Page 150
ਦਯਿ ਵਿਗੋਏ ਫਿਰਹਿ ਵਿਗੁਤੇ ਫਿਟਾ ਵਤੈ ਗਲਾ ॥
परमेश्वराने मार्गभ्रष्ट केल्यामुळे ते अपमानित होऊन फिरतात आणि त्यांचा समाज भ्रष्ट होतो.
ਜੀਆ ਮਾਰਿ ਜੀਵਾਲੇ ਸੋਈ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ਰਖੈ ॥
त्यांना हे देखील समजत नाही की केवळ परमेश्वरच जीवांना मारतो आणि जिवंत करतो. त्यांना
ਦਾਨਹੁ ਤੈ ਇਸਨਾਨਹੁ ਵੰਜੇ ਭਸੁ ਪਈ ਸਿਰਿ ਖੁਥੈ ॥
सत्कर्म करण्यापासून व पवित्र स्थानी स्नान करण्यापासून तो वंचित राहतो. त्यांच्या उपटलेल्या डोक्यावर राख पडते.
ਪਾਣੀ ਵਿਚਹੁ ਰਤਨ ਉਪੰਨੇ ਮੇਰੁ ਕੀਆ ਮਾਧਾਣੀ ॥
सुमेर पर्वताचे मंथन म्हणून परमेश्वर आणि दानवांनी मिळून क्षीरसागराचे मंथन केले तेव्हा पाण्यातून १४ रत्ने बाहेर आली हेही त्यांना समजत नाही.
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਦੇਵੀ ਥਾਪੇ ਪੁਰਬੀ ਲਗੈ ਬਾਣੀ ॥
परमेश्वराने अडुसष्ट तीर्थक्षेत्रे नेमली आहेत. जिथे सण साजरे केले जातात आणि भजन गायले जातात. म्हणजेच तेथे हरीची कथा वाणीतून सांगितली जाते.
ਨਾਇ ਨਿਵਾਜਾ ਨਾਤੈ ਪੂਜਾ ਨਾਵਨਿ ਸਦਾ ਸੁਜਾਣੀ ॥
आंघोळीनंतर मुस्लिम नमाज करतात आणि आंघोळीनंतर हिंदू प्रार्थना करतात आणि सर्व बुद्धिमान लोक नेहमी आंघोळ करतात.
ਮੁਇਆ ਜੀਵਦਿਆ ਗਤਿ ਹੋਵੈ ਜਾਂ ਸਿਰਿ ਪਾਈਐ ਪਾਣੀ ॥
जेव्हा लोक मरतात तेव्हा त्यांच्या डोक्यावर पाणी ओतले जाते जेणेकरून ते हलू शकतील.
ਨਾਨਕ ਸਿਰਖੁਥੇ ਸੈਤਾਨੀ ਏਨਾ ਗਲ ਨ ਭਾਣੀ ॥
हे नानक! ते डोके फाडणारे भुते आहेत आणि त्यांना आंघोळीची कल्पना आवडत नाही.
ਵੁਠੈ ਹੋਇਐ ਹੋਇ ਬਿਲਾਵਲੁ ਜੀਆ ਜੁਗਤਿ ਸਮਾਣੀ ॥
पाऊस पडला की सर्वत्र आनंदाचे वातावरण असते. सजीवांच्या जीवनाचे रहस्य पाण्यात आहे.
ਵੁਠੈ ਅੰਨੁ ਕਮਾਦੁ ਕਪਾਹਾ ਸਭਸੈ ਪੜਦਾ ਹੋਵੈ ॥
पाऊस पडला की सर्वांसाठी पोषक अशी धान्ये, ऊस, कापूस इत्यादींची निर्मिती होते. कापूस जो सर्वाना झाकणारा चादर बनतो.
ਵੁਠੈ ਘਾਹੁ ਚਰਹਿ ਨਿਤਿ ਸੁਰਹੀ ਸਾ ਧਨ ਦਹੀ ਵਿਲੋਵੈ ॥
जेव्हा पाऊस पडतो तेव्हा गायी नेहमी गवत खातात आणि त्यांच्या दुधात दही तयार होते.
ਤਿਤੁ ਘਿਇ ਹੋਮ ਜਗ ਸਦ ਪੂਜਾ ਪਇਐ ਕਾਰਜੁ ਸੋਹੈ ॥
जेव्हा महिला विचारमंथन करतात तेव्हा त्यातून निघणारे तूप नेहमी पवित्र अग्नी यज्ञ करण्यासाठी वापरले जाते आणि दैनंदिन पूजा आणि इतर विधी या तुपाने सुशोभित केले जातात.
