Page 948
ਸੋ ਸਹੁ ਸਾਂਤਿ ਨ ਦੇਵਈ ਕਿਆ ਚਲੈ ਤਿਸੁ ਨਾਲਿ ॥
जर माझा प्रभू मला शांती देत नाही तर मी त्याच्याकडून बळकट कसे होणार?
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਰਿ ਧਿਆਈਐ ਅੰਤਰਿ ਰਖੀਐ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
तिची मैत्रीण तिला समजावून सांगते की गुरूंच्या कृपेने देवाचे चिंतन करता येते आणि ते हृदयात ठेवावे.
ਨਾਨਕ ਘਰਿ ਬੈਠਿਆ ਸਹੁ ਪਾਇਆ ਜਾ ਕਿਰਪਾ ਕੀਤੀ ਕਰਤਾਰਿ ॥੧॥
नानक म्हणतात की जेव्हा कर्तारची कृपा असते तेव्हा घरी बसून सद्गुरू शोधता येतात. ॥१॥
ਮਃ ੩ ॥
महाला ३ ॥
ਧੰਧਾ ਧਾਵਤ ਦਿਨੁ ਗਇਆ ਰੈਣਿ ਗਵਾਈ ਸੋਇ ॥
संपूर्ण दिवस सांसारिक कामात धावपळ करण्यात आणि रात्र झोपण्यात वाया गेली.
ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬਿਖੁ ਖਾਇਆ ਮਨਮੁਖਿ ਚਲਿਆ ਰੋਇ ॥
खोटे बोलून त्याने मायेचे विष प्राशन केले आणि आता मनमानी प्राणी रडत, पश्चात्ताप करीत जग सोडून गेले.
ਸਿਰੈ ਉਪਰਿ ਜਮ ਡੰਡੁ ਹੈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਤਿ ਖੋਇ ॥
त्याच्या डोक्यावर यमाचा दंडुका मारत आहे आणि त्याने द्वैतामध्ये रमून आपली सर्व प्रतिष्ठा गमावली आहे.
ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਕਦੇ ਨ ਚੇਤਿਓ ਫਿਰਿ ਆਵਣ ਜਾਣਾ ਹੋਇ ॥
ज्याने भगवंताचे नामस्मरण केले नाही तो पुन्हा जन्म-मृत्यूच्या फेऱ्यात जातो.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸੈ ਜਮ ਡੰਡੁ ਨ ਲਾਗੈ ਕੋਇ ॥
गुरूंच्या कृपेने ज्याच्या मनात भगवंत स्थिरावतो, त्याला यमाची काठी लागत नाही.
ਨਾਨਕ ਸਹਜੇ ਮਿਲਿ ਰਹੈ ਕਰਮਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੨॥
नानक म्हणतात की माणूस नैसर्गिक अवस्थेत सत्याशी जोडलेला असतो, परंतु ही नैसर्गिक अवस्था केवळ भगवंताच्या कृपेनेच प्राप्त होते. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पौडी ॥
ਇਕਿ ਆਪਣੀ ਸਿਫਤੀ ਲਾਇਅਨੁ ਦੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮਤੀ ॥
भगवंताने कोणाला तरी सतगुरुचे मत देऊन त्याची स्तुती करण्यात गुंतले आहे.
ਇਕਨਾ ਨੋ ਨਾਉ ਬਖਸਿਓਨੁ ਅਸਥਿਰੁ ਹਰਿ ਸਤੀ ॥
त्यांनी काही महापुरुषांची नावे देऊन त्यांना सत्यात प्रस्थापित केले आहे.
ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਹੁਕਮਿ ਕਰਹਿ ਭਗਤੀ ॥
वायु देव, वरुण देव आणि अग्निदेव हे सर्व त्याच्या आदेशानुसार पूजा करतात.
