Page 938
ਬਿਦਿਆ ਸੋਧੈ ਤਤੁ ਲਹੈ ਰਾਮ ਨਾਮ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
ਮਨਮੁਖੁ ਬਿਦਿਆ ਬਿਕ੍ਰਦਾ ਬਿਖੁ ਖਟੇ ਬਿਖੁ ਖਾਇ ॥
या ज्ञानाचा कसून अभ्यास करून तो ज्ञान प्राप्त करतो आणि राम नामाचे चिंतन करून ठेवतो.
ਮੂਰਖੁ ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨਈ ਸੂਝ ਬੂਝ ਨਹ ਕਾਇ ॥੫੩॥
मनमुख जीवनाचे ज्ञान विकतो, अशा प्रकारे तो विष घेतो आणि विषच खातो.
ਪਾਧਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਖੀਐ ਚਾਟੜਿਆ ਮਤਿ ਦੇਇ ॥
मूर्खाला शब्द ओळखता येत नाहीत आणि समजही नसते. ॥५३॥
ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਹੁ ਨਾਮੁ ਸੰਗਰਹੁ ਲਾਹਾ ਜਗ ਮਹਿ ਲੇਇ ॥
फक्त त्या पंडिताला गुरुमुख म्हणतात जो आपल्या विद्यार्थ्यांना हाच सल्ला देतो.
ਸਚੀ ਪਟੀ ਸਚੁ ਮਨਿ ਪੜੀਐ ਸਬਦੁ ਸੁ ਸਾਰੁ ॥
नामस्मरण करा, नामसंग्रह करा आणि संसारात लाभ मिळवा.
ਨਾਨਕ ਸੋ ਪੜਿਆ ਸੋ ਪੰਡਿਤੁ ਬੀਨਾ ਜਿਸੁ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਗਲਿ ਹਾਰੁ ॥੫੪॥੧॥
फक्त तोच विद्यार्थी सत्य कथा लिहितो जो त्याच्या मनात सत्याचा अभ्यास करतो आणि शब्द आत्मसात करतो.
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੧ ਸਿਧ ਗੋਸਟਿ
हे नानक! तो सुशिक्षित आणि चतुर विद्वान ज्याने गळ्यात रामनामाचा हार घातला आहे.॥ ५४॥१॥
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
रामकली महाला १ सिद्ध गोसाटी
ਸਿਧ ਸਭਾ ਕਰਿ ਆਸਣਿ ਬੈਠੇ ਸੰਤ ਸਭਾ ਜੈਕਾਰੋ ॥
परमेश्वर एकच आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त केले जाऊ शकते.
ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਰਹਰਾਸਿ ਹਮਾਰੀ ਸਾਚਾ ਅਪਰ ਅਪਾਰੋ ॥
सर्व संत सभेत आपापल्या आसनावर बसले आणि म्हणाले, संत सभेला नमस्कार.
ਮਸਤਕੁ ਕਾਟਿ ਧਰੀ ਤਿਸੁ ਆਗੈ ਤਨੁ ਮਨੁ ਆਗੈ ਦੇਉ ॥
गुरु नानक देवजी उततर देतात की आमची उपासना फक्त त्या अनंत परम सत्य देवासमोर आहे. आपण त्याला आपले मस्तक कापून अर्पण करतो आणि आपले मन आणि शरीर देखील त्याला अर्पण करतो.
ਨਾਨਕ ਸੰਤੁ ਮਿਲੈ ਸਚੁ ਪਾਈਐ ਸਹਜ ਭਾਇ ਜਸੁ ਲੇਉ ॥੧॥
हे नानक! जर एखाद्याला संत सापडला तरच त्याला परम सत्याची प्राप्ती होते आणि कीर्ती त्याच्या नैसर्गिक स्वभावानेच प्राप्त होते. ॥१॥
ਕਿਆ ਭਵੀਐ ਸਚਿ ਸੂਚਾ ਹੋਇ ॥
घर सोडून देश-विदेशात भटकंती करून सत्य आणि पावित्र्य प्राप्त होऊ शकते का?
