Page 1348
ਮਨ ਮਹਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਮਹਾ ਅਹੰਕਾਰਾ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିର ମନରେ କ୍ରୋଧ ଏବଂ ମହା ଅହଂକାର ଭରି ରହିଥାଏ,
ਪੂਜਾ ਕਰਹਿ ਬਹੁਤੁ ਬਿਸਥਾਰਾ ॥
ସେ ଘଣ୍ଟି ବଜାଇ, ଫୁଲ ଭେଟି ଦେଇ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ପୂଜା-ଅର୍ଚ୍ଚନା କରିଥାଏ।
ਕਰਿ ਇਸਨਾਨੁ ਤਨਿ ਚਕ੍ਰ ਬਣਾਏ ॥
ସେ ନିତ୍ୟ ସ୍ନାନ କରି ତିଳକ ଲଗାଇ ଥାଏ, ପରନ୍ତୁ
ਅੰਤਰ ਕੀ ਮਲੁ ਕਬ ਹੀ ਨ ਜਾਏ ॥੧॥
ତାହାର ମନର ମଇଳା କେବେ ଦୂର ହୁଏନାହିଁ||1||
ਇਤੁ ਸੰਜਮਿ ਪ੍ਰਭੁ ਕਿਨ ਹੀ ਨ ਪਾਇਆ ॥
ଏହି ବିଧି ଦ୍ଵାରା କେହି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପାଇ ପାରେନାହିଁ।
ਭਗਉਤੀ ਮੁਦ੍ਰਾ ਮਨੁ ਮੋਹਿਆ ਮਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ଭଗବତୀ ଚିହ୍ନ ଲଗାଇ ଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ମନ ମାୟାରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਪਾਪ ਕਰਹਿ ਪੰਚਾਂ ਕੇ ਬਸਿ ਰੇ ॥
ପ୍ରଥମେ ମନୁଷ୍ୟ ପାଞ୍ଚ ବିକାରର ବଶରେ ଅନେକ ପାପ କରିଥାଏ,
ਤੀਰਥਿ ਨਾਇ ਕਹਹਿ ਸਭਿ ਉਤਰੇ ॥
ତାହାପରେ କହିଥାଏ ଯେ ତୀର୍ଥ ସ୍ନାନ ଦ୍ଵାରା ସବୁ ପାପ ଦୂର ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਬਹੁਰਿ ਕਮਾਵਹਿ ਹੋਇ ਨਿਸੰਕ ॥
ସେ ପୁନଃ ନିର୍ଭୀକ ହୋଇ ପାପ-କର୍ମ କରିବାରେ ଲାଗି ଯାଏ,
ਜਮ ਪੁਰਿ ਬਾਂਧਿ ਖਰੇ ਕਾਲੰਕ ॥੨॥
ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ କଳଙ୍କ ଲାଗିବା ପରେ ଯମପୁରୀରେ ଠେଲି ଦିଆଯାଇ ଥାଏ||2||
ਘੂਘਰ ਬਾਧਿ ਬਜਾਵਹਿ ਤਾਲਾ ॥
କିଛି ଲୋକ ପାଦରେ ଘୁଙ୍ଗୁର ବାନ୍ଧି ତାଳ ବଜାଇ ନାଚିଥାନ୍ତି,
ਅੰਤਰਿ ਕਪਟੁ ਫਿਰਹਿ ਬੇਤਾਲਾ ॥
ତାହାର ମନରେ କପଟ ରହିଥାଏ ଏବଂ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਵਰਮੀ ਮਾਰੀ ਸਾਪੁ ਨ ਮੂਆ ॥
ସାପ ବିଳା ନଷ୍ଟ କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ଏହାଦ୍ୱାରା ସାପ ମରେ ନାହିଁ।
ਪ੍ਰਭੁ ਸਭ ਕਿਛੁ ਜਾਨੈ ਜਿਨਿ ਤੂ ਕੀਆ ॥੩॥
ହେ ମାନବ! ଯେଉଁ ପ୍ରଭୁ ତୋତେ ଜାତ କରିଛନ୍ତି, ସେ ତୋର ସବୁକିଛି ଜାଣିଥାନ୍ତି||3||
ਪੂੰਅਰ ਤਾਪ ਗੇਰੀ ਕੇ ਬਸਤ੍ਰਾ ॥
କେହି ହୋମ କରି ଗେରୁଆ ବସ୍ତ୍ର ଧାରଣ କରିଥାଏ।
ਅਪਦਾ ਕਾ ਮਾਰਿਆ ਗ੍ਰਿਹ ਤੇ ਨਸਤਾ ॥
ବିପଦର ମାରା ଘରୁ ଚାଲିଯାଏ।
ਦੇਸੁ ਛੋਡਿ ਪਰਦੇਸਹਿ ਧਾਇਆ ॥
ସେ ଦେଶ ଛାଡି ପରଦେଶ ଚାଲିଯାଏ।
ਪੰਚ ਚੰਡਾਲ ਨਾਲੇ ਲੈ ਆਇਆ ॥੪॥
ଏହି ସବୁ ପରେ ମଧ୍ୟ କାମ-କ୍ରୋଧ ରୂପୀ ପାଞ୍ଚ ଚାଣ୍ଡାଳ ସାଥି ନେଇ ଯାଇଥାଏ||4||
ਕਾਨ ਫਰਾਇ ਹਿਰਾਏ ਟੂਕਾ ॥
କେହି କାନ ଫୋଡାଇ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବନି ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ଠାରୁ ମାଗି ଖାଇଥାଏ।
ਘਰਿ ਘਰਿ ਮਾਂਗੈ ਤ੍ਰਿਪਤਾਵਨ ਤੇ ਚੂਕਾ ॥
ସେ ଘର ଘର ମାଗି ବୁଲୁଥାଏ, କିନ୍ତୁ ତୃପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ।
ਬਨਿਤਾ ਛੋਡਿ ਬਦ ਨਦਰਿ ਪਰ ਨਾਰੀ ॥
