Page 17
ਹੁਕਮੁ ਸੋਈ ਤੁਧੁ ਭਾਵਸੀ ਹੋਰੁ ਆਖਣੁ ਬਹੁਤੁ ਅਪਾਰੁ ॥
हे अनंत परमेश्वर ! तुमची परवानगी सांसारिक कामांसाठी आदेश देते, इतर निरर्थक गोष्टी करणे व्यर्थ आहे.
ਨਾਨਕ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਪੂਛਿ ਨ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰੁ ॥੪॥
सतगुरुजी म्हणतात की अकालपुरुषाचे हे सत्य रूप इतर कोणाला विचारल्यानंतर विचार करत नाही, म्हणजेच ती स्वतंत्र शक्ती आहे. ॥४॥
ਬਾਬਾ ਹੋਰੁ ਸਉਣਾ ਖੁਸੀ ਖੁਆਰੁ ॥
हे बाबा! इतर सुख-विलासांच्या निद्रेमुळे मनुष्य आंतरिक सुखापासून म्हणजेच ईश्वरप्राप्तीच्या सुखापासून वंचित राहतो.
ਜਿਤੁ ਸੁਤੈ ਤਨੁ ਪੀੜੀਐ ਮਨ ਮਹਿ ਚਲਹਿ ਵਿਕਾਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥੪॥੭॥
शरीरात वेदना होत असेल आणि मनात विकार निर्माण होत असतील, अशी झोप घेणे व्यर्थ आहे. ॥१॥ रहाउ ॥४॥७॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
सिरीरागु महला १ ॥
ਕੁੰਗੂ ਕੀ ਕਾਂਇਆ ਰਤਨਾ ਕੀ ਲਲਿਤਾ ਅਗਰਿ ਵਾਸੁ ਤਨਿ ਸਾਸੁ ॥
शुभ कर्म केल्याने शरीर केशरसारखे पवित्र होते, त्यागाचे शब्द बोलल्याने जीभ रत्नासारखी होते आणि निरंकाराचे गुणगान केल्याने शरीरातील श्वास चंदनाच्या सुगंधासारखा होतो.
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਕਾ ਮੁਖਿ ਟਿਕਾ ਤਿਤੁ ਘਟਿ ਮਤਿ ਵਿਗਾਸੁ ॥
परमेश्वराचे गुणगान केल्याने अडुसष्ठ तीर्थक्षेत्रांतील स्नानाच्या फळाचा टिळा आपल्या कपाळावर शोभतो व अशा संतांची बुद्धी प्रकाशमान होते.
ਓਤੁ ਮਤੀ ਸਾਲਾਹਣਾ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਗੁਣਤਾਸੁ ॥੧॥
तेव्हा त्या तेजस्वी बुद्धीने परमेश्वराच्या गुणांची स्तुती करावी. ॥१॥
ਬਾਬਾ ਹੋਰ ਮਤਿ ਹੋਰ ਹੋਰ ॥
हे मानव! परमेश्वराच्या ज्ञानाशिवाय इतर ऐहिक दुर्गुणांमध्ये गुंतलेले मन व्यर्थ आहे.
ਜੇ ਸਉ ਵੇਰ ਕਮਾਈਐ ਕੂੜੈ ਕੂੜਾ ਜੋਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
आकर्षक वस्तू शंभर वेळा मिळवल्या तर त्या गोष्टी खोट्या आणि त्यांची शक्ती खोटी असते. ॥१॥ रहाउ ॥
ਪੂਜ ਲਗੈ ਪੀਰੁ ਆਖੀਐ ਸਭੁ ਮਿਲੈ ਸੰਸਾਰੁ ॥
इतर लोक ज्ञानाच्या शक्तीने पूजा करू लागले, लोक 'पीर-पीर' म्हणू लागले आणि संपूर्ण सृष्टी त्याच्यासमोर एकत्र आली.
