ਗਗਰੀਆ ਫੋਰੀ ॥੩॥
ମୃତ୍ୟୁ ଆସିବା ପରେ ତାହାର ଶରୀର-ରୂପୀ ସାଗର ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଥାଏ ॥3॥
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਇਕ ਨੀਵ ਉਸਾਰੀ ॥ ਖਿਨ ਮਹਿ ਬਿਨਸਿ ਜਾਇ ਅਹੰਕਾਰੀ ॥੪॥੧॥੯॥੬੦॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି – ହେ ଅଭିମାନୀ ଜୀବ! ତୋର ଜୀବନର ଯେଉଁ ଆଧାର ରକ୍ଷା ଯାଇଛି, ତାହା ଏକ ପଲକରେ ହିଁ ନାଶ ହୋଇଯାଏ ॥4॥1॥9॥60॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି॥
ਰਾਮ ਜਪਉ ਜੀਅ ਐਸੇ ਐਸੇ ॥
ହେ ମୋର ଆତ୍ମା! ଏପରି ରାମଙ୍କ ନାମ ଜପ,
ਧ੍ਰੂ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਜਪਿਓ ਹਰਿ ਜੈਸੇ ॥੧॥
ଯେପରି ଧ୍ରୁବ ଏବଂ ଭକ୍ତ ପ୍ରହଲାଦ ଶ୍ରୀହରିଙ୍କ ଆରାଧନା କରିଥିଲେ ॥1॥
ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਭਰੋਸੇ ਤੇਰੇ ॥
ହେ ଦିନ ଦୟାଳୁ ! ତୋର ଭରସାରେ
ਸਭੁ ਪਰਵਾਰੁ ਚੜਾਇਆ ਬੇੜੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୁଁ ନିଜର ସାରା ପରିବାରକୁ ତୋର ନାମ ରୂପୀ ଜାହାଜରେ ଚଢାଇ ଦେଇଛି ॥1॥ରୁହ॥
ਜਾ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਾ ਹੁਕਮੁ ਮਨਾਵੈ ॥
ଯେବେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ସେତେବେଳେ ସେ ଏହି ସାରା ପରିବାରଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ନିଜ ହୁକୁମ ମନାଇଥାନ୍ତି,
ਇਸ ਬੇੜੇ ਕਉ ਪਾਰਿ ਲਘਾਵੈ ॥੨॥
ଆଉ ଏହି ପ୍ରକାର ପରିବାର ସହିତ ଏହି ଜାହାଜକୁ ବିକାରର ଲହରୀରୁ ପାର କରାଇଥାନ୍ତି ॥2॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਐਸੀ ਬੁਧਿ ਸਮਾਨੀ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ମୋର ଭିତରେ ଏପରି ବୁଦ୍ଧି ପ୍ରକଟ ହୋଇଯାଇଛି
ਚੂਕਿ ਗਈ ਫਿਰਿ ਆਵਨ ਜਾਨੀ ॥੩॥
ଯେ ମୋର ଜନ୍ମ-ମରଣର ଚକ୍ର ଦୂର ହୋଇଯାଇଛି ॥3॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਭਜੁ ਸਾਰਿਗਪਾਨੀ ॥
ହେ କବୀର! ତୁ ସାରଙ୍ଗପାଣି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭଜନ କର,
ਉਰਵਾਰਿ ਪਾਰਿ ਸਭ ਏਕੋ ਦਾਨੀ ॥੪॥੨॥੧੦॥੬੧॥
ଏହି ଲୋକ ଏବଂ ପରଲୋକରେ ସର୍ବତ୍ର କେବଳ ସେ ହିଁ ଦାତା ଅଟନ୍ତି ॥4॥2॥10॥61॥
ਗਉੜੀ ੯ ॥
ଗଉଡି 9॥
ਜੋਨਿ ਛਾਡਿ ਜਉ ਜਗ ਮਹਿ ਆਇਓ ॥
ମା’ର ଗର୍ଭ ଛାଡି ଯେତେବେଳେ ପ୍ରାଣୀ ଦୁନିଆକୁ ଆସିଥାଏ, ସେତେବେଳେ
ਲਾਗਤ ਪਵਨ ਖਸਮੁ ਬਿਸਰਾਇਓ ॥੧॥
(ମାୟା ରୂପୀ) ପବନ ଲାଗିବା ମାତ୍ରେ ମାଲିକ-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ବିସ୍ମୃତ କରିଦେଇଥାଏ ॥1॥