ସେ ନିଜ ପତ୍ନୀକୁ ତ୍ୟାଗ କରି ପର ନାରୀ ଉପରେ ମନ୍ଦ ନଜର ଦେଇଥାଏ।
ਵੇਸਿ ਨ ਪਾਈਐ ਮਹਾ ਦੁਖਿਆਰੀ ॥੫॥
ଏପରି ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବନିଲେ ମଧ୍ୟ ଭଗବାନ ମିଳନ୍ତି ନାହିଁ, ଏଣୁ ସେ ମହାଦୁଃଖୀ ହୋଇଥାଏ||5||
ਬੋਲੈ ਨਾਹੀ ਹੋਇ ਬੈਠਾ ਮੋਨੀ ॥
କେହି ମୌନ ରହିଥାଏ ଏବଂ କାହାକୁ କିଛି କୁହେ ନାହିଁ।
ਅੰਤਰਿ ਕਲਪ ਭਵਾਈਐ ਜੋਨੀ ॥
ପରନ୍ତୁ ମନରେ ବାସନା କାରଣରୁ ଯୋନିରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਅੰਨ ਤੇ ਰਹਤਾ ਦੁਖੁ ਦੇਹੀ ਸਹਤਾ ॥
କେହି ଭୋଜନ ତ୍ୟାଗ କରି ଶରୀରକୁ ଦୁଃଖ ପହଞ୍ଚାଇ ଥାଏ।
ਹੁਕਮੁ ਨ ਬੂਝੈ ਵਿਆਪਿਆ ਮਮਤਾ ॥੬॥
ମାୟା-ମମତ୍ଵରେ ଲୀନ ରହି ସେ ମାଲିକଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝେ ନାହିଁ||6||
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਈ ਪਰਮ ਗਤੇ ॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା କେହି ପରମ ଗତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିନାହିଁ,
ਪੂਛਹੁ ਸਗਲ ਬੇਦ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤੇ ॥
ଏହି ବିଷୟରେ ବେଦ ଓ ସ୍ମୃତି ମଧ୍ୟ ଦେଖା ଯାଇପାରେ।
ਮਨਮੁਖ ਕਰਮ ਕਰੈ ਅਜਾਈ ॥
ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ବେକାର କର୍ମ କରିଥାଏ,
ਜਿਉ ਬਾਲੂ ਘਰ ਠਉਰ ਨ ਠਾਈ ॥੭॥
ଯେପରି ବାଲି ଓ କୁଟାର ଘର ତିଷ୍ଠି ପାରେ ନାହିଁ||7||
ਜਿਸ ਨੋ ਭਏ ਗੋੁਬਿੰਦ ਦਇਆਲਾ ॥
ଯାହା ଉପରେ ଈଶ୍ଵର କୃପାଳୁ ହୋଇଥାନ୍ତି,
ਗੁਰ ਕਾ ਬਚਨੁ ਤਿਨਿ ਬਾਧਿਓ ਪਾਲਾ ॥
ସେ ଗୁରୁଙ୍କ ବଚନକୁ ଧାରଣ କରି ନେଇଥାଏ।
ਕੋਟਿ ਮਧੇ ਕੋਈ ਸੰਤੁ ਦਿਖਾਇਆ ॥
କୋଟି କୋଟି ମଧ୍ୟରେ କେହି ବିରଳକୁ ହିଁ ସନ୍ଥ ଦେଖା ଯାଇଥାନ୍ତି,
ਨਾਨਕੁ ਤਿਨ ਕੈ ਸੰਗਿ ਤਰਾਇਆ ॥੮॥
ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଯାହାଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ମୁକ୍ତି ହୋଇଯାଏ||8||
ਜੇ ਹੋਵੈ ਭਾਗੁ ਤਾ ਦਰਸਨੁ ਪਾਈਐ ॥
ଯଦି ଉତ୍ତମ ଭାଗ୍ୟ ହୋଇଥାଏ, ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ,
ਆਪਿ ਤਰੈ ਸਭੁ ਕੁਟੰਬੁ ਤਰਾਈਐ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੨॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ପାର କରିଥାନ୍ତି, ନିଜ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବାରକୁ ମଧ୍ୟ ସଂସାର-ସାଗରରୁ ପାର କରାଇ ଥାଆନ୍ତି॥1॥ଦ୍ଵିତୀୟ ରୁହ॥2॥
ਪ੍ਰਭਾਤੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ପ୍ରଭାତୀ ମହଲା 5॥
ਸਿਮਰਤ ਨਾਮੁ ਕਿਲਬਿਖ ਸਭਿ ਕਾਟੇ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସ୍ମରଣ କରିବା ଦ୍ଵାରା ସବୁ ପାପ-ଦୋଷ ଦୂର ହୋଇଯାଏ ଏବଂ
ਧਰਮ ਰਾਇ ਕੇ ਕਾਗਰ ਫਾਟੇ ॥
ଧର୍ମରାଜ ଦ୍ଵାରା ବନା ଯାଇଥିବା ଶୁଭାଶୁଭ କର୍ମର ହିସାବ ଚିରି ଦିଆ ଯାଇଥାଏ।
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਇਆ ॥
