Page 886
ਬਡੈ ਭਾਗਿ ਸਾਧਸੰਗੁ ਪਾਇਓ ॥੧॥
केवळ सौभाग्यानेच मला संतांचा सहवास लाभला आहे. ॥१॥
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਪੂਰੇ ਨਾਹੀ ਉਧਾਰੁ ॥
पूर्ण गुरूशिवाय कोणाचाही उद्धार होऊ शकत नाही.
ਬਾਬਾ ਨਾਨਕੁ ਆਖੈ ਏਹੁ ਬੀਚਾਰੁ ॥੨॥੧੧॥
बाबा नानक तुम्हाला ही कल्पना सांगतात. ॥२॥ ११॥
ਰਾਗੁ ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨
रागु रामकली महाला ५ घरु २
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
परमेश्वर एकच आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त केले जाऊ शकते.
ਚਾਰਿ ਪੁਕਾਰਹਿ ਨਾ ਤੂ ਮਾਨਹਿ ॥
चार वेदही हेच सांगत आहेत पण तुमचा विश्वास नाही.
ਖਟੁ ਭੀ ਏਕਾ ਬਾਤ ਵਖਾਨਹਿ ॥
सहा शास्त्रे देखील एका गोष्टीबद्दल बोलत आहेत.
ਦਸ ਅਸਟੀ ਮਿਲਿ ਏਕੋ ਕਹਿਆ ॥
अठरा पुराणांनी मिळून एकच ईश्वराचा गौरव केला आहे.
ਤਾ ਭੀ ਜੋਗੀ ਭੇਦੁ ਨ ਲਹਿਆ ॥੧॥
तरीही हे योगी! तुला हा फरक कळला नाही. ॥१॥
ਕਿੰਕੁਰੀ ਅਨੂਪ ਵਾਜੈ ॥ ਜੋਗੀਆ ਮਤਵਾਰੋ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
अनुपम वीणा सतत वाजवत असतो. अहो योगी दारुड्या.॥१॥रहाउ॥
ਪ੍ਰਥਮੇ ਵਸਿਆ ਸਤ ਕਾ ਖੇੜਾ ॥
सर्वप्रथम सत्ययुगाच्या रूपाने सत्य नगरी स्थापन झाली.
ਤ੍ਰਿਤੀਏ ਮਹਿ ਕਿਛੁ ਭਇਆ ਦੁਤੇੜਾ ॥
त्यानंतर त्रेतायुगात धर्मात काही प्रमाणात तेढ निर्माण झाली.
ਦੁਤੀਆ ਅਰਧੋ ਅਰਧਿ ਸਮਾਇਆ ॥
द्वापर युगात फक्त अर्धा धर्म उरला होता.
ਏਕੁ ਰਹਿਆ ਤਾ ਏਕੁ ਦਿਖਾਇਆ ॥੨॥
कलियुगात फक्त धर्माचा अंश उरला आहे आणि.॥२॥
ਏਕੈ ਸੂਤਿ ਪਰੋਏ ਮਣੀਏ ॥ ਗਾਠੀ ਭਿਨਿ ਭਿਨਿ ਭਿਨਿ ਭਿਨਿ ਤਣੀਏ ॥
जपमाळाचे सर्व मणी एकाच धाग्यावर गुंफलेले असतात आणि वेगवेगळ्या गाठींनी वेगळे ठेवतात त्याप्रमाणे सतगुरूंनी जगाला मुक्तीचा एकच मार्ग दाखवला आहे.
ਫਿਰਤੀ ਮਾਲਾ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਭਾਇ ॥
ही जपमाळ अनेक पद्धतींनी प्रेमाने फिरत राहते.
ਖਿੰਚਿਆ ਸੂਤੁ ਤ ਆਈ ਥਾਇ ॥੩॥
हाराचा धागा ओढला की संपूर्ण हार एका जागी येतो. ॥३॥
ਚਹੁ ਮਹਿ ਏਕੈ ਮਟੁ ਹੈ ਕੀਆ ॥
चारही युगात जगण्यासाठी भगवंताने या जगाच्या रूपात मठ निर्माण केला आहे.
ਤਹ ਬਿਖੜੇ ਥਾਨ ਅਨਿਕ ਖਿੜਕੀਆ ॥
त्यात दुर्गुणांनी भरलेली अनेक वेदनादायक ठिकाणे आहेत आणि त्यातून बाहेर पडण्यासाठी अनेक योनीसारख्या खिडक्या आहेत.
ਖੋਜਤ ਖੋਜਤ ਦੁਆਰੇ ਆਇਆ ॥
हे नानक! जेव्हा माणूस शोधतो आणि गुरूंच्या दारापर्यंत पोहोचतो.
ਤਾ ਨਾਨਕ ਜੋਗੀ ਮਹਲੁ ਘਰੁ ਪਾਇਆ ॥੪॥
तेव्हा भगवंताच्या चरणांशी जोडलेल्या माणसाला भगवंताचा महाल सापडतो. ॥४॥
ਇਉ ਕਿੰਕੁਰੀ ਆਨੂਪ ਵਾਜੈ ॥
अशाप्रकारे आता तीच वीणा त्याच्या आत्मरूपात वाजवली जात आहे.
ਸੁਣਿ ਜੋਗੀ ਕੈ ਮਨਿ ਮੀਠੀ ਲਾਗੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੧॥੧੨॥
हे ऐकून योगींच्या हृदयात गोडवा येतो.॥१॥रहाउरहा॥ १॥ १२ ॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
रामकली महाल ५॥
ਤਾਗਾ ਕਰਿ ਕੈ ਲਾਈ ਥਿਗਲੀ ॥
देवाने जीवनाला वाऱ्याच्या रूपात धाग्यात बांधले आहे आणि शरीराचे कफन अवयवांच्या रूपात शिवले आहे.
