Page 70
ਏਹੁ ਜਗੁ ਜਲਤਾ ਦੇਖਿ ਕੈ ਭਜਿ ਪਏ ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਾ ॥
यस संसारलाई मोह-तृष्णाको आगोमा जलिरहेको देखेर जुन जिज्ञासु प्राणी भागेर सतगुरुको शरण लिन्छ।
ਸਤਿਗੁਰਿ ਸਚੁ ਦਿੜਾਇਆ ਸਦਾ ਸਚਿ ਸੰਜਮਿ ਰਹਣਾ ॥
सतगुरुले उसको हृदयमा भगवान् को सत्य नाम बसाइदिन्छन् अनि उसलाई संयमद्वारा संधै नै सत्य प्रभुको नाममा रहने जीवन सिकाइदिन्छन्।
ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਹੈ ਬੋਹਿਥਾ ਸਬਦੇ ਭਵਜਲੁ ਤਰਣਾ ॥੬
भवसागरबाट पार हुनका लागि सतगुरु शाश्वत जहाज हुन्। शब्दद्वारा नै ऊवसागरबाट पार तर्न सकिन्छ।।६।।
ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਫਿਰਦੇ ਰਹੇ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈ ॥
विमुख प्राणीहरू चौरासी लाख योनियोंमा भटकिन्छन् र गुरुबिना उनीहरूले मुक्ति प्राप्त गर्दैनन्।
ਪੜਿ ਪੰਡਿਤ ਮੋਨੀ ਥਕੇ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਤਿ ਖੋਈ ॥
महान् पण्डितहरू धार्मिक ग्रन्थहरूको अध्ययन गरेर थकित हुन्छन् र मौन तपस्वीहरू समाधिबाट थकित हुन्छन्, तर द्वैतभावमा लीन भएर उनीहरूले आफ्नो प्रतिष्ठा गुमाउँछन्।
ਸਤਿਗੁਰਿ ਸਬਦੁ ਸੁਣਾਇਆ ਬਿਨੁ ਸਚੇ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥੭॥
सतगुरुले मात्र साँचो भगवान् को माध्यमबाट बाहेक संसारमा मुक्तिको कुनै साधन छैन भनेर सिकाएका छन्।।७।।
ਜੋ ਸਚੈ ਲਾਏ ਸੇ ਸਚਿ ਲਗੇ ਨਿਤ ਸਚੀ ਕਾਰ ਕਰੰਨਿ ॥
जसलाई सत्य प्रभुले नाम सिम्रानमा लगाएक थिए उही सत्य प्रभुको नाम सिम्रानमा लागेको थियो। त्यसपछि उनीहरूले सधैँ निर्मल कर्म गर्न जारी राखे।
ਤਿਨਾ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਾਸਾ ਪਾਇਆ ਸਚੈ ਮਹਲਿ ਰਹੰਨਿ ॥
उनीहरूले परणोपरान्त अत्मस्वरूप निवास प्राप्त गरे अनि साँचो महलमा नै रहन्छन्।
ਨਾਨਕ ਭਗਤ ਸੁਖੀਏ ਸਦਾ ਸਚੈ ਨਾਮਿ ਰਚੰਨਿ ॥੮॥੧੭॥੮॥੨੫॥
हे नानक! भक्तजन संधै सुखी रहन्छन्। उनीहरू सत्य प्रभुको नाममा विलिन हुन्छन्।।८।।१७।।८।।२५।।
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
श्रीरागु महला ५ ॥
ਜਾ ਕਉ ਮੁਸਕਲੁ ਅਤਿ ਬਣੈ ਢੋਈ ਕੋਇ ਨ ਦੇਇ ॥
यदि कुनै व्यक्तिमाथि धेरै विपत्ति आयो भने, उसलाई बचाउनका लागि उसलाई मदत गर्नुहोस्,
