Page 225
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਦੈਤ ਸੰਘਾਰੇ ॥
द्वैतामुळे भ्रमात अडकलेल्या राक्षसांचा परमेश्वराने नाश केला.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚਿ ਭਗਤਿ ਨਿਸਤਾਰੇ ॥੮॥
सेवेतील त्यांच्या खऱ्या भक्तीमुळे, गुरूंसमोर आलेल्या पवित्र आत्म्यांना परमेश्वराने आशीर्वाद दिला. ॥८॥
ਬੂਡਾ ਦੁਰਜੋਧਨੁ ਪਤਿ ਖੋਈ ॥
अहंकारात बुडून दुर्योधनाने आपली प्रतिष्ठा गमावली.
ਰਾਮੁ ਨ ਜਾਨਿਆ ਕਰਤਾ ਸੋਈ ॥
अहंकारामुळे त्यांना सर्वव्यापी भगवान कर्तारचे स्मरण झाले नाही.
ਜਨ ਕਉ ਦੂਖਿ ਪਚੈ ਦੁਖੁ ਹੋਈ ॥੯॥
जो परमेश्वराच्या सेवकाला दुखावतो तो स्वतः दुःखाने दुःखी असतो. ॥९॥
ਜਨਮੇਜੈ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਨ ਜਾਨਿਆ ॥
राजा जन्मेजयला आपल्या गुरूंचे म्हणणे समजले नाही.
ਕਿਉ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਨਿਆ ॥
भ्रमाच्या दुष्ट मार्गाचा अवलंब करून तो आनंद कसा मिळवू शकेल?
ਇਕੁ ਤਿਲੁ ਭੂਲੇ ਬਹੁਰਿ ਪਛੁਤਾਨਿਆ ॥੧੦॥
मनुष्य परमेश्वराला काही काळ विसरतो आणि नंतर पश्चात्ताप करतो. ॥१०॥
ਕੰਸੁ ਕੇਸੁ ਚਾਂਡੂਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
मथुरेचा राजा कंस केशी आणि चांदूर यांच्या बरोबरीचा नव्हता
ਰਾਮੁ ਨ ਚੀਨਿਆ ਅਪਨੀ ਪਤਿ ਖੋਈ ॥
पण अहंकारामुळे,परमेश्वराला न समजता, त्याने आपली प्रतिष्ठा गमावली.
ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਨ ਰਾਖੈ ਕੋਈ ॥੧੧॥
निर्माता जगदीश शिवाय कोणीही जीव वाचवू शकत नाही. ॥११॥
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਗਰਬੁ ਨ ਮੇਟਿਆ ਜਾਇ ॥
गुरूशिवाय अहंकार नाहीसा होऊ शकत नाही.
ਗੁਰਮਤਿ ਧਰਮੁ ਧੀਰਜੁ ਹਰਿ ਨਾਇ ॥
धर्म, संयम आणि परमेश्वराचे नाम हे गुरूंच्या उपदेशाने प्राप्त होते.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥੧੨॥੯॥
हे नानक! परमेश्वराचा महिमा गाण्यानेच नामाची प्राप्ती होते. ॥१२॥९॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी महला १ ॥
ਚੋਆ ਚੰਦਨੁ ਅੰਕਿ ਚੜਾਵਉ ॥
अंगावर चंदनाचा अत्तर लावला तरी
ਪਾਟ ਪਟੰਬਰ ਪਹਿਰਿ ਹਢਾਵਉ ॥
अंगावर रेशम आणि रेशमी कपडे घातले तरी
ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਕਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਵਉ ॥੧॥
परमेश्वराच्या नामाशिवाय मला सुख कोठे मिळेल? ॥१॥
ਕਿਆ ਪਹਿਰਉ ਕਿਆ ਓਢਿ ਦਿਖਾਵਉ ॥
मी काय परिधान करावे आणि कोणत्या पोशाखात दिसावे?
ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਕਹਾ ਸੁਖੁ ਪਾਵਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
विश्वाचा स्वामी जगदीश यांच्याशिवाय मला सुख कसे मिळेल? ॥१॥रहाउ॥
ਕਾਨੀ ਕੁੰਡਲ ਗਲਿ ਮੋਤੀਅਨ ਕੀ ਮਾਲਾ ॥
जर मी माझ्या कानात झुमके आणि गळ्यात मोत्यांची तार घातली तरी
ਲਾਲ ਨਿਹਾਲੀ ਫੂਲ ਗੁਲਾਲਾ ॥
माझ्याकडे लाल पलंगाचे आवरण असेल आणि त्यावर फुले आणि गुलाल उधळलेले असतील
ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਕਹਾ ਸੁਖੁ ਭਾਲਾ ॥੨॥
तरीही या सृष्टीची निर्मिती करणाऱ्या जगदीशशिवाय आनंद कुठे मिळेल? ॥२॥
ਨੈਨ ਸਲੋਨੀ ਸੁੰਦਰ ਨਾਰੀ ॥
माझी इच्छा आहे की माझ्याकडे सुंदर डोळे असलेली एक सुंदर स्त्री असावी.
ਖੋੜ ਸੀਗਾਰ ਕਰੈ ਅਤਿ ਪਿਆਰੀ ॥
तिने सोळा प्रकारचे हार आणि शोभा धारण करून स्वतःला परम मोहक बनवावे.
ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਭਜੇ ਨਿਤ ਖੁਆਰੀ ॥੩॥
तरीही, परमेश्वराची पूजा न करता, मनुष्याला दररोज दुःखाचा अनुभव येतो. ॥३॥
ਦਰ ਘਰ ਮਹਲਾ ਸੇਜ ਸੁਖਾਲੀ ॥
माणसाच्या घरी मंदिरात आरामदायी पलंग असेल,
ਅਹਿਨਿਸਿ ਫੂਲ ਬਿਛਾਵੈ ਮਾਲੀ ॥
माळी रात्रंदिवस त्यावर फुले उधळत राहिली, पण
ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਸੁ ਦੇਹ ਦੁਖਾਲੀ ॥੪॥
तरीही परमेश्वराचे नामस्मरण केल्याशिवाय त्याचे शरीर दुःखी राहील. ॥४॥
ਹੈਵਰ ਗੈਵਰ ਨੇਜੇ ਵਾਜੇ ॥
जर माझ्याकडे कुशल घोडे, सुंदर हत्ती आणि वाद्ये असतील,
ਲਸਕਰ ਨੇਬ ਖਵਾਸੀ ਪਾਜੇ ॥
लष्कराचे द्वारपाल सरकारी कर्मचारी असावेत, हा सगळा दिखाऊपणा आहे,
ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਝੂਠੇ ਦਿਵਾਜੇ ॥੫॥
तरीही या सृष्टीची निर्मिती करणाऱ्या जगदीशांच्या भजनाशिवाय हे सर्व दिखाऊपणा व्यर्थ आहे. ॥५॥
ਸਿਧੁ ਕਹਾਵਉ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਬੁਲਾਵਉ ॥
जर मी स्वतःला मोहक सिद्ध म्हणतो आणि रिद्धी सिद्धींना माझ्याकडे बोलावतो.
ਤਾਜ ਕੁਲਹ ਸਿਰਿ ਛਤ੍ਰੁ ਬਨਾਵਉ ॥
माझ्या डोक्यावर मुकुट असू दे, माझ्या डोक्यावर शाही छत्र असू दे,
ਬਿਨੁ ਜਗਦੀਸ ਕਹਾ ਸਚੁ ਪਾਵਉ ॥੬॥
तरीही, जगाचा स्वामी परमेश्वराचे स्मरण केल्याशिवाय, मनुष्य कोठूनही शाश्वत आध्यात्मिक बळ प्राप्त करू शकत नाही. ॥६॥
ਖਾਨੁ ਮਲੂਕੁ ਕਹਾਵਉ ਰਾਜਾ ॥
जर मी स्वतःला सरदार, शहेनशाह आणि राजा म्हणवून घेतो.
