Page 166
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਮੈ ਮੂਰਖ ਹਰਿ ਰਾਖੁ ਮੇਰੇ ਗੁਸਈਆ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ହେ ମୋର ଗୋସାଇଁ! ମୁଁ ମୂର୍ଖ, ମୋର ରକ୍ଷା କର।
ਜਨ ਕੀ ਉਪਮਾ ਤੁਝਹਿ ਵਡਈਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ତୋର ସେବକର ଉପମା ତୋର ନିଜର ହିଁ କୀର୍ତ୍ତି ଅଟେ॥1॥ରୁହ॥
ਮੰਦਰਿ ਘਰਿ ਆਨੰਦੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਸੁ ਮਨਿ ਭਾਵੈ ॥
ଯାହାର ହୃଦୟକୁ ହରି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଯଶ ଲୋଭାନ୍ଵିତ କରେ, ସେ ନିଜ ହୃଦୟ ରୂପୀ ମନ୍ଦିର ଏବଂ ଧାମରେ ଆନନ୍ଦ ଭୋଗ କରୁଥାଏ।
ਸਭ ਰਸ ਮੀਠੇ ਮੁਖਿ ਲਗਹਿ ਜਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ॥
ଯେବେ ସେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଯଶ ଗାନ କରିଥାଏ , ସେତେବେଳେ ତାହାର ମୁଖ ସବୁ ମିଠା ରସ (କାମନା) ଚାଖିଥାଏ।
ਹਰਿ ਜਨੁ ਪਰਵਾਰੁ ਸਧਾਰੁ ਹੈ ਇਕੀਹ ਕੁਲੀ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਛਡਾਵੈ ॥੨॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କର ସେବକ ହେଉଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ପରିବାରର କଲ୍ୟାଣ। ସେ ତାଙ୍କର ଏକବିଂଶ ବଂଶର ସମସ୍ତ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରନ୍ତି (ସାତଜଣ ପିତା, ସାତଜଣ ମାତା, ସାତଜଣ ଶ୍ୱଶୁର) ॥2॥
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕੀਆ ਸੋ ਹਰਿ ਕੀਆ ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ॥
ଯାହା କିଛି କରିଛନ୍ତି, ପରମେଶ୍ଵର କରିଛନ୍ତି ଆଉ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଯଶ ଅଟେ।
ਹਰਿ ਜੀਅ ਤੇਰੇ ਤੂੰ ਵਰਤਦਾ ਹਰਿ ਪੂਜ ਕਰਾਈ ॥
ମୋର ପ୍ରଭୁ ପରମେଶ୍ଵର ସମସ୍ତ ଜୀବଜନ୍ତୁ ତୋର ଅଟେ, ତୁମେ ସେଥିରେ ବ୍ୟାପକ ଅଛ ଆଉ ତାହା ଦ୍ଵାରା ନିଜର ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କରାଉଛ।
ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਭੰਡਾਰ ਲਹਾਇਦਾ ਆਪੇ ਵਰਤਾਈ ॥੩॥
ଭଗବାନ ନିଜେ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ସେବା-ଭକ୍ତିର ଭଣ୍ଡାର ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ଏବଂ ନିଜେ ଏହାକୁ ବଣ୍ଟନ କରନ୍ତି ॥3॥
ਲਾਲਾ ਹਾਟਿ ਵਿਹਾਝਿਆ ਕਿਆ ਤਿਸੁ ਚਤੁਰਾਈ ॥
ମୁଁ ତ ଦୋକାନରୁ କିଣା ହୋଇଥିବା ତୋର ଗୋଲାମ ଅଟେ, ମୁଁ କଣ ଚତୁରତା କରିପାରିବି?