ਗੁਰੂ ਸਮੁੰਦੁ ਨਦੀ ਸਭਿ ਸਿਖੀ ਨਾਤੈ ਜਿਤੁ ਵਡਿਆਈ ॥
गुरू हा सागर आहे, गुरु वाणी आहे, सर्व नद्या त्याच्या सेवक आहेत, ज्यात स्नान केल्याने महात्म्य प्राप्त होते.
ਨਾਨਕ ਜੇ ਸਿਰਖੁਥੇ ਨਾਵਨਿ ਨਾਹੀ ਤਾ ਸਤ ਚਟੇ ਸਿਰਿ ਛਾਈ ॥੧॥
हे नानक! मुंडण करणाऱ्या ऋषींनी स्नान केले नाही तर त्यांच्या डोक्यावर केवळ शंभर इंच राख पडते. ॥१॥
ਮਃ ੨ ॥
महला २ ॥
ਅਗੀ ਪਾਲਾ ਕਿ ਕਰੇ ਸੂਰਜ ਕੇਹੀ ਰਾਤਿ ॥
हिवाळ्यामुळे आगीचे काय नुकसान होऊ शकते? रात्री सूर्याचे काय नुकसान करू शकते?
ਚੰਦ ਅਨੇਰਾ ਕਿ ਕਰੇ ਪਉਣ ਪਾਣੀ ਕਿਆ ਜਾਤਿ ॥
अंधार चंद्राला काय हानी पोहोचवू शकतो? कोणतीही जात वारा आणि पाण्याचे काय नुकसान करू शकते?
ਧਰਤੀ ਚੀਜੀ ਕਿ ਕਰੇ ਜਿਸੁ ਵਿਚਿ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਹੋਇ ॥
ज्या पृथ्वीमध्ये सर्व गोष्टींचा उगम होतो त्या पृथ्वीचे काय नुकसान होऊ शकते?
ਨਾਨਕ ਤਾ ਪਤਿ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਪਤਿ ਰਖੈ ਸੋਇ ॥੨॥
हे नानक! एखादा जीव तेव्हाच प्रतिष्ठित मानला जातो जेव्हा परमेश्वर त्याचा सन्मान आणि आदर राखतो. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਤੁਧੁ ਸਚੇ ਸੁਬਹਾਨੁ ਸਦਾ ਕਲਾਣਿਆ ॥
हे माझ्या अद्भुत परमेश्वरा! मी नेहमी तुझ्या गौरवाची स्तुती करतो.
ਤੂੰ ਸਚਾ ਦੀਬਾਣੁ ਹੋਰਿ ਆਵਣ ਜਾਣਿਆ ॥
तू सदैव स्थिर आहेस आणि तुझा दरबार खरा आहे आणि इतर सर्व जीव जन्म घेतात आणि मरतात.
ਸਚੁ ਜਿ ਮੰਗਹਿ ਦਾਨੁ ਸਿ ਤੁਧੈ ਜੇਹਿਆ ॥
हे परमेश्वरा! जो तुझ्याकडून सत्यनामाचे दान मागतो तो तुझ्या नामस्मरणाने तुझ्यासारखा होतो.
ਸਚੁ ਤੇਰਾ ਫੁਰਮਾਨੁ ਸਬਦੇ ਸੋਹਿਆ ॥
तुझी आज्ञा खरी आहे आणि लोक तुझ्या नावाचा गौरव करतात.
ਮੰਨਿਐ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਤੁਧੈ ਤੇ ਪਾਇਆ ॥
हे परमेश्वरा! तुझ्या आज्ञेचे पालन केल्यानेच मनुष्याला तुझ्याकडून ज्ञान आणि ध्यानाची बुद्धी प्राप्त होते.
ਕਰਮਿ ਪਵੈ ਨੀਸਾਨੁ ਨ ਚਲੈ ਚਲਾਇਆ ॥
तुमच्या दरबारात जाण्यासाठी नावाच्या स्वरूपात परवाना तुमच्या कृपेनेच मिळतो आणि इतर कोणताही परवाना तेथे वैध नाही.
ਤੂੰ ਸਚਾ ਦਾਤਾਰੁ ਨਿਤ ਦੇਵਹਿ ਚੜਹਿ ਸਵਾਇਆ ॥
हे परमेश्वर!, तूच खरा दाता आहेस आणि सदैव प्राणिमात्रांना देत राहतो, तुझा साठा कधीच संपत नाही तर वाढतच जातो.
