Page 468
ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਸੋ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ॥
जसले सतगुरुलाई भेट्छ उसले सुख प्राप्त गर्दछ।
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਏ ॥
अनि उसले हरिको नाम उसको दिमागमा बसाल्छ।
ਨਾਨਕ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋ ਪਾਏ ॥
हे नानक! सबै कुरा परमेश्वरको अनुग्रहले प्राप्त हुन्छ।
ਆਸ ਅੰਦੇਸੇ ਤੇ ਨਿਹਕੇਵਲੁ ਹਉਮੈ ਸਬਦਿ ਜਲਾਏ ॥੨॥
उहाँ आशा र चिन्ताबाट अलग हुनुहुन्छ र ब्रह्म शब्दले अहंकारलाई जलाउनुहुन्छ॥ २॥
ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी॥
ਭਗਤ ਤੇਰੈ ਮਨਿ ਭਾਵਦੇ ਦਰਿ ਸੋਹਨਿ ਕੀਰਤਿ ਗਾਵਦੇ ॥
हे परमप्रभु! तपाईंको ढोकामा भजन र कीर्तन गाउँदै गर्दा अत्यन्त सुन्दर देखिने भक्तजनहरूलाई तपाईंको हृदय असाध्यै मन पर्छ।
ਨਾਨਕ ਕਰਮਾ ਬਾਹਰੇ ਦਰਿ ਢੋਅ ਨ ਲਹਨ੍ਹ੍ਹੀ ਧਾਵਦੇ ॥
हे नानक! भाग्यहीन मानिसहरूले प्रभुको अनुग्रह र दृष्टि बिना उहाँको भयमा शरण पाउँदैनन्, र तिनीहरू भौंतारिरहन्छन्।
ਇਕਿ ਮੂਲੁ ਨ ਬੁਝਨ੍ਹ੍ਹਿ ਆਪਣਾ ਅਣਹੋਦਾ ਆਪੁ ਗਣਾਇਦੇ ॥
कोही-कोही मानिसहरूले आफ्नो उत्पत्ति (प्रभु) लाई चिन्दैनन् र व्यर्थमा आफ्नो अहंकार देखाउँछन्।
ਹਉ ਢਾਢੀ ਕਾ ਨੀਚ ਜਾਤਿ ਹੋਰਿ ਉਤਮ ਜਾਤਿ ਸਦਾਇਦੇ ॥
हे परमप्रभु! म तल्लो जातको मिस्त्री हुँ, बाँकीले आफूलाई श्रेष्ठ जाति भन्छन्।
ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਮੰਗਾ ਜਿ ਤੁਝੈ ਧਿਆਇਦੇ ॥੯॥
हे परमप्रभु! म तपाईंको ध्यान गर्नेहरूको सङ्गत माग्छु।॥ ६॥
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਕੂੜੁ ਰਾਜਾ ਕੂੜੁ ਪਰਜਾ ਕੂੜੁ ਸਭੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥
राजा झुट हो, जनता झुट हुन्, सारा संसार झुट हो।
ਕੂੜੁ ਮੰਡਪ ਕੂੜੁ ਮਾੜੀ ਕੂੜੁ ਬੈਸਣਹਾਰੁ ॥
राजाहरूका मन्डप र महलहरू झूट र छलकपट हुन्।
ਕੂੜੁ ਸੁਇਨਾ ਕੂੜੁ ਰੁਪਾ ਕੂੜੁ ਪੈਨ੍ਹ੍ਹਣਹਾਰੁ ॥
सुन र चाँदी झूटा हुन् र यो लगाउने धोकेबाज नै हो।
ਕੂੜੁ ਕਾਇਆ ਕੂੜੁ ਕਪੜੁ ਕੂੜੁ ਰੂਪੁ ਅਪਾਰੁ ॥
यो शरीर, वस्त्र र विशाल रूप सबै झुटा हुन्।
ਕੂੜੁ ਮੀਆ ਕੂੜੁ ਬੀਬੀ ਖਪਿ ਹੋਏ ਖਾਰੁ ॥
पति–पत्नीबीचको सम्बन्ध निकै छोटो समयको हुन्छ, जसलाई दुवैले वासनामा फसेर बिगारेका हुन्छन् ।
ਕੂੜਿ ਕੂੜੈ ਨੇਹੁ ਲਗਾ ਵਿਸਰਿਆ ਕਰਤਾਰੁ ॥
झुटो मानिसले झुटलाई प्रेम गर्छ अनि कर्ता प्रभुलाई बिर्सिन्छ।
