Page 182
ਬਿਆਪਤ ਹਰਖ ਸੋਗ ਬਿਸਥਾਰ ॥
सांसारिक मोहाचे अस्तित्त्व कुठे सुखाच्या स्वरूपात तर कुठे दुःखाच्या स्वरूपात आहे.
ਬਿਆਪਤ ਸੁਰਗ ਨਰਕ ਅਵਤਾਰ ॥
स्वर्गात जन्मलेल्या जीवांना सुखाच्या स्वरुपात याउलट नरकात गेलेल्या जीवांना दुःखाच्या स्वरूपात याचा परिणाम प्राप्त होतो.
ਬਿਆਪਤ ਧਨ ਨਿਰਧਨ ਪੇਖਿ ਸੋਭਾ ॥
त्याचा परिणाम श्रीमंत, गरीब आणि देखणा सर्वांवर होताना दिसतो.
ਮੂਲੁ ਬਿਆਧੀ ਬਿਆਪਸਿ ਲੋਭਾ ॥੧॥
हा लोभाच्या रूपाने सजीवांमध्ये पसरलेला आहे आणि सर्व रोगांचे मूळ आहे. ॥१॥
ਮਾਇਆ ਬਿਆਪਤ ਬਹੁ ਪਰਕਾਰੀ ॥
माया आपल्यावर अनेक प्रकारे प्रभाव टाकते.
ਸੰਤ ਜੀਵਹਿ ਪ੍ਰਭ ਓਟ ਤੁਮਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! तुझ्या आश्रयाने संत त्याच्या प्रभावाशिवाय जीवन जगतात. ॥१॥ रहाउ॥
ਬਿਆਪਤ ਅਹੰਬੁਧਿ ਕਾ ਮਾਤਾ ॥
अहंकाराच्या नशा झालेल्याला माया चिकटते.
ਬਿਆਪਤ ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਸੰਗਿ ਰਾਤਾ ॥
ज्याला पुत्र-पत्नीच्या प्रेमाची आसक्ती आहे, त्यालाही माया चिकटलेली असते.
ਬਿਆਪਤ ਹਸਤਿ ਘੋੜੇ ਅਰੁ ਬਸਤਾ ॥
हत्ती, घोडे आणि सुंदर वस्त्रात मग्न असलेल्या व्यक्तीलाही माया(सांसारिक आसक्ती) चिकटून बसली आहे.
ਬਿਆਪਤ ਰੂਪ ਜੋਬਨ ਮਦ ਮਸਤਾ ॥੨॥
ही माया सौंदर्य आणि तारुण्याच्या नशा झालेल्या माणसाला चिकटून आहे. ॥२॥
ਬਿਆਪਤ ਭੂਮਿ ਰੰਕ ਅਰੁ ਰੰਗਾ ॥
जमिनीची मालकी असणाऱ्या स्वामींना, गरिबांना आणि सुख भोगणाऱ्यांना माया चिकटलेली आहे.
ਬਿਆਪਤ ਗੀਤ ਨਾਦ ਸੁਣਿ ਸੰਗਾ ॥
सभांमध्ये गाणी आणि राग ऐकणाऱ्या लोकांनाही माया चिकटलेली आहे.
ਬਿਆਪਤ ਸੇਜ ਮਹਲ ਸੀਗਾਰ ॥
कुठेतरी सुंदर सेज, हारांची, महालांची तळमळ असते. अशा अनेक प्रकारे माया आपला प्रभाव पाडत असते.
ਪੰਚ ਦੂਤ ਬਿਆਪਤ ਅੰਧਿਆਰ ॥੩॥
हे पाच वासना दूत आसक्तीच्या अंधारावर प्रभाव टाकत आहेत. ॥३॥
ਬਿਆਪਤ ਕਰਮ ਕਰੈ ਹਉ ਫਾਸਾ ॥
अहंकारात अडकून आपली कृती करणाऱ्या त्याच्या आत ही मोहिनी पसरली आहे
ਬਿਆਪਤਿ ਗਿਰਸਤ ਬਿਆਪਤ ਉਦਾਸਾ ॥
याचा परिणाम गृहस्थ जीवनात आणि त्यागावरही होतो.
ਆਚਾਰ ਬਿਉਹਾਰ ਬਿਆਪਤ ਇਹ ਜਾਤਿ ॥
मोहिनी आपल्या चारित्र्य, कार्यपद्धती आणि जातीवरून आपल्यावर हल्ला करते.