ਲਉ ਨਾੜੀ ਸੂਆ ਹੈ ਅਸਤੀ ॥
नसा हाडांशी सुयांच्या स्वरूपात जोडलेल्या असतात.
ਅੰਭੈ ਕਾ ਕਰਿ ਡੰਡਾ ਧਰਿਆ ॥
हे कफन सारखे शरीर वीर्य स्वरूपात रक्तबिंदू तयार करून तयार केले आहे.
ਕਿਆ ਤੂ ਜੋਗੀ ਗਰਬਹਿ ਪਰਿਆ ॥੧॥
हे योगी! तू कशाची बढाई मारतोस? ॥१॥
ਜਪਿ ਨਾਥੁ ਦਿਨੁ ਰੈਨਾਈ ॥
रात्रंदिवस देवाचा जप करा.
ਤੇਰੀ ਖਿੰਥਾ ਦੋ ਦਿਹਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
कारण तुझ्या देहाचे हे कफन फक्त दोन दिवस टिकणार आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਗਹਰੀ ਬਿਭੂਤ ਲਾਇ ਬੈਠਾ ਤਾੜੀ ॥
अंगावर विभूती लावून तुम्ही समाधीत बसला आहात.
ਮੇਰੀ ਤੇਰੀ ਮੁੰਦ੍ਰਾ ਧਾਰੀ ॥
तुम्ही अहंकाराची मुद्रा धारण केली आहे.
ਮਾਗਹਿ ਟੂਕਾ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨ ਪਾਵੈ ॥
तुम्ही घरोघरी अन्न मागत राहता पण समाधान होत नाही.
ਨਾਥੁ ਛੋਡਿ ਜਾਚਹਿ ਲਾਜ ਨ ਆਵੈ ॥੨॥
देवाशिवाय इतरांकडून मागायला तुम्हाला लाज वाटत नाही. ॥२॥
ਚਲ ਚਿਤ ਜੋਗੀ ਆਸਣੁ ਤੇਰਾ ॥
हे योगी! तुझे आसन स्थिर आहे पण तुझे मन चंचल आहे.
ਸਿੰਙੀ ਵਾਜੈ ਨਿਤ ਉਦਾਸੇਰਾ ॥
अर्थात हॉर्न वाजत राहतो, तरीही तुमचे मन नेहमी उदास राहते.
ਗੁਰ ਗੋਰਖ ਕੀ ਤੈ ਬੂਝ ਨ ਪਾਈ ॥
तुम्हाला अजून जगद्गुरू परमेश्वर समजले नाहीत.
ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜੋਗੀ ਆਵੈ ਜਾਈ ॥੩॥
हे योगी! यासाठीच तू पुन्हा पुन्हा जन्म घेत आहेस आणि मरत आहेस. ॥३॥
ਜਿਸ ਨੋ ਹੋਆ ਨਾਥੁ ਕ੍ਰਿਪਾਲਾ ॥
ज्यांच्यावर मालक दयाळू आहे.
ਰਹਰਾਸਿ ਹਮਾਰੀ ਗੁਰ ਗੋਪਾਲਾ ॥
त्या गुरु देवापुढे आमची प्रार्थना आहे.
ਨਾਮੈ ਖਿੰਥਾ ਨਾਮੈ ਬਸਤਰੁ ॥
ज्याचे कफन आणि वस्त्र हे नावच आहे.
ਜਨ ਨਾਨਕ ਜੋਗੀ ਹੋਆ ਅਸਥਿਰੁ ॥੪॥
हे नानक! तो योगी स्थिर झाला आहे. ॥४॥
ਇਉ ਜਪਿਆ ਨਾਥੁ ਦਿਨੁ ਰੈਨਾਈ ॥
ज्याने रात्रंदिवस असा भगवंताचा जप केला आहे.
ਹੁਣਿ ਪਾਇਆ ਗੁਰੁ ਗੋਸਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੨॥੧੩॥
त्याला आता मनुष्यजन्मात गुरु परमेश्वराची प्राप्ती झाली आहे. ॥१॥रहाउ राहूं ॥२॥१३॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
रामकली महाल ५॥
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਸੋਈ ॥
ते घडवून आणणारा देव आहे.
ਆਨ ਨ ਦੀਸੈ ਕੋਈ ॥
त्याच्याशिवाय दुसरे कोणी दिसत नाही.
ਠਾਕੁਰੁ ਮੇਰਾ ਸੁਘੜੁ ਸੁਜਾਨਾ ॥
माझा ठाकूर अतिशय हुशार आणि सर्वज्ञ आहे.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਿਲਿਆ ਰੰਗੁ ਮਾਨਾ ॥੧॥
आनंद तेव्हाच प्राप्त होतो जेव्हा तो गुरूंच्या माध्यमातून प्राप्त होतो.॥१॥
ਐਸੋ ਰੇ ਹਰਿ ਰਸੁ ਮੀਠਾ ॥
हरि रस इतका गोड आहे की.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਿਨੈ ਵਿਰਲੈ ਡੀਠਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरुमुख झाल्यानंतर दुर्मिळ व्यक्तीने त्याचा आस्वाद घेतला आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਨਿਰਮਲ ਜੋਤਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ॥
त्याचा प्रकाश शुद्ध, हरिचे नाम अमृत आहे.