ਏਨਾ ਨੋ ਭਉ ਅਗਲਾ ਪੂਰੀ ਬਣਤ ਬਣਤੀ ॥
या देवांची देवावर पूर्ण भक्ती असते आणि जगाची संपूर्ण निर्मिती शिल्लक राहते.
ਸਭੁ ਇਕੋ ਹੁਕਮੁ ਵਰਤਦਾ ਮੰਨਿਐ ਸੁਖੁ ਪਾਈ ॥੩॥
प्रत्येक गोष्टीवर फक्त देवाचे आदेश प्रभावी असतात आणि त्याच्या आदेशांचे पालन केल्यानेच आनंद प्राप्त होतो. ॥३॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਕਬੀਰ ਕਸਉਟੀ ਰਾਮ ਕੀ ਝੂਠਾ ਟਿਕੈ ਨ ਕੋਇ ॥
हे कबीर! रामाची परीक्षा अशी आहे की त्यावर कोणीही लबाड टिकू शकत नाही.
ਰਾਮ ਕਸਉਟੀ ਸੋ ਸਹੈ ਜੋ ਮਰਜੀਵਾ ਹੋਇ ॥੧॥
मृत्यूनंतरच्या जीवनातून मुक्त होणाराच रामाची परीक्षा उत्तीर्ण होतो.॥१॥
ਮਃ ੩ ॥
महाला ३ ॥
ਕਿਉ ਕਰਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਮਾਰੀਐ ਕਿਉ ਕਰਿ ਮਿਰਤਕੁ ਹੋਇ ॥
हे मन कसे मारले जाऊ शकते आणि आत्मा वासनेतून मृत कसा होऊ शकतो?
ਕਹਿਆ ਸਬਦੁ ਨ ਮਾਨਈ ਹਉਮੈ ਛਡੈ ਨ ਕੋਇ ॥
कोणीही अभिमान सोडत नाही किंवा गुरु या शब्दाचे पालन करत नाही.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਹਉਮੈ ਛੁਟੈ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤੁ ਸੋ ਹੋਇ ॥
गुरूंच्या कृपेने जो अभिमान गमावतो तोच जीवनमुक्त होतो.
ਨਾਨਕ ਜਿਸ ਨੋ ਬਖਸੇ ਤਿਸੁ ਮਿਲੈ ਤਿਸੁ ਬਿਘਨੁ ਨ ਲਾਗੈ ਕੋਇ ॥੨॥
नानक म्हणतात की देव ज्याच्यावर कृपा करतो त्यालाच मोक्ष प्राप्त होतो आणि मग त्याच्यापुढे कोणताही अडथळा येत नाही.॥२॥
ਮਃ ੩ ॥
महाला ३ ॥
ਜੀਵਤ ਮਰਣਾ ਸਭੁ ਕੋ ਕਹੈ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤਿ ਕਿਉ ਹੋਇ ॥
जिवंतपणी मरण्याबद्दल सगळे बोलतात, पण मोक्ष कसा मिळणार?
ਭੈ ਕਾ ਸੰਜਮੁ ਜੇ ਕਰੇ ਦਾਰੂ ਭਾਉ ਲਾਏਇ ॥
जर जीवाला भीतीचा संयम देवावर श्रद्धेच्या रूपात असेल आणि प्रेमाच्या औषधाचा वापर केला तर आणि.
ਅਨਦਿਨੁ ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਸੁਖ ਸਹਜੇ ਬਿਖੁ ਭਵਜਲੁ ਨਾਮਿ ਤਰੇਇ ॥
जर एखाद्याने दररोज त्याचे गुणगान गायले तर नामाने विषाचा सागर नैसर्गिकरित्या आनंदाने पार होतो.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ਜਾ ਕਉ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥੩॥
हे नानक! ज्याच्यावर त्याची दयाळू नजर असते त्याला जीवनात मुक्ती मिळते. ॥३॥
ਪਉੜੀ ॥
पौडी ॥
ਦੂਜਾ ਭਾਉ ਰਚਾਇਓਨੁ ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਵਰਤਾਰਾ ॥
भगवंताने द्वैतवाद निर्माण केला आहे आणि जगभर तिहेरी मायेचा प्रसार आहे.
ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ ਹੁਕਮਿ ਕਮਾਵਨਿ ਕਾਰਾ ॥
ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश, हे तिन्ही देव देवाने निर्माण केले आहेत आणि ते केवळ आदेशानुसार कार्य करतात.
ਪੰਡਿਤ ਪੜਦੇ ਜੋਤਕੀ ਨਾ ਬੂਝਹਿ ਬੀਚਾਰਾ ॥
पंडित आणि ज्योतिषी पुस्तके वाचत राहतात पण त्यांना खरे ज्ञान समजत नाही.
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਤੇਰਾ ਖੇਲੁ ਹੈ ਸਚੁ ਸਿਰਜਣਹਾਰਾ ॥
हे खऱ्या निर्मात्या! हे सर्व जग तुझे खेळ आहे.
ਜਿਸੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸੁ ਬਖਸਿ ਲੈਹਿ ਸਚਿ ਸਬਦਿ ਸਮਾਈ ॥੪॥
तुला पाहिजे त्याला तू मुक्त करतोस आणि तो खऱ्या शब्दात विलीन होतो. ॥४॥
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੩ ॥
श्लोक ३॥
ਮਨ ਕਾ ਝੂਠਾ ਝੂਠੁ ਕਮਾਵੈ ॥
मनाने खोटे बोलणारा नेहमी खोटारडे म्हणून काम करतो.
ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ ਤਪਾ ਸਦਾਵੈ ॥
तो स्वतःला तपस्वी म्हणवतो पण पैशाच्या शोधात इकडे तिकडे फिरत असतो.
ਭਰਮੇ ਭੂਲਾ ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਗਹੈ ॥
संभ्रमात विसरुन तो सर्व तीर्थक्षेत्री पाठ करत राहतो.
ਓਹੁ ਤਪਾ ਕੈਸੇ ਪਰਮ ਗਤਿ ਲਹੈ ॥
पण अशा तपस्वीला परम आनंद कसा मिळेल?
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਕੋ ਸਚੁ ਕਮਾਵੈ ॥
हे नानक! जो गुरूंच्या आशीर्वादाने सत्य आचरण करतो.
ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ ਮੋਖੰਤਰੁ ਪਾਵੈ ॥੧॥
अशा तपस्वीलाच मोक्ष प्राप्त होतो. ॥१॥
ਮਃ ੩ ॥
महाला ३ ॥
ਸੋ ਤਪਾ ਜਿ ਇਹੁ ਤਪੁ ਘਾਲੇ ॥
खरा तपस्वी तोच असतो जो अशी तपश्चर्या करतो.
ਸਤਿਗੁਰ ਨੋ ਮਿਲੈ ਸਬਦੁ ਸਮਾਲੇ ॥
सतगुरुंची मुलाखत घेतल्यानंतर ते शब्द साधनेची तपश्चर्या करतात.
ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਇਹੁ ਤਪੁ ਪਰਵਾਣੁ ॥
सतगुरुंच्या सेवेच्या रूपात केलेली तपश्चर्याच भगवंताला मान्य आहे.
ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਪਾ ਦਰਗਹਿ ਪਾਵੈ ਮਾਣੁ ॥੨॥
हे नानक! अशा तपस्वीलाच सत्याच्या दरबारात गौरव प्राप्त होतो.॥ २॥
ਪਉੜੀ ॥
पौडी ॥
ਰਾਤਿ ਦਿਨਸੁ ਉਪਾਇਅਨੁ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਵਰਤਣਿ ॥
जगाचे कामकाज चालवण्यासाठी देवाने रात्र आणि दिवस निर्माण केले आहेत.