ਨਾਨਕੁ ਮੰਗੈ ਦਾਨੁ ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਇਆ ॥੨੬॥
हे भगवान नानक! तो फक्त तुझ्याकडूनच तेच दान मागतो जे तुला आवडते. ॥२६॥
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੨ ॥
श्लोक महला २ ॥
ਦੀਖਿਆ ਆਖਿ ਬੁਝਾਇਆ ਸਿਫਤੀ ਸਚਿ ਸਮੇਉ ॥
ज्यांना गुरूंनी शिकवून किंवा उपदेश करून समजावले आहे, ते सत्यनामाचा गौरव करून सत्यात लीन झाले आहेत.
ਤਿਨ ਕਉ ਕਿਆ ਉਪਦੇਸੀਐ ਜਿਨ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਦੇਉ ॥੧॥
आता त्यांना उपदेश करण्याचे प्रयोजन काय? ज्याचे गुरु नानक देव आहेत. ॥१॥
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਆਪਿ ਬੁਝਾਏ ਸੋਈ ਬੂਝੈ ॥
ज्याला परमेश्वर स्वतः समजावतो तोच समजतो.
ਜਿਸੁ ਆਪਿ ਸੁਝਾਏ ਤਿਸੁ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਸੂਝੈ ॥
ज्याला परमेश्वर स्वतः ज्ञान देतो तो सर्वज्ञ होतो.
ਕਹਿ ਕਹਿ ਕਥਨਾ ਮਾਇਆ ਲੂਝੈ ॥
जे व्यक्ती वारंवार इतरांना सांगून परमेश्वराचे स्मरण करतात, ते मायेच्या संकटात अडकून राहतात.
ਹੁਕਮੀ ਸਗਲ ਕਰੇ ਆਕਾਰ ॥
परमेश्वराने आपल्या आदेशाने सूर्य, चंद्र आणि पृथ्वी इत्यादींची निर्मिती केली आहे.
ਆਪੇ ਜਾਣੈ ਸਰਬ ਵੀਚਾਰ ॥
तो स्वतः सर्वांचे विचार समजून घेतो.
ਅਖਰ ਨਾਨਕ ਅਖਿਓ ਆਪਿ ॥
हे नानक! परमेश्वराने स्वतः शब्द उच्चारले आहेत की
ਲਹੈ ਭਰਾਤਿ ਹੋਵੈ ਜਿਸੁ ਦਾਤਿ ॥੨॥
ज्याला हे वरदान मिळते, त्याचा अज्ञानाचा अंधार नाहीसा होतो. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਹਉ ਢਾਢੀ ਵੇਕਾਰੁ ਕਾਰੈ ਲਾਇਆ ॥
परमेश्वराने माझी निरुपयोगी शक्ती त्याच्या भक्ती कार्यात लावली आहे.
ਰਾਤਿ ਦਿਹੈ ਕੈ ਵਾਰ ਧੁਰਹੁ ਫੁਰਮਾਇਆ ॥
प्राचीन काळापासून, परमेश्वराने मला रात्रंदिवस त्याचे गुणगान गाण्याची आज्ञा दिली आहे.
ਢਾਢੀ ਸਚੈ ਮਹਲਿ ਖਸਮਿ ਬੁਲਾਇਆ ॥
स्वामींनी शूर बनवून त्यांच्या सत्याच्या दरबारात आमंत्रित केले आहे.
ਸਚੀ ਸਿਫਤਿ ਸਾਲਾਹ ਕਪੜਾ ਪਾਇਆ ॥
परमेश्वराने मला त्याचे खरे वैभव आणि स्तुती पोषाख म्हणून दिली आहे.
ਸਚਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਭੋਜਨੁ ਆਇਆ ॥
तेव्हापासून सत्यनाम हे माझ्या अन्नाचे अमृत रूप बनले आहे.
ਗੁਰਮਤੀ ਖਾਧਾ ਰਜਿ ਤਿਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥
जे या अन्नाचे सेवन आपल्या गुरूंच्या उपदेशानुसार मनापासून करतात, त्यांना नेहमी सुखाची प्राप्ती होते.
ਢਾਢੀ ਕਰੇ ਪਸਾਉ ਸਬਦੁ ਵਜਾਇਆ ॥
गुरुवाणी गाऊन मी चरणपरमेश्वराचे माहात्म्य पसरवले आहे.
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਸਾਲਾਹਿ ਪੂਰਾ ਪਾਇਆ ॥੨੭॥ ਸੁਧੁ
हे नानक! सत्यनामाची स्तुती करून मी परमेश्वराची प्राप्ती केली आहे.॥२७॥ सुधु