ਜੇ ਰਾਜਿ ਬਹਾਲੇ ਤਾ ਹਰਿ ਗੁਲਾਮੁ ਘਾਸੀ ਕਉ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਕਢਾਈ ॥
ଯଦି ହେ ପ୍ରଭୁ! ଯଦିଓ ତୁମେ ମୋତେ ସିଂହାସନରେ ଆରୋହଣ କର, ମୁଁ ତୁମର ଦାସ ରହିବି ଏବଂ କାଙ୍ଗାଳ ଅବସ୍ଥାରେ ମଧ୍ୟ ତୁମେ ମୋତେ ତୁମର ନାମ ଜପ କରିବା ଉଚିତ୍।
ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਕਾ ਦਾਸੁ ਹੈ ਹਰਿ ਕੀ ਵਡਿਆਈ ॥੪॥੨॥੮॥੪੬॥
ନାନକ ତ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଦାସ ଅଟନ୍ତି ଆଉ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ହିଁ ସ୍ତୁତି କରିଥାନ୍ତି ॥4॥2॥8॥46॥
ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ଗଉଡି ଗୁଆରେରୀ ମହଲା 4 ॥
ਕਿਰਸਾਣੀ ਕਿਰਸਾਣੁ ਕਰੇ ਲੋਚੈ ਜੀਉ ਲਾਇ ॥
କୃଷକ ବଡ ଇଚ୍ଛାରେ ଆଉ ହୃଦୟ ଲଗାଇ କୃଷି କରୁଥାଏ।
ਹਲੁ ਜੋਤੈ ਉਦਮੁ ਕਰੇ ਮੇਰਾ ਪੁਤੁ ਧੀ ਖਾਇ ॥
ସେ ହଳ କରନ୍ତି ଏବଂ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରନ୍ତି ଏବଂ ପୁଅ ଏବଂ ଝିଅମାନେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଖାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା କରନ୍ତି |
ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪੁ ਕਰੇ ਹਰਿ ਅੰਤਿ ਛਡਾਇ ॥੧॥
ସେହିପରି ଭାବରେ, ପ୍ରଭୁଙ୍କର ସେବକ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଜପ କରିବାରେ ଲାଗନ୍ତି, ଫଳସ୍ୱରୂପ ପ୍ରଭୁ ଶେଷ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ତାଙ୍କୁ ମୋହ ମାୟାର ପଞ୍ଜାରୁ ମୁକ୍ତ କରାନ୍ତି।॥1॥
ਮੈ ਮੂਰਖ ਕੀ ਗਤਿ ਕੀਜੈ ਮੇਰੇ ਰਾਮ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ମୁଁ ମୂର୍ଖର ମୁକ୍ତି କର।
ਗੁਰ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਾ ਹਰਿ ਲਾਇ ਹਮ ਕਾਮ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଭଗବାନ ମୋତେ ଗୁରୁ-ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲଗାଇ ଦେଇଛନ୍ତି। ॥1॥ରୁହ॥
ਲੈ ਤੁਰੇ ਸਉਦਾਗਰੀ ਸਉਦਾਗਰੁ ਧਾਵੈ ॥
ବେପାରୀ କୁଶଳ ଘୋଡା ନେଇ ତାହାର ବେପାର ପାଇଁ ଚାଲିଥାଏ।
ਧਨੁ ਖਟੈ ਆਸਾ ਕਰੈ ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਵਧਾਵੈ ॥
ସେ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରନ୍ତି ଏବଂ ଅଧିକାଂଶ ଅର୍ଥ ଆଶା କରନ୍ତି | ତାପରେ ମୋହ ମାୟା ସାଥିରେ ଏବଂ ଭ୍ରମ ସହିତ ତାଙ୍କର ଲାଳସା ବଢି ଯାଏ |
ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਬੋਲਤਾ ਹਰਿ ਬੋਲਿ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ॥੨॥
ଏହିପରି ହରିଙ୍କ ସେବକ ହରି-ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ବୋଲୁଥାଏ ଆଉ ହରି ବୋଲି ସୁଖ ପାଉଥାଏ। ॥2॥
ਬਿਖੁ ਸੰਚੈ ਹਟਵਾਣੀਆ ਬਹਿ ਹਾਟਿ ਕਮਾਇ ॥
ଦୋକାନୀ ତାଙ୍କ ଦୋକାନ ଦୋକାନରେ ବସି ମାୟା ଆକାରରେ ଧନ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି | ଯାହା ତାଙ୍କ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜୀବନରେ ବିଷ ଭଳି କାମ କରେ।
ਮੋਹ ਝੂਠੁ ਪਸਾਰਾ ਝੂਠ ਕਾ ਝੂਠੇ ਲਪਟਾਇ ॥
ମାୟା ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ଜାଲରେ ପକାଇବା ପାଇଁ ମିଥ୍ୟା ମୋହ କରିଛି ଏବଂ ସେମାନେ ମାୟା ସହିତ ମିଥ୍ୟା ମୋହରେ ଆବୃତ ଅଛନ୍ତି।
ਤਿਉ ਹਰਿ ਜਨਿ ਹਰਿ ਧਨੁ ਸੰਚਿਆ ਹਰਿ ਖਰਚੁ ਲੈ ਜਾਇ ॥੩॥
ଠିକ୍ ସେହିପରି ଭାବରେ, ହରିର ସେବକ ହରି-ନାମ ରୂପରେ ଧନ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି ଏବଂ ସେ ହରି-ନାମର ଧନକୁ ଜୀବନ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ଭାବରେ ନେଇଥା’ନ୍ତି ॥3॥
ਇਹੁ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਕੁਟੰਬੁ ਹੈ ਭਾਇ ਦੂਜੈ ਫਾਸ ॥
