Page 93
ਸ੍ਰੀਰਾਗ ਬਾਣੀ ਭਗਤ ਬੇਣੀ ਜੀਉ ਕੀ ॥
श्री राग बाणी भगत बेणी जीउ की ॥
ਪਹਰਿਆ ਕੈ ਘਰਿ ਗਾਵਣਾ ॥
(प्रस्तुत पदको अग्र वाणीलाई स्वरमा गाउने आदेश दिइएको छ।)
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ईश्वर एक छन्, जसलाई सतगुरुको कृपाले पाउन सकिन्छ।
ਰੇ ਨਰ ਗਰਭ ਕੁੰਡਲ ਜਬ ਆਛਤ ਉਰਧ ਧਿਆਨ ਲਿਵ ਲਾਗਾ ॥
हे मानव! जब तपाईं आफ्नी आमाको गर्भमा हुनुहुन्थ्यो, तपाईं आफ्नो टाउकोमा उभिएर भगवानको सम्झनामा लीन हुनुहुन्थ्यो।
ਮਿਰਤਕ ਪਿੰਡਿ ਪਦ ਮਦ ਨਾ ਅਹਿਨਿਸਿ ਏਕੁ ਅਗਿਆਨ ਸੁ ਨਾਗਾ ॥
त्यस समयमा तपाईंसँग पार्थिव शरीरको गरिमा र अज्ञानताको गर्व थिएन र पूर्णता बिना, तपाईं दिन-रात एक हरिको पूजा गर्नुहुन्थ्यो।
ਤੇ ਦਿਨ ਸੰਮਲੁ ਕਸਟ ਮਹਾ ਦੁਖ ਅਬ ਚਿਤੁ ਅਧਿਕ ਪਸਾਰਿਆ ॥
त्यो पीडा र दुःखको दिनलाई सम्झँदै, अब तपाईँले आफ्नो दिमागको जाल धेरै फैलाउनुभएको छ।
ਗਰਭ ਛੋਡਿ ਮ੍ਰਿਤ ਮੰਡਲ ਆਇਆ ਤਉ ਨਰਹਰਿ ਮਨਹੁ ਬਿਸਾਰਿਆ ॥੧॥
जबदेखि तपाईँ गर्भ त्यागेर यो नश्वर संसारमा आउनुभयो, तपाईँ, हे मानिस! उआफ्नो हृदयमा भगवान्लाई बिर्सिनुभयो।।१।
ਫਿਰਿ ਪਛੁਤਾਵਹਿਗਾ ਮੂੜਿਆ ਤੂੰ ਕਵਨ ਕੁਮਤਿ ਭ੍ਰਮਿ ਲਾਗਾ ॥
ए मूर्ख! तपाईँले फेरि पश्चात्ताप गर्नुपर्नेछ, तपाईँ किन भ्रममा पर्दै हुनुहुन्छ।
ਚੇਤਿ ਰਾਮੁ ਨਾਹੀ ਜਮ ਪੁਰਿ ਜਾਹਿਗਾ ਜਨੁ ਬਿਚਰੈ ਅਨਰਾਧਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
रामको बारेमा चिन्तन गर्नुहोस्, अन्यथा तपाईं यमपुरी जानुहुनेछ, हे मानिस! तपाईँ मूर्ख जस्तै किन भट्किन्दै हुनुहुन्छ? ।।१।।रहाउ।।
ਬਾਲ ਬਿਨੋਦ ਚਿੰਦ ਰਸ ਲਾਗਾ ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਮੋਹਿ ਬਿਆਪੈ ॥
तपाईं आफ्नो बाल्यकालमा मनपर्ने खेल र मनोरञ्जनको स्वादमा डुबेका हुनुहुन्छ, तपाईं क्षण-क्षणमा तिनीहरूबाट मोहित हुनुहुन्थ्यो।
ਰਸੁ ਮਿਸੁ ਮੇਧੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਬਿਖੁ ਚਾਖੀ ਤਉ ਪੰਚ ਪ੍ਰਗਟ ਸੰਤਾਪੈ ॥
अब आफ्नो युवावस्थामा, तपाईं पवित्र रूपमा मायाको विषाक्त रूपको रसको आनन्द लिइरहनुभएको छ; त्यसैले, पाँच विकासहरू, वासना, क्रोध, लोभ, आसक्ति र अहंकारले तपाईंलाई शोक गराइरहेछ।