ਜੀਅਰਾ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਨਾ ਗਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ମୋର ମନ! ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ସ୍ତୁତି କର ॥1॥ରୁହ॥
ਗਰਭ ਜੋਨਿ ਮਹਿ ਉਰਧ ਤਪੁ ਕਰਤਾ ॥
(ହେ ମନ!) ଯେତେବେଳେ ତୁ ଗର୍ଭ ଯୋନିରେ ଓଲଟା ଲଟକି ରହି ତପସ୍ୟା କରୁଥିଲୁ
ਤਉ ਜਠਰ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਰਹਤਾ ॥੨॥
ସେତେବେଳେ, ପେଟର ଅଗ୍ନିରେ ରହିଥିଲୁ ॥2॥
ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਜੋਨਿ ਭ੍ਰਮਿ ਆਇਓ ॥
ଜୀବ ଚଉରାଅଶି ଲକ୍ଷ ଯୋନିରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇ ଏହି ଦୁନିଆକୁ ଆସିଛି।
ਅਬ ਕੇ ਛੁਟਕੇ ਠਉਰ ਨ ਠਾਇਓ ॥੩॥
କିନ୍ତୁ, ଦୁନିଆରେ ମଧ୍ୟ ଖାଲି ବୁଲିବା ପରେ ପୁଣି କୌଣସି ସ୍ଥାନ ମିଳେନାହିଁ ॥3॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਭਜੁ ਸਾਰਿਗਪਾਨੀ ॥
ହେ କବୀର! ସାରଙ୍ଗପାଣି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭଜନ କର,
ਆਵਤ ਦੀਸੈ ਜਾਤ ਨ ਜਾਨੀ ॥੪॥੧॥੧੧॥੬੨॥
ଯିଏ ଜନ୍ମ ହେବାର ଜନ୍ମ ଦେଖାଯାଇ ନାହିଁ ଆଉ ନା ମାରିବା ଶୁଣାଯାଏ ॥4॥1॥11॥62॥
ਗਉੜੀ ਪੂਰਬੀ ॥
ଗଉଡି ପୂରବୀ॥
ਸੁਰਗ ਬਾਸੁ ਨ ਬਾਛੀਐ ਡਰੀਐ ਨ ਨਰਕਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥
(ହେ ଜୀବ!) ସ୍ବର୍ଗରେ ନିବାସ ପାଇଁ କାମନା କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ଆଉ ନା ନରକରେ ବାସ କରିବାକୁ ଡରିବା ଉଚିତ।
ਹੋਨਾ ਹੈ ਸੋ ਹੋਈ ਹੈ ਮਨਹਿ ਨ ਕੀਜੈ ਆਸ ॥੧॥
ଯାହା କିଛି ହେବାକୁ ଅଛି ତାହା ନିଶ୍ଚିତ ହେବ, ଏଥିପାଇଁ ନିଜ ମନରେ କୌଣସି ଆଶା ରଖ ନାହିଁ ॥1॥
ਰਮਈਆ ਗੁਨ ਗਾਈਐ ॥
“(ହେ ଜୀବ!) ଭଗବାନଙ୍କ ମହିମା ସ୍ତୁତି କରି ରହିବା ଉଚିତ,
ਜਾ ਤੇ ਪਾਈਐ ਪਰਮ ਨਿਧਾਨੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଏହି ପ୍ରକାରେ ନାମ ରୂପୀ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଖଜଣା ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ॥1॥ରୁହ॥
ਕਿਆ ਜਪੁ ਕਿਆ ਤਪੁ ਸੰਜਮੋ ਕਿਆ ਬਰਤੁ ਕਿਆ ਇਸਨਾਨੁ ॥
ଜପର, ତପସ୍ୟାର, ସଂଯମର,ବ୍ରତ ଓ ସ୍ନାନ କରିବାର କଣ ଲାଭ ଥାଏ।
ਜਬ ਲਗੁ ਜੁਗਤਿ ਨ ਜਾਨੀਐ ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਭਗਵਾਨ ॥੨॥
ଯେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭଗବାନଙ୍କ ସାଥିରେ ପ୍ରେମ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ଭକ୍ତିର ଯୁକ୍ତି ଆସି ନଥାଏ? ॥2॥
ਸੰਪੈ ਦੇਖਿ ਨ ਹਰਖੀਐ ਬਿਪਤਿ ਦੇਖਿ ਨ ਰੋਇ ॥
ସମ୍ପତ୍ତି ଦେଖି ଖୁସି ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ଆଉ ନା ବିପତି ଦେଖି କାନ୍ଦିବା ଉଚିତ।