ਸਭ ਕਿਛੁ ਬਿਆਪਤ ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਰੰਗ ਰਾਤ ॥੪॥
हे परमेश्वराच्या प्रेमाशी संलग्न असलेल्यांशिवाय इतर सर्व गोष्टींना चिकटून राहते. ॥४॥
ਸੰਤਨ ਕੇ ਬੰਧਨ ਕਾਟੇ ਹਰਿ ਰਾਇ ॥
परमेश्वर स्वतःच संतांच्या भ्रमाचे (मोहाचे) बंधन तोडून टाकतात.
ਤਾ ਕਉ ਕਹਾ ਬਿਆਪੈ ਮਾਇ ॥
माया त्यांच्यावर प्रभाव टाकू शकत नाही.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਜਿਨਿ ਧੂਰਿ ਸੰਤ ਪਾਈ ॥
हे नानक! ज्याला संतांच्या चरणांची धूळ मिळाली आहे,
ਤਾ ਕੈ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵੈ ਮਾਈ ॥੫॥੧੯॥੮੮॥
माया त्या माणसाच्या जवळ येऊ शकत नाही. ॥५॥१९॥८८॥
ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
गउडी गुआरेरी महला ५ ॥
ਨੈਨਹੁ ਨੀਦ ਪਰ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਵਿਕਾਰ ॥
वासनेची विकृत दृष्टीने दुसऱ्या स्त्रीच्या सौंदर्याकडे पाहिल्यामुळे डोळे झोपलेले असतात.
ਸ੍ਰਵਣ ਸੋਏ ਸੁਣਿ ਨਿੰਦ ਵੀਚਾਰ ॥
दुसऱ्यांची निंदा विचार ऐकून कान झोपतात.
ਰਸਨਾ ਸੋਈ ਲੋਭਿ ਮੀਠੈ ਸਾਦਿ ॥
गोड पदार्थांचा आस्वाद घेण्याच्या लालसेने आत्मा झोपलेला असतो.
ਮਨੁ ਸੋਇਆ ਮਾਇਆ ਬਿਸਮਾਦਿ ॥੧॥
मायेचा अप्रतिम खेळ पाहून मन झोपले आहे. ॥१॥
ਇਸੁ ਗ੍ਰਿਹ ਮਹਿ ਕੋਈ ਜਾਗਤੁ ਰਹੈ ॥
देहाच्या घरात दुर्लभ पुरुषच जागृत राहतो
ਸਾਬਤੁ ਵਸਤੁ ਓਹੁ ਅਪਨੀ ਲਹੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
आणि त्याला त्याचे भांडवल सुरक्षित मिळते.॥१॥ रहाउ॥
ਸਗਲ ਸਹੇਲੀ ਅਪਨੈ ਰਸ ਮਾਤੀ ॥
पंचेंद्रिये, मनाचे मित्र, त्यांच्या अभिरुचीत मग्न आहेत.
ਗ੍ਰਿਹ ਅਪੁਨੇ ਕੀ ਖਬਰਿ ਨ ਜਾਤੀ ॥
तिला तिच्या घराचे संरक्षण कसे करावे हे माहीत नाही.
ਮੁਸਨਹਾਰ ਪੰਚ ਬਟਵਾਰੇ ॥
पाच वाईट दुर्गुण अपहरणकर्ते आणि लुटारू आहेत.
ਸੂਨੇ ਨਗਰਿ ਪਰੇ ਠਗਹਾਰੇ ॥੨॥
दरोडेखोर निर्जन गावात येतात. ॥२॥
ਉਨ ਤੇ ਰਾਖੈ ਬਾਪੁ ਨ ਮਾਈ ॥
त्या पाच दरोडेखोरापासून वडील किंवा आई दोघेही आपल्याला वाचवू शकत नाहीत.
ਉਨ ਤੇ ਰਾਖੈ ਮੀਤੁ ਨ ਭਾਈ ॥
मित्र आणि भाऊ देखील त्यांचे रक्षण करू शकत नाहीत.
ਦਰਬਿ ਸਿਆਣਪ ਨਾ ਓਇ ਰਹਤੇ ॥
ते संपत्ती आणि हुशारीने थांबत नाहीत.