ਸਾਚ ਸਬਦ ਬਿਨੁ ਮੁਕਤਿ ਨ ਕੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
खऱ्या शब्दांशिवाय कोणीही मुक्त होऊ शकत नाही. ॥१॥रहाउ॥
ਕਵਨ ਤੁਮੇ ਕਿਆ ਨਾਉ ਤੁਮਾਰਾ ਕਉਨੁ ਮਾਰਗੁ ਕਉਨੁ ਸੁਆਓ ॥
सिद्धांनी गुरुजींना विचारले की तुम्ही कोण आहात, तुमचे नाव काय आहे, तुमचा मार्ग काय आहे आणि तुमचे जीवनाचे ध्येय काय आहे.
ਸਾਚੁ ਕਹਉ ਅਰਦਾਸਿ ਹਮਾਰੀ ਹਉ ਸੰਤ ਜਨਾ ਬਲਿ ਜਾਓ ॥
आमची तुम्हाला विनंती आहे की, खरे सांगा, आम्ही संतांवर आहुती देतो.
ਕਹ ਬੈਸਹੁ ਕਹ ਰਹੀਐ ਬਾਲੇ ਕਹ ਆਵਹੁ ਕਹ ਜਾਹੋ ॥
सिद्धांनी गुरू नानक देवांना उद्देशून म्हटले हे बाळा! तू कुठे बसतोस, कुठे राहतोस, तू कुठून आलास आणि कुठे गेला आहेस.
ਨਾਨਕੁ ਬੋਲੈ ਸੁਣਿ ਬੈਰਾਗੀ ਕਿਆ ਤੁਮਾਰਾ ਰਾਹੋ ॥੨॥
नानक म्हणतात, तपस्वी विचारतात तुझा मार्ग कोणता? ॥२॥
ਘਟਿ ਘਟਿ ਬੈਸਿ ਨਿਰੰਤਰਿ ਰਹੀਐ ਚਾਲਹਿ ਸਤਿਗੁਰ ਭਾਏ ॥
गुरु नानक देवजींनी सिद्धांना उत्तर दिले की आपण प्रत्येक क्षणी वास करणाऱ्या भगवंताच्या ध्यानात लीन राहतो आणि सतगुरूंच्या इच्छेनुसारच वाटचाल करतो.
ਸਹਜੇ ਆਏ ਹੁਕਮਿ ਸਿਧਾਏ ਨਾਨਕ ਸਦਾ ਰਜਾਏ ॥
देवाने आपल्याला पाठवले आहे आणि मी त्याच्या आदेशानुसार आलो आहे आणि नानक नेहमी देवाच्या इच्छेनुसार चालतात.
ਆਸਣਿ ਬੈਸਣਿ ਥਿਰੁ ਨਾਰਾਇਣੁ ਐਸੀ ਗੁਰਮਤਿ ਪਾਏ ॥
नारायण सदैव स्थिर आहेत आणि ते स्वतःच आसनावर विराजमान आहेत असे गुरूंचे मत आम्हाला मिळाले आहे.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਬੂਝੈ ਆਪੁ ਪਛਾਣੈ ਸਚੇ ਸਚਿ ਸਮਾਏ ॥੩॥
गुरुमुखाला ही वस्तुस्थिती समजते, स्वतःला ओळखतो आणि परम सत्यात विलीन होतो.॥३॥
ਦੁਨੀਆ ਸਾਗਰੁ ਦੁਤਰੁ ਕਹੀਐ ਕਿਉ ਕਰਿ ਪਾਈਐ ਪਾਰੋ ॥
सिद्धांनी प्रश्न विचारला, असे म्हणतात की हे जग कष्टाने पार करायचा सागर आहे, तो पार कसा करायचा?
ਚਰਪਟੁ ਬੋਲੈ ਅਉਧੂ ਨਾਨਕ ਦੇਹੁ ਸਚਾ ਬੀਚਾਰੋ ॥
तेव्हा चरपटनाथ म्हणाले, हे अवधूत नानक! या वस्तुस्थितीचा खरा विचार कर.
ਆਪੇ ਆਖੈ ਆਪੇ ਸਮਝੈ ਤਿਸੁ ਕਿਆ ਉਤਰੁ ਦੀਜੈ ॥
गुरुजी म्हणाले, जो स्वतः ही वस्तुस्थिती सांगत आहे आणि समजतो त्याला काय उत्तर द्यावे?
