Page 85
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਬਰੇ ਸਾਚਾ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ॥੧॥
हे नानक! गुरूच्या अनुयायांचे त्यांनी परमेश्वराचे नाम हृदयात धारण केल्यामुळे आध्यात्मिक अध:पतनापासून रक्षण होते. ॥१॥
ਮਃ ੧ ॥
महला १ ॥
ਗਲੀ ਅਸੀ ਚੰਗੀਆ ਆਚਾਰੀ ਬੁਰੀਆਹ ॥
आपण आपल्या बोलण्यातून चांगले विचार व्यक्त करतो पण त्यांना आपल्या आचरणात आणत नाही.
ਮਨਹੁ ਕੁਸੁਧਾ ਕਾਲੀਆ ਬਾਹਰਿ ਚਿਟਵੀਆਹ ॥
आमची मने अशुद्ध आणि वाईट आहेत, परंतु बाहेरून आपण शुद्ध दिसतो.
ਰੀਸਾ ਕਰਿਹ ਤਿਨਾੜੀਆ ਜੋ ਸੇਵਹਿ ਦਰੁ ਖੜੀਆਹ ॥
जे नेहमी परमेश्वराची आज्ञा स्वीकारण्यास तयार असतात त्यांचे आपण अनुकरण करतो.
ਨਾਲਿ ਖਸਮੈ ਰਤੀਆ ਮਾਣਹਿ ਸੁਖਿ ਰਲੀਆਹ ॥
जे जीव आपल्या पती-परमेश्वराच्या प्रेमाने भरलेले असतात, त्यांना परमेश्वराच्या प्रेमाचा आध्यात्मिक आनंद प्राप्त होतो.
ਹੋਦੈ ਤਾਣਿ ਨਿਤਾਣੀਆ ਰਹਹਿ ਨਿਮਾਨਣੀਆਹ ॥
ते शक्तिशाली असले तरी ते नेहमी इतरांशी नम्रपणे आणि प्रेमाने वागतात.
ਨਾਨਕ ਜਨਮੁ ਸਕਾਰਥਾ ਜੇ ਤਿਨ ਕੈ ਸੰਗਿ ਮਿਲਾਹ ॥੨॥
हे नानक! त्या मुक्त जिवांशी म्हणजेच गुरूच्या अनुयायांशी सहवास ठेवला तरच आपले जीवन सफल होऊ शकते. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਤੂੰ ਆਪੇ ਜਲੁ ਮੀਨਾ ਹੈ ਆਪੇ ਆਪੇ ਹੀ ਆਪਿ ਜਾਲੁ ॥
हे जगाच्या स्वामी ! हे जग एका अथांग समुद्रासारखे आहे ज्यात तुम्ही स्वतःच पाणी आहात, तुम्ही स्वतः पाण्यात राहणारे मासे (प्राणी) आहात आणि तुम्ही स्वतःच माशांना अडकवणारे जाळे आहात.
ਤੂੰ ਆਪੇ ਜਾਲੁ ਵਤਾਇਦਾ ਆਪੇ ਵਿਚਿ ਸੇਬਾਲੁ ॥
तुम्ही स्वतः कोळी बनून मासे पकडण्यासाठी ऐहिक आकर्षणाचे जाळे फेकता आणि तुम्हीच आमिष (सांसारिक संपत्ती) आहात ज्यामध्ये मासे (माणूस) अडकून राहतात.
ਤੂੰ ਆਪੇ ਕਮਲੁ ਅਲਿਪਤੁ ਹੈ ਸੈ ਹਥਾ ਵਿਚਿ ਗੁਲਾਲੁ ॥
हे परमेश्वरा! तुम्ही स्वतः मायेच्या धुळीने अप्रभावित राहता, जसे सुंदर कमळ ज्या चिखलात उगवते त्यापासून अप्रभावित राहते.
ਤੂੰ ਆਪੇ ਮੁਕਤਿ ਕਰਾਇਦਾ ਇਕ ਨਿਮਖ ਘੜੀ ਕਰਿ ਖਿਆਲੁ ॥
हे परमेश्वरा! जे जीव क्षणभरही तुझा विचार करतात, त्यांना तूच जन्म-मृत्यूच्या चक्रातून मुक्त करतोस.
