Page 43
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
श्रीरागु महला ५ ॥
ਭਲਕੇ ਉਠਿ ਪਪੋਲੀਐ ਵਿਣੁ ਬੁਝੇ ਮੁਗਧ ਅਜਾਣਿ ॥
मनुष्य रोज सकाळी उठून आपल्या शरीराची काळजी घेतो, परंतु जोपर्यंत त्याला परमेश्वराचे ज्ञान होत नाही तोपर्यंत तो मूर्ख आणि अज्ञानी राहतो.
ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਇਓ ਛੁਟੈਗੀ ਬੇਬਾਣਿ ॥
जर तुम्ही परमेश्वराचे नामस्मरण केले नाही तर शेवटी तुमचे शरीर स्मशानभूमीत सोडले जाईल.
ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਤੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇ ਸਦਾ ਸਦਾ ਰੰਗੁ ਮਾਣਿ ॥੧॥
या देहात म्हणजेच मनुष्यरूपात राहून जर आपण सतगुरूंना आपल्या हृदयात ठेवले तर आपल्याला सदैव सुखाची प्राप्ती होईल.
ਪ੍ਰਾਣੀ ਤੂੰ ਆਇਆ ਲਾਹਾ ਲੈਣਿ ॥
हे नश्वर प्राणी! लाभ मिळविण्यासाठी तुम्ही मानवी रूपात आला आहात.
ਲਗਾ ਕਿਤੁ ਕੁਫਕੜੇ ਸਭ ਮੁਕਦੀ ਚਲੀ ਰੈਣਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे प्राणी! तुम्ही निरुपयोगी कामात का गुंतला आहात? त्यामुळे हळूहळू तुमचे संपूर्ण आयुष्यच संपुष्टात येत आहे. ॥१॥ रहाउ ॥
ਕੁਦਮ ਕਰੇ ਪਸੁ ਪੰਖੀਆ ਦਿਸੈ ਨਾਹੀ ਕਾਲੁ ॥
ज्याप्रमाणे पशू-पक्षी खेळात मग्न राहतात आणि मृत्यूबद्दल काहीही विचार करत नाहीत.
ਓਤੈ ਸਾਥਿ ਮਨੁਖੁ ਹੈ ਫਾਥਾ ਮਾਇਆ ਜਾਲਿ ॥
प्राणी आणि पक्ष्यांप्रमाणे, माया (सांसारिक संपत्ती आणि शक्ती) मध्ये अडकल्यामुळे मनुष्य सुद्धा आपला मृत्यू विसरला आहे.
ਮੁਕਤੇ ਸੇਈ ਭਾਲੀਅਹਿ ਜਿ ਸਚਾ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ॥੨॥
केवळ त्या व्यक्तींनाच माया (सांसारिक संपत्ती आणि शक्ती) च्या प्रभावापासून मुक्त केले जाते जे परमेश्वराचे नामस्मरण करतात.
ਜੋ ਘਰੁ ਛਡਿ ਗਵਾਵਣਾ ਸੋ ਲਗਾ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥
ज्या घराचा त्याग करून खाली करावे लागते ते घर मनाशी जोडलेले असते. येथे घराचा अर्थ जीवाला प्रिय असलेले आपले शरीर असा आहे.
ਜਿਥੈ ਜਾਇ ਤੁਧੁ ਵਰਤਣਾ ਤਿਸ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ਨਾਹਿ ॥
तुम्हाला कुठे जाऊन राहावे लागेल याची पर्वा नाही.
ਫਾਥੇ ਸੇਈ ਨਿਕਲੇ ਜਿ ਗੁਰ ਕੀ ਪੈਰੀ ਪਾਹਿ ॥੩॥
जे जीव गुरूंच्या चरणी आश्रय घेतात, त्यांना फाशीपासून म्हणजेच जीवन-मृत्यूच्या चक्रातून मोक्ष प्राप्त होतो.॥३॥
ਕੋਈ ਰਖਿ ਨ ਸਕਈ ਦੂਜਾ ਕੋ ਨ ਦਿਖਾਇ ॥
गुरूशिवाय कोणत्याही व्यक्तीचा उद्धार होऊ शकत नाही. असे करणारा मला दुसरे कोणी दिसत नाही.
ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾ ਭਾਲਿ ਕੈ ਆਇ ਪਇਆ ਸਰਣਾਇ ॥
सगळीकडे शोधल्यानंतर शेवटी मी गुरूंच्या आश्रयस्थानात आलो आहे.