ମାୟା ଧନ ଏବଂ ପରିବାରର ମୋହ କାରଣରୁ ମନୁଷ୍ୟ ମାୟାର ମୋହ ରୂପୀ ଫାଶିରେ ଫସି ଯାଏ।
ਗੁਰਮਤੀ ਸੋ ਜਨੁ ਤਰੈ ਜੋ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଯାୟୀ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଭବସାଗର ପାର ହୋଇ ପ୍ରଭୁଙ୍କର ସେବକ ହୁଅନ୍ତି |
ਜਨਿ ਨਾਨਕਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਰਗਾਸ ॥੪॥੩॥੯॥੪੭॥
ଜନ ନାନକ ଗୁରୁଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଜ୍ୟୋତି ତାଙ୍କ ହୃଦୟରେ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଛି॥4॥3॥9॥47॥
ਗਉੜੀ ਬੈਰਾਗਣਿ ਮਹਲਾ ੪ ॥
ଗଉଡି ବଇରାଗଣି ମହଲା 4 ॥
ਨਿਤ ਦਿਨਸੁ ਰਾਤਿ ਲਾਲਚੁ ਕਰੇ ਭਰਮੈ ਭਰਮਾਇਆ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ନିତ୍ୟ ଦିନ ରାତି ଲାଳସା କରିଥାଏ, ମୋହ ମାୟାର ପ୍ରେରଣାରୁ ଭ୍ରମରେ ହିଁ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ।
ਵੇਗਾਰਿ ਫਿਰੈ ਵੇਗਾਰੀਆ ਸਿਰਿ ਭਾਰੁ ਉਠਾਇਆ ॥
ସେ ସେହି ଗୋତି ଶ୍ରମିକ ତୁଲ୍ୟ ହୋଇଥାଏ, ଯିଏ ନିଜର ମୁଣ୍ଡରେ ପାପର ବୋଝ ଉଠାଇ ଗୋତି ଖଟୁଥାଏ।
ਜੋ ਗੁਰ ਕੀ ਜਨੁ ਸੇਵਾ ਕਰੇ ਸੋ ਘਰ ਕੈ ਕੰਮਿ ਹਰਿ ਲਾਇਆ ॥੧॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା କରିଥାଏ , ତାହାକୁ ହିଁ ଭଗବାନ ତାଙ୍କ ଘରର ସେବାରେ ଅର୍ଥାତ୍ ନାମ-ସ୍ମରଣରେ ଲଗାଇଛନ୍ତି ॥1॥
ਮੇਰੇ ਰਾਮ ਤੋੜਿ ਬੰਧਨ ਮਾਇਆ ਘਰ ਕੈ ਕੰਮਿ ਲਾਇ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ମୋହ ଏବଂ ମାୟା ର ବନ୍ଧନରୁ ଆମକୁ ମୁକ୍ତ କର ଆଉ ଆମକୁ ନାମ-ସ୍ମରଣ, ଆମର ଘର ସେବାରେ ଲଗାଅ।
ਨਿਤ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਵਹ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୁଁ ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଗୁଣସ୍ତୁତି ହିଁ କରିଥାଏ ଆଉ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମରେ ଲୀନ ରହିଛି ॥1॥ରୁହ॥
ਨਰੁ ਪ੍ਰਾਣੀ ਚਾਕਰੀ ਕਰੇ ਨਰਪਤਿ ਰਾਜੇ ਅਰਥਿ ਸਭ ਮਾਇਆ ॥
ନଶ୍ଵର ମନୁଷ୍ୟ ଧନର ପାଇଁ ରାଜା – ମହାରାଜଙ୍କ ନୌକରି କରିଥାଏ।
ਕੈ ਬੰਧੈ ਕੈ ਡਾਨਿ ਲੇਇ ਕੈ ਨਰਪਤਿ ਮਰਿ ਜਾਇਆ ॥
ଅନେକ ଥର ରାଜା ତାଙ୍କୁ କିଛି ଆରୋପ କାରଣରୁ ବନ୍ଦୀ କରି ନେଇଥା’ନ୍ତି କିମ୍ବା କୌଣସି ଦଣ୍ଡ ଦିଅନ୍ତି (ଜରିମାନା ଇତ୍ୟାଦି) କିମ୍ବା ଯେତେବେଳେ ରାଜା ନିଜେ ନିଜ ଜୀବନ ତ୍ୟାଗ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହୁଏ |
ਧੰਨੁ ਧਨੁ ਸੇਵਾ ਸਫਲ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕੀ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਹਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥
କିନ୍ତୁ ସତ୍ୟଗୁରୁଙ୍କ ସେବା ଧନ୍ୟ-ଧନ୍ୟ ଏବଂ ଫଳପ୍ରଦ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ କରି ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରେ॥2॥
ਨਿਤ ਸਉਦਾ ਸੂਦੁ ਕੀਚੈ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਕਰਿ ਮਾਇਆ ਕੈ ਤਾਈ ॥
ଧନ-ଦୌଲତ ପାଇଁ ମନୁଷ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବ୍ୟାପାର କରିଥାଏ।
ਜਾ ਲਾਹਾ ਦੇਇ ਤਾ ਸੁਖੁ ਮਨੇ ਤੋਟੈ ਮਰਿ ਜਾਈ ॥
ଯଦି ବ୍ୟବସାୟରେ ଲାଭ ଅଛି, ତେବେ ସେ ଖୁସି ଅନୁଭବ କରନ୍ତି | କିନ୍ତୁ କ୍ଷତି ହେଲେ ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ |
ਜੋ ਗੁਣ ਸਾਝੀ ਗੁਰ ਸਿਉ ਕਰੇ ਨਿਤ ਨਿਤ ਸੁਖੁ ਪਾਈ ॥੩॥
ପରନ୍ତୁ, ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ସାଥିରେ ଗୁଣ(ଭଲ)ର ଗାନ କରିଥାଏ, ସେ ସବୁ ଦିନ ପାଇଁ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ। ॥3॥