Page 29
ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਤਰਸਦੇ ਜਿਸੁ ਮੇਲੇ ਸੋ ਮਿਲੈ ਹਰਿ ਆਇ ॥
सृष्टीतील लाखो प्रजाती परमेश्वराच्या भेटीसाठी आसुसलेले असतात, परंतु ज्याला तो स्वतः आपल्या कृपेने एकत्र आणतो तोच परमेश्वराला भेटू शकतो
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਸਦਾ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥੪॥੬॥੩੯॥
नानकजी म्हणतात की गुरूंच्या उपदेशानुसार परमेश्वराच्या नामात लीन झालेल्यांनाच परमेश्वराची प्राप्ती होते ॥४॥६॥३९॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
सिरीरागु महला ३ ॥
ਸੁਖ ਸਾਗਰੁ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਹੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਇਆ ਜਾਇ ॥
परमेश्वराचे नाव सुखाच्या महासागरासारखे आहे आणि ते गुरूच्या कृपेने प्राप्त होते.
ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਸਹਜੇ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥
त्याच्या नावामध्ये सहजपणे विलीन होण्यासाठी, गुरूच्या शिकवणींचे पालन करून आपण नेहमी परमेश्वराचे नामस्मरण केले पाहिजे.
ਅੰਦਰੁ ਰਚੈ ਹਰਿ ਸਚ ਸਿਉ ਰਸਨਾ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥੧॥
अशाप्रकारे, आपला आत्मा चिरंतन परमेश्वराच्या खऱ्या रूपात विलीन झाला तर आपली जिव्हा (आपोआप) परमेश्वराची स्तुती गाते.
ਭਾਈ ਰੇ ਜਗੁ ਦੁਖੀਆ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ॥
हे भावा! द्वैत-भावामुळे सारे जग दुःखी होत आहे.
ਗੁਰ ਸਰਣਾਈ ਸੁਖੁ ਲਹਹਿ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरूंच्या आश्रयस्थानात नेहमी परमेश्वराचे नामस्मरण करून शांती मिळते. ॥ १॥ रहाउ ॥
ਸਾਚੇ ਮੈਲੁ ਨ ਲਾਗਈ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹਰਿ ਧਿਆਇ ॥
परमेश्वराचे नामस्मरण करून मन शुद्ध राहते आणि शुद्ध मन दुर्गुणांच्या अशुद्धतेमुळे घाण होत नाही.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦੁ ਪਛਾਣੀਐ ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮਿ ਸਮਾਇ ॥
गुरूंच्या वचनाद्वारे, परमेश्वराची जाणीव होते आणि आपण त्याच्या अमृतरूपी नामात विलीन होतो.
ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਪ੍ਰਚੰਡੁ ਬਲਾਇਆ ਅਗਿਆਨੁ ਅੰਧੇਰਾ ਜਾਇ ॥੨॥
गुरूंनी आध्यात्मिक ज्ञानाचा तेजस्वी प्रकाश प्रकाशित केला आहे आणि अज्ञानाचा अंधार दूर झाला आहे. ॥२॥
ਮਨਮੁਖ ਮੈਲੇ ਮਲੁ ਭਰੇ ਹਉਮੈ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਵਿਕਾਰੁ ॥
स्वतःची इच्छाशक्ती असलेले मनमुख दुर्गुणांनी प्रदूषित होतात. ते अहंकार, दुष्टपणा आणि इच्छेने दूषित होतात.
ਬਿਨੁ ਸਬਦੈ ਮੈਲੁ ਨ ਉਤਰੈ ਮਰਿ ਜੰਮਹਿ ਹੋਇ ਖੁਆਰੁ ॥
कारण, ते परमेश्वराचे नामस्मरण करीत नाहीत, हे वाईट गुण (अहंकार इत्यादी) धुतले जात नाही आणि यामुळे व्यक्ती मृत्यू आणि जन्माच्या चक्रात अडकून दु:खी जीवन जगतो.