ଯେତେବେଳେ ସାଧୁଙ୍କ ସଙ୍ଗତରେ ମିଶି ହରିନାମ ରସ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ,
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਰਿਦ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇਆ ॥੧॥
ହୃଦୟରେ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ବାସ କରିଥାନ୍ତି||1||
ਰਾਮ ਰਮਤ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥ ਤੇਰੇ ਦਾਸ ਚਰਨ ਸਰਨਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଭଜନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ସଚ୍ଚା ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ହେ ହରି! ତୋର ଭକ୍ତ ତୋର ଶରଣରେ ଆସିଛି॥1॥ରୁହ॥
ਚੂਕਾ ਗਉਣੁ ਮਿਟਿਆ ਅੰਧਿਆਰੁ ॥
ମୋର ଜନ୍ମ-ମରଣ ଦୂର ହୋଇ ଯାଇଛି ଏବଂ ଅଜ୍ଞାନତାର ଅନ୍ଧକାର ଚାଲି ଯାଇଛି।
ਗੁਰਿ ਦਿਖਲਾਇਆ ਮੁਕਤਿ ਦੁਆਰੁ ॥
ଗୁରୁ ମୋତେ ମୁକ୍ତିର ଦ୍ଵାର ଦେଖାଇ ଦେଇଛନ୍ତି।
ਹਰਿ ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਮਨੁ ਤਨੁ ਸਦ ਰਾਤਾ ॥
ଏହି ମନ ତନ ସର୍ବଦା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରେମ-ଭକ୍ତିରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਪ੍ਰਭੂ ਜਨਾਇਆ ਤਬ ਹੀ ਜਾਤਾ ॥੨॥
ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି, ମୋର ଜ୍ଞାତ ହୋଇଛି||2||
ਘਟਿ ਘਟਿ ਅੰਤਰਿ ਰਵਿਆ ਸੋਇ ॥
ସୃଷ୍ଟିର ଅରତି କୋଣରେ ପରମେଶ୍ଵର ହିଁ ବ୍ୟାପ୍ତ ରହିଛନ୍ତି,
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਬੀਜੋ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥
ତାହାଙ୍କ ବିନା ଆଉ କେହି ବଡ ନାହାନ୍ତି।
ਬੈਰ ਬਿਰੋਧ ਛੇਦੇ ਭੈ ਭਰਮਾਂ ॥
ଆମର ଭୟ-ଭ୍ରମ, ଶତ୍ରୁ-ବିରୋଧ ସବୁ ନାଶ ହୋଇ ଯାଇଛି,
ਪ੍ਰਭਿ ਪੁੰਨਿ ਆਤਮੈ ਕੀਨੇ ਧਰਮਾ ॥੩॥
ପୁଣ୍ୟାତ୍ମା ପ୍ରଭୁ ନିଜ ଧର୍ମର ପାଳନ କରିଛନ୍ତି||3||
ਮਹਾ ਤਰੰਗ ਤੇ ਕਾਂਢੈ ਲਾਗਾ ॥
ପ୍ରଭୁ ସଂସାର-ସାଗରର ମହା ଲହରୀରୁ ବାହାର କରି ଆମକୁ କୂଳରେ ଲଗାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ଏବଂ
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕਾ ਟੂਟਾ ਗਾਂਢਾ ॥
ଜନ୍ମ-ଜନ୍ମାନ୍ତରର ବିଚ୍ଛେଦ ପୁଣି ଯୋଡି ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਜਪੁ ਤਪੁ ਸੰਜਮੁ ਨਾਮੁ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਲਿਆ ॥ ਅਪੁਨੈ ਠਾਕੁਰਿ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿਆ ॥੪॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ସ୍ମରଣ ହିଁ ଜପ-ତପ ଏବଂ ସଂଯମ ବନି ଯାଇଛି, ଆମ ଉପରେ ନିଜ ମାଲିକଙ୍କ କୃପା ଦୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି||4||
ਮੰਗਲ ਸੂਖ ਕਲਿਆਣ ਤਿਥਾਈਂ ॥
ସେଠାରେ ସୁଖ, କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ଖୁସିର ଆନନ୍ଦ ବନି ରହିଥାଏ।