ਜਪੁ ਤਪੁ ਸੰਜਮੁ ਛੋਡਿ ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਮਤਿ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਨ ਅਰਾਧਿਆ ॥
तपाईँले जप, तप, संयम र असल कर्मको बुद्धिलाई त्याग्नुभएको छ; तपाईँ रामको नामको पूजा पनि गर्नुहुन्न।
ਉਛਲਿਆ ਕਾਮੁ ਕਾਲ ਮਤਿ ਲਾਗੀ ਤਉ ਆਨਿ ਸਕਤਿ ਗਲਿ ਬਾਂਧਿਆ ॥੨॥
तपाईंको हृदयमा वासनाको गति छ; तपाईं आफ्नो समयको होशमा आउनुभएको छ; अब तपाईंले कामका लागि एक महिलालाई अँगालेको छ।।२।।
ਤਰੁਣ ਤੇਜੁ ਪਰ ਤ੍ਰਿਅ ਮੁਖੁ ਜੋਹਹਿ ਸਰੁ ਅਪਸਰੁ ਨ ਪਛਾਣਿਆ ॥
यौवनको जोशमा तिमी पराई नारीहरूलाई हेर्छौ अनि राम्रो नराम्रो सोच्दछौ।
ਉਨਮਤ ਕਾਮਿ ਮਹਾ ਬਿਖੁ ਭੂਲੈ ਪਾਪੁ ਪੁੰਨੁ ਨ ਪਛਾਨਿਆ ॥
तिमी कामवासनामा मग्न रहेर विषरुपी प्रबल मोहमा फँसेर भट्किरहन्छौ, साथै तिमीले पाप र पुण्यलाई चिन्न सक्दैनौ।
ਸੁਤ ਸੰਪਤਿ ਦੇਖਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਗਰਬਿਆ ਰਾਮੁ ਰਿਦੈ ਤੇ ਖੋਇਆ ॥
आफ्ना छोराहरू र सम्पत्ति देखेर तपाईँको यो मन घमण्डी भएको छ र आफ्नो हृदयबाट तपाईँले रामलाई बिर्सनुभएको छ।
ਅਵਰ ਮਰਤ ਮਾਇਆ ਮਨੁ ਤੋਲੇ ਤਉ ਭਗ ਮੁਖਿ ਜਨਮੁ ਵਿਗੋਇਆ ॥੩॥
आफन्तको मृत्युमा, तपाईँ आफ्नो मनमा सोच्नुहुन्छ, हे मानिस, तपाईँले उनीबाट कति धन प्राप्त गर्नुहुनेछ! तपाईँले आफ्नो सौभाग्यको बहुमूल्य जीवन बर्बाद गर्नुभएको छ।।३।।
ਪੁੰਡਰ ਕੇਸ ਕੁਸਮ ਤੇ ਧਉਲੇ ਸਪਤ ਪਾਤਾਲ ਕੀ ਬਾਣੀ ॥
बुढेसकालमा, तपाईँको कपाल चमेलीको फुलभन्दा सेतो हुन्छ, र तपाईँको बोली यति ढिलो भएको छ कि यो सातौँ संसारबाट आएको जस्तो देखिन्छ।
ਲੋਚਨ ਸ੍ਰਮਹਿ ਬੁਧਿ ਬਲ ਨਾਠੀ ਤਾ ਕਾਮੁ ਪਵਸਿ ਮਾਧਾਣੀ ॥
तपाईँको आँखाबाट आँसु बगिरहेको छ; तपाईँको बुद्धि र शक्ति शरीरबाट हराएको छ; यस्तो अवस्थामा, कामले तपाईँको दिमागमा दुध मंथन गरेझैँ मंथन गर्दछ।
ਤਾ ਤੇ ਬਿਖੈ ਭਈ ਮਤਿ ਪਾਵਸਿ ਕਾਇਆ ਕਮਲੁ ਕੁਮਲਾਣਾ ॥
यसकारण तपाईँको मन अव्यवस्थाले भरिएको छ; तपाईँको शरीर सुकेको फुलजस्तै भएको छ।
ਅਵਗਤਿ ਬਾਣਿ ਛੋਡਿ ਮ੍ਰਿਤ ਮੰਡਲਿ ਤਉ ਪਾਛੈ ਪਛੁਤਾਣਾ ॥੪॥
तपाईँ अदृश्य प्रभुको आवाज त्याग्दै हुनुहुन्छ र नश्वर संसारको मामिलामा लीन हुनुहुन्छ, त्यसपछि तपाईं पश्चात्ताप गर्नुहुनेछ।।४।।