ਧਾਤੁਰ ਬਾਜੀ ਪਲਚਿ ਰਹੇ ਨਾ ਉਰਵਾਰੁ ਨ ਪਾਰੁ ॥੩॥
जगातील भ्रामक नाटकात ते गुंतलेले असल्याने त्यांचे मन सांसारिक मायाजालात अडकून राहते आणि त्यामुळे त्यांना या जगाचे किंवा परलोकाचे सुख उपभोगता येत नाही. ॥३॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮੀ ਹਰਿ ਕੈ ਨਾਮਿ ਪਿਆਰੁ ॥
गुरुमुखी जीव जप, तपश्चर्या आणि संयमाने राहून परमेश्वराचे नामस्मरण करतो.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਦਾ ਧਿਆਈਐ ਏਕੁ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥
गुरूंच्या मार्गदर्शनाने व्यक्तीने सदैव निर्माणकर्त्याचे नामस्मरण केले पाहिजे.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਸਭਨਾ ਜੀਆ ਕਾ ਆਧਾਰੁ ॥੪॥੭॥੪੦॥
हे नानक! परमेश्वराचे नामस्मरण हाच सर्व प्राणिमात्रांचा आश्रय आहे.॥४॥७॥४०॥
ਸ੍ਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
स्रीरागु महला ३ ॥
ਮਨਮੁਖੁ ਮੋਹਿ ਵਿਆਪਿਆ ਬੈਰਾਗੁ ਉਦਾਸੀ ਨ ਹੋਇ ॥
आत्मसंकल्पित मनुष्य भौतिक आसक्तीमध्ये इतका गुंतागुंतीचा आहे की, असा मनुष्य परमेश्वरावर प्रेम करू शकत नाही आणि सांसारिक संपत्तीपासून अलिप्त होऊ शकत नाही.
ਸਬਦੁ ਨ ਚੀਨੈ ਸਦਾ ਦੁਖੁ ਹਰਿ ਦਰਗਹਿ ਪਤਿ ਖੋਇ ॥
गुरूच्या शब्दावर विचार करत नाही आणि म्हणूनच तो दुःखात राहतो, म्हणून तो परमेश्वराबद्दलचा आदर गमावतो.
ਹਉਮੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਖੋਈਐ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੧॥
गुरूंच्या कृपेमुळे अहंकार नष्ट होतो आणि जर मनुष्य अहंकाराचा त्याग करून परमेश्वराच्या नामात लीन झाला तरच त्याला आध्यात्मिक आनंद प्राप्त होईल. ॥१॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਅਹਿਨਿਸਿ ਪੂਰਿ ਰਹੀ ਨਿਤ ਆਸਾ ॥
हे माझ्या मना! तू दिवस आणि रात्र ऐहिक इच्छेने भरलेला असतो.
ਸਤਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਮੋਹੁ ਪਰਜਲੈ ਘਰ ਹੀ ਮਾਹਿ ਉਦਾਸਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
गुरूंच्या शिकवणींचे पालन करून सांसारिक संपत्तीचा आसक्ती जाळला जातो आणि संसारिक सुखाविषयी मनुष्य उदासीन राहतो. ॥ १॥ रहाउ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਮ ਕਮਾਵੈ ਬਿਗਸੈ ਹਰਿ ਬੈਰਾਗੁ ਅਨੰਦੁ ॥
गुरूचे अनुयायी गुरूंनी नियुक्त केलेले कर्म करतात आणि आतून आनंदित असतात, कारण त्या व्यक्तीमध्ये परमेश्वराबद्दल प्रेम आणि आनंद असते.
ਅਹਿਨਿਸਿ ਭਗਤਿ ਕਰੇ ਦਿਨੁ ਰਾਤੀ ਹਉਮੈ ਮਾਰਿ ਨਿਚੰਦੁ ॥
तो आपल्या मनातून अहंकाराचा त्याग करतो आणि निश्चिंत होऊन तो रात्रंदिवस परमेश्वराची उपासना करतो.