ਕਿਸੁ ਨਾਲਿ ਕੀਚੈ ਦੋਸਤੀ ਸਭੁ ਜਗੁ ਚਲਣਹਾਰੁ ॥
म कोसँग मित्र हुन सक्छु? किनभने यो संसार नाश्वर छ।
ਕੂੜੁ ਮਿਠਾ ਕੂੜੁ ਮਾਖਿਉ ਕੂੜੁ ਡੋਬੇ ਪੂਰੁ ॥
झूट मिठो गुड हो, झुट मिठो मह हो, झुट नरकमा प्राणीहरूको झुण्ड डुबाइरहेको छ।
ਨਾਨਕੁ ਵਖਾਣੈ ਬੇਨਤੀ ਤੁਧੁ ਬਾਝੁ ਕੂੜੋ ਕੂੜੁ ॥੧॥
नानक प्रभुको सामुन्ने प्रार्थना गर्छन् र भन्छन्, "हे परम सत्य! तिमी बिना सारा संसार झुटो छ॥१॥
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਰਿਦੈ ਸਚਾ ਹੋਇ ॥
मानिसको हृदयमा सत्य छ भने मात्र सत्य थाहा हुन्छ।
ਕੂੜ ਕੀ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਤਨੁ ਕਰੇ ਹਛਾ ਧੋਇ ॥
उसको झूट हटाइन्छ र उसले आफ्नो शरीरलाई शुद्ध पार्छ।
ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਸਚਿ ਧਰੇ ਪਿਆਰ
यदि मानिसले सत्य (प्रभु) लाई प्रेम गर्छ भने मात्र सत्य थाहा हुन्छ।
ਨਾਉ ਸੁਣਿ ਮਨੁ ਰਹਸੀਐ ਤਾ ਪਾਏ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
जब प्रभुको नामजप सुनेर मन प्रसन्न हुन्छ, तब जीवित प्राणीले मोक्षको द्वार प्राप्त गर्दछ ।
ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਜੁਗਤਿ ਜਾਣੈ ਜੀਉ ॥
सत्यको बोध तब मात्र प्राप्त हुन्छ जब मानिसले प्रभु-मिलनको संयन्त्रलाई बुझ्दछ।
ਧਰਤਿ ਕਾਇਆ ਸਾਧਿ ਕੈ ਵਿਚਿ ਦੇਇ ਕਰਤਾ ਬੀਉ ॥
पृथ्वीलाई शरीरको रूपमा सजाएर उसले यसमा कर्ता परमप्रभुको नाउँको बिउ छर्छ।
ਸਚੁ ਤਾ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਸਿਖ ਸਚੀ ਲੇਇ ॥
सत्य तब मात्र थाहा पाउन सकिन्छ जब कसैले साँचो शिक्षा प्राप्त गर्दछ।
ਦਇਆ ਜਾਣੈ ਜੀਅ ਕੀ ਕਿਛੁ ਪੁੰਨੁ ਦਾਨੁ ਕਰੇਇ ॥
उहाँ जीवित प्राणीहरूमाथि दया गर्नुहुन्छ र सकेसम्म दान गर्नुहुन्छ।
ਸਚੁ ਤਾਂ ਪਰੁ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਆਤਮ ਤੀਰਥਿ ਕਰੇ ਨਿਵਾਸੁ ॥
आफ्नो आत्माको तीर्थस्थलमा बास गरेपछि मात्र सत्य थाहा पाउन सकिन्छ ।
ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੋ ਪੁਛਿ ਕੈ ਬਹਿ ਰਹੈ ਕਰੇ ਨਿਵਾਸੁ ॥ ॥
उहाँ सतगुरुलाई सोधेर, उपदेश प्राप्त गरेर बस्नुहुन्छ र निवास गर्नुहुन्छ।
ਸਚੁ ਸਭਨਾ ਹੋਇ ਦਾਰੂ ਪਾਪ ਕਢੈ ਧੋਇ ॥
सत्य सबैका लागि औषधि हो, यसले पापलाई हटाउँछ र बाहिर निकाल्छ।
ਨਾਨਕੁ ਵਖਾਣੈ ਬੇਨਤੀ ਜਿਨ ਸਚੁ ਪਲੈ ਹੋਇ ॥੨॥