ਲਾਗੂ ਹੋਏ ਦੁਸਮਨਾ ਸਾਕ ਭਿ ਭਜਿ ਖਲੇ ॥
उसलाई मार्नका लागि उसको वैरी पछि पर्दछ, यदु उसको आफन्तले पनि साथ छोडेर भाग्दछ भने,
ਸਭੋ ਭਜੈ ਆਸਰਾ ਚੁਕੈ ਸਭੁ ਅਸਰਾਉ ॥
उसका सबै प्रकारका सहारा समाप्त हुँदछ।
ਚਿਤਿ ਆਵੈ ਓਸੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਲਗੈ ਨ ਤਤੀ ਵਾਉ ॥੧॥
यदि यस्तो विपत्तिको समयमा उसलाई भगवान् को स्मरण भयो भने उसलाई तातो हावाले पनि छुन सक्दैन।।१।।
ਸਾਹਿਬੁ ਨਿਤਾਣਿਆ ਕਾ ਤਾਣੁ ॥
भगवान् निर्बलहरूको बल हुन्।
ਆਇ ਨ ਜਾਈ ਥਿਰੁ ਸਦਾ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਸਚੁ ਜਾਣੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
उनी जन्मदैन् अनि मर्दैनन्, सदैव स्थिर अर्थात् अनश्वर हुन्। गुरुको शब्दह्वारा सत्य प्रभुलाई स्मरण गर्नुहोस्।।१।। ।रहाउ।।
ਜੇ ਕੋ ਹੋਵੈ ਦੁਬਲਾ ਨੰਗ ਭੁਖ ਕੀ ਪੀਰ ॥
यदि कुनै मानिस अति दुर्बल छ अनि भोक मेटाउनका लागि भोजनको अभाव छ अनि शरीर ढाक्नका लागि वस्त्र पनि छैन भने,
ਦਮੜਾ ਪਲੈ ਨਾ ਪਵੈ ਨਾ ਕੋ ਦੇਵੈ ਧੀਰ ॥
यदि उसँग कुनै धन छैन भने अनि न त उसलाई उसलाई दिलासा दिने कोही छ।
ਸੁਆਰਥੁ ਸੁਆਉ ਨ ਕੋ ਕਰੇ ਨਾ ਕਿਛੁ ਹੋਵੈ ਕਾਜੁ ॥
यदि कसैले पनि उसको मनोरथ वा इच्छा पुरा गरेन अनि उसको कुनै पनि कार्य पुरा भएन भने।
ਚਿਤਿ ਆਵੈ ਓਸੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਤਾ ਨਿਹਚਲੁ ਹੋਵੈ ਰਾਜੁ ॥੨॥
यदि उसले आफ्नो दृदयमा परब्रह्मको स्मरण गऱ्यो भने
ਜਾ ਕਉ ਚਿੰਤਾ ਬਹੁਤੁ ਬਹੁਤੁ ਦੇਹੀ ਵਿਆਪੈ ਰੋਗੁ ॥
जो बढी चिन्तित लागेको छ उसलाई धेरै रोगहरू हुन सक्छन् जसले उसको शरीरलाई सताउँछ।
ਗ੍ਰਿਸਤਿ ਕੁਟੰਬਿ ਪਲੇਟਿਆ ਕਦੇ ਹਰਖੁ ਕਦੇ ਸੋਗੁ ॥
जो घरमा पारिवारिक दुःख र आनन्दले घेरिएको हुन्छ र कहिलेकाहीँ आनन्द र कहिलेकाहीँ दुःखको अनुभव गर्दछ।
ਗਉਣੁ ਕਰੇ ਚਹੁ ਕੁੰਟ ਕਾ ਘੜੀ ਨ ਬੈਸਣੁ ਸੋਇ ॥
अनि सबै दिशामा घुम्छ अनि एक क्षण पनि बस्न वा सुत्न सक्दैन।
ਚਿਤਿ ਆਵੈ ਓਸੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਤਨੁ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਹੋਇ ॥੩॥
यदि उसले पूर्ण पुरुषोत्तम भगवानको पूजा गर्छ भने उसको शरीर र मन शान्त हुन्छ ॥३॥
ਕਾਮਿ ਕਰੋਧਿ ਮੋਹਿ ਵਸਿ ਕੀਆ ਕਿਰਪਨ ਲੋਭਿ ਪਿਆਰੁ ॥
जुन प्राणी वासना, क्रोध, आसक्ति आदिले ग्रस्त छ, र जो धनको निरन्तर लोभमा दयनीय रूपमा रहन्छ,
