Page 62
ਸਰਬੇ ਥਾਈ ਏਕੁ ਤੂੰ ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖੁ ॥
हे परमेश्वरा! तू सर्वव्यापी आहेस, जगाच्या प्रत्येक कणात तू आहेस. तुला संतुष्ट करणाऱ्या मार्गाने माझे रक्षण कर.
ਗੁਰਮਤਿ ਸਾਚਾ ਮਨਿ ਵਸੈ ਨਾਮੁ ਭਲੋ ਪਤਿ ਸਾਖੁ ॥
गुरूंच्या शिकवणींद्वारे परमेश्वराचे नाव मनातच राहते. परमेश्वराचे नाव खरा सहचर आहे, परमेश्वराचे नावच मनुष्याचा खरा सन्मान आहे.
ਹਉਮੈ ਰੋਗੁ ਗਵਾਈਐ ਸਬਦਿ ਸਚੈ ਸਚੁ ਭਾਖੁ ॥੮॥
गुरूचा खरा शब्द वाचून अहंकाराचा आजार नष्ट होतो. ॥८॥
ਆਕਾਸੀ ਪਾਤਾਲਿ ਤੂੰ ਤ੍ਰਿਭਵਣਿ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥
हे परमेश्वरा ! पृथ्वी, आकाश आणि पाताळ या तिन्ही लोकांमध्ये तू विराजमान आहेस.
ਆਪੇ ਭਗਤੀ ਭਾਉ ਤੂੰ ਆਪੇ ਮਿਲਹਿ ਮਿਲਾਇ ॥
हे परमेश्वरा ! तू स्वतःच आपल्या प्रेमाने आणि भक्तीने लोकांना आशीर्वाद देतो, तू स्वतःच लोकांना स्वतःशी एकरूप करून घेतो.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਵੈ ਰਜਾਇ ॥੯॥੧੩॥
हे नानक! मी परमेश्वराचे नाव कधीच विसरू शकत नाही.हे जगाच्या स्वामी ! जशी तुझी इच्छा असते तसेच या जगात घडते म्हणून जशी तुझी इच्छा असेल त्याप्रमाणे तू माझे पालनपोषण कर. ॥६॥१३॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
श्रीरागु महला १ ॥
ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਅਵਰੁ ਕਿ ਕਰੀ ਵੀਚਾਰੁ ॥
माझे मन परमेश्वराच्या नामात तल्लीन झाले आहे. त्यामुळे दुसऱ्या कशाचीच आता मला गरज नाही.
ਸਬਦ ਸੁਰਤਿ ਸੁਖੁ ਊਪਜੈ ਪ੍ਰਭ ਰਾਤਉ ਸੁਖ ਸਾਰੁ ॥
जेव्हा दैवी शब्दाविषयी मनात जागरूकता निर्माण होते तेव्हा आनंदाची स्थिती अनुभवली जाते. आता मी परमेश्वराच्या प्रेमात रंगले आहे, हाच आनंदाचा आधार आहे.
ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਾਖੁ ਤੂੰ ਮੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ॥੧॥
हे परमेश्वरा! तुझी जशी इच्छा असेल तसे मला ठेव, तुझे नामच माझ्या जीवनाचा आधार आहे.॥१॥
ਮਨ ਰੇ ਸਾਚੀ ਖਸਮ ਰਜਾਇ ॥
हे माझ्या मना! पती-परमेश्वराची इच्छा पूर्णपणे सत्य आहे,
ਜਿਨਿ ਤਨੁ ਮਨੁ ਸਾਜਿ ਸੀਗਾਰਿਆ ਤਿਸੁ ਸੇਤੀ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ज्याने आपले शरीर आणि मन तयार केले आणि सुशोभित केले त्यावर आपले प्रेम केंद्रित करा. ॥१॥ रहाउ॥
ਤਨੁ ਬੈਸੰਤਰਿ ਹੋਮੀਐ ਇਕ ਰਤੀ ਤੋਲਿ ਕਟਾਇ ॥
जर मी माझ्या शरीरचे लहान तुकडे केले आणि त्यांना यज्ञात अर्पण केले,
ਤਨੁ ਮਨੁ ਸਮਧਾ ਜੇ ਕਰੀ ਅਨਦਿਨੁ ਅਗਨਿ ਜਲਾਇ ॥
जर मी माझे शरीर आणि मन यज्ञाची समिधा बनवून त्यांना रात्रंदिवस अग्नीत जाळले,
ਹਰਿ ਨਾਮੈ ਤੁਲਿ ਨ ਪੁਜਈ ਜੇ ਲਖ ਕੋਟੀ ਕਰਮ ਕਮਾਇ ॥੨॥
आणि जरी मी अशा लाखो धार्मिक विधी केल्या तरीही ही सर्व कर्मे परमेश्वराच्या नामाच्या बरोबरीने पोहोचत नाहीत.॥२॥
ਅਰਧ ਸਰੀਰੁ ਕਟਾਈਐ ਸਿਰਿ ਕਰਵਤੁ ਧਰਾਇ ॥
जर माझ्या डोक्यावर करवत ठेवली गेली आणि माझ्या शरीराचे दोन भाग केले गेले,
ਤਨੁ ਹੈਮੰਚਲਿ ਗਾਲੀਐ ਭੀ ਮਨ ਤੇ ਰੋਗੁ ਨ ਜਾਇ ॥
किंवा हिमालयाच्या बर्फात जाऊन फेकले तरीही मन दुर्गुणांपासून मुक्त होणार नाही.