ਨਿਕੁਟੀ ਦੇਹ ਦੇਖਿ ਧੁਨਿ ਉਪਜੈ ਮਾਨ ਕਰਤ ਨਹੀ ਬੂਝੈ ॥
साना बच्चाहरूको दर्शनले तपाईँलाई ठूलो प्रेम ल्याउँछ, र तपाईँ तिनीहरूमाथि गर्व गर्नुहुन्छ, तर तपाईँ भगवानमा अन्तर्दृष्टि प्राप्त गर्नुहुन्न।
ਲਾਲਚੁ ਕਰੈ ਜੀਵਨ ਪਦ ਕਾਰਨ ਲੋਚਨ ਕਛੂ ਨ ਸੂਝੈ ॥
यदि तपाईँको आँखाले केही पनि देख्न सक्दैन भने पनि, तपाईँ लामो जीवन चाहनुहुन्छ।
ਥਾਕਾ ਤੇਜੁ ਉਡਿਆ ਮਨੁ ਪੰਖੀ ਘਰਿ ਆਂਗਨਿ ਨ ਸੁਖਾਈ ॥
अन्त्यमा, शरीरको शक्ति काम गरेर थकित हुन्छ र मन चराले शरीरको पिंजराबाट बाहिर उड्छ। घरको आँगनमा लडेको शव कसैलाई मन पर्दैन।
ਬੇਣੀ ਕਹੈ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਭਗਤਹੁ ਮਰਨ ਮੁਕਤਿ ਕਿਨਿ ਪਾਈ ॥੫॥
भगत वेणी जी भन्छन्, "हे भक्तहरू! सुन्नुहोस्, मृत्युपछि कसैले मुक्ति पाएका छैनन्।।५।।
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ॥
सिरीरागु॥
ਤੋਹੀ ਮੋਹੀ ਮੋਹੀ ਤੋਹੀ ਅੰਤਰੁ ਕੈਸਾ ॥
हे प्रभु! तिमी म हौ र म तिमी हुँ। तपाईँ र मबिच कुनै भिन्नता छैन।
ਕਨਕ ਕਟਿਕ ਜਲ ਤਰੰਗ ਜੈਸਾ ॥੧॥
यो भिन्नता सुन र सुनका गहनाहरू जस्तै छ; पानी र यसको छालहरू जस्तै, प्राणी र भगवान् पनि छन्।।१।।
ਜਉ ਪੈ ਹਮ ਨ ਪਾਪ ਕਰੰਤਾ ਅਹੇ ਅਨੰਤਾ ॥
हे ब्रह्माण्डका प्रभु! यदि मैले पाप गरेको थिएन भने;
ਪਤਿਤ ਪਾਵਨ ਨਾਮੁ ਕੈਸੇ ਹੁੰਤਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
त्यसोभए तपाईँको नाम पतितपवन कस्तो थियो? ॥१॥ रहाउ॥
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਜੁ ਨਾਇਕ ਆਛਹੁ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
हे अन्तर्यामी प्रभु! तिमीलाई ब्रह्माण्डको स्वामी भनिन्छ।
ਪ੍ਰਭ ਤੇ ਜਨੁ ਜਾਨੀਜੈ ਜਨ ਤੇ ਸੁਆਮੀ ॥੨॥
प्रभुद्वारा आफ्नो दासको र दासद्वार आफ्नो मालिकलाई चिनिन्छ।
ਸਰੀਰੁ ਆਰਾਧੈ ਮੋ ਕਉ ਬੀਚਾਰੁ ਦੇਹੂ ॥
हे प्रभु! मलाई यो ज्ञान दिनुहोस् कि जबसम्म मसँग यो शरीर छ, म तिम्रो नामको ध्यान गर्नेछु।
ਰਵਿਦਾਸ ਸਮ ਦਲ ਸਮਝਾਵੈ ਕੋਊ ॥੩॥
भक्त रविदास जी भन्छन्, "हे भगवान! यो मेरो इच्छा हो कि एक महान मानिस आए र मलाई ज्ञान दिनुहोस् कि तपाईं सबै ठाउँमा उपस्थित हुनुहुन्छ।।३।।