ਵਡੈ ਭਾਗਿ ਸਤਸੰਗਤਿ ਪਾਈ ਹਰਿ ਪਾਇਆ ਸਹਜਿ ਅਨੰਦੁ ॥੨॥
अशा व्यक्तीला सौभाग्यानेच चांगली संगत प्राप्त होते आणि नैसर्गिकरित्या परमेश्वराची प्राप्ती होते.॥ २ ॥
ਸੋ ਸਾਧੂ ਬੈਰਾਗੀ ਸੋਈ ਹਿਰਦੈ ਨਾਮੁ ਵਸਾਏ ॥
खरा संत आणि योगी तोच असतो जो परमेश्वराचे नाम हृदयात धारण करतो.
ਅੰਤਰਿ ਲਾਗਿ ਨ ਤਾਮਸੁ ਮੂਲੇ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਏ ॥
त्याच्या मनात इतरांबद्दल थोडाही राग, द्वेष नसतो आणि तो आपल्या मनातून अहंकार काढून टाकतो.
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਸਤਗੁਰੂ ਦਿਖਾਲਿਆ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਆ ਅਘਾਏ ॥੩॥
स्वतः सद्गुरूंनी त्यांना परमेश्वराचा नामरूपी खजिना दाखवला आहे आणि परमेश्वराच्या नामाचा रस पिऊन ते तृप्त झाले आहे.॥ ३॥
ਜਿਨਿ ਕਿਨੈ ਪਾਇਆ ਸਾਧਸੰਗਤੀ ਪੂਰੈ ਭਾਗਿ ਬੈਰਾਗਿ ॥
ज्यांना परमेश्वराची प्राप्ती झाली आहे, ती केवळ सौभाग्य, त्याग आणि सत्संग यामुळेच शक्य झाले आहे.
ਮਨਮੁਖ ਫਿਰਹਿ ਨ ਜਾਣਹਿ ਸਤਗੁਰੁ ਹਉਮੈ ਅੰਦਰਿ ਲਾਗਿ ॥
भौतिक गोष्टींशी जोडलेला आत्मा (मनमुख) सद्गुरूंना ओळखत नाही, म्हणजेच तो गुरूंची शिकवण स्वीकारत नाही, कारण त्याच्यामध्ये अहंकार प्रबळ असतो आणि तो जीवनाच्या विविध प्रकारांमध्ये भटकत राहतो.
ਨਾਨਕ ਸਬਦਿ ਰਤੇ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਰੰਗਾਏ ਬਿਨੁ ਭੈ ਕੇਹੀ ਲਾਗਿ ॥੪॥੮॥੪੧॥
हे नानक! जी माणसे गुरूंच्या शब्दात रंगलेली असतात, ते परमेश्वराच्या नामात आणि रंगात रंगतात.परमेश्वराबद्दल असलेल्या आदरणीय भीतीशिवाय एखाद्याला परमेश्वराविषयी प्रेमाची जाणीव होऊ शकत नाही.॥४॥८॥४१॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੩ ॥
सिरीरागु महला ३ ॥
ਘਰ ਹੀ ਸਉਦਾ ਪਾਈਐ ਅੰਤਰਿ ਸਭ ਵਥੁ ਹੋਇ ॥
परमेश्वराचा नामरूपी व्यवहार हा देह (घर) द्वारेच प्राप्त होतो, कारण सर्व गोष्टी अंतःकरणात असतात.
ਖਿਨੁ ਖਿਨੁ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲੀਐ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਵੈ ਕੋਇ ॥
गुरूंचे ऐकून आणि प्रत्येक क्षणी परमेश्वराचे नामस्मरण करून, गुरूच्या अनुयायांनी परमेश्वराच्या नामाची संपत्ती प्राप्त केली आहे.
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਅਖੁਟੁ ਹੈ ਵਡਭਾਗਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੧॥
परमेश्वराच्या नामाचे भांडार अखंड आहे आणि ते सौभाग्यानेच प्राप्त होते.॥१॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਤਜਿ ਨਿੰਦਾ ਹਉਮੈ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥
हे माझ्या मना! स्वतःमधील निंदा, अहंकार आणि अभिमानाचा त्याग कर.