ਜਿਉ ਸੰਪੈ ਤਿਉ ਬਿਪਤਿ ਹੈ ਬਿਧ ਨੇ ਰਚਿਆ ਸੋ ਹੋਇ ॥੩॥
ଯାହା କିଛି ଭଗବାନ କରିଥାନ୍ତି, ତାହା ହିଁ ହୋଇଥାଏ, ଯେପରି ସମ୍ପତ୍ତି ଥାଏ ସେପରି ହିଁ ବିପତ୍ତି ଥାଏ ॥3॥
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਅਬ ਜਾਨਿਆ ਸੰਤਨ ਰਿਦੈ ਮਝਾਰਿ ॥
କବୀର ଜି କହନ୍ତି – ଏବେ ଏହି ଜ୍ଞାନ ହୋଇଛି ଯେ ଇଶ୍ଵର ସନ୍ଥଙ୍କ ହୃଦୟରେ ବାସ କରିଥାନ୍ତି,
ਸੇਵਕ ਸੋ ਸੇਵਾ ਭਲੇ ਜਿਹ ਘਟ ਬਸੈ ਮੁਰਾਰਿ ॥੪॥੧॥੧੨॥੬੩॥
ସେ ସେବକ ସେବା କରି ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ଯାହାର ହୃଦୟରେ ଇଶ୍ଵର ବାସ କରିଥାନ୍ତି ॥4॥1॥12॥63॥
ਗਉੜੀ ॥
ଗଉଡି॥
ਰੇ ਮਨ ਤੇਰੋ ਕੋਇ ਨਹੀ ਖਿੰਚਿ ਲੇਇ ਜਿਨਿ ਭਾਰੁ ॥
ହେ ମନ! ଅନ୍ତ କାଳରେ ତୋର କୌଣସି ସହାୟକ ରହିବେ ନାହିଁ, ତେଣୁ ନିଜ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଅନ୍ୟର ପାପ ଭାରି କର ନାହିଁ।
ਬਿਰਖ ਬਸੇਰੋ ਪੰਖਿ ਕੋ ਤੈਸੋ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥੧॥
ଯେପରି ପକ୍ଷୀର ବାସ ବୃକ୍ଷ ଉପରେ ହୋଇଥାଏ, ସେପରି ହିଁ ଏହି ଦୁନିଆର ନିବାସ ହୋଇଥାଏ ॥1॥
ਰਾਮ ਰਸੁ ਪੀਆ ਰੇ ॥
ହେ ଭାଇ! ମୁଁ ରାମ ରସ ପାନ କରିଅଛି
ਜਿਹ ਰਸ ਬਿਸਰਿ ਗਏ ਰਸ ਅਉਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯେଉଁ ରସ ଦ୍ଵାରା ମୁଁ ଅନ୍ୟ ରସର ସ୍ଵାଦ ଭୁଲିଯାଇଛି ॥ରୁହ॥
ਅਉਰ ਮੁਏ ਕਿਆ ਰੋਈਐ ਜਉ ਆਪਾ ਥਿਰੁ ਨ ਰਹਾਇ ॥
ଅନ୍ୟ କାହାର ମୃତ୍ୟୁରେ ବିଳାପ କରିବାର ଅଭିପ୍ରାୟ କଣ ଅଛି, ଯଦି ଆମେ ନିଜେ ସର୍ବଦା ନିବାସ କରିବା ନାହିଁ।
ਜੋ ਉਪਜੈ ਸੋ ਬਿਨਸਿ ਹੈ ਦੁਖੁ ਕਰਿ ਰੋਵੈ ਬਲਾਇ ॥੨॥
ଯେଉଁ ଯେଉଁ ମନୁଷ୍ୟ ଜନ୍ମ ନେଇଥାଏ, ତାହାର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥାଏ, ପୁଣି ତାହାହେଲେ ଏହି ଦୁଃଖ କାହିଁକି କରିବା ? ॥2॥
ਜਹ ਕੀ ਉਪਜੀ ਤਹ ਰਚੀ ਪੀਵਤ ਮਰਦਨ ਲਾਗ ॥
ଯେତେବେଳେ ମନୁଷ୍ୟ ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ଲାଗିଥାଏ ଆଉ ନାମ ଅମୃତ ପାନ କରିଥାଏ, ସେତେବେଳ ତାହାର ଆତ୍ମା ସେଥିରେ ଲୀନ ହୋଇଯାଏ, ଯାହାଠାରୁ ସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਚਿਤਿ ਚੇਤਿਆ ਰਾਮ ਸਿਮਰਿ ਬੈਰਾਗ ॥੩॥੨॥੧੩॥੬੪॥
କବୀର ଜି କହନ୍ତି- ମୁଁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ରାମଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିଅଛି ଆଉ ତାହାଙ୍କୁ ହିଁ ପ୍ରେମ ପୂର୍ବକ ମନେ ପକାଉଛି ॥3॥2॥13॥64॥
ਰਾਗੁ ਗਉੜੀ ॥
ରାଗ ଗଉଡି ॥
ਪੰਥੁ ਨਿਹਾਰੈ ਕਾਮਨੀ ਲੋਚਨ ਭਰੀ ਲੇ ਉਸਾਸਾ ॥
ଅଶ୍ରୁପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଖିରେ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାର୍ଗ ଦେଖିଥାଏ।