Page 712
ਬਿਨੁ ਸਿਮਰਨ ਜੋ ਜੀਵਨੁ ਬਲਨਾ ਸਰਪ ਜੈਸੇ ਅਰਜਾਰੀ ॥
भगवंताच्या स्मरणाशिवाय जगणे म्हणजे वासनांच्या आगीत जळण्यासारखे आहे, ज्याप्रमाणे साप आपल्या अंतर्गत विषाचे पालनपोषण करतो आणि दीर्घ आयुष्यभर विषाच्या जळजळीत जळत राहतो.
ਨਵ ਖੰਡਨ ਕੋ ਰਾਜੁ ਕਮਾਵੈ ਅੰਤਿ ਚਲੈਗੋ ਹਾਰੀ ॥੧॥
जरी मनुष्याने संपूर्ण जग जिंकले आणि राज्य केले तरी सिमरनशिवाय तो शेवटी जीवनाची लढाई हरतो. ॥१॥
ਗੁਣ ਨਿਧਾਨ ਗੁਣ ਤਿਨ ਹੀ ਗਾਏ ਜਾ ਕਉ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ॥
हे नानक! ज्याच्यावर त्याने आशीर्वादांचा वर्षाव केला आहे त्याने सद्गुणांचे भांडार असलेल्या देवाची स्तुती केली आहे.
ਸੋ ਸੁਖੀਆ ਧੰਨੁ ਉਸੁ ਜਨਮਾ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਬਲਿਹਾਰੀ ॥੨॥੨॥
प्रत्यक्षात तो आनंदी आहे आणि त्याचे जीवन धन्य आहे आणि मी फक्त त्यालाच शरण जातो. ॥२॥ २॥
ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨ ਚਉਪਦੇ
तोडी महाला ५ घरु २ चौपदे
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
परमेश्वर एकच आहे आणि त्याला सद्गुरूंच्या कृपेने प्राप्त केले जाऊ शकते.
ਧਾਇਓ ਰੇ ਮਨ ਦਹ ਦਿਸ ਧਾਇਓ ॥
हे चंचल मन दहा दिशांना भटकत राहते.
ਮਾਇਆ ਮਗਨ ਸੁਆਦਿ ਲੋਭਿ ਮੋਹਿਓ ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਆਪਿ ਭੁਲਾਇਓ ॥ ਰਹਾਉ ॥
तो भ्रमात मग्न राहतो आणि लोभाच्या चवीने मोहित झालेला असतो. सत्य हेच आहे की परमेश्वरालाच त्याचा विसर पडला आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਹਰਿ ਕਥਾ ਹਰਿ ਜਸ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਸਿਉ ਇਕੁ ਮੁਹਤੁ ਨ ਇਹੁ ਮਨੁ ਲਾਇਓ ॥
हरि कथा, हरि यश आणि साधसंगत मध्ये क्षणभरही त्याचा समावेश नाही.
ਬਿਗਸਿਓ ਪੇਖਿ ਰੰਗੁ ਕਸੁੰਭ ਕੋ ਪਰ ਗ੍ਰਿਹ ਜੋਹਨਿ ਜਾਇਓ ॥੧॥
कुसुमाच्या फुलाचा रंग पाहून तो खूप आनंदित होतो आणि इतर स्त्रियांकडेही बघत राहतो. ॥१॥
ਚਰਨ ਕਮਲ ਸਿਉ ਭਾਉ ਨ ਕੀਨੋ ਨਹ ਸਤ ਪੁਰਖੁ ਮਨਾਇਓ ॥
या चंचल मनाचा ना भगवंताच्या चरणकमळावर विश्वास राहिला ना सत्पुरुषाला प्रसन्न झाले.
ਧਾਵਤ ਕਉ ਧਾਵਹਿ ਬਹੁ ਭਾਤੀ ਜਿਉ ਤੇਲੀ ਬਲਦੁ ਭ੍ਰਮਾਇਓ ॥੨॥
तेलाचा बैल जसा एका जागी प्रदक्षिणा घालत राहतो त्याप्रमाणे धावण्यासाठी तो नाशवंत गोष्टींकडे अनेक मार्गांनी धावतो.॥ २॥
ਨਾਮ ਦਾਨੁ ਇਸਨਾਨੁ ਨ ਕੀਓ ਇਕ ਨਿਮਖ ਨ ਕੀਰਤਿ ਗਾਇਓ ॥
नामस्मरण, दानधर्म किंवा स्नान वगैरे काहीही केले नाही आणि क्षणभरही भगवंताचे गुणगान केले नाही.
ਨਾਨਾ ਝੂਠਿ ਲਾਇ ਮਨੁ ਤੋਖਿਓ ਨਹ ਬੂਝਿਓ ਅਪਨਾਇਓ ॥੩॥
तो नाना प्रकारच्या खोट्या गोष्टींचा अवलंब करून आपले मन प्रसन्न करण्याचा प्रयत्न करत राहतो परंतु त्याचे खरे स्वरूप त्याला अजिबात समजले नाही. ॥३॥
ਪਰਉਪਕਾਰ ਨ ਕਬਹੂ ਕੀਏ ਨਹੀ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਧਿਆਇਓ ॥
त्यांनी ना दान केले ना गुरूंची सेवा वा ध्यान केले.