ਨਾਨਕ ਸਚੈ ਪਾਤਿਸਾਹਿ ਡੁਬਦਾ ਲਇਆ ਕਢਾਇ ॥੪॥੩॥੭੩॥
हे नानक! मी सांसारिक सुखाच्या मोहात बुडत होतो, पण सत्य स्वरूप परमेश्वराने माझे रक्षण केले आणि मला वाचवले. ॥४ ॥ ३ ॥ ७३ ॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
श्रीरागु महला ५ ॥
ਘੜੀ ਮੁਹਤ ਕਾ ਪਾਹੁਣਾ ਕਾਜ ਸਵਾਰਣਹਾਰੁ ॥
तुम्ही त्या जगात क्षणभर पाहुणे म्हणून आला आहात, म्हणून तुम्ही परमेश्वराचे नामस्मरण करण्यास सुरुवात करा.
ਮਾਇਆ ਕਾਮਿ ਵਿਆਪਿਆ ਸਮਝੈ ਨਾਹੀ ਗਾਵਾਰੁ ॥
परंतु मनुष्य हा आसक्ती आणि वासनेत मग्न आहे आणि या मूर्खाला जीवनाचा खरा उद्देश समजू शकत नाही.
ਉਠਿ ਚਲਿਆ ਪਛੁਤਾਇਆ ਪਰਿਆ ਵਸਿ ਜੰਦਾਰ ॥੧॥
जेव्हा तो या जगातून जाईल आणि यमाच्या ताब्यात येईल तेव्हा त्याला पश्चात्ताप होईल. ॥१॥
ਅੰਧੇ ਤੂੰ ਬੈਠਾ ਕੰਧੀ ਪਾਹਿ ॥
हे अज्ञानी माणसा! तू काळाच्या नदीच्या तीरावर बसला आहेस. म्हणजेच तू मृत्यूच्या सागराच्या किनारी बसला आहे.
ਜੇ ਹੋਵੀ ਪੂਰਬਿ ਲਿਖਿਆ ਤਾ ਗੁਰ ਕਾ ਬਚਨੁ ਕਮਾਹਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जर तुमची पूर्वीची कर्मे चांगली असतील तर तुम्हाला गुरुचा उपदेश मिळू शकते. ॥ १॥ रहाउ॥
ਹਰੀ ਨਾਹੀ ਨਹ ਡਡੁਰੀ ਪਕੀ ਵਢਣਹਾਰ ॥
ज्याप्रमाणे कच्चे पीक, अर्धवट पिकलेले किंवा पूर्ण पिकलेले पीक कोणत्याही टप्प्यावर काढता येते, त्याचप्रमाणे बालपण, तारुण्य किंवा वृद्धापकाळात कधीही मृत्यू येऊ शकतो.
ਲੈ ਲੈ ਦਾਤ ਪਹੁਤਿਆ ਲਾਵੇ ਕਰਿ ਤਈਆਰੁ ॥
ज्याप्रमाणे कापणी करणारे विळा घेऊन शेतकऱ्याच्या हाकेवर पीक काढण्यासाठी सज्ज होतात, त्याचप्रमाणे यमाच्या आज्ञेवरून यमदूत कधीही माणसांचे प्राण घेऊन जाण्यासाठी फास घेऊन येतात.
ਜਾ ਹੋਆ ਹੁਕਮੁ ਕਿਰਸਾਣ ਦਾ ਤਾ ਲੁਣਿ ਮਿਣਿਆ ਖੇਤਾਰੁ ॥੨॥
जेव्हा शेतकरी आदेश देतो तेव्हा कापणी करणारे संपूर्ण शेत कापतात आणि त्याचे मोजमाप करतात आणि त्यांचा मोबदला घेतात, त्याचप्रमाणे परमेश्वराने आदेश दिल्यावर यमदूत माणसाच्या शरीरातील शेताचे मोजमाप करतात, म्हणजेच ते श्वास मोजतात आणि ते पूर्ण होताच शरीर रूपी शेत श्वास रूपी पिकापासून रिकामे करतात. ॥२॥
ਪਹਿਲਾ ਪਹਰੁ ਧੰਧੈ ਗਇਆ ਦੂਜੈ ਭਰਿ ਸੋਇਆ ॥
मानवी जीवनाचा पहिला भाग बाल्यावस्थेत खेळण्यात आणि दुसरा भाग किशोरावस्थेत गाढ झोप घेण्यास व्यतीत होतो.
ਤੀਜੈ ਝਾਖ ਝਖਾਇਆ ਚਉਥੈ ਭੋਰੁ ਭਇਆ ॥
तारुण्याचा तिसरा भाग निरुपयोगी सांसारिक कामात घालवला गेला आणि चौथा भाग म्हातारपणाच्या आगमनाने कालरूपी दिवस उजाडतो.
ਕਦ ਹੀ ਚਿਤਿ ਨ ਆਇਓ ਜਿਨਿ ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਦੀਆ ॥੩॥
इतके दिवस मला तो परमेश्वराने ज्याने मला हे मानवी शरीर दिले आहे ते आठवले नाही. ॥३॥
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਕਉ ਵਾਰਿਆ ਜੀਉ ਕੀਆ ਕੁਰਬਾਣੁ ॥
गुरुजी म्हणतात की संतांच्या संगतीसाठी मी माझे प्राण अर्पण केले आहेत.