ਨਾਉ ਸਦਾਏ ਆਪਣਾ ਹੋਵੈ ਸਿਧੁ ਸੁਮਾਰੁ ॥
जर त्याने उदात्त नाव स्वीकारले आणि अलौकिक आध्यात्मिक शक्तींना ओळखले,
ਜਾ ਪਤਿ ਲੇਖੈ ਨਾ ਪਵੈ ਸਭਾ ਪੂਜ ਖੁਆਰੁ ॥੨॥
परंतु अकालपुरुषाच्या दरबारात त्याची प्रतिष्ठा मान्य झाली नाही तर त्याची ही सर्व उपासना त्याला दुःखी करते. ॥ २॥
ਜਿਨ ਕਉ ਸਤਿਗੁਰਿ ਥਾਪਿਆ ਤਿਨ ਮੇਟਿ ਨ ਸਕੈ ਕੋਇ ॥
सतगुरूंनी ज्यांना उच्च पदावर नियुक्त केले आहे त्यांचा कोणी नाश करू शकत नाही.
ਓਨਾ ਅੰਦਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹੈ ਨਾਮੋ ਪਰਗਟੁ ਹੋਇ ॥
कारण त्याच्या हृदयात वाहेगुरु नामाचा खजिना आहे आणि त्या नामामुळेच त्यांचे या जगात अस्तित्वात आहे.
ਨਾਉ ਪੂਜੀਐ ਨਾਉ ਮੰਨੀਐ ਅਖੰਡੁ ਸਦਾ ਸਚੁ ਸੋਇ ॥੩॥
जो सत्यस्वरूप आहे, शाश्वत, निरंकार आहे त्याच्या नावामुळेच तो पूजनीय व आदरास पात्र आहे. ॥ ३॥
ਖੇਹੂ ਖੇਹ ਰਲਾਈਐ ਤਾ ਜੀਉ ਕੇਹਾ ਹੋਇ ॥
जेव्हा (मृत्यूनंतर) मानवी शरीराची माती होते, तेव्हा आत्म्याची स्थिती काय असेल?
ਜਲੀਆ ਸਭਿ ਸਿਆਣਪਾ ਉਠੀ ਚਲਿਆ ਰੋਇ ॥
तेव्हा त्याची हुशारी काही कामाची नसते आणि आक्रोश करत तो उठतो आणि यमदूतांसह निघून जातो.
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਵਿਸਾਰਿਐ ਦਰਿ ਗਇਆ ਕਿਆ ਹੋਇ ॥੪॥੮॥
सतगुरुजी सांगतात की वाहेगुरुचे नाम विसरुन यमाच्या दारात गेलात तर काय होते. ॥४॥८॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
सिरीरागु महला १ ॥
ਗੁਣਵੰਤੀ ਗੁਣ ਵੀਥਰੈ ਅਉਗੁਣਵੰਤੀ ਝੂਰਿ ॥
हे मानव! शुभ गुणांसह संताचे (आत्मा) सद्गुण स्वरूप अकालपुरुषाच्या गुणांचा विस्तार करते आणि जो सद्गुणांनी रहित असतो तो दोषांनी भरलेल्या मनाच्या रूपाने पश्चात्ताप करतो.
ਜੇ ਲੋੜਹਿ ਵਰੁ ਕਾਮਣੀ ਨਹ ਮਿਲੀਐ ਪਿਰ ਕੂਰਿ ॥
म्हणून जर सजीवस्वरूपात असलेल्या स्त्रीला आपल्या पती-परमात्म्याला भेटायचे असेल, तर तिला तिच्या अंतःकरणात सत्य धारण करावे लागेल, कारण असत्याचा आश्रय घेऊन पती-पती-परमात्म्याची प्राप्ती होऊ शकत नाही.
