Page 80
ਪੁਰਬੇ ਕਮਾਏ ਸ੍ਰੀਰੰਗ ਪਾਏ ਹਰਿ ਮਿਲੇ ਚਿਰੀ ਵਿਛੁੰਨਿਆ ॥
पूर्वजन्माच्या चांगल्या कर्मामुळे मनुष्य परमेश्वराची प्राप्ती करतो, ज्यापासून तो बऱ्याच काळापासून वेगळा झाला होता.
ਅੰਤਰਿ ਬਾਹਰਿ ਸਰਬਤਿ ਰਵਿਆ ਮਨਿ ਉਪਜਿਆ ਬਿਸੁਆਸੋ ॥
माझ्या मनात असा विश्वास दृढ झाला आहे की परमपिता परमेश्वर संपूर्ण विश्वात, प्रत्येक जीवाच्या आत आणि बाहेर विराजमान आहे.
ਨਾਨਕੁ ਸਿਖ ਦੇਇ ਮਨ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕਰਿ ਸੰਤਾ ਸੰਗਿ ਨਿਵਾਸੋ ॥੪॥
श्री नानक उपदेश करतात की हे माझ्या प्रिय मित्र मन! तू सदैव संतांच्या सहवासात राहा. ॥४॥
ਮਨ ਪਿਆਰਿਆ ਜੀਉ ਮਿਤ੍ਰਾ ਹਰਿ ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਮਨੁ ਲੀਨਾ ॥
हे माझ्या प्रिय मन, माझ्या मित्रा, ज्या व्यक्तीचे मन परमेश्वराच्या प्रेमात आणि भक्तीत लीन आहे,
ਮਨ ਪਿਆਰਿਆ ਜੀਉ ਮਿਤ੍ਰਾ ਹਰਿ ਜਲ ਮਿਲਿ ਜੀਵੇ ਮੀਨਾ ॥
हे माझ्या प्रिय मन, माझ्या मित्रा, परमेश्वराला भेटल्यावर आध्यात्मिक आनंद प्राप्त करतो, मासा जसा पाण्यात परत येतो त्याप्रमाणे मनुष्य आध्यात्मिकरित्या जिवंत राहतो.
ਹਰਿ ਪੀ ਆਘਾਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਨੇ ਸ੍ਰਬ ਸੁਖਾ ਮਨ ਵੁਠੇ ॥
जो मनुष्य मायेच्या वासनांचा त्याग करून परमेश्वराच्या अमृत स्तुतीने तृप्त होतो, त्याच्या मनाला सर्व सुख प्राप्त होते.
ਸ੍ਰੀਧਰ ਪਾਏ ਮੰਗਲ ਗਾਏ ਇਛ ਪੁੰਨੀ ਸਤਿਗੁਰ ਤੁਠੇ ॥
परमेश्वराची जाणीव झाल्यावर तो आनंदाची गाणी गातो आणि सद्गुरूंच्या कृपेने त्याच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतात.
ਲੜਿ ਲੀਨੇ ਲਾਏ ਨਉ ਨਿਧਿ ਪਾਏ ਨਾਉ ਸਰਬਸੁ ਠਾਕੁਰਿ ਦੀਨਾ ॥
जगाचे स्वामी प्रभू-परमेश्वर त्यांना स्वतःशी जोडून घेतात आणि त्यांना आपल्या नामाचा आशीर्वाद देतात, जे मिळाल्यावर जीवाला असे वाटते की जणू काही नवीन खजिन्याने भरलेला खजिना सापडला आहे.
ਨਾਨਕ ਸਿਖ ਸੰਤ ਸਮਝਾਈ ਹਰਿ ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਮਨੁ ਲੀਨਾ ॥੫॥੧॥੨॥
हे नानक! ज्याला गुरूंनी परमेश्वराच्या नामस्मरणाची शिकवण दिली आहे तो परमेश्वराच्या प्रेमळ भक्तीत तल्लीन राहतो. ॥५॥१॥२॥
ਸਿਰੀਰਾਗ ਕੇ ਛੰਤ ਮਹਲਾ ੫
सिरीरागचे छंत महला ५
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
परमेश्वर एक आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त करता येते.