नानक उनको सामु बिन्ती गर्छन्, जसको हृदयमा सत्य छ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउड़ी ॥
ਦਾਨੁ ਮਹਿੰਡਾ ਤਲੀ ਖਾਕੁ ਜੇ ਮਿਲੈ ਤ ਮਸਤਕਿ ਲਾਈਐ ॥
मेरो हृदयले सन्तहरूको खुट्टा र धूलोको दान माग्छ, यदि मैले त्यो पाएँ भने, म यसलाई मेरो टाउकोमा राख्नेछु।
ਕੂੜਾ ਲਾਲਚੁ ਛਡੀਐ ਹੋਇ ਇਕ ਮਨਿ ਅਲਖੁ ਧਿਆਈਐ ॥
हामीले झूटो लालच त्यागेर एउटै मनले भगवान्को ध्यान गर्नुपर्छ ।
ਫਲੁ ਤੇਵੇਹੋ ਪਾਈਐ ਜੇਵੇਹੀ ਕਾਰ ਕਮਾਈਐ ॥
हामी जस्त कर्म गर्छौं त्यस्तै फल हामी पाउँछौं।
ਜੇ ਹੋਵੈ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਤਾ ਧੂੜਿ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਦੀ ਪਾਈਐ ॥
यदि यस्तो कर्म सुरुदेखि नै लेखिएको छ भने मानिसलाई सन्तहरूको खुट्टाको धूलो प्राप्त हुन्छ।
ਮਤਿ ਥੋੜੀ ਸੇਵ ਗਵਾਈਐ ॥੧੦॥
न्यून बुद्धिको फलस्वरूप हामीले सेवाको फल गुमाउँछौं॥१०॥
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਸਚਿ ਕਾਲੁ ਕੂੜੁ ਵਰਤਿਆ ਕਲਿ ਕਾਲਖ ਬੇਤਾਲ ॥
अहिले सत्यको अनिकाल छ, अर्थात् सत्य लोप भएको छ र झुटको प्रसार व्याप्त छ, यो कलियुगको कालिखले मानिसहरूलाई बेचैन बनाएको छ।
ਬੀਉ ਬੀਜਿ ਪਤਿ ਲੈ ਗਏ ਅਬ ਕਿਉ ਉਗਵੈ ਦਾਲਿ ॥
परमप्रभुको नाउँको बिउ छर्नेहरू सम्मानका साथ (संसारबाट) गएका छन्, तर टुटेको(नामका) बिउ अब कसरी अंकुरित हुन सक्छ?
ਜੇ ਇਕੁ ਹੋਇ ਤ ਉਗਵੈ ਰੁਤੀ ਹੂ ਰੁਤਿ ਹੋਇ ॥
यदि बिउ पुरा भयो अनि मौसम सुखद भयो भने यो अङ्कुरित हुन सक्छ।
ਨਾਨਕ ਪਾਹੈ ਬਾਹਰਾ ਕੋਰੈ ਰੰਗੁ ਨ ਸੋਇ ॥
हे नानक! यदि लग प्रयोग गरिएको छैन भने नयाँ लुगा हरू रङ्न सकिदैन।
ਭੈ ਵਿਚਿ ਖੁੰਬਿ ਚੜਾਈਐ ਸਰਮੁ ਪਾਹੁ ਤਨਿ ਹੋਇ ॥
शरीरमा लज्जाको लहर लगाइयो भने परमेश्वरको भयमा पापबाट धोएर चम्किलो हुन्छ।
ਨਾਨਕ ਭਗਤੀ ਜੇ ਰਪੈ ਕੂੜੈ ਸੋਇ ਨ ਕੋਇ ॥੧॥
हे नानक! यदि कुनै मानिस परमेश्वरप्रतिको भक्तिले रङ्गिएको छ भने झूटले उसलाई नजिकसम्म पनि छुन सक्दैन ।।१।।
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਲਬੁ ਪਾਪੁ ਦੁਇ ਰਾਜਾ ਮਹਤਾ ਕੂੜੁ ਹੋਆ ਸਿਕਦਾਰੁ ॥
लोभ र पाप दुवै राजा र मन्त्री हुन् र झुट चौधरी बनेका छन् ।
ਕਾਮੁ ਨੇਬੁ ਸਦਿ ਪੁਛੀਐ ਬਹਿ ਬਹਿ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰੁ ॥
वासना तिनीहरूको मुख्य सल्लाहकार जस्तै हो, तिनीहरू उनलाई सल्लाह माग्छन् र त्यसपछि सँगै बस्छन् र जनतालाई मूर्ख बनाउने विभिन्न तरिकाहरूमा विचार-विमर्श गर्छन्।