ਚਾਰੇ ਕਿਲਵਿਖ ਉਨਿ ਅਘ ਕੀਏ ਹੋਆ ਅਸੁਰ ਸੰਘਾਰੁ ॥
जसले चारैवटा व्रज पाप र अन्य कुकर्महरू गरेको छ, राक्षसको कब्जाका कारण निर्दयतापूर्वक, जसले आत्माको हत्या गरेको छ,
ਪੋਥੀ ਗੀਤ ਕਵਿਤ ਕਿਛੁ ਕਦੇ ਨ ਕਰਨਿ ਧਰਿਆ ॥
जसले कहिल्यै प्रवचन वा भगवानप्रतिको प्रेमको कविता पनि सुनेको छैन,
ਚਿਤਿ ਆਵੈ ਓਸੁ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਤਾ ਨਿਮਖ ਸਿਮਰਤ ਤਰਿਆ ॥੪॥
यदि त्यो दिमागले एक क्षणका लागि पनि प्रभुको नामको ध्यान गर्छ भने, यो यस समुद्रबाट बग्छ । ॥४॥
ਸਾਸਤ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤਿ ਬੇਦ ਚਾਰਿ ਮੁਖਾਗਰ ਬਿਚਰੇ ॥
प्राणीलाई चार वेद, छवटा शास्त्र र सबै स्मृतिहरू कण्ठस्थ गर्नुहोस्।
ਤਪੇ ਤਪੀਸਰ ਜੋਗੀਆ ਤੀਰਥਿ ਗਵਨੁ ਕਰੇ ॥
चाहे ऊ पश्चात्ताप गर्ने, महान् ऋषि र योगी होस्; अनि अठारवटा दाँतसम्म यात्रा गर्छ।
ਖਟੁ ਕਰਮਾ ਤੇ ਦੁਗੁਣੇ ਪੂਜਾ ਕਰਤਾ ਨਾਇ ॥
अनि उसले छवटा संस्कारहरू पालन गर्छ र बिहान र साँझ नुहाएर पूजा गर्छ कि गर्दैन,
ਰੰਗੁ ਨ ਲਗੀ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਤਾ ਸਰਪਰ ਨਰਕੇ ਜਾਇ ॥੫॥
तर पनि यदि उसको प्रेम भगवानको रङमा रङ्गिन भएन भने, ऊ निश्चय नै नरकमा जान्छ।।५।।
ਰਾਜ ਮਿਲਕ ਸਿਕਦਾਰੀਆ ਰਸ ਭੋਗਣ ਬਿਸਥਾਰ ॥
मानिससँग प्रभुत्व, धन, प्रभुत्व र अन्य अनगिन्ती स्वादिष्ट पदार्थहरू छन् कि छैनन्,
ਬਾਗ ਸੁਹਾਵੇ ਸੋਹਣੇ ਚਲੈ ਹੁਕਮੁ ਅਫਾਰ ॥
उनीसँग एउटा रमणीय र सुन्दर बगैँचा होस् र जसको आदेशहरू सबैले पालन गर्दछन्।
ਰੰਗ ਤਮਾਸੇ ਬਹੁ ਬਿਧੀ ਚਾਇ ਲਗਿ ਰਹਿਆ ॥
वा रङिन तमासाहरूको विषयवस्तुमा आसक्त व्यक्ति,
ਚਿਤਿ ਨ ਆਇਓ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਤਾ ਸਰਪ ਕੀ ਜੂਨਿ ਗਇਆ ॥੬॥
तर पनि यदि उसले प्रभुको ध्यान गर्दैन भने, ऊ सर्प-योनिमा जन्मन्छ।।६।।
ਬਹੁਤੁ ਧਨਾਢਿ ਅਚਾਰਵੰਤੁ ਸੋਭਾ ਨਿਰਮਲ ਰੀਤਿ ॥
यदि एक मानिस धनी, सद्गुणी, राम्रो व्यवहार र राम्रो मनपर्ने छ भने,
ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਭਾਈਆ ਸਾਜਨ ਸੰਗਿ ਪਰੀਤਿ ॥
उसले आमाबाबु, सौतेनी भाइहरू र अन्य आफन्तहरूप्रति पनि स्नेह होस्।
ਲਸਕਰ ਤਰਕਸਬੰਦ ਬੰਦ ਜੀਉ ਜੀਉ ਸਗਲੀ ਕੀਤ ॥
उनीसँग हतियार होस्, उनीसँग सेना होस्, उनी अनगिन्ती मानिसहरूद्वारा प्रसन्न होस्,