ਸਾਧਸੰਗਿ ਓਇ ਦੁਸਟ ਵਸਿ ਹੋਤੇ ॥੩॥
पण सत्संगात ते पाच दृष्ट व्यक्ती( वाईट गुण) नियंत्रणात येतात. ॥३॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਮੋਹਿ ਸਾਰਿੰਗਪਾਣਿ ॥
हे धनुर्धारी परमेश्वरा! माझ्यावर कृपा करा.
ਸੰਤਨ ਧੂਰਿ ਸਰਬ ਨਿਧਾਨ ॥
मला साधुसंतांच्या चरणांची धूळ प्रदान कर, कारण माझ्यासाठी ही चरणांची धूळ सर्व संपत्तीचे मूळ आहे.
ਸਾਬਤੁ ਪੂੰਜੀ ਸਤਿਗੁਰ ਸੰਗਿ ॥
सद्गुरूंच्या सहवासात नामरूपातील भांडवल सुरक्षित राहते.
ਨਾਨਕੁ ਜਾਗੈ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਕੈ ਰੰਗਿ ॥੪॥
परब्रह्म प्रभूंच्या प्रेमात नानक जागृत होतो. ॥४॥
ਸੋ ਜਾਗੈ ਜਿਸੁ ਪ੍ਰਭੁ ਕਿਰਪਾਲੁ ॥
केवळ तोच जागृत होतो ज्याच्यावर परमेश्वर दयाळू असतो.
ਇਹ ਪੂੰਜੀ ਸਾਬਤੁ ਧਨੁ ਮਾਲੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੨੦॥੮੯॥
त्याच्या जीवनातील हा सर्व पैसा आणि भांडवल इथेच या पृथ्वीवर राहते, त्याच्या सोबत केवळ परमेश्वराच्या नामाची संपत्ती असते. ॥१॥ रहाउ दूजा ॥२०॥८९॥
ਗਉੜੀ ਗੁਆਰੇਰੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
गउडी गुआरेरी महला ५ ॥
ਜਾ ਕੈ ਵਸਿ ਖਾਨ ਸੁਲਤਾਨ ॥
हे प्राणी! ज्याच्या अधिपत्याखाली सरदार आणि सुलतान आहेत,
ਜਾ ਕੈ ਵਸਿ ਹੈ ਸਗਲ ਜਹਾਨ ॥
ज्याच्या अंतर्गत संपूर्ण जग आहे.
ਜਾ ਕਾ ਕੀਆ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਹੋਇ ॥
जे केल्याने सर्व काही घडत आहे.
ਤਿਸ ਤੇ ਬਾਹਰਿ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥੧॥
त्यापलीकडे काही नाही. ॥१॥
ਕਹੁ ਬੇਨੰਤੀ ਅਪੁਨੇ ਸਤਿਗੁਰ ਪਾਹਿ ॥
हे जीव! तुझ्या सद्गुरूंना विनंती कर.
ਕਾਜ ਤੁਮਾਰੇ ਦੇਇ ਨਿਬਾਹਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
तो तुमची सर्व कामे पूर्ण करेल.॥१॥ रहाउ ॥
ਸਭ ਤੇ ਊਚ ਜਾ ਕਾ ਦਰਬਾਰੁ ॥
त्या परमेश्वराचा दरबार सर्वोच्च आहे.
ਸਗਲ ਭਗਤ ਜਾ ਕਾ ਨਾਮੁ ਅਧਾਰੁ ॥
त्यांचे नाम हेच त्यांच्या सर्व भक्तांचा आधार आहे.
ਸਰਬ ਬਿਆਪਿਤ ਪੂਰਨ ਧਨੀ ॥
विश्वाचा स्वामी सर्व गोष्टींमध्ये विराजमान आहे.
ਜਾ ਕੀ ਸੋਭਾ ਘਟਿ ਘਟਿ ਬਨੀ ॥੨॥
त्याचे सौंदर्य सर्व प्राणिमात्रांच्या हृदयात दिसते. ॥२॥
ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਦੁਖ ਡੇਰਾ ਢਹੈ ॥
परमेश्वराच्या नामस्मरणाने दुःखाचा डोंगर नष्ट होतो
ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਜਮੁ ਕਿਛੂ ਨ ਕਹੈ ॥
त्याचे नामस्मरण केल्याने यमदूत तुम्हाला दुःख देत नाहीत.
ਜਿਸੁ ਸਿਮਰਤ ਹੋਤ ਸੂਕੇ ਹਰੇ ॥
ज्याच्या पूजनाने दुःखी मन प्रफुल्लित होते.