ਨਾ ਬੇੜੀ ਨਾ ਤੁਲਹੜਾ ਨਾ ਪਾਈਐ ਪਿਰੁ ਦੂਰਿ ॥੧॥
त्या स्त्रीकडे तृष्णारूपी नदी ओलांडण्यासाठी भक्तीचे नावही नाही आणि प्रेम-भावनेचा तराजू (दोरीने बांधलेली लाकडाची फळी) ही नाही, या साधनांशिवाय परमेश्वर इतका दूर आहे की त्याची प्राप्ती शक्य नाही. ॥१॥
ਮੇਰੇ ਠਾਕੁਰ ਪੂਰੈ ਤਖਤਿ ਅਡੋਲੁ ॥
माझा निरंकार सर्वशक्तिमान असून तो चिरंतन सिंहासनावर विराजमान आहे.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਪੂਰਾ ਜੇ ਕਰੇ ਪਾਈਐ ਸਾਚੁ ਅਤੋਲੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जर आपल्या गुरूंकडे उन्मुख असणारा सद्पुरूषाने त्याला आशीर्वाद दिल्यास कोणत्याही साधकाला भगवंताचे अथांग आणि सत्य स्वरूप प्राप्त होऊ शकते.॥ १॥ रहाउ॥
ਪ੍ਰਭੁ ਹਰਿਮੰਦਰੁ ਸੋਹਣਾ ਤਿਸੁ ਮਹਿ ਮਾਣਕ ਲਾਲ ॥ ਮੋਤੀ ਹੀਰਾ ਨਿਰਮਲਾ ਕੰਚਨ ਕੋਟ ਰੀਸਾਲ ॥
मानवी शरीराच्या रूपातील देवाचे मंदिर खूप सुंदर आहे, यात चिंतन रूपी माणके आणि प्रेमाच्या रूपात लाल रत्न जडलेले आहेत. त्यागाच्या रूपात मोती आहे, ज्ञानाच्या रूपात शुद्ध हिरा आहे तसेच सोन्याप्रमाणे असलेला हा मानवी देह देखील एक सुंदर किल्ला आहे.
ਬਿਨੁ ਪਉੜੀ ਗੜਿ ਕਿਉ ਚੜਉ ਗੁਰ ਹਰਿ ਧਿਆਨ ਨਿਹਾਲ ॥੨॥
(इथे प्रश्न पडतो की) पायऱ्यांशिवाय हा किल्ला कसा चढायचा, (सतगुरुजी उत्तर देतात) या मानवी देहाच्या गडावर चढण्यासाठी म्हणजेच या मानवी देहातून मुक्ती मिळवण्यासाठी गुरूद्वारे निरंकाराचा विचार करून म्हणजेच गुरूंच्या उपदेशाने परमेश्वराचे नामस्मरण करून मोक्ष प्राप्त कर .
ਗੁਰੁ ਪਉੜੀ ਬੇੜੀ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਤੁਲਹਾ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥
गुरु हे पायऱ्या आहे, गुरु हे जहाज आहे आणि गुरु आपल्याला परमेश्वरापासून विभक्त करणाऱ्या दुर्गुणांच्या या जागतिक महासागरापर्यंत नेण्यासाठी एक तराफा आहे.
ਗੁਰੁ ਸਰੁ ਸਾਗਰੁ ਬੋਹਿਥੋ ਗੁਰੁ ਤੀਰਥੁ ਦਰੀਆਉ ॥
अस्तित्वाचा सागर पार करण्यासाठी गुरुकडे ज्ञानाच्या रूपात जहाज आहे आणि गुरू हेच पापमुक्तीसाठी तीर्थक्षेत्र आणि शरीर शुद्धीसाठी पवित्र नदी आहे.
ਜੇ ਤਿਸੁ ਭਾਵੈ ਊਜਲੀ ਸਤ ਸਰਿ ਨਾਵਣ ਜਾਉ ॥੩॥
निरंकाराला त्या जीवाचे आचरण आवडले तर त्याची बुद्धी शुद्ध होते आणि तो सत्संगति रूपी तळ्यात स्नानाला जाते. ॥ ३॥
ਪੂਰੋ ਪੂਰੋ ਆਖੀਐ ਪੂਰੈ ਤਖਤਿ ਨਿਵਾਸ ॥
तो जो परिपूर्ण निरंकार आहे त्याची पूर्ण भक्तिभावाने उपासना केली तर त्या अकालपुरुषाच्या स्थापित स्वरुपात स्थिर होऊ शकतो.