ਹਰਿ ਤੁਧਹੁ ਬਾਹਰਿ ਕਿਛੁ ਨਹੀ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਵੇਖਿ ਨਿਹਾਲੁ ॥੭॥
हे परमेश्वरा! तुझ्या आज्ञेपलीकडे काहीही नाही, म्हणून आपण सर्व जग व्यापले आहे याची जाणीव आम्हाला केवळ गुरूच्या शब्दांद्वारेच होते आणि तुमच्या दर्शनाचा आनंद प्राप्त होतो. ॥७॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
श्लोक महला ३॥
ਹੁਕਮੁ ਨ ਜਾਣੈ ਬਹੁਤਾ ਰੋਵੈ ॥
जी जीवरूपी-स्त्री परमेश्वराच्या आज्ञेचे पालन करत नाही, ती स्त्री नेहमी दुःखी असते.
ਅੰਦਰਿ ਧੋਖਾ ਨੀਦ ਨ ਸੋਵੈ ॥
तिचे मन व्यथित आहे, म्हणून ती सुखाच्या गाढ झोपेत (मन:शांतीने) झोपत नाही.
ਜੇ ਧਨ ਖਸਮੈ ਚਲੈ ਰਜਾਈ ॥ ਦਰਿ ਘਰਿ ਸੋਭਾ ਮਹਲਿ ਬੁਲਾਈ ॥
जर जीवरूपी-स्त्री आपल्या पती-परमेश्वराच्या इच्छेचे पालन करते, म्हणून ती तिच्या परमेश्वराच्या सान्निध्यात राहते आणि तिला या जगात आणि त्या जगात मान मिळतो.
ਨਾਨਕ ਕਰਮੀ ਇਹ ਮਤਿ ਪਾਈ ॥
हे नानक! परमेश्वराच्या कृपेनेच परमेश्वरप्राप्तीचे हे ज्ञान त्याला प्राप्त होते.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਸਚਿ ਸਮਾਈ ॥੧॥
गुरूंच्या कृपेने तो सत्यात विलीन होतो. ॥१॥
ਮਃ ੩ ॥
महला ३॥
ਮਨਮੁਖ ਨਾਮ ਵਿਹੂਣਿਆ ਰੰਗੁ ਕਸੁੰਭਾ ਦੇਖਿ ਨ ਭੁਲੁ ॥
हे स्वार्थी मानव! मायेचा रंग (क्षणिक सांसारिक आकर्षणे) फुलासारखा सुंदर आहे. क्षणभंगुर ऐहिक आकर्षणांनी दिशाभूल करू नका.
ਇਸ ਕਾ ਰੰਗੁ ਦਿਨ ਥੋੜਿਆ ਛੋਛਾ ਇਸ ਦਾ ਮੁਲੁ ॥
हे सांसारिक आकर्षणे अल्पायुषी आणि केशर रंगाप्रमाणे काही काळासाठी आहेत.
ਦੂਜੈ ਲਗੇ ਪਚਿ ਮੁਏ ਮੂਰਖ ਅੰਧ ਗਵਾਰ ॥
द्वैतात बुडलेले, मूर्ख, आध्यात्मिकदृष्ट्या आंधळे आणि अज्ञानी लोक त्यांचे जीवन वाया घालवतात.
ਬਿਸਟਾ ਅੰਦਰਿ ਕੀਟ ਸੇ ਪਇ ਪਚਹਿ ਵਾਰੋ ਵਾਰ ॥
मृत्यूनंतर, ते विष्ठेमध्ये कीटक बनतात, जे पुन्हा पुन्हा जन्म घेतात आणि विष्ठेत जळत राहतात.
ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਰਤੇ ਸੇ ਰੰਗੁਲੇ ਗੁਰ ਕੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
हे नानक! गुरूंच्या उपदेशानुसार जे सुखी अवस्थेत राहतात, ते परमेश्वराच्या नामस्मरणात मग्न राहतात आणि सदैव आनंदात राहतात.
ਭਗਤੀ ਰੰਗੁ ਨ ਉਤਰੈ ਸਹਜੇ ਰਹੈ ਸਮਾਇ ॥੨॥
त्यांची परमेश्वराप्रती असलेली भक्ती आणि प्रेम कधीच नष्ट होत नाही आणि ते सुखी अवस्थेत मग्न राहतात.॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸਿਸਟਿ ਉਪਾਈ ਸਭ ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਰਿਜਕੁ ਸੰਬਾਹਿਆ ॥
हे परमेश्वरा ! संपूर्ण सृष्टी तूच निर्माण केली आहेस आणि तूच अन्न पुरवून सर्वांची काळजी घेतोस.
ਇਕਿ ਵਲੁ ਛਲੁ ਕਰਿ ਕੈ ਖਾਵਦੇ ਮੁਹਹੁ ਕੂੜੁ ਕੁਸਤੁ ਤਿਨੀ ਢਾਹਿਆ ॥
काहीजण खोटे बोलून आणि इतरांची फसवणूक करून स्वतःला टिकवून ठेवतात.
ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਭਾਵੈ ਸੋ ਕਰਹਿ ਤੁਧੁ ਓਤੈ ਕੰਮਿ ਓਇ ਲਾਇਆ ॥
हे परमेश्वरा ! ते तुमच्या इच्छेनुसार कार्य करतात, कारण (त्यांच्या पूर्वजन्मीच्या कर्मानुसार) तुम्ही त्यांना अशा कृती नियुक्त केल्या आहेत ज्यात खोटेपणा आणि फसवणूक समाविष्ट आहे.
ਇਕਨਾ ਸਚੁ ਬੁਝਾਇਓਨੁ ਤਿਨਾ ਅਤੁਟ ਭੰਡਾਰ ਦੇਵਾਇਆ ॥
हे परमेश्वरा! तू अनेक जीवांना सत्याचे ज्ञान (धार्मिक जीवनाविषयी) दिले आहे आणि त्यांना समाधानाचा अक्षय खजिना दिला आहे.
ਹਰਿ ਚੇਤਿ ਖਾਹਿ ਤਿਨਾ ਸਫਲੁ ਹੈ ਅਚੇਤਾ ਹਥ ਤਡਾਇਆ ॥੮॥
जे व्यक्ती परमेश्वराचे स्मरण करून प्राप्त वस्तूंचे सेवन करतात, त्यांचे जीवन सुखी होते; पण परमेश्वराचा त्याग करणारे नेहमी असंतुष्ट राहतात आणि याचना करत राहतात. ॥८॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
श्लोक महला ३ ॥
ਪੜਿ ਪੜਿ ਪੰਡਿਤ ਬੇਦ ਵਖਾਣਹਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਸੁਆਇ ॥
भ्रम आणि आसक्तीमुळे पंडित वेदांचे विपुल वाचन करून पाठ करतात.
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਮਨ ਮੂਰਖ ਮਿਲੈ ਸਜਾਇ ॥
जो द्वंद्वाच्या प्रेमासाठी परमेश्वराला सोडून देतो. अशा स्वार्थी व्यक्तीला शिक्षा मिळते.
ਜਿਨਿ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਦਿਤਾ ਤਿਸੁ ਕਬਹੂੰ ਨ ਚੇਤੈ ਜੋ ਦੇਂਦਾ ਰਿਜਕੁ ਸੰਬਾਹਿ ॥
ज्या परमेश्वराने माणसाला जीवन आणि शरीर दिले आहे, अशा माणसाला बहुधा त्या परमेश्वराचे स्मरण होत नाही, जो सर्वांना अन्न देऊन त्यांची काळजी घेतो.
ਜਮ ਕਾ ਫਾਹਾ ਗਲਹੁ ਨ ਕਟੀਐ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥
तो नेहमीच मृत्यूची भीती बाळगतो आणि जन्म आणि मृत्यूच्या चक्रात राहतो.
ਮਨਮੁਖਿ ਕਿਛੂ ਨ ਸੂਝੈ ਅੰਧੁਲੇ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਕਮਾਇ ॥
अध्यात्मिकदृष्ट्या अज्ञानी स्वार्थी व्यक्ती (धार्मिक जीवनाबद्दल) काहीही समजत नाही आणि त्याच्या पूर्वजन्माच्या कर्मानुसार त्याच्यासाठी जे पूर्वनियोजित आहे तेच करतो.
ਪੂਰੈ ਭਾਗਿ ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਸੁਖਦਾਤਾ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਮਨਿ ਆਇ ॥
सुदैवाने जेव्हा एखाद्याला आनंद देणारे सद्गुरू भेटतात तेव्हा त्या व्यक्तीच्या हृदयात परमेश्वराचे नाम वास करू लागते.
ਸੁਖੁ ਮਾਣਹਿ ਸੁਖੁ ਪੈਨਣਾ ਸੁਖੇ ਸੁਖਿ ਵਿਹਾਇ ॥
अशी व्यक्ती खऱ्या आनंदाचा उपभोग घेते आणि त्या व्यक्तीचे संपूर्ण सुखात व्यतीत होते.
ਨਾਨਕ ਸੋ ਨਾਉ ਮਨਹੁ ਨ ਵਿਸਾਰੀਐ ਜਿਤੁ ਦਰਿ ਸਚੈ ਸੋਭਾ ਪਾਇ ॥੧॥
हे नानक! परमेश्वराचे नाम मनापासून विसरू नकोस, ज्यामुळे सत्याच्या (परमेश्वराच्या) दरबारात तुला प्रतिष्ठा मिळते. ॥१॥