ਪੰਚ ਦੂਤ ਰਚਿ ਸੰਗਤਿ ਗੋਸਟਿ ਮਤਵਾਰੋ ਮਦ ਮਾਇਓ ॥੪॥
केवळ संगतीत मग्न राहून आणि वासनायुक्त दुर्गुणांची चर्चा करून तो मायेच्या नशेत मग्न राहतो. ॥४॥
ਕਰਉ ਬੇਨਤੀ ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਭਗਤਿ ਵਛਲ ਸੁਣਿ ਆਇਓ ॥
मी तुला विनंती करतो की, मला संतांच्या संगतीत सामील करून घ्या, हे हरी! तुझे भक्त म्हणून ऐकून मी तुझ्या आश्रयाला आलो आहे.
ਨਾਨਕ ਭਾਗਿ ਪਰਿਓ ਹਰਿ ਪਾਛੈ ਰਾਖੁ ਲਾਜ ਅਪੁਨਾਇਓ ॥੫॥੧॥੩॥
हे नानक! मी पळून हरीच्या मागे लागलो आहे, मला तुझा कर आणि माझी प्रतिष्ठा वाचव. ॥५॥ १॥ ३॥
ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
तोडी महाला ५ ॥
ਮਾਨੁਖੁ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਬਿਰਥਾ ਆਇਆ ॥
मनुष्य सत्य न समजता व्यर्थ या जगात आला आहे.
ਅਨਿਕ ਸਾਜ ਸੀਗਾਰ ਬਹੁ ਕਰਤਾ ਜਿਉ ਮਿਰਤਕੁ ਓਢਾਇਆ ॥ ਰਹਾਉ ॥
तो अनेक प्रकारची सजावट आणि मेक-अप करतो, परंतु मृत व्यक्तीला सुंदर कपडे घालण्यासारखेच याचा विचार करा. ॥१॥रहाउ॥
ਧਾਇ ਧਾਇ ਕ੍ਰਿਪਨ ਸ੍ਰਮੁ ਕੀਨੋ ਇਕਤ੍ਰ ਕਰੀ ਹੈ ਮਾਇਆ ॥
जसा कंजूष इकडे तिकडे धावून मोठ्या कष्टाने पैसा गोळा करतो.
ਦਾਨੁ ਪੁੰਨੁ ਨਹੀ ਸੰਤਨ ਸੇਵਾ ਕਿਤ ਹੀ ਕਾਜਿ ਨ ਆਇਆ ॥੧॥
जर तो साधुसंतांच्या कोणत्याही दानात किंवा सेवेत गुंतला नाही, तर त्या पैशाचा त्याला काही उपयोग नाही. ॥१॥
ਕਰਿ ਆਭਰਣ ਸਵਾਰੀ ਸੇਜਾ ਕਾਮਨਿ ਥਾਟੁ ਬਨਾਇਆ ॥
सृष्टीच्या रूपात असलेली स्त्री सुंदर दागिने घालून आपले पलंग सजवते, पण.
ਸੰਗੁ ਨ ਪਾਇਓ ਅਪੁਨੇ ਭਰਤੇ ਪੇਖਿ ਪੇਖਿ ਦੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੨॥
प्रेयसीचे मिलन जर तिला मिळाले नाही तर तिचे शोभा पाहून ती खूप दुःखी होते. ॥२॥
ਸਾਰੋ ਦਿਨਸੁ ਮਜੂਰੀ ਕਰਤਾ ਤੁਹੁ ਮੂਸਲਹਿ ਛਰਾਇਆ ॥
तो माणूस दिवसभर काम करत राहिला पण व्यर्थ मुसळाची साल मारत राहिला.
ਖੇਦੁ ਭਇਓ ਬੇਗਾਰੀ ਨਿਆਈ ਘਰ ਕੈ ਕਾਮਿ ਨ ਆਇਆ ॥੩॥
इतरांसाठी बळजबरीने मजुरी करणाऱ्या माणसाप्रमाणे, स्वतःच्या घरात कोणतेही काम न केल्यामुळेच त्याला त्रास सहन करावा लागतो. ॥३॥
ਭਇਓ ਅਨੁਗ੍ਰਹੁ ਜਾ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਤਿਸੁ ਹਿਰਦੈ ਨਾਮੁ ਵਸਾਇਆ ॥
ज्याच्यावर परमेश्वराने कृपा केली आहे, त्याचे नाम त्याच्या हृदयात वसले आहे.
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕੈ ਪਾਛੈ ਪਰਿਅਉ ਜਨ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਇਆ ॥੪॥੨॥੪॥
हे नानक! ज्याने ऋषींच्या संगतीचे पालन केले त्याला हरिरसाची प्राप्ती झाली. ॥४॥ २॥ ४॥
ਟੋਡੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
तोडी महाला ५ ॥
ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਬਸਹੁ ਰਿਦੈ ਹਰਿ ਨੀਤ ॥
हे दयाळू देवा! नेहमी माझ्या हृदयात वास कर.
ਤੈਸੀ ਬੁਧਿ ਕਰਹੁ ਪਰਗਾਸਾ ਲਾਗੈ ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥ ਰਹਾਉ ॥
माझ्या हृदयात असा शहाणपणाचा प्रकाश करा की मी तुझ्या प्रेमात पडेन. ॥१॥रहाउ॥
ਦਾਸ ਤੁਮਾਰੇ ਕੀ ਪਾਵਉ ਧੂਰਾ ਮਸਤਕਿ ਲੇ ਲੇ ਲਾਵਉ ॥
तुझ्या सेवकाच्या पायाची धूळ घेऊन माझ्या कपाळाला लावू दे.
ਮਹਾ ਪਤਿਤ ਤੇ ਹੋਤ ਪੁਨੀਤਾ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨ ਗੁਨ ਗਾਵਉ ॥੧॥
भगवान हरींचे गायन आणि स्तुती केल्याने मी मोठ्या अशुद्धतेपासून शुद्ध झालो आहे. ॥१॥