ਡਖਣਾ ॥
डखणा : दक्षिण भाषा
ਹਠ ਮਝਾਹੂ ਮਾ ਪਿਰੀ ਪਸੇ ਕਿਉ ਦੀਦਾਰ ॥
माझा प्रिय गुरू (परमेश्वर) माझ्या हृदयात खोलवर आहे. मग मी त्यांचे दर्शन कसे करू शकतो?
ਸੰਤ ਸਰਣਾਈ ਲਭਣੇ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਾਣ ਅਧਾਰ ॥੧॥
हे नानक! संतांचा आश्रय घेतल्याने मनुष्याला आपल्या जीवनाचा आधार असलेल्या परमेश्वराची प्राप्ती होते. ॥१॥
ਛੰਤੁ ॥
छंत
ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਿਉ ਪ੍ਰੀਤਿ ਰੀਤਿ ਸੰਤਨ ਮਨਿ ਆਵਏ ਜੀਉ ॥
परमेश्वराच्या कमलचरणाविषयी प्रेम आणि भक्ती केवळ संतांच्याच मनात निर्माण होते.
ਦੁਤੀਆ ਭਾਉ ਬਿਪਰੀਤਿ ਅਨੀਤਿ ਦਾਸਾ ਨਹ ਭਾਵਏ ਜੀਉ ॥
परमेश्वराशिवाय इतर कोणावरही प्रेम करणे हे देवाच्या भक्तांच्या श्रद्धा आणि प्रतिष्ठेच्या विरुद्ध आहे, जे त्यांना आवडत नाही.
ਦਾਸਾ ਨਹ ਭਾਵਏ ਬਿਨੁ ਦਰਸਾਵਏ ਇਕ ਖਿਨੁ ਧੀਰਜੁ ਕਿਉ ਕਰੈ ॥
परमेश्वराच्या कृपादृष्टीपेक्षा त्याच्या भक्तांसाठी आनंददायी दुसरे काहीही नाही. त्याशिवाय त्यांचे भक्त क्षणभरही संयम कसे राखतील?
ਨਾਮ ਬਿਹੂਨਾ ਤਨੁ ਮਨੁ ਹੀਨਾ ਜਲ ਬਿਨੁ ਮਛੁਲੀ ਜਿਉ ਮਰੈ ॥
ज्याप्रमाणे मासा पाण्याविना मरतो, त्याचप्रमाणे नाम न घेतल्याने परमेश्वराच्या भक्तांचे शरीर व मन क्षीण होऊन त्यांच्या भावना मृत झाल्यासारख्या होतात.
ਮਿਲੁ ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰੇ ਗੁਣ ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਗਾਵਏ ॥
माझ्या जीवनाचा आधार, प्रिय परमेश्वरा! कृपया मला तुझ्याबरोबर सामील करा, जेणेकरून मी तुम्हाला संतांच्या सभेत सामील होऊ शकेन आणि तुझी स्तुती करू शकेन.
ਨਾਨਕ ਕੇ ਸੁਆਮੀ ਧਾਰਿ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਮਨਿ ਤਨਿ ਅੰਕਿ ਸਮਾਵਏ ॥੧॥
हे नानाकचा स्वामी! कृपया माझ्यावर दया दाखवा, जेणेकरून माझे शरीर आणि आत्मा तुझ्या तुझ्यात विलीन होईल. ॥१॥
ਡਖਣਾ ॥
डखणा :दक्षिण भाषा
ਸੋਹੰਦੜੋ ਹਭ ਠਾਇ ਕੋਇ ਨ ਦਿਸੈ ਡੂਜੜੋ ॥
परमेश्वर सर्व ठिकाणी सौंदर्याने व्यापलेला दिसतो; त्या परमेश्वराशिवाय अन्य कोणीही कुठेच दिसत नाही.
ਖੁਲ੍ਹ੍ਹੜੇ ਕਪਾਟ ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰ ਭੇਟਤੇ ॥੧॥
हे नानक! सद्गुरूंना भेटल्यानंतर मन सांसारिक इच्छांपासून स्वतःला वेगळे करते. मग त्या व्यक्तीला समजते की परमेश्वर सर्वत्र व्यापलेला आहे. ॥१॥
ਛੰਤੁ ॥
छंत:
ਤੇਰੇ ਬਚਨ ਅਨੂਪ ਅਪਾਰ ਸੰਤਨ ਆਧਾਰ ਬਾਣੀ ਬੀਚਾਰੀਐ ਜੀਉ ॥
हे संतांचा आधार असलेल्या परमेश्वरा! हे अनंत देवा! तुमचे शब्द खूप सुंदर आणि अफाट आहेत. संतांनी तुझ्या स्तुतीच्या दैवी वचनांचे चिंतन केले आहे.