ਅਬੇ ਤਬੇ ਕੂੜੇ ਹੈ ਪਾਜਾ ॥
मी कर्मचाऱ्यांना गर्विष्ठपणाने फटकारतो पण हे सर्व खोटे दिखाऊपणा आहे.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਸਬਦ ਨ ਸਵਰਸਿ ਕਾਜਾ ॥੭॥
गुरूच्या वचनाशिवाय कोणतेही कार्य यशस्वी होत नाही. ॥७॥
ਹਉਮੈ ਮਮਤਾ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਵਿਸਾਰੀ ॥
गुरूंच्या शब्दाने मी माझा गर्व आणि अहंकार विसरलो आहे.
ਗੁਰਮਤਿ ਜਾਨਿਆ ਰਿਦੈ ਮੁਰਾਰੀ ॥
गुरूंच्या उपदेशाने मी मुरारी प्रभूंना माझ्या हृदयात ओळखले आहे.
ਪ੍ਰਣਵਤਿ ਨਾਨਕ ਸਰਣਿ ਤੁਮਾਰੀ ॥੮॥੧੦॥
नानक भक्ती करतात हे परमेश्वरा! मी फक्त तुझाच आश्रय घेतो. ॥८॥१०॥
ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
गउडी महला १ ॥
ਸੇਵਾ ਏਕ ਨ ਜਾਨਸਿ ਅਵਰੇ ॥
हे बंधू! जो एका परमेश्वराची भक्ती करतो तो परमेश्वराशिवाय इतर कोणालाच ओळखत नाही.
ਪਰਪੰਚ ਬਿਆਧਿ ਤਿਆਗੈ ਕਵਰੇ ॥
तो कडू सांसारिक कामुक दुर्गुणांचा त्याग करतो.
ਭਾਇ ਮਿਲੈ ਸਚੁ ਸਾਚੈ ਸਚੁ ਰੇ ॥੧॥
परमेश्वराच्या प्रेमाने आणि सत्याने तो परमेश्वराच्या खऱ्या रूपात विलीन होतो. ॥१॥
ਐਸਾ ਰਾਮ ਭਗਤੁ ਜਨੁ ਹੋਈ ॥
असा माणूसच रामभक्त असतो,
ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਮਿਲੈ ਮਲੁ ਧੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जो परमेश्वराची स्तुती करून आपली घाण धुवून टाकतो, तो परमेश्वरात विलीन होतो. ॥१॥रहाउ॥
ਊਂਧੋ ਕਵਲੁ ਸਗਲ ਸੰਸਾਰੈ ॥
संपूर्ण जगाचे हृदय उलटे आहे.
ਦੁਰਮਤਿ ਅਗਨਿ ਜਗਤ ਪਰਜਾਰੈ ॥
मूर्खपणाची आग जगाला जाळत आहे.
ਸੋ ਉਬਰੈ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰੈ ॥੨॥
जो गुरूंच्या वचनांचे चिंतन करतो तोच जीव वाचतो. ॥२॥
ਭ੍ਰਿੰਗ ਪਤੰਗੁ ਕੁੰਚਰੁ ਅਰੁ ਮੀਨਾ ॥
भुंगा, फुलपाखरू, हत्ती, मासे आणि हरीण
ਮਿਰਗੁ ਮਰੈ ਸਹਿ ਅਪੁਨਾ ਕੀਨਾ ॥
त्यांना त्यांच्या कृतीचे फळ मिळते आणि नंतर ते मरतात.
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਰਾਚਿ ਤਤੁ ਨਹੀ ਬੀਨਾ ॥੩॥
इच्छेत लीन झाल्यामुळे त्यांना वास्तव दिसत नाही. ॥३॥
ਕਾਮੁ ਚਿਤੈ ਕਾਮਣਿ ਹਿਤਕਾਰੀ ॥
वासनांध स्त्रीचा प्रियकर सुख-विलासावर लक्ष केंद्रित करतो.
ਕ੍ਰੋਧੁ ਬਿਨਾਸੈ ਸਗਲ ਵਿਕਾਰੀ ॥
क्रोधाने सर्व दुर्गुणांचा नाश होतो.
ਪਤਿ ਮਤਿ ਖੋਵਹਿ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰੀ ॥੪॥
परमेश्वराच्या नामाचा विसर पडल्याने मनुष्य आपली प्रतिष्ठा आणि बुद्धी गमावतो. ॥४॥