Page 1026
ਛੋਡਿਹੁ ਨਿੰਦਾ ਤਾਤਿ ਪਰਾਈ ॥
इतरांवर टीका करणे आणि द्वेष करणे सोडून द्या ॥
ਪੜਿ ਪੜਿ ਦਝਹਿ ਸਾਤਿ ਨ ਆਈ ॥
जे लोक पवित्र शास्त्रांचा अभ्यास करूनही मत्सराच्या आगीत जळत राहतात, त्यांच्या मनाला शांती मिळत नाही
ਮਿਲਿ ਸਤਸੰਗਤਿ ਨਾਮੁ ਸਲਾਹਹੁ ਆਤਮ ਰਾਮੁ ਸਖਾਈ ਹੇ ॥੭॥
चांगल्या लोकांच्या संगतीत राहा आणि रामाच्या नावाचे गुणगान गा, कारण शेवटी हेच तुम्हाला मदत करते. ॥ ७ ॥
ਛੋਡਹੁ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧੁ ਬੁਰਿਆਈ ॥
वासना, क्रोध आणि वाईट कृत्ये सोडून द्या.
ਹਉਮੈ ਧੰਧੁ ਛੋਡਹੁ ਲੰਪਟਾਈ ॥
अहंकार निर्माण करणारे व्यवसाय आणि व्यभिचार सोडून द्या.
ਸਤਿਗੁਰ ਸਰਣਿ ਪਰਹੁ ਤਾ ਉਬਰਹੁ ਇਉ ਤਰੀਐ ਭਵਜਲੁ ਭਾਈ ਹੇ ॥੮॥
जर तुम्ही गुरुंच्या आश्रयाला राहिलात तर तुम्ही बंधनातून मुक्त व्हाल; अशा प्रकारे तुम्ही जीवनाचा महासागर पार करू शकाल. ॥ ८ ॥
ਆਗੈ ਬਿਮਲ ਨਦੀ ਅਗਨਿ ਬਿਖੁ ਝੇਲਾ ॥
यमपुरीत पुढे गेल्यावर, वैतरणी नावाची नदी ओलांडावी लागते जी शुद्ध अग्नीने भरलेली असते आणि जिथून विषाच्या ज्वाळा बाहेर पडतात
ਤਿਥੈ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ਜੀਉ ਇਕੇਲਾ ॥
एकटा राहणारा कोणीही नाही. तिथे प्राणी एकटा आहे आणि त्याला कोणी साथीदार नाही
ਭੜ ਭੜ ਅਗਨਿ ਸਾਗਰੁ ਦੇ ਲਹਰੀ ਪੜਿ ਦਝਹਿ ਮਨਮੁਖ ਤਾਈ ਹੇ ॥੯॥
त्या अग्नीच्या समुद्रात, उग्र लाटा निर्माण होतात, ज्यामध्ये जाणूनबुजून काम करणारे लोक पडतात आणि जळून राख होतात. ॥९॥
ਗੁਰ ਪਹਿ ਮੁਕਤਿ ਦਾਨੁ ਦੇ ਭਾਣੈ ॥
मुक्तीचे रहस्य स्वेच्छेने देणाऱ्या गुरुकडे आहे
ਜਿਨਿ ਪਾਇਆ ਸੋਈ ਬਿਧਿ ਜਾਣੈ ॥
ज्यांना गुरुंकडून मोक्षाचे रहस्य मिळाले आहे, त्यांनाच त्याची पद्धत माहित आहे
ਜਿਨ ਪਾਇਆ ਤਿਨ ਪੂਛਹੁ ਭਾਈ ਸੁਖੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵ ਕਮਾਈ ਹੇ ॥੧੦॥
हे भावा! ज्यांना हे मिळाले आहे त्यांना जाऊन विचार. खरा आनंद खऱ्या गुरूंची सेवा केल्यानेच मिळतो. ॥१०॥
ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਉਰਝਿ ਮਰਹਿ ਬੇਕਾਰਾ ॥
गुरुशिवाय, प्राणी दुर्गुणांमध्ये अडकतात आणि मरतात
ਜਮੁ ਸਿਰਿ ਮਾਰੇ ਕਰੇ ਖੁਆਰਾ ॥
त्यानंतर यम त्याच्या डोक्यावर मारतो आणि त्याला खूप त्रास देतो
ਬਾਧੇ ਮੁਕਤਿ ਨਾਹੀ ਨਰ ਨਿੰਦਕ ਡੂਬਹਿ ਨਿੰਦ ਪਰਾਈ ਹੇ ॥੧੧॥
निंदेच्या बंधनात अडकलेल्या माणसाला मुक्ती मिळत नाही, तो इतरांची टीका करून बुडतो.॥११॥