ਪੂਰੈ ਥਾਨਿ ਸੁਹਾਵਣੈ ਪੂਰੈ ਆਸ ਨਿਰਾਸ ॥
परिपूर्ण ईश्वराची प्राप्ती झालेला मानवी जीव सुंदर बनतो आणि निराश लोकांच्या आशा पूर्ण करण्यास सक्षम होतो.
ਨਾਨਕ ਪੂਰਾ ਜੇ ਮਿਲੈ ਕਿਉ ਘਾਟੈ ਗੁਣ ਤਾਸ ॥੪॥੯॥
सतगुरुजी म्हणतात की जर एखाद्याला त्या परिपूर्ण अकालपुरुषाची प्राप्ती झाली तर त्याचे शुभ गुण कसे कमी होतील?
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ॥
सिरीरागु महला १ ॥
ਆਵਹੁ ਭੈਣੇ ਗਲਿ ਮਿਲਹ ਅੰਕਿ ਸਹੇਲੜੀਆਹ ॥
हे माझ्या सत्संगी बहिणी आणि आध्यात्मिक साथीदार; आपण एकमेकांना भेटू आणि मिठी मारूया कारण आपण एकाच पती-परमेश्वराच्या सखी आहोत.
ਮਿਲਿ ਕੈ ਕਰਹ ਕਹਾਣੀਆ ਸੰਮ੍ਰਥ ਕੰਤ ਕੀਆਹ ॥
आपण दोघे मिळून त्या सर्वशक्तिमान निरंकार पतिच्या महिमाविषयी बोलूया,
ਸਾਚੇ ਸਾਹਿਬ ਸਭਿ ਗੁਣ ਅਉਗਣ ਸਭਿ ਅਸਾਹ ॥੧॥
हे सत्य स्वरूप वाहेगुरुत सर्वज्ञानाचे सर्व गुण आहेत आणि आपल्यात सर्व अवगुण आहेत. ॥१॥
ਕਰਤਾ ਸਭੁ ਕੋ ਤੇਰੈ ਜੋਰਿ ॥
हे निर्माता! सृष्टी केवळ तुमच्या शक्तीमुळेच अस्तित्वात आहे.
ਏਕੁ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰੀਐ ਜਾ ਤੂ ਤਾ ਕਿਆ ਹੋਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जेव्हा आपण एकमेव अद्वितीय ब्रह्माचा विचार करतो, तेव्हा तू सर्वव्यापी आहेस, मग इतर कोणाची काय गरज आहे. ॥ १॥ रहाउ ॥
ਜਾਇ ਪੁਛਹੁ ਸੋਹਾਗਣੀ ਤੁਸੀ ਰਾਵਿਆ ਕਿਨੀ ਗੁਣੀ ॥
हे सखी! ज्या सौभाग्यवती स्त्रियांना पती-परमेश्वराची प्राप्ती झाली आहे, त्यांना जा आणि विचारा की, कोणत्या गुणांमुळे तुम्हाला पती-परमेश्वराची प्राप्ती झाली आहे, म्हणजेच ब्रह्मानंद प्राप्त झाला आहे.
ਸਹਜਿ ਸੰਤੋਖਿ ਸੀਗਾਰੀਆ ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੀ ॥
(उत्तरात असे म्हटले आहे की) ती तिच्या समाधानी आणि गोड बोलण्यामुळे स्वाभाविकपणे सुंदर बनली आहे.
ਪਿਰੁ ਰੀਸਾਲੂ ਤਾ ਮਿਲੈ ਜਾ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਸੁਣੀ ॥੨॥
जेव्हा एखादी जिज्ञासू स्त्री आपल्या गुरूची शिकवण ऐकते तेव्हा तिला सुंदर अकालपुरुषाच्या रूपात एक सुंदर नवरा मिळतो. ॥ २॥