ਜਿਸ ਤੇ ਸੋਝੀ ਮਨਿ ਪਈ ਮਿਲਿਆ ਪੁਰਖੁ ਸੁਜਾਣੁ ॥
मला सतगुरुंच्या रूपात असा मित्र मिळाला आहे, ज्यांच्याद्वारे माझ्या मनात परमेश्वराच्या ज्ञानाचा प्रकाश उदयास आला आहे.
ਨਾਨਕ ਡਿਠਾ ਸਦਾ ਨਾਲਿ ਹਰਿ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਜਾਣੁ ॥੪॥੪॥੭੪॥
हे नानक! सर्वांसोबत राहणाऱ्या त्या परमेश्वराला मनापासून अनुभवा. ॥४॥ ४॥ ७४ ॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
श्रीरागु महला ५ ॥
ਸਭੇ ਗਲਾ ਵਿਸਰਨੁ ਇਕੋ ਵਿਸਰਿ ਨ ਜਾਉ ॥
मी सर्व काही विसरु शकतो, पण परमेश्वराला मी कधीही विसरणार नाही.
ਧੰਧਾ ਸਭੁ ਜਲਾਇ ਕੈ ਗੁਰਿ ਨਾਮੁ ਦੀਆ ਸਚੁ ਸੁਆਉ ॥
मला सर्व सांसारिक अडचणींपासून मुक्त केल्यामुळे गुरूंनी मला जीवनाचा खरा उद्देश देऊन आशीर्वाद दिला आहे.
ਆਸਾ ਸਭੇ ਲਾਹਿ ਕੈ ਇਕਾ ਆਸ ਕਮਾਉ ॥
मनातील सर्व आशा सोडून माझ्या मनात एकच आशा आहे, ती म्हणजे परमेश्वराला भेटण्याची आशा आहे.
ਜਿਨੀ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿਆ ਤਿਨ ਅਗੈ ਮਿਲਿਆ ਥਾਉ ॥੧॥
सतगुरुंची पूर्ण सेवा करणाऱ्याला परलोकात परमेश्वराच्या दरबारात बसण्याचा मान मिळतो. ॥१॥
ਮਨ ਮੇਰੇ ਕਰਤੇ ਨੋ ਸਾਲਾਹਿ ॥
हे माझ्या मना! निर्माणकर्त्याची स्तुती करा.
ਸਭੇ ਛਡਿ ਸਿਆਣਪਾ ਗੁਰ ਕੀ ਪੈਰੀ ਪਾਹਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
आपल्या सर्व हुशार युक्त्या सोडून द्या आणि नम्रपणे गुरूंच्या चरणी आश्रय घ्या. |१॥ रहाउ॥
ਦੁਖ ਭੁਖ ਨਹ ਵਿਆਪਈ ਜੇ ਸੁਖਦਾਤਾ ਮਨਿ ਹੋਇ ॥
सर्व गुण आणि आनंद देणारा परमेश्वर जर हृदयात वास करत असेल तर दुःख आणि लालसा यापासून मुक्ती मिळते.
ਕਿਤ ਹੀ ਕੰਮਿ ਨ ਛਿਜੀਐ ਜਾ ਹਿਰਦੈ ਸਚਾ ਸੋਇ ॥
जर तो सद्गुरू माणसाच्या हृदयात वास करत असेल तर त्याला कोणत्याही कामात अपयश येत नाही.
ਜਿਸੁ ਤੂੰ ਰਖਹਿ ਹਥ ਦੇ ਤਿਸੁ ਮਾਰਿ ਨ ਸਕੈ ਕੋਇ ॥
परमेश्वरा ! तुम्ही ज्या व्यक्तीचे रक्षण करता त्या व्यक्तीला कोणीही इजा करु शकत नाही.
ਸੁਖਦਾਤਾ ਗੁਰੁ ਸੇਵੀਐ ਸਭਿ ਅਵਗਣ ਕਢੈ ਧੋਇ ॥੨॥
आनंद देणार्‍या गुरूच्या आज्ञेनुसार वागणे उत्तम, कारण ते व्यक्तीचे सर्व दोष धुवून पवित्र करतात. ॥२॥
ਸੇਵਾ ਮੰਗੈ ਸੇਵਕੋ ਲਾਈਆਂ ਅਪੁਨੀ ਸੇਵ ॥
देवा, तुझा सेवक तुझ्या सेवेचा आनंद घेणा those्यांची सेवा करण्यास विनंति करतो.भक्तांनी परमेश्वराला प्रार्थना करावी की हे परमेश्वरा ! या सेवकाला तुम्ही ज्यांना तुमच्या सेवेत ठेवले आहे त्यांची सेवा करायची आहे.