ਹਰਿ ਨਾਮੈ ਤੁਲਿ ਨ ਪੁਜਈ ਸਭ ਡਿਠੀ ਠੋਕਿ ਵਜਾਇ ॥੩॥
मी हे सर्व तपासले आहे आणि पुष्टी केली आहे की यापैकी कोणतेही धार्मिक कृत्य भक्तीने परमेश्वराचे नामस्मरण करण्यासारखे नाही.॥३॥
ਕੰਚਨ ਕੇ ਕੋਟ ਦਤੁ ਕਰੀ ਬਹੁ ਹੈਵਰ ਗੈਵਰ ਦਾਨੁ ॥
जरी मी माझ्या सांसारिक संपत्ती दान केली, (सोने, घोडे आणि हत्ती सारखे),
ਭੂਮਿ ਦਾਨੁ ਗਊਆ ਘਣੀ ਭੀ ਅੰਤਰਿ ਗਰਬੁ ਗੁਮਾਨੁ ॥
आणि इतर सर्व मालमत्ता (जमीन आणि गायी) दान केल्या, तरीही माझ्या मनातील अभिमान आणि अहंकार नष्ट होणार नाही.
ਰਾਮ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਬੇਧਿਆ ਗੁਰਿ ਦੀਆ ਸਚੁ ਦਾਨੁ ॥੪॥
माझ्या गुरूंनी मला ही खरी भेट दिली आहे की माझे मन पूर्णपणे परमेश्वराच्या प्रेमाने भरले आहे. ॥४॥
ਮਨਹਠ ਬੁਧੀ ਕੇਤੀਆ ਕੇਤੇ ਬੇਦ ਬੀਚਾਰ ॥
मनाच्या हट्टीपणामुळे माणूस आपल्या बुद्धीप्रमाणे अनेक कर्म करतो आणि वेदांमध्ये सांगितल्याप्रमाणे इतर अनेक कर्मकांड करतो.
ਕੇਤੇ ਬੰਧਨ ਜੀਅ ਕੇ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰ ॥
मनुष्याचा आत्मा अनेक बंधनात अडकलेला आहे. आहेत. परंतु दुर्गुणांपासून स्वातंत्र्य केवळ गुरूंच्या शिकवणींचे पालन करूनच प्राप्त होते.
ਸਚਹੁ ਓਰੈ ਸਭੁ ਕੋ ਉਪਰਿ ਸਚੁ ਆਚਾਰੁ ॥੫॥
सर्व धार्मिक कार्य परमेश्वराच्या नामापेक्षा निम्न आहेत. सत्य आचरण सर्वोत्तम आहे. ॥५॥
ਸਭੁ ਕੋ ਊਚਾ ਆਖੀਐ ਨੀਚੁ ਨ ਦੀਸੈ ਕੋਇ ॥
सर्व प्राणिमात्रांना श्रेष्ठ समजावे आणि कोणत्याही जीवाला आपल्यापेक्षा कनिष्ठ समजू नये.
ਇਕਨੈ ਭਾਂਡੇ ਸਾਜਿਐ ਇਕੁ ਚਾਨਣੁ ਤਿਹੁ ਲੋਇ ॥
कारण परमेश्वराने स्वतः सर्व प्राणिमात्रांची रचना केली आहे आणि तिन्ही लोकांतील प्राणिमात्रांमध्ये एकाच परमेश्वराचा प्रकाश प्रज्वलित होतो.
ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਸਚੁ ਪਾਈਐ ਧੁਰਿ ਬਖਸ ਨ ਮੇਟੈ ਕੋਇ ॥੬॥
परमेश्वराचे सत्यनाम त्याच्या कृपेनेच मिळते. कोणीही हा पूर्वनिर्धारित आशीर्वाद काढून घेऊ शकत नाही. ॥६॥
ਸਾਧੁ ਮਿਲੈ ਸਾਧੂ ਜਨੈ ਸੰਤੋਖੁ ਵਸੈ ਗੁਰ ਭਾਇ ॥
जेव्हा एखादा संत दुसऱ्या संताला भेटतो तेव्हा गुरूंच्या इच्छेचे पालन केल्याने त्याच्या मनाला समाधान मिळते.
ਅਕਥ ਕਥਾ ਵੀਚਾਰੀਐ ਜੇ ਸਤਿਗੁਰ ਮਾਹਿ ਸਮਾਇ ॥
जेव्हा मनुष्य सद्गुरूच्या शिकवणीत जर मनुष्य लीन राहिला तर तेव्हाच तो परमेश्वराच्या असीम गुणांविषयी चिंतन करू शकतो.
ਪੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਸੰਤੋਖਿਆ ਦਰਗਹਿ ਪੈਧਾ ਜਾਇ ॥੭॥
कीर्तीचे अमृत प्यायल्याने मनुष्याचे मन तृप्त होते आणि तो या जगातून आदर मिळवून परमेश्वराच्या सान्निध्यात पोहोचतो.॥७॥
ਘਟਿ ਘਟਿ ਵਾਜੈ ਕਿੰਗੁਰੀ ਅਨਦਿਨੁ ਸਬਦਿ ਸੁਭਾਇ ॥
गुरूच्या शब्दाद्वारे जेव्हा मनुष्याला सदैव परमेश्वराशी एकरूप होतो तेव्हा मनुष्याला कळते की प्रत्येक शरीरात वीणा (आध्यात्मिक लहरी) वाजत आहे.
ਵਿਰਲੇ ਕਉ ਸੋਝੀ ਪਈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮਨੁ ਸਮਝਾਇ ॥
परंतु ही समज केवळ काहींना येते, जे गुरूंच्या शिकवणींद्वारे आपले मन तयार करतात.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਨ ਵੀਸਰੈ ਛੂਟੈ ਸਬਦੁ ਕਮਾਇ ॥੮॥੧੪॥
हे नानक! जो मनुष्य गुरूचा आश्रय घेतो आणि आपले मन अशा प्रकारे समजून घेतो, तो परमेश्वराचे नाम कधीच विसरत नाही. मनुष्य गुरूंच्या शिकवणीनुसार जीवन जगून दुर्गुणांपासून मुक्त होऊ शकतो. ॥८॥१४॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
श्रीरागु महला १ ॥
ਚਿਤੇ ਦਿਸਹਿ ਧਉਲਹਰ ਬਗੇ ਬੰਕ ਦੁਆਰ ॥
व्यक्ती त्याने अगदी प्रेमाने बनवलेले आणि रंगवलेले राजवाडे पांढरे आणि सुंदर दरवाजे असलेले त्याचे राजवाडे दिसतात.
ਕਰਿ ਮਨ ਖੁਸੀ ਉਸਾਰਿਆ ਦੂਜੈ ਹੇਤਿ ਪਿਆਰਿ ॥
हे परमेश्वरावर प्रेम करण्याऐवजी मनाला संतुष्ट करण्यासाठी आणि सांसारिक संपत्तीच्या प्रेमासाठी तयार केले गेले आहेत.
ਅੰਦਰੁ ਖਾਲੀ ਪ੍ਰੇਮ ਬਿਨੁ ਢਹਿ ਢੇਰੀ ਤਨੁ ਛਾਰੁ ॥੧॥
परंतु परमेश्वराच्या प्रेमाशिवाय त्याचे हृदय रिकामे आहे. त्याचे हे सुंदर राजवाडे नष्ट होतील आणि त्याचे शरीरही राखेचा ढीग बनून जाईल. म्हणजेच परमेश्वराच्या नामाशिवाय मनुष्याचे जीवन जगणे व्यर्थ आहे. ॥१॥
ਭਾਈ ਰੇ ਤਨੁ ਧਨੁ ਸਾਥਿ ਨ ਹੋਇ ॥
हे बंधू ! हे जग सोडताना म्हणजे मृत्यूच्या वेळी तुमचे शरीर आणि संपत्ती तुमच्यासोबत जाणार नाही.
ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਨਿਰਮਲੋ ਗੁਰੁ ਦਾਤਿ ਕਰੇ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
परमेश्वराचे नाव ही सर्वात पवित्र संपत्ती आहे; (जी तुमच्या मृत्यूनंतर तुमच्याबरोबर असेल) आणि परमेश्वर केवळ गुरूच्या माध्यमाने ही देणगी देतो. ॥ १॥ रहाउ ॥
ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਨਿਰਮਲੋ ਜੇ ਦੇਵੈ ਦੇਵਣਹਾਰੁ ॥
परमेश्वराच्या नामाची संपत्ती पवित्र आहे, परंतु गुरूने स्वतः प्रदान केले तरच त्याला परमेश्वराच्या नामाची संपत्ती प्राप्त होते.
ਆਗੈ ਪੂਛ ਨ ਹੋਵਈ ਜਿਸੁ ਬੇਲੀ ਗੁਰੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥
ज्याला परमेश्वराच्या नामाचा आशीर्वाद प्राप्त झाला आहे, त्याला या जगातून निघून गेल्यानंतर प्रश्न विचारला जाणार नाही.
ਆਪਿ ਛਡਾਏ ਛੁਟੀਐ ਆਪੇ ਬਖਸਣਹਾਰੁ ॥੨॥
जर परमेश्वर स्वतः मनुष्याला मुक्त करतो, तरच त्याला मोक्ष प्राप्त होते, कारण तो स्वतः क्षमाशील आहे.॥२॥