ਸਾਚੁ ਕਹਹੁ ਤੁਮ ਪਾਰਗਰਾਮੀ ਤੁਝੁ ਕਿਆ ਬੈਸਣੁ ਦੀਜੈ ॥੪॥
खरे सांग, तू संसारसागर ओलांडला आहेस, तुला संतांच्या सभेत चर्चेसाठी का बसू द्यावे, तरीही मी तुला सांगेन.॥४॥
ਜੈਸੇ ਜਲ ਮਹਿ ਕਮਲੁ ਨਿਰਾਲਮੁ ਮੁਰਗਾਈ ਨੈ ਸਾਣੇ ॥
गुरूजी उत्तर देतात, हे चरपट! ज्याप्रमाणे कमळाचे फूल पाण्यात असुरक्षित राहते आणि नदीत तरंगणारी कोंबडी आपले पंख स्वस्थ बसू देत नाही.
ਸੁਰਤਿ ਸਬਦਿ ਭਵ ਸਾਗਰੁ ਤਰੀਐ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੇ ॥
तसेच भगवंताचे नामस्मरण करून व वचनाचे चिंतन केल्याने संसारसागर पार करता येतो.
ਰਹਹਿ ਇਕਾਂਤਿ ਏਕੋ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਆਸਾ ਮਾਹਿ ਨਿਰਾਸੋ ॥
जो एकांतात राहून भगवंताला आपल्या मनात वास करतो तो जीवनाच्या आशेपासून मुक्त होतो.
ਅਗਮੁ ਅਗੋਚਰੁ ਦੇਖਿ ਦਿਖਾਏ ਨਾਨਕੁ ਤਾ ਕਾ ਦਾਸੋ ॥੫॥
हे नानक! मी त्या महापुरुषाचा सेवक आहे, जो अगम्य, अदृश्य भगवंताचे दर्शन घेतल्यानंतर इतरांनाही त्याचे दर्शन घडवतो. ॥५॥
ਸੁਣਿ ਸੁਆਮੀ ਅਰਦਾਸਿ ਹਮਾਰੀ ਪੂਛਉ ਸਾਚੁ ਬੀਚਾਰੋ ॥
योगी म्हणतात, हे परमेश्वरा! आमची प्रार्थना ऐका, आम्ही आमचे खरे विचार तुझ्याकडे मागतो.
ਰੋਸੁ ਨ ਕੀਜੈ ਉਤਰੁ ਦੀਜੈ ਕਿਉ ਪਾਈਐ ਗੁਰ ਦੁਆਰੋ ॥
कोणत्याही प्रकारचा राग धरू नका आणि बरोबर उत्तर द्या, केवळ गुरूंच्या सहाय्याने भगवंताची प्राप्ती कशी होईल?
ਇਹੁ ਮਨੁ ਚਲਤਉ ਸਚ ਘਰਿ ਬੈਸੈ ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੋ ॥
गुरु नानक म्हणतात नाम हाच जीवनाचा आधार आहे, हे चंचल मन सत्याच्या घरात स्थिरावते.
ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ਕਰਤਾ ਲਾਗੈ ਸਾਚਿ ਪਿਆਰੋ ॥੬॥
जेव्हा एखादी व्यक्ती सत्याच्या प्रेमात पडते तेव्हा देव स्वतः स्वतःला स्वतःशी जोडतो.॥६॥
ਹਾਟੀ ਬਾਟੀ ਰਹਹਿ ਨਿਰਾਲੇ ਰੂਖਿ ਬਿਰਖਿ ਉਦਿਆਨੇ ॥ ਕੰਦ ਮੂਲੁ ਅਹਾਰੋ ਖਾਈਐ ਅਉਧੂ ਬੋਲੈ ਗਿਆਨੇ ॥
योगी त्यांच्या समजुतीनुसार सांगतात की आपण जंगलात झाडांखाली एकटे राहतो, बाजार आणि शहरांकडे जाणाऱ्या रस्त्यांपासून दूर राहतो आणि गवतमुळांचा आहार खाऊन जगतो.