ਸਿਮਰਤ ਸਾਸ ਗਿਰਾਸ ਪੂਰਨ ਬਿਸੁਆਸ ਕਿਉ ਮਨਹੁ ਬਿਸਾਰੀਐ ਜੀਉ ॥
प्रत्येक श्वासाने तुम्हाला स्मरण करून संतांची श्रद्धा दृढ होते की परमेश्वराचे नामस्मरण मनातून कधीही विसरता कामा नये.
ਕਿਉ ਮਨਹੁ ਬੇਸਾਰੀਐ ਨਿਮਖ ਨਹੀ ਟਾਰੀਐ ਗੁਣਵੰਤ ਪ੍ਰਾਨ ਹਮਾਰੇ ॥
हे अनंत गुणांच्या स्वामी ! या जीवनाच्या आधारा, क्षणभर ही तूला आम्ही का विसरावे? आम्ही तुला क्षणभरही विसरू शकत नाही.
ਮਨ ਬਾਂਛਤ ਫਲ ਦੇਤ ਹੈ ਸੁਆਮੀ ਜੀਅ ਕੀ ਬਿਰਥਾ ਸਾਰੇ ॥
परमेश्वर प्रत्येक मनाच्या इच्छा पूर्ण करतो आणि प्रत्येकाच्या वेदनांची काळजी घेतो.
ਅਨਾਥ ਕੇ ਨਾਥੇ ਸ੍ਰਬ ਕੈ ਸਾਥੇ ਜਪਿ ਜੂਐ ਜਨਮੁ ਨ ਹਾਰੀਐ ॥
हे अनाथांचे स्वामी! तू सदैव सर्व प्राणिमात्रांसह राहतोस. तुमच्या नावाचे प्रेमाने स्मरण केल्याने माणूस आयुष्याचा खेळ कधीच हरत नाही.
ਨਾਨਕ ਕੀ ਬੇਨੰਤੀ ਪ੍ਰਭ ਪਹਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਿ ਭਵਜਲੁ ਤਾਰੀਐ ॥੨॥
श्री नानक परमेश्वराला प्रार्थना करतात की हे परमेश्वरा! तू माझ्यावर दया कर आणि मला या दुर्गुणांच्या सागरातून पार कर. ॥२॥
ਡਖਣਾ ॥
डखणा ॥
ਧੂੜੀ ਮਜਨੁ ਸਾਧ ਖੇ ਸਾਈ ਥੀਏ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ॥
ज्याच्यावर परमेश्वर दया दाखवतो, त्यांना संतांशी जुळण्याची आणि नम्रपणे संतांची सेवा करण्याची संधी मिळते.
ਲਧੇ ਹਭੇ ਥੋਕੜੇ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਧਨੁ ਮਾਲ ॥੧॥
हे नानक! ज्यांना परमेश्वराच्या नामाच्या रूपाने संपत्ती मिळते, त्यांना त्यांच्या हयातीत जे काही हवे होते ते सर्व मिळाले आहे असे समजतात. ॥१॥
ਛੰਤੁ ॥
छंत:
ਸੁੰਦਰ ਸੁਆਮੀ ਧਾਮ ਭਗਤਹ ਬਿਸ੍ਰਾਮ ਆਸਾ ਲਗਿ ਜੀਵਤੇ ਜੀਉ ॥
परमेश्वराचे कमलचरण (त्याचे दैवी वचन) हे भक्तांच्या मनासाठी विश्रांतीचे ठिकाण आहे, ते प्राप्त करण्याच्या आशेने ते जगतात.
ਮਨਿ ਤਨੇ ਗਲਤਾਨ ਸਿਮਰਤ ਪ੍ਰਭ ਨਾਮ ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਵਤੇ ਜੀਉ ॥
त्याच्यामध्ये शरीर आणि मनामध्ये पूर्णपणे आत्मसात केल्यामुळे ते परमेश्वराचे नामस्मरण करतात आणि परमेश्वराच्या नामरूपी अमृताचा आनंद घेतात.