ਬੋਲਹੁ ਸਾਚੁ ਪਛਾਣਹੁ ਅੰਦਰਿ ॥
नेहमी सत्य बोला आणि ते स्वतःमध्ये ओळखा
ਦੂਰਿ ਨਾਹੀ ਦੇਖਹੁ ਕਰਿ ਨੰਦਰਿ ॥
नंदर, दूर पाहू नकोस. स्वतःच्या मनात डोकाव, तो फार दूर नाही
ਬਿਘਨੁ ਨਾਹੀ ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਰੁ ਤਾਰੀ ਇਉ ਭਵਜਲੁ ਪਾਰਿ ਲੰਘਾਈ ਹੇ ॥੧੨॥
नामरूपी नावेत बसून, गुरुमुख जीवनाचा महासागर पार करतो आणि त्याच्यासाठी कोणताही अडथळा येत नाही. ॥ १२॥
ਦੇਹੀ ਅੰਦਰਿ ਨਾਮੁ ਨਿਵਾਸੀ ॥
परमेश्वराचे नाव शरीरातच राहते
ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਹੈ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥
तो अविनाशी देव स्वतःच निर्माता आहे
ਨਾ ਜੀਉ ਮਰੈ ਨ ਮਾਰਿਆ ਜਾਈ ਕਰਿ ਦੇਖੈ ਸਬਦਿ ਰਜਾਈ ਹੇ ॥੧੩॥
आत्मा मरत नाही आणि मारलाही जाऊ शकत नाही. देव स्वतः तो निर्माण करतो आणि त्याच्या इच्छेनुसार त्याची काळजी घेतो. ॥१३॥
ਓਹੁ ਨਿਰਮਲੁ ਹੈ ਨਾਹੀ ਅੰਧਿਆਰਾ ॥
देव पवित्र आहे, त्याच्यामध्ये अंधार नाही
ਓਹੁ ਆਪੇ ਤਖਤਿ ਬਹੈ ਸਚਿਆਰਾ ॥
परम सत्य स्वतः त्याच्या सिंहासनावर बसतो
ਸਾਕਤ ਕੂੜੇ ਬੰਧਿ ਭਵਾਈਅਹਿ ਮਰਿ ਜਨਮਹਿ ਆਈ ਜਾਈ ਹੇ ॥੧੪॥
परमेश्वरापासून तुटलेले आत्मे बंधनात अडकतात आणि पुन्हा पुन्हा जन्म-मृत्यूच्या चक्रात भटकत राहतात. ॥१४॥
ਗੁਰ ਕੇ ਸੇਵਕ ਸਤਿਗੁਰ ਪਿਆਰੇ ॥
गुरुंच्या सेवेसाठी समर्पित असलेले सेवक सद्गुरुंना खूप प्रिय असतात
ਓਇ ਬੈਸਹਿ ਤਖਤਿ ਸੁ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰੇ ॥
सत्याच्या सिंहासनावर बसून तो फक्त ब्रह्म या शब्दाचे चिंतन करतो
ਤਤੁ ਲਹਹਿ ਅੰਤਰਗਤਿ ਜਾਣਹਿ ਸਤਸੰਗਤਿ ਸਾਚੁ ਵਡਾਈ ਹੇ ॥੧੫॥
परम तत्वाची प्राप्ती झाल्यानंतर, त्यांना आंतरिक स्थितीची जाणीव होते आणि चांगल्या लोकांशी संगत करून आणि सत्याचे गुणगान करून ते महानता प्राप्त करतात. ॥१५॥
ਆਪਿ ਤਰੈ ਜਨੁ ਪਿਤਰਾ ਤਾਰੇ ॥
असे भक्त केवळ स्वतः समुद्र पार करत नाहीत तर त्यांच्या पूर्वजांच्या तारणासाठी देखील योगदान देतात
ਸੰਗਤਿ ਮੁਕਤਿ ਸੁ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰੇ ॥
त्याच्या सहवासात आलेल्यांनाही मोक्ष मिळाला आणि ते तारणहार बनले
ਨਾਨਕੁ ਤਿਸ ਕਾ ਲਾਲਾ ਗੋਲਾ ਜਿਨਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹਰਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ਹੇ ॥੧੬॥੬॥
ज्या गुरुमुखाने स्वतःला परमात्म्याला समर्पित केले आहे त्याचे सेवक आणि गुलाम नानक आहेत. ॥ १६॥ ६॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੧ ॥
मारु महाला १ ॥
ਕੇਤੇ ਜੁਗ ਵਰਤੇ ਗੁਬਾਰੈ ॥
प्रलयाच्या अंधारात अनेक युगे गेली
ਤਾੜੀ ਲਾਈ ਅਪਰ ਅਪਾਰੈ ॥
जेव्हा अनंत देव ध्यानात आला होता
ਧੁੰਧੂਕਾਰਿ ਨਿਰਾਲਮੁ ਬੈਠਾ ਨਾ ਤਦਿ ਧੰਧੁ ਪਸਾਰਾ ਹੇ ॥੧॥
तो त्या दाट अंधारात एकटाच बसला होता, सर्व आसक्तीपासून अलिप्त. त्या वेळी जगाचा विस्तार नव्हता आणि कोणतेही काम होत नव्हते. ॥ १ ॥
ਜੁਗ ਛਤੀਹ ਤਿਨੈ ਵਰਤਾਏ ॥
त्याने छत्तीस युगांचा अभ्यास केला
ਜਿਉ ਤਿਸੁ ਭਾਣਾ ਤਿਵੈ ਚਲਾਏ ॥
तो त्याच्या मनाप्रमाणे गोष्टी चालवतो
ਤਿਸਹਿ ਸਰੀਕੁ ਨ ਦੀਸੈ ਕੋਈ ਆਪੇ ਅਪਰ ਅਪਾਰਾ ਹੇ ॥੨॥
त्याचा कोणीही दृश्यमान साथीदार नाही, तो स्वतः अमर्याद आहे. ॥२॥
ਗੁਪਤੇ ਬੂਝਹੁ ਜੁਗ ਚਤੁਆਰੇ ॥
हे समजून घ्या की तो चारही युगांमध्ये गुप्तपणे सक्रिय आहे
ਘਟਿ ਘਟਿ ਵਰਤੈ ਉਦਰ ਮਝਾਰੇ ॥
प्रत्येक सजीवाच्या हृदयात आणि पोटात ती असते.
ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਏਕਾ ਏਕੀ ਵਰਤੈ ਕੋਈ ਬੂਝੈ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਾ ਹੇ ॥੩॥
वेळोवेळी फक्त देवच काम करत राहतो, परंतु गुरुच्या विचारांद्वारे हे सत्य फार कमी लोकांना समजते. ॥ ३॥
ਬਿੰਦੁ ਰਕਤੁ ਮਿਲਿ ਪਿੰਡੁ ਸਰੀਆ ॥
जेव्हा आईचे रक्त आणि वडिलांचे वीर्य एकत्रित होऊन मानवी शरीर तयार होते
ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਅਗਨੀ ਮਿਲਿ ਜੀਆ ॥
वारा, पाणी आणि अग्नी या पाच घटकांनी एकत्र येऊन त्यात जीवन भरून आत्म्याची निर्मिती केली
ਆਪੇ ਚੋਜ ਕਰੇ ਰੰਗ ਮਹਲੀ ਹੋਰ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਪਸਾਰਾ ਹੇ ॥੪॥
शरीराच्या रूपात रंगांच्या या महालात, देव स्वतः त्याचे नाटक करतो; बाकी सर्व काही फक्त मायेच्या भ्रमाचा विस्तार आहे. ॥४॥
ਗਰਭ ਕੁੰਡਲ ਮਹਿ ਉਰਧ ਧਿਆਨੀ ॥
आईच्या गर्भात उलटा पडलेला आत्मा देवाच्या ध्यानात लीन झाला होता
ਆਪੇ ਜਾਣੈ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
अंतरात्मा स्वतःला ते जाणतो
ਸਾਸਿ ਸਾਸਿ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲੇ ਅੰਤਰਿ ਉਦਰ ਮਝਾਰਾ ਹੇ ॥੫॥
आईच्या गर्भातील आत्मा प्रत्येक श्वासाबरोबर खरे